Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μέχελεν

Στρατόπεδο συγκέντρωσης Μέχελεν
SS-Sammellager Mecheln
Είδος	Ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης
Γεωγραφικές συντεταγμένες	51°2′2″N 4°28′42″E
Διοικητική υπαγωγή	Μέχελεν
Τοποθεσία	Dossin military base
Χώρα	Βέλγιο
Έναρξη κατασκευής	1942
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα (π)

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μέχελεν, επίσημα SS-Sammellager Mecheln (ΣΣ-Σάμελαγκερ Μέχελν) στα γερμανικά, γνωστό και ως στρατώνες Ντοσάν, ήταν στρατόπεδο κράτησης και απέλασης που δημιουργήθηκε σε έναν πρώην στρατόπεδο του στρατού στο Μέχελεν, στο κατεχόμενο από τη Γερμανία Βέλγιο. Χρησιμοποίησε ως σημείο συγκέντρωσης Βέλγων Εβραίων και Ρομά πριν από την απέλασή τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης στην Ανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Το στρατόπεδο δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 1942 και ήταν το μοναδικό στρατόπεδο διέλευσης στο Βέλγιο. Το διοικούσαν οι Σίχερχαϊτσπολιτσαϊ (SiPo-SD, «Αστυνομία Ασφαλείας»), ένα παράρτημα του Κεντρικού Γραφείου Ασφαλείας του Ράιχ και χρησιμοποιήθηκε για να κρατήσει Εβραίους και Ρομά πριν από την απέλασή τους στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου, καθώς και σε άλλα στρατόπεδα, συμπεριλαμβανομένου του Χάιντεμπρεκ-Κόζελ. Μεταξύ 4 Αυγούστου 1942 και 31 Ιουλίου 1944, 28 τρένα έφυγαν από κοντά στο στρατόπεδο και απέλασαν πάνω από 25.800 άτομα. Μόνο 1.240 επέζησαν από τον πόλεμο.

Το στρατόπεδο εγκαταλείφθηκε κατά την Απελευθέρωση του Βελγίου το Σεπτέμβριο του 1944 και στη συνέχεια επαναχρησιμοποιήθηκε για στέγαση. Ένα μουσείο ιδρύθηκε το 1996 και σήμερα μέρος των πρώην στρατώνων και ένα νέο κτίριο απέναντι αποτελούν μέρος του Μνημείου, Μουσείου και Κέντρου Τεκμηρίωσης Στρατώνων Ντοσάν, το οποίο περιλαμβάνει ένα μνημείο και μουσείο του Ολοκαυτώματος.

Ιστορικό

Χάρτης του Ολοκαυτώματος: αυτός ο χάρτης δείχνει όλα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ευρώπη, καθώς και στρατόπεδα εργασίας, στρατόπεδα φυλακών, γκέτο, μεγάλες οδούς απέλασης και μεγάλες τοποθεσίες σφαγών

Γερμανική κατοχή και διώξεις

Η Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στο Βέλγιο με μια ταχεία στρατιωτική εκστρατεία στις 10–28 Μαΐου 1940. Στη συνέχεια τέθηκε υπό στρατιωτική κατοχική διοίκηση, η οποία θα διαρκούσε μέχρι τον Ιούλιο του 1944, όταν η περιοχή πέρασε για λίγο υπό πολιτική διοίκηση, η οποία τερματίστηκε με την Απελευθέρωση του Βελγίου το Σεπτέμβριο του 1944.

Ήδη από το Σεπτέμβριο του 1940, η γερμανική διοίκηση ίδρυσε ένα στρατόπεδο φυλακών στο Φρούριο Μπρέεντονκ, ένα πρώην βελγικό στρατιωτικό φρούριο. Οι τρόφιμοι ήταν σε μεγάλο βαθμό πολιτικοί κρατούμενοι, αν και αρκετοί Εβραίοι κρατούνταν επίσης σε ένα διαχωρισμένο μέρος του στρατοπέδου. Ως μέρος της Τελικής Λύσης μετά τον Ιανουάριο του 1942, αποφασίστηκε να μεταφερθούν οι Βέλγοι Εβραίοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης στην Ανατολική Ευρώπη.

Στρατόπεδο διέλευσης Μέχελεν

Περίπου το 90% του εβραϊκού πληθυσμού του Βελγίου ζούσε στις πόλεις της Αμβέρσας και των Βρυξελλών το 1942. Ως εκ τούτου, το Μέχελεν, μια πόλη με σιδηροδρομικό κόμβο που βρίσκεται στα μισά του δρόμου μεταξύ των δύο, επιλέχθηκε ως ο χώρος του νέου στρατοπέδου διέλευσης.

Το κτίριο που επιλέχθηκε για να στεγάσει το στρατόπεδο ήταν μια πρώην στρατιωτική εγκατάσταση που ονομαζόταν στρατώνες Ντοσάν, που χτίστηκε το 1756 και πήρε το όνομά του από τον Υποστράτηγο Εμίλ Ντοσάν ντε Σαν-Ζορζ, ήρωα της Μάχης του Υζέρ κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βρισκόταν στα βόρεια της πόλης και παρείχε πρόσβαση στη σιδηροδρομική αποβάθρα εμπορευμάτων που εξυπηρετούσε τον ποταμό Ντέιλε. Το τριώροφο κτίσμα που περιέβαλλε πλήρως μια μεγάλη τετράγωνη αυλή ήταν εξοπλισμένο με συρματοπλέγματα. Τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούλιο του 1942.

Λειτουργία

Το προσωπικό του στρατοπέδου ήταν ως επί το πλείστον Γερμανοί, αλλά βοηθούνταν από Βέλγους παραστρατιωτικούς συνεργάτες. Ήταν επίσημα υπό τη διοίκηση του Φίλιπ Σμιτ, διοικητή του Φρουρίου Μπρέεντονκ. Ο εν ενεργεία διοικητής στο Μέχελεν ήταν ο αξιωματικός της Σούτσσταφφελ, Ρούντολφ Στέκμαν.

Η πρώτη ομάδα ατόμων έφτασε στον καταυλισμό από την Αμβέρσα στις 27 Ιουλίου 1942. Μεταξύ Αυγούστου και Δεκεμβρίου 1942, δύο μεταγωγικά, το καθένα με περίπου 1.000 Εβραίους, έφευγαν από το στρατόπεδο κάθε εβδομάδα για το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς. Μεταξύ 4 Αυγούστου 1942 και 31 Ιουλίου 1944, συνολικά 28 τρένα αναχώρησαν από το Μέχελεν για την Πολωνία, μεταφέροντας 24.916 Εβραίους και 351 Ρομά, όπου οι περισσότεροι από αυτούς πήγαν στο Άουσβιτς. Αυτός ο αριθμός αντιπροσώπευε περισσότερους από τους μισούς Βέλγους Εβραίους που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Σύμφωνα με τη φυλετική πολιτική των Ναζί που πολύ αργότερα ονομάστηκε γενοκτονία των Ρομά, 351 Βέλγοι Ρομά στάλθηκαν στο Άουσβιτς στις αρχές του 1944.

Οι συνθήκες στο στρατόπεδο Μέχελεν ήταν ιδιαίτερα σκληρές. Πολλοί Ρομά ήταν κλεισμένοι σε υπόγεια δωμάτια για εβδομάδες ή μήνες κάθε φορά χωρίς φαγητό ή εγκαταστάσεις υγιεινής. Οι Ρομά είχαν ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό επιβίωσης.

Γνήσιο βαγόνι που χρησιμοποιήθηκε για μεταφορά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, συλλογή του Φρουρίου Μπρέεντονκ

Μνημείο και μουσείο

Το 1948 οι Στρατώνες Ντοσάν επανήλθαν στην αρχική χρήση τους από τον Βελγικό Στρατό. Χρησιμοποιήθηκαν μέχρι το 1975 οπότε και εγκαταλείφθηκαν. Εκτός από μια πτέρυγα που ανακαινίστηκε τη δεκαετία του 1980 για κοινωνική στέγαση, οι στρατώνες έγιναν ο χώρος του Εβραϊκού Μουσείου Εκτόπισης και Αντίστασης μέχρι το 1996. Το 2001 η Φλαμανδική Κυβέρνηση αποφάσισε να επεκτείνει το ίδρυμα με ένα νέο συγκρότημα που χτίστηκε απέναντι από τους παλιούς στρατώνες. Το τελευταίο έκλεισε τον Ιούλιο του 2011 για να γίνει μνημείο. Το Μνημείο, Μουσείο και Κέντρο Τεκμηρίωσης του Ολοκαυτώματος και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Στρατώνων Ντοσάν άνοιξε ξανά τις πόρτες του στις 26 Νοεμβρίου 2012.

Δείτε επίσης

• Ολοκαύτωμα στο Βέλγιο
• Βέλγιο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Βιβλιογραφία 

• Mikhman, Dan (1998). Belgium and the Holocaust: Jews, Belgians, Germans. Berghahn Books. ISBN 978-965-308-068-3. 
• Mikhman, Dan· Gutman, Israel· Bender, Sara (2005). The encyclopedia of the Righteous among the Nations: rescuers of Jews during the Holocaust. Belgium. Γιαντ Βασσέμ. 
• Steinberg, Maxime (1999). «Malines, antichambre de la mort». Un pays occupé et ses juifs Belgique entre France et Pays-Bas (στα Γαλλικά). Gerpinnes: Quorum. ISBN 978-2-87399-014-5. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2011. 
• Schram, Laurence (2006). «De cijfers van de deportatie uit Mechelen naar Auschwitz. Perspectieven en denkpistes». De Belgische tentoonstelling in Auschwitz. Het boek – L'exposition belge à Auschwitz. Le Livre (στα Ολλανδικά). Het Joods Museum voor Deportatie en Verzet. ISBN 978-90-76109-03-9. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2011. 
• Schram, Laurence (21 February 2008). «The Transit Camp for Jews in Mechelen: The Antechamber of Death». Online Encyclopedia of Mass Violence. ISSN 1961-9898. http://www.massviolence.org/The-Transit-Camp-for-Jews-in-Mechelen-The-Antechamber-of. Ανακτήθηκε στις 1 August 2011. 
• Steinberg, Maxime (1979). Extermination, sauvetage et résistance des juifs de Belgique (στα Γαλλικά). Brussels: Comité d'hommage des Juifs de Belgique à leurs héros et sauveurs. 
• Steinberg, Maxime· Ward, Adriaens· Schram, Laurence· Ramet, Patricia· Hautermann, Eric· Marquenie, Ilse (2009). Mecheln-Auschwitz, 1942–1944 – The destruction of the Jews and Gypsies from Belgium. I–IV. Βρυξέλλες: VUBPress. ISBN 978-90-5487-537-6. 
• Steinberg, Maxime (1981). Dossier Brussel-Auschwitz, De SS-politie en de uitroeiing van de Joden, gevolg door gerechtelijke documenten van de rechtzaak Ehlers, Canaris en Asche bij het Assisenhof te Kiel, 1980 (στα Ολλανδικά). Βρυξέλλες: Steuncomité bij de burgerlijke partij proces tegen SS-Officieren Ehlers, Asche, Canris voor wegvoering der joden van België. 
• Steinberg, Maxime· Schram, Laurence (2008). Transport XX : Malines-Auschwitz (στα Γαλλικά). Brussels: Éditions du Musée juif de la déportation et de la Resistance. ISBN 978-90-5487-477-5. 
• Steinberg, Maxime (2004). La persécution des Juifs en Belgique (1940–1945) (στα Γαλλικά). Βρυξέλλες: Complexe. ISBN 978-2-8048-0026-0. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2011. 
• Van Doorslaer, Rudi (2007). La Belgique docile : les autorités belges et la persécution des Juifs en Belgique (στα Γαλλικά). Βρυξέλλες: Luc Pire. ISBN 978-2-87415-848-3. 
• Baes, Ruben. «'La Belgique docile'. Les autorités belges et la persécution des Juifs» [The obedient Belgium – The Belgian authorities and the persecution of the Jews]. Centre for Historical Research and Documentation on War And Contemporary Society (CEGES-SOMA). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2011. 
• Αυτό το άρθρο ενσωματώνει κείμενο από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών και έχει κυκλοφορήσει υπό την GFDL: Mechelen. Holocaust Encyclopedia. (Πρόσβαση στις 31 Ιουλίου 2011).
• Tammy Bottner (2017). "[1]" Among the Reeds. The true story of how a family survived the Holocaust. Oegstgeest: Amsterdam Publishers. (ISBN 9789492371287).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μεταφορές από το Μέχελεν στην European Holocaust Research Infrastructure