Στανίσουαφ Γιασίνσκι και Εμίλια Σουοντκόφσκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στανίσουαφ Γιασίνσκι & Εμίλια Σουοντκόφσκα
Πληροφορίες ασχολίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔίκαιοι των Εθνών (28  Φεβρουαρίου 1985)[1]

Ο Στανίσουαφ Γιασίνσκι (πολωνικά: Stanisław Jasiński) και η κόρη του, Εμίλια Σουοντκόφσκα (πολωνικά: Emilia Słodkowska, το γένος Γιασίνσκα), ρίσκαραν τη ζωή τους και τις ζωές των οικογενειών τους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος για να σώσουν Εβραίους από την εξόντωση από τους Ουκρανούς Εθνικιστές και τους Ναζί. Τους απονεμήθηκαν τα μετάλλια των Δικαίων των Εθνών που φέρουν το όνομά τους, ένα πιστοποιητικό τιμής και το προνόμιο να προστεθούν τα ονόματά τους σε εκείνα του Τείχους της Τιμής στον Κήπο των Δικαίων των Εθνών στο Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ, στις 28 Φεβρουαρίου 1985.[2] Ο Στανίσουαφ Γιασίνσκι έλαβε τον τίτλο του μετά θάνατον.[3]

Φυγάδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Στανίσουαφ Γιασίνσκι –ο οποίος ήταν ήδη τυφλός και ηλικιωμένος– ζούσε σε ένα αγρόκτημα περιτριγυρισμένο από δάσος, στα περίχωρα της Κοστόπιλ στο Βοεβοδάτο Βόουιν (1921-1939) (Βολυνία) στη νοτιοανατολική Πολωνία. Τον φρόντιζε η κόρη του, Εμίλια. Μοιράζονταν το σπίτι μαζί με τον σύζυγό της και τα τρία παιδιά τους.[4] Τον Σεπτέμβριο του 1942, η γερμανική Σούτσσταφφελ συνοδευόμενη από την Ουκρανική Βοηθητική Αστυνομία άρχισαν να κυνηγούν Πολωνοεβραίους στην περιοχή. Στα κοντινά χωριά Μάουε Σιεντλίστσε και Αντονόφκα,[5] διαδοχικά, οι Εβραίοι σφαγιάστηκαν στο δάσος, αφού αναγκάστηκαν πρώτα να σκάψουν τους δικούς τους ομαδικούς τάφους. Υπήρχαν δύο αδέρφια, που γλίτωσαν και από τα δύο πογκρόμ, ο Σμούελ και ο Γιόσεφ Λίντερμαν.[6] Έτρεξαν στα χωράφια από το Σιεντλίστσε μέχρι την Αντονόφκα, και μετά πάλι, μισογυμνοί μακριά από τον λάκκο εκτέλεσης ενώ τον έσκαβαν. Τους πυροβόλησαν και ο Σμούελ τραυματίστηκε στο χέρι. Γυμνοί και εξουθενωμένοι, οι δυο τους έφτασαν στο σπίτι του Στανίσουαφ Γιασίνσκι, ο οποίος ήταν γνωστός του δολοφονημένου πατέρα τους, πριν από την εισβολή στην Πολωνία. Η οικογένεια Γιασίνσκι έκρυψε τους δύο Εβραίους δραπέτες. Η Εμίλια έδεσε το χέρι του Σμούελ και τους έντυσε και τους δύο. Τα αδέρφια τοποθετήθηκαν στον αχυρώνα, όπου κοιμήθηκαν σε αχυρένια στρώματα. Στεγάστηκαν και έλαβαν τροφή χωρίς ανταπόδοση. Μετά από λίγες μέρες, άλλοι δύο Εβραίοι εμφανίστηκαν στο σπίτι του Γιασίνσκι, ο Σάγε Όντλερ και ο Ακίμπα Κρέμερ. Είχαν επίσης γλιτώσει από τις σφαγές στα τοπικά δάση, και όπως και οι άλλοι δύο, τους δόθηκε καταφύγιο και βοήθεια.[2]

Χάρτης του 1939 που δείχνει το Βοεβοδάτο Βόουιν (δεν υφίσταται πλέον), με την πόλη Κοστόπολ (τώρα Ουκρανία)

Κρησφύγετο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μόλις οι τέσσερις πρόσφυγες ξεκουράστηκαν αρκετά, αποφασίστηκε να σκάψουν ένα καταφύγιο κάτω από το βουστάσιο, ως ένα πιο μόνιμο κρησφύγετο για τους ίδιους, με τη ναζιστική απειλή της θανατικής ποινής να διατρέχει όλους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών Γιασίνσκι. Ωστόσο, το μέρος έγινε ανασφαλές μετά από μόλις δύο μήνες, μόλις οι Γιασίνσκι έγιναν ευρέως γνωστοί πως πρόσφεραν καταφύγιο σε Εβραίους στο αγρόκτημά τους. Οι φυγάδες έφυγαν και κρύφτηκαν ακόμα πιο βαθιά στο δάσος, όπου παρέμειναν μέχρι την άφιξη του Κόκκινου Στρατού τον Ιούλιο του 1944. Είχαν την τύχη να επιζήσουν από τις σφαγές των Πολωνών στη Βολυνιία από Ουκρανούς εθνικιστές που συνεχίστηκαν από το 1943, ωστόσο, πιάστηκαν από τους Ουκρανούς δολοφόνους τον Αύγουστο του 1944 ήδη πίσω από το ρωσικό μέτωπο. Οι Ακίμπα Κρέμερ, Σάγε Όντλερ και Γιόσεφ Λίντερμαν δολοφονήθηκαν. Μετά τον πόλεμο – μόλις πέθανε ο πατέρας της – η Εμίλια Σουοντκόφσκα μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Σμούελ Λίντερμαν, ο οποίος ήταν ο μόνος επιζών δραπέτης που είχε κρυφτεί από εκείνη, έμαθε για τη διεύθυνσή της χρόνια αργότερα και οι δυο τους άρχισαν να αλληλογραφούν.[2] Υπέβαλε κατάθεση για λογαριασμό της στο Γιαντ Βασσέμ και, στις 28 Φεβρουαρίου 1985, το Γιαντ Βασσέμ απένειμε τον τίτλο του Δικαίου των Εθνών και στους δύο, στον Στανίσουαφ Γιασίνσκι (μεταθανάτια) και στην κόρη του, Εμίλια Σουοντκόφσκα για τη γενναιότητά τους.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
  2. 2,0 2,1 2,2 Γιαντ Βασσέμ The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority, Στανίσουαφ Γιασίνσκι και η κόρη του, Εμίλια Σουοντκόφσκα (το γένος Γιασίνσκα) 2008
  3. 3,0 3,1 Gazeta Wyborcza, November 17, 2008, Rozdanie medali Sprawiedliwych wśród Narodów Świata Agora SA
  4. Εβραϊκή Εικονική Βιβλιοθήκη, Stanislaw Jasinski & Emilia Slodkowska nee Jasinska The American-Israeli Cooperative, 2009
  5. Avraham Klevan, transcription, editing and research by Ada Holtzman, "We Remember The Jewish Communities Of Poland" April 18, 2006. According to Article in YV Pinkas Hakehilot Vol V - p.147-148, the number of the Jews living in Małe Siedliszcze village (Kostopol county) in Wołyń Voivodeship (Volhynia) before the Ukrainian massacres amounted to 663 men, women and children. In the nearby village of Antonowka, the number of Jewish inhabitants is estimated at 750-482. Vol V - p. 45-46).
  6. Rev. Ephraim Radner, Church of the Ascension, Pueblo, CO, September 3, 2006, "Do you have to be a Christian to receive salvation?" Mark 7:1-23 – Hearts and Hypocrites