Σύνταγμα της Σοβιετικής Ρωσίας του 1918

Το σύνταγμα της Ρωσίας από το 1918, που ονομάζεται επίσης Βασικός Νόμος (Основной закон, Osnovnoy zakon) που διέπει τη Ρωσική Σοβιετική Δημοκρατία, περιέγραψε το καθεστώς που ανέλαβε την εξουσία στην Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917. Αυτό το σύνταγμα, το οποίο επικυρώθηκε αμέσως μετά τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Εργαζομένων και των Εκμεταλλευόμενων,^[1] αναγνώρισε επίσημα την εργατική τάξη ως την κυρίαρχη τάξη της Ρωσίας σύμφωνα με την αρχή της δικτατορίας του προλεταριάτου, κάνοντας τη Ρωσική Σοβιετική Δημοκρατία. το πρώτο στον κόσμο συνταγματικά σοσιαλιστικό κράτος.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τελικοί στόχοι του κράτους περιγράφηκαν ως: «η κατάργηση της εκμετάλλευσης του ανθρωπου απο τον ανθρωπο, η πλήρης κατάργηση της διαίρεσης του λαού σε τάξεις, η καταστολή των εκμεταλλευτών, [και] η δημιουργία μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας». Το σύνταγμα ανέφερε ότι είχε σχηματιστεί μια ιστορική συμμαχία μεταξύ των εργατών και των αγροτών, οι οποίοι μαζί θα κυβερνούσαν το κράτος μέσω των σοβιέτ. Το σύνταγμα αρνήθηκε ρητά την πολιτική εξουσία σε ανώτερες τάξεις της ρωσικής κοινωνίας ή σε εκείνους που υποστήριξαν τον Λευκού στρατο στον Εμφύλιο Πόλεμο (1918-21). Για να αποφευχθεί η εκ νέου αξίωση των ανώτερων τάξεων από την κρατική εξουσία, το πρώτο άρθρο ζήτησε από όλους τους εργαζόμενους και τους αγρότες να οπλιστούν και να οργανωθούν στον Κόκκινο Στρατό, ενώ οι ανώτερες τάξεις να αφοπλιστούν πλήρως.

Η ανώτατη εξουσία ανήκε στο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, αποτελούμενο από βουλευτές από τα τοπικά σοβιετικά σε ολόκληρη τη Ρωσία. Η διευθύνουσα επιτροπή του Κογκρέσου των Σοβιέτ - γνωστή ως Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή - ενήργησε ως «ανώτατο όργανο εξουσίας» μεταξύ των συνόδων του συνεδρίου και ως συλλογική προεδρία του κράτους.

Το συνέδριο εξέλεξε το Συμβούλιο των Λαϊκών Επιτρόπων (Σοβναρκόμ, Sovet narodnykh kommissarov) ως διοικητικό σκέλος της νέας κυβέρνησης και καθόρισε τις ευθύνες του ως «γενική διοίκηση των υποθέσεων του κράτους». (Το Σοβναρκόμ είχε ασκήσει κυβερνητική εξουσία από το Νοέμβριο του 1917 έως την έγκριση του συντάγματος του 1918 στις 10 Ιουλίου από το Κογκρέσο των Σοβιετικών.)

Μία από τις πρώτες σοβιετικές επαναλήψεις μιας πολυετούς βιβλικής φράσης εμφανίστηκε στο άρθρο 18, το οποίο δηλώνει ότι η εργασία είναι καθήκον όλων των πολιτών της Δημοκρατίας, και εχει ως σλόγκαν: « Αυτός που δεν εργάζεται, δεν θα φάει!

Είναι σημαντικό ότι οι βασικές αρχές του Ρωσικού Συντάγματος του 1918 χρησίμευαν ως πρόδρομος των συναφών συντάξεων τόσο των ενωμένων όσο και των αυτόνομων σοβιετικών δημοκρατιών. Αναγνωρίστηκαν ως θεμελιώδεις για το Σοβιετικό Σύνταγμα του 1924, το οποίο ήταν το διαμορφωτικό έγγραφο της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών.^[2]