Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τίτος Δίδιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τίτος Δίδιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Titus Didius (Λατινικά)
Γέννηση2ος αιώνας π.Χ.
Αρχαία Ρώμη
Θάνατος89 π.Χ.[1]
Ερκολάνο[2]
Συνθήκες θανάτουθάνατος στη μάχη
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
ΘρησκείαΘρησκεία στην αρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινικά
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΡωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωματριβούνος των πληβείων
Ρωμαίος έπαρχος
Πραίτορας
Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[3]
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (98 π.Χ.)[3]
Triumvir monetalis (113 π.Χ.–112 π.Χ.)[4]

Ο Τίτος Δίδιος, λατιν.: Titus Didius (επίσης γραφή Deidius στην αρχαιότητα) ήταν πολιτικός και στρατηγός της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Το 98 π.Χ. έγινε το πρώτο μέλος της οικογένειάς του, που έγινε ύπατος. Του πιστώνεται η αποκατάσταση της Villa Publica [5] (του κτηρίου του ταμία, quaestor) και το ότι έγινε διοικητής (proconsul) της Εντεύθεν Ισπανίας (νοτιοανατολικά της σύγχρονης Ισπανίας). Τέλεσε δύο θριάμβους, έναν για τις νίκες του επί των Σκορδίσκων, και έναν άλλο για τις νίκες του στην Ισπανία.

Ανήκε στο πληβείο γένος των Διδίων, το οποίο ήταν σχετικά νέο στη ρωμαϊκή πολιτική. Το πρώτο γνωστό μέλος τού γένους ήταν ο ομώνυμος πατέρας του, ο οποίος ψήφισε μία συνοπτική νομοθεσία (τη lex Didia), όταν ήταν τριβούνος των πληβείων το 143 π.Χ. Από τους πίνακες του Καπιτωλίνου (Fasti Capitolini), γνωρίζουμε επίσης ότι ο παππούς του Δίδιου ονομαζόταν Σέξτος.

Δηνάριο του Τίτου Διδίου, κόπηκε π. 113–112 π.Χ. Στην εμπρόσθια όψη φαίνεται κεφάλι γυναίκας με κράνος με φτερά και γρύπα, επιγρ. ROMA, ενώ στην πίσω όψη δύο μονομάχοι να πολεμούν, επιγρ.: T. DEIDI[US]. 19 χλστ., 3,89 γραμ.

Υπεύθυνος του Νομισματοκοπείου (π. 113–112 π.Χ.)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο T. Δίδιος εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ιστορία ως ένας των τριών ανδρών του νομισματοκοπείου (triumvir monetalis), ένας από τους τρεις άνδρες που είχαν επιφορτιστεί με την κοπή νομισμάτων, πιθανότατα το 113 ή το 112. Το πίσω μέρος του δηναρίου του δείχνει δύο μονομάχους να παλεύουν. Ο Μάικλ Κρόφορντ προτείνει ότι μπορεί να ήταν πολιτική υπόσχεση από τον Δίδιο να προσφέρει παραστάσεις μονομάχων, αν θα εκλεγόταν αγορανόμος καθέδρας (curule aedile), δηλ. ο αξιωματούχος που είναι υπεύθυνος για τη διοργάνωση τέτοιων αγώνων). Δεν είναι γνωστό εάν ο Δίδιος εξελέγη στη συνέχεια.

Tριβούνος των πληβείων (103 π.Χ.)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τίτος Δίδιος ανέλαβε το αξίωμα το 103 π.Χ. ως τριβούνος των πληβείων. Διακρίθηκε για την προσπάθειά του να ασκήσει βέτο στη δίωξη του Κόιντου Σερβίλιου Καιπίωνα από τον συνάδελφό του, Γάιο Νορβανό, στον απόηχο της μάχης του Aραούσιο, που είχε ως αποτέλεσμα να απομακρυνθεί από τη διαδικασία με τη βία.

Δύο χρόνια αργότερα, το 101 π.Χ., εξελέγη πραίτωρ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου πολέμησε στη Μακεδονία νικώντας τους Σκορδίσκους, και τέλεσε τον πρώτο του θρίαμβο με την επιστροφή του το 100 π.Χ.

Αργυρό δηνάριο του Πόπλιου Φοντέιου Καπίτωνα (55 π.Χ.). Εμπρός όψη: η Ομόνοια με πέπλο και στεφάνι, επιγρ.: P. FON[T]EIUS CAPITO III VIR - CONCORDIA. Πίσω όψη: η Villa Publica, κτήριο που ο Τ. Δίδιος ανακαίνισε το 98 π.Χ. Επιγρ.: T. DIDI. - IMP. - VIL. PUB. 18 χλστ., 3,74 γραμ.

Το 98 π.Χ. ο Δίδιος εξελέγη ύπατος στο πλευρό του Κόιντου Καικίλιου Μέτελλου Νέπωτα. Μαζί με την αποκατάσταση της Villa Publica [5] θέσπισε έναν νόμο, που δεν επέτρεπε τον συνδυασμό δύο άσχετων προτάσεων σε ένα νομοσχέδιο.

Ανθύπατος (97–93 π.Χ.)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη θητεία του ως υπάτου, ο Δίδιος διορίστηκε να διοικεί την επαρχία Εντεύθεν Ιβηρία ως ανθύπατος, όπου κυβέρνησε από το 97 π.Χ. έως το 93 π.Χ. Σχεδόν ολόκληρη την ανθυπατική του θητεία στην Ισπανία την πέρασε σε πόλεμο με τους Κελτίβηρες. Στα τέσσερα χρόνια που ο Δίδιος κυβέρνησε την Ισπανία, επέτυχε πολλαπλές νίκες, και λέγεται ότι σκότωσε 20.000 Aρεβάκους, και κατέπνιξε την επαναστατημένη πόλη Τέρμες (σήμερα Tiermes στην επαρχία Σόρια). Επίσης πολιόρκησε την Κολένδα για εννέα μήνες, διάστημα μετά το οποίο η πόλη έπεσε, και τα γυναικόπαιδα πωλήθηκαν ως σκλάβοι. Ο Δίδιος κέρδισε άλλον έναν θρίαμβο, επειδή είχε εξοντώσει μία αποικία «ληστών» [6]: στην πραγματικότητα ήταν φτωχοί άνθρωποι που είχαν γίνει ομάδα, για να επιβιώσουν μέσω ληστείας, αφού είχαν απωλέσει την περιουσία τους. Ο Δίδιος τους παρέσυρε με υποσχέσεις γης για να ζήσουν σε αυτή, και όταν οι οικογένειες συγκεντρώθηκαν στο ρωμαϊκό κάστρο (castrum) με καλή πίστη, τους σκότωσε όλους.[7] Didius earned another triumph after slaughtering a colony of "robbers"[8] Ο ιστορικός Αππιανός αναφέρει ότι η εξαιρετική σκληρότητα και η προδοσία του Δίδιου προκάλεσαν μία ακόμη μεγαλύτερη εξέγερση, την οποία ο έμπειρος διάδοχός του, Γάιος Βαλέριος Φλάκκος, έπρεπε να καταπνίξει.

Ο διάσημος Ρωμαίος επαναστάτης Κόιντος Σερτώριος υπηρέτησε ως στρατιωτικός τριβούνος υπό τον Tίτο Δίδιο στην Ισπανία. Του Τ. Δίδιου απονεμήθηκε το χορτάρινο στεφάνι (corona graminea), για τη συντριβή μίας εξέγερσης μέσα και γύρω από το Κάστουλο.

Αφού ολοκλήρωσε την υπηρεσία του στην Ισπανία, ο Δίδιος υπηρέτησε ως λεγάτος στον Συμμαχικό Πόλεμο, υπό τον Λεύκιο Ιούλιο Καίσαρα το 90 π.Χ., στη συνέχεια υπό τον Λεύκιο Πόρκιο Κάτωνα και τον Λ. Κ. Σύλλα το 89 π.Χ. Λίγο μετά την επιτυχή κατάληψη του Ερκουλάνου, απεβίωσε στη μάχη στις 11 Ιουνίου 89 π.Χ.

  1. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1776. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. διάφοροι συγγραφείς: «Diccionario biográfico español» (ισπανικά) Royal Academy of History. 2011. 15327/titus-didius.
  3. 1 2 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
  4. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1776. Ανακτήθηκε στις 19  Αυγούστου 2024.
  5. 1 2 Makin, Ena. "The Triumphal Route, with Particular Reference to the Flavian Triumph." The Journal of Roman Studies 11(1921) 27.
  6. William Smith, "T. Didius." Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1870. «Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, page 1005 (V. 1)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2011.CS1 maint: Unfit url (link)
  7. Appian, History of Rome. https://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_spain_20.html#%A7100%5Bνεκρός+σύνδεσμος%5D
  8. William Smith, "T. Didius." Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1870. «Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, page 1005 (V. 1)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2011.CS1 maint: Unfit url (link)
  • T. Robert S. Broughton, The Magistrates of the Roman Republic, American Philological Association, 1951–1952.
  • Michael Crawford, Roman Republican Coinage, Cambridge University Press, 1974.