Τελωνειακή Υπηρεσία (Ελλάδα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τελωνειακή Υπηρεσία
Ελληνικά Τελωνεία
Έμβλημα της Τελωνειακής Υπηρεσίας
Πληροφορίες
Σύσταση25 Μαρτίου 1830
5 Οκτωβρίου 1917 [1]
Δικαιοδοσία
ΧώραΕλλάδα
ΥπαγωγήΓενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ε.Φ.Κ.
Άμεση υπαγωγήΑνεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων
Καθήκοντα
  • Βεβαίωση και είσπραξη δασμών, φόρων, προάσπιση της δημόσιας υγείας, προστασία του κοινωνικού συνόλου
  • Αστυνόμευση και έλεγχοι για τον εντοπισμό παράνομης διακίνησης
Επιχειρησιακή διάρθρωση
Γενικός Διευθυντής Τελωνείων και Ειδικών Φόρων ΚατανάλωσηςΚωνσταντίνος Μουρτίδης
Εγκαταστάσεις
Τμήματα93
Ιστοσελίδα
Ελληνικά Τελωνεία

Η Τελωνειακή Υπηρεσία είναι η Αρχή που έργο της είναι η βεβαίωση και είσπραξη δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων κατά την ισχύουσα εθνική[2] και κοινοτική νομοθεσία[3]. Επίσης, η Τελωνειακή Υπηρεσία είναι αρμόδια για την προάσπιση της δημόσιας υγείας και την προστασία του κοινωνικού συνόλου. Για να το επιτύχει προβαίνει σε ελέγχους για τον εντοπισμό παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και των προδρόμων αυτών ουσιών, όπλων και εκρηκτικών, κεφαλαίων προερχόμενων από εγκληματική δραστηριότητα, πολιτιστικών αγαθών, προϊόντων παραποίησης ή απομίμησης[4] και παρατυπιών που αφορούν μεταφορές, αλιεία και άγρια χλωρίδα και πανίδα[5]. Προστάτης των Τελωνειακών θεωρείται ο Απόστολος Ματθαίος. Σήμερα, υπάρχουν ενενήντα τρία τελωνεία σε όλη τη χώρα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Τελωνείο Πειραιά (Δογάνα) το 1837
Το Τελωνείο της Καβάλας

Η ύπαρξη του θεσμού των τελωνείων βεβαιώνεται ήδη από την εποχή της κλασσικής Αθήνας του Χρυσού Αιώνος του Περικλέους αλλά και κατά τη Βυζαντινή περίοδο με τα κομμέρκια ως θεσμό για την είσπραξη δασμών και τον έλεγχο των προϊόντων. [6] Η Τελωνειακή Υπηρεσία οργανώνεται αρχικά το 1818, στον υπό Οθωμανική κυριαρχία Ελλαδικό χώρο, βάσει του Γαλλικού προτύπου, υπαγόμενη στο Υπουργείο Οικονομικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (Hazîne-i Âmire). Στις 28 Ιουλίου 1823 εκδίδεται ο πρώτος τελωνειακός νόμος. Τα τελωνεία της Καρδαμύλης και του Λιμένι αναφέρονται ως τα πρώτα τελωνεία που λειτούργησαν. Στις 25 Απριλίου 1830 εκδίδεται το πρώτο καθηκοντολόγιο που, μεταξύ άλλων, προέβλεπε τη διατήρηση βιβλίου για τη λεπτομερή καταγραφή των εισερχομένων αγαθών από το εξωτερικό. [7] Το πρώτο τελωνείο ιδρύεται την 25η Μαρτίου 1833 στη Σύρο και δύο χρόνια αργότερα σε Πειραιά, Ύδρα, Πάτρα και Ναύπλιο. Βάσει του ΦΕΚ/51/Α του 1836 οργανώνεται η Τελωνειακή Διεύθυνση και συγκροτείται η Εξωτερική Τελωνειακή Υπηρεσία από είκοσι πέντε τελωνεία, υποτελωνεία, τελωνειακούς σταθμούς και φυλάκια. Το 1842 εκδίδεται ο πρώτος "προκάτοχος" του τελωνειακού κώδικα. [8] Με διάταγμα στις 25 Μαΐου 1841 συστήνεται η Τελωνοφυλακή. Το 1889 η χώρα διαιρείται σε τριάντα επτά τελωνειακά διαμερίσματα. Συνολικά, τον Ιούλιο του 1887 είχαν εισπραχθεί 2.053.899,45 δρχ από τα τελωνεία. Στις 5 Οκτωβρίου 1917 ιδρύεται η Τελωνειακή Υπηρεσία [9] και στις 6 Απριλίου 1918 δημοσιεύεται ο Τελωνειακός Κώδικας [10] Το 1931 δημιουργήθηκε η Θαλάσσια Οικονομική Αστυνομία (ΘΟΑ). Το 1951 η ελληνική Τελωνειακή Υπηρεσία αποτέλεσε ένα από τα 13 ιδρυτικά μέλη του Συμβουλίου Τελωνειακής Συνεργασίας και το 1961 αποτέλεσε το πρώτο κράτος που υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την τότε ΕΟΚ. Το 1977 ιδρύεται η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων, καθιστώντας τη διοίκηση της υπηρεσίας, ανεξάρτητη. Την ίδια χρονιά, ρυθμίζεται ο θεσμός των εκτελωνιστών. Την 1η Νοεμβρίου 1993, τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ με την οποία μετονομάστηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (Ε.Ο.Κ.) σε Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Το 2001 εκδίδεται ο νέος Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας. Το 2009 ξεκινά η εφαρμογή του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος τελωνειακών συναλλαγών[11]. Από το 2017 υπάγονται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, προηγουμένως στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών. Το 2019 οι εισπράξεις μετ'επιστροφών των τελωνείων ανήλθαν σε 13.317.420.611,25€ ενώ διενεργήθηκαν 94.309 έλεγχοι δίωξης. [12]

Οργάνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως μέρος της ΓΓΔΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τελωνειακή Υπηρεσία υπαγόταν πολιτικά στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών και οργανωνόταν στην Κεντρική Υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., στις περιφερειακές Υπηρεσίες με Τελωνεία Α, Β και Γ τάξης και στις ειδικές αποκεντρωμένες Τελωνειακές Υπηρεσίες[13]. Με τον Νόμο 4389/2016 (Φ.Ε.Κ. 94-27/5/2016)[14] η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων οργανώθηκε ως Ανεξάρτητη Αρχή, στα πρότυπα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.)[15][16].

Ως μέρος της ΑΑΔΕ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η στολή (χειμερινή και θερινή) του Έλληνα Τελωνειακού Υπαλλήλου σχηματικά.

Στην Ελλάδα, από το 2017, η Τελωνειακή Υπηρεσία υπάγεται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων & Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης διαρθώνεται στη Διέυθυνση Δασμολογικών Θεμάτων, Ειδικών Καθεστώτων & Απαλλαγών, Διεύθυνση Τελωνειακών Διαδικασιών, Διεύθυνση Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων & Παραβάσεων, Διέυθυνση Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) & Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) και το Αυτοτελές Τμήμα Υποστήριξης (Α.Τ.Υ.)[17] Οι Τελωνειακές Περιφέρειες, η Επιτελική Υπηρεσία Τελωνειακών Ελέγχω, οι Ελεγκτικές Υπηρεσίες και η Διεύθυνση Διαχείρισης Δημοσίου Υλικού αποτελούν τις Ειδικές Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες. Τα Τελωνεία χωρίζονται σε τρεις κατηγορίας, τα Ά Τάξης (41), τα Β΄ Τάξης (50) και τα Γ΄ Τάξης (5).

Τελωνειακοί υπάλληλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηλήκιο Έλληνα Τελωνειακού Υπαλλήλου Α ' βαθμού.
Εξεταστικά βοηθήματα για την ταυτοποίηση διαφόρων ναρκωτικών ουσιών.

Όργανα της Τελωνειακής Υπηρεσίας είναι οι τελωνειακοί υπάλληλοι. Οι Τελωνειακοί εκτελούν τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα ένστολοι[18], εκτός και εάν οι υπηρεσιακές ανάγκες επιβάλλουν να είναι με πολιτική περιβολή, κυρίως κατά την εκτέλεση εξωτερικής υπηρεσίας. Οι τελωνειακοί είναι προανακριτικοί υπάλληλοι και κατά την εκτέλεση των ελεγκτικών και διωκτικών καθηκόντων τους δικαιούνται να οπλοφορούν και να χρησιμοποιούν κάθε κατάλληλο επιστημονικό μέσο για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος στον τομέα του λαθρεμπορίου και της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και όπλων[2]. Επίσης, τα τελωνεία έχουν και άλλο δημόσιο υλικό, το οποίο οι τελωνειακοί υπάλληλοι χρησιμοποιούν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, όπως για παράδειγμα υπηρεσιακά αυτοκίνητα κτλ.

Στέγαση άλλων υπηρεσιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συνοριακό Τελωνείο Νίκης.

Με κάποια Τελωνεία, ιδιαίτερης βαρύτητας, συστεγάζονται και άλλες δημόσιες Υπηρεσίες, του Υπουργείου οικονομικών όπως και διάφορων άλλων Υπουργείων της Ελληνικής κυβέρνησης. Οι λόγοι που συμβαίνει το παραπάνω είναι πρακτικοί και επιβάλλονται για την διασφάλιση της ταχύτητας των συναλλαγών και της δημόσιας Υγείας και ασφάλειας. Τέτοιες Υπηρεσίες είναι επικουρικές στον έλεγχο και τη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων, όπως οι περιφερειακές Χημικές Υπηρεσίες του Γ.Χ.Κ., οι κτηνιατρικές Υπηρεσίες, οι Φυτοπαθολογικές Υπηρεσίες και κλιμάκια του Σ.Δ.Ο.Ε.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ως Τελωνειακή Υπηρεσία
  2. 2,0 2,1 Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας
  3. Ενωσιακός Τελωνειακός Κώδικας
  4. Κανονισμός ΕΕ για τα παραποιημένα
  5. CITES
  6. Ιστορία και προσφορά των Ελληνικών Τελωνείων στο σύγχρονο Ελληνικό κράτος και κοινωνία. Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. 2020. σελ. 6. 
  7. Αρ.2482/25.4.1830 Επιτροπή της Οικονομίας
  8. ν.2928/17100 ΦΕΚ 12/2-6-1842
  9. ΦΕΚ 218/05.10.1917
  10. ν.1165/1918
  11. Ιστορία της Τελωνειακής Υπηρεσίας
  12. ΑΑΔΕ, Απολογιστική Έκθεση Έτους 2019
  13. Οργανόγραμμα της Τελωνειακής Υπηρεσίας
  14. Νόμος 4389/2016 (Φ.Ε.Κ. 94-27/5/2016)
  15. Άρθρο του ιστοτόπου in.gr σχετικό με την ανεξαρτητοποίηση της Γ.Γ.Δ.Ε.
  16. Άρθρο του ιστοτόπου kathimerini.gr σχετικό με την ανεξαρτητοποίηση της Γ.Γ.Δ.Ε.
  17. Οργανόγραμμα ΑΑΔΕ
  18. Κανονισμός στολής Τελωνειακών υπαλλήλων.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]