Συμμετοχή της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η συμμετοχή της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-1913) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας καθώς επέτρεψε στο ελληνικό κράτος να διπλασιάσει την έκτασή του και να αποκτήσει το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής εδαφικής του έκτασης. Υπήρξε επίσης καταλυτικός παράγοντας πολιτικών εξελίξεων καθώς έφερε στο προσκήνιο δυο προσωπικότητες, των οποίων η σχέση κυριάρχησε την επόμενη δεκαετία και είχε μακροπρόθεσμες συνέπειες για την Ελλάδα: τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και τον αξιωματικό του στρατού, διάδοχο του θρόνου και μετέπειτα βασιλιά, Κωνσταντίνο Ι.

Στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο, η Ελλάδα συμμάχησε με τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου 1912 με την κήρυξη του πολέμου από το Μαυροβούνιο ενώ η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Σερβία μπήκαν στον πόλεμο στις 17 Οκτωβρίου 1912. Κατά τη διάρκεια αυτού του πολέμου, η Ελλάδα πολέμησε σε δυο μέτωπα από την ξηρά και πρόσφερε το μεγαλύτερο μέρος της ναυτικής δύναμης από όλους τους βαλκανικούς συμμάχους.

Την αρχική ώθηση για επέκταση των εδαφών έδωσε ο στρατός της Θεσσαλίας, ο οποίος κατόρθωσε να καταλάβει ένα μεγάλο μέρος της Μακεδονίας, συμπεριλαμβανομένου του στρατηγικά σημαντικού λιμένα της Θεσσαλονίκης ; αυτή η κίνηση προκάλεσε μια αυξημένη ένταση ανάμεσα στους δυο συμμάχους κατά τους επόμενους μήνες και αποτέλεσε μια από τις κύριες αιτίες του Β' Βαλκανικού Πολέμου. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Μακεδονία, ο ελληνικός στρατός έριξε το βάρος του στο μέτωπο της Ηπείρου όπου, μετά από μια παρατεταμένη πολιορκία, καταλήφθηκε η πόλη των Ιωαννίνων και οι Έλληνες προχώρησαν προς τη "Βόρεια Ήπειρο" (Νότια Αλβανία). Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό κατέλαβε όλα τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους εκτός από τα Δωδεκάνησα, που ήταν υπό ιταλική κατοχή, και κατέρριψε δυο προσπάθειες του Οθωμανικού Πολεμικού Ναυτικού να αποκτήσει πρόσβαση στον ελλαδικό χώρο μέσω των Δαρδανελλίων.

Παρόλο που οι διαπραγματεύσεις είχαν ξεκινήσει στο Λονδίνο από τον Δεκέμβριο 1912, ο πόλεμος συνεχίστηκε μέχρι τις 30 Μαΐου 1913 όταν υπογράφηκε η Συνθήκη του Λονδίνου. Η Συνθήκη δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει καμιά εμπλεκόμενη στον πόλεμο χώρα, με κύριο σημείο τριβής να είναι η διαίρεση της Μακεδονίας. Μπροστά στις βουλγαρικές αξιώσεις, η Ελλάδα και η Σερβία συμμάχησαν και στις 29 Ιουνίου 1913, οι βουλγαρικές δυνάμεις πραγματοποίησαν μια απρόσμενη επίθεση ενάντια των πρώην συμμάχων τους. Οι βουλγαρικές επιθέσεις σύντομα αποκρούστηκαν και υποχώρησαν. Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι μάχες κατά τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο υπήρξαν αρκετά δαπανηρές. Με την είσοδο της Ρουμανίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον πόλεμο, ο βουλγαρικός στρατός αποδυναμώθηκε και κήρυξε ανακωχή στις 30 Ιουλίου. Ο πόλεμος ολοκληρώθηκε στις 10 Αυγούστου 1913 με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η οποία επιβεβαίωσε την εισχώρηση στην Ελλάδα της Μακεδονίας, της Κρήτης και της Ηπείρου (χωρίς τη Βόρεια Ήπειρο).

Χάρτης της Βαλκανικής Χερσονήσου από τον A. Synvet και τον Lith. E Olivier, Κωνσταντινούπολη, 1877.
Συγκριτικά στατιστικά για τον πληθυσμό της Μακεδονίας[1]
Βουλγαρική εκτίμηση (1900) Σερβική εκτίμηση (1900) Ελληνική εκτίμηση (1904) Οθωμανική εκτίμηση (1905)
Συνολικός πληθυσμός 2.190.520 2.880.420 1.711.607 1.824.032
Βούλγαροι 1.179.036 57.600 332.162 352.788
Έλληνες 225.152 άγνωστο 650.709 625.889
Σέρβοι 700 2.048.320 άγνωστο άγνωστο
Τούρκοι (Μουσουλμάνοι) 564.158 άγνωστο 634.017 745.155


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Dalègre 2002, σελ. 205

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για τους Βαλκανικούς Πολέμους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Τόμος ΙΔ': Νεώτερος Ελληνισμός από το 1881 ως το 1913 ("History of the Hellenic Nation, Vol. XIV: Modern Hellenism from 1881 to 1913"), Εκδοτική Αθηνών, 1977, σελ. 280–354 
  • Cassavetti, Demetrius John (1914), Hellas and the Balkan Wars, London: T. F. Unwin 
  • Hellenic Army General Staff, Army History Directorate (1998), A Concise History of the Balkan Wars, 1912-1913, Athens, ISBN 960-7897-07-2 
  • Erickson, Edward J.; Bush, Brighton C. (2003), Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912-1913, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-275-97888-5 
  • Hall, Richard C. (2000), The Balkan Wars, 1912-1913: Prelude to the First World War, Routledge, ISBN 0-415-22946-4 
  • Schurman, Jacob Gould (2004), The Balkan Wars 1912 To 1913, Kessinger Publishing, ISBN 1-4191-5345-5 
  • Chantepleure, Guy (Jeanne-Caroline Violet-Dussap) (1913), La ville assiégée : Janina. Octobre 1912-mars 1913., Calmann-Lévy 

Άρθρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Kaldis, William Peter (June 1979), «Background for Conflict: Greece, Turkey, and the Aegean Islands, 1912-1914», The Journal of Modern History 51 (2, Supplement): D1119–D1146, doi:10.1086/242039 
  • Michalopoulos, Dimitris (2005), Attitudes parallèles : Éleuthérios Vénisélos et Take Ionescu dans la Grande Guerre, Institut de recherches sur Éleutherios Vénisélos et son époque, ISBN 960-88457-3-4 
  • Schneider, Raphaël (June–July 2008), «Les guerres balkaniques (1912-1913)», Champs de Bataille (22) 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]