Στραμπότο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Στραμπότο[Σημ 1] λέγεται το παλαιότερο ποιητικό είδος οκτάστιχου της ιταλικής ποίησης[1].

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το στραμπότο καλλιεργήθηκε κυρίως στην Ιταλία μέχρι τα τέλη του Μεσαίωνα και θεωρείται ως ένα από τα πρώτα είδη στίχου στην ιταλική γλώσσα[2][3].

Το εν λόγω είδος ποίησης, καλλιεργήθηκε από δύο σχολές, τη σικελική ποιητική σχολή και την τοσκανική ποιητική σχολή[Σημ 2]. Η σικελική σχολή καλλιέργησε το στραμπότο με τη μορφή του οκτάστιχου, ενώ η σχολή της Τοσκάνης το καλλιέργησε με τη μορφή του εξάστιχου.

Το οκτάστιχο στραμπότο, χρησιμοποιήθηκε πολύ συχνά πριν από το 15ο αιώνα μ.Χ. από τους ποιητές της νότιας Ιταλίας[Σημ 3], επηρεάζοντας μάλιστα και τα σονέτα του Φραντσέσκο Πετράρκα[Σημ 4].

Μετά από την περίοδο της Αναγέννησης, το στραμπότο εμφανίζεται πολύ σπάνια. Διασώθηκε μόνο με τη μορφή του οκτάστιχου του Τζιοβάνι Μποκκάτσιο[Σημ 5][4], ενώ τελευταία και μοναδική φορά που χρησιμοποιήθηκε με την παραδοσιακή του μορφή, ήταν στις αρχές της περιόδου του κινήματος του Ρομαντισμού.

Μορφές του στραμπότου εμφανίζονται και στη γαλλική φιλολογία, χωρίς όμως να παίρνουν την καθιερωμένη του φόρμα. Η θεματολογία τους είναι κυρίως η κοινωνική σάτιρα.

Μορφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το στραμπότο έχει δύο μορφές ως προς τον αριθμό των στίχων του και την ομοιοκαταληξία. Οι μορφές αυτές είναι του οκτάστιχου[Σημ 6] και του εξάστιχου στραμπότου.

Το οκτάστιχο στραμπότο εμφανίζει συνολικά τέσσερις τύπους. Ο πρώτος τύπος έχει ομοιοκαταληξία Α Β Α Β Α Β Α Β, ο δεύτερος Α Β Α Β Γ Γ Δ Δ, ο τρίτος Α Β Α Β Α Β Γ Γ και ο τέταρτος Α Α Β Β Γ Γ Δ Δ.

Το εξάστιχο στραμπότο εμφανίζει συνολικά τρεις τύπους. Ο πρώτος τύπος έχει ομοιοκαταληξία Α Β Α Β Α Β, ο δεύτερος Α Β Α Β Γ Γ και ο τρίτος Α Α Β Β Γ Γ.

Και στις δύο μορφές του, το στραμπότο είναι ενδεκασύλλαβο, δηλαδή έχει σταθερά έντεκα συλλαβές ανά στίχο.

Η θεματολογία του είναι είτε σατιρική[Σημ 7], είτε ερωτική[Σημ 8]. Με την πρώτη να στοχεύει στη σάτιρα των διάφορων τύπων των μελών της κοινωνίας, μαζί με τα ελαττώματα της, ενώ η δεύτερη έχει ως στόχο την έκφραση των λεπτών συγκινήσεων και των ερωτικών συναισθημάτων του ανθρώπου.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ή strabotto.
  2. Ή σχολή της Τοσκάνης.
  3. Σικελική ποιητική σχολή.
  4. Εξελληνισμένα Φραγκίσκος Πετράρχης.
  5. Εξελληνισμένα Ιωάννης Βοκάκιος.
  6. Ή οκτάβα.
  7. Μορφές στραμπότου με σατιρικά θέματα έχουν γράψει κυρίως οι Γάλλοι ποιητές.
  8. Στραμπότα με ερωτικά θέματα έχουν γράψει οι κυρίως οι Ιταλοί ποιητές..

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Γεράσιμος Αν. Μαρκαντωνάτος (2013). «Στραμπότο». ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ. Αθήνα: Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη Α.Ε. σελ. 318. ISBN 978-960-503-298-2. 
  2. R.M. RUGGIERI (1953). Protostoria dello strambotto romanzo. σελίδες XI. 
  3. D'Aronco Gianfranco (1951). Guida bibliografica allo studio dello strambotto. 
  4. Ernest H. Wilkins (1956). «1». Boccaccio's First Octave. σελ. 19.