Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στέφανος Ε΄ της Μολδαβίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στέφανος Ε΄ της Μολδαβίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Ștefan Lăcustă (Ρουμανικά)
Γέννηση1496
Θάνατος20  Δεκεμβρίου 1540 ή Δεκέμβριος 1540[1]
Σουτσεάβα
Χώρα πολιτογράφησηςΗγεμονία της Μολδαβίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβοεβόδας της Μολδαβίας (1538–1540)
Θυρεός

Ο Στέφανος Ε΄ η Ακρίδα, ρουμανικά: Ștefan V Lăcustă‎‎, (1496 – 20 Δεκεμβρίου 1540) ήταν πρίγκιπας της Μολδαβίας από το 1538 έως το 1540. Το παρωνύμιό του προέρχεται από μια μεγάλη εισβολή ακρίδων στη χώρα, που συνέβη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του (πιθανότατα το 1539) και οδήγησε σε απώλεια συγκομιδής και λιμό.

Ο Στέφανος γεννήθηκε μετά τον Ιούλιο του 1496 στην πρωτεύουσα Σουτσεάβα, ως υστερότοκος γιος τού Αλεξάνδρου, τότε μεγαλύτερου γιου και διαδόχου του Στεφάνου Γ' του Μεγάλου. Μητέρα του ήταν η Μαρία Ασανίνα-Παλαιολογίνα, γηγενής Κωνσταντινουπολίτισσα, Βυζαντινής Αυτοκρατορικής καταγωγής. Περίπου 1-2 χρόνια μετά τη γέννησή του, λόγω των φιλοδοξιών για τη διαδοχή του θρόνου από τη θετή γιαγιά του, Mαρία Βοϊχίτα (3η σύζυγος του Στεφάνου Γ΄) που ήθελε να την εξασφαλίσει στον γιο της Μπογκντάν-Βλαντ (μελλοντικό Μπογκντάν Γ΄ τον Μονόφθαλμο). Η μητέρα του τον πήγε πίσω στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τουν πριν ανέβει στον θρόνο σε ηλικία 42 ετών. Με βάση τη μητρική του καταγωγή και την ανατροφή του στη χριστιανική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης, καθώς και την άμεση υποψηφιότητά του από τον σουλτάνο, μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος «φαναριώτης» κυβερνήτης της Μολδαβίας.[2]

Το καλοκαίρι του 1538 διορίζεται από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν Α΄ τον Μεγαλοπρεπή ως «βοεβόδας και οσποδάρος» της Μολδαβίας, και συμμετείχε στην εκστρατεία κατά τού προκατόχου του και θείου του Πέτρου Δ΄ Ράρες. Ο Πέτρος Δ΄ ετοιμαζόταν να πολεμήσει ενάντια στη συντριπτική υπεροχή του σουλτανικού στρατού, αλλά τον εγκατέλειψαν τα περισσότερα στρατεύματά του υπό τη διοίκηση των μεγάλων του (ευγενών) , του χέτμαν (διοικητή του στρατού) Μιχούλ και του λογοθέτη Τροτουσανούλ. Στη συνέχεια ο Πέτρος Δ΄ έφυγε εξόριστος στην Τρανσυλβανία. Ο Σουλεϊμάν εισήλθε στην πόλη Σουτσεάβα, κατέλαβε το θησαυροφυλάκιο της Μολδαβίας, σημαίες μάχης και πριγκιπικά αντικείμενα συμπεριλαμβανομένου του ξίφους του Στεφάνου Γ΄ και συγκάλεσε επίσημα την "Sfatul Tarii" (Εθνοσυνέλευση) που κύρωσε ομόφωνα την επιλογή του για τον θρόνο, ως Στεφάνου Ε΄. Ως τιμωρία για την ανυπακοή τού προκατόχου του, ο Σουλεϊμάν προσάρτησε επίσης το φρούριο Tιγκίνα με τη γύρω περιοχή, μια περαιτέρω εδαφική απώλεια για τη Μολδαβία μετά την προηγούμενη κατάκτηση της Kιλία και της Κετατέα Άλμπα (Ασπρόκαστρου) το 1484. Αυτό επέκτεινε την ευπάθεια της χώρας σε επιθέσεις από τα νοτιοδυτικά και προκάλεσε δυσαρέσκεια στην ελίτ των βογιάρων και στον ευρύτερο πληθυσμό. Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, ο σουλτάνος ανανέωσε την αυτονομία και την αυτοδιοίκηση της Μολδαβίας, και διατήρησε αμετάβλητο τον φόρο υποτέλειας στα 10.000 χρυσά νομίσματα ετησίως.[3]

Η βασιλεία του διακρίθηκε κυρίως για τις οικονομικές δυσκολίες, που προκάλεσε η εισβολή των ακρίδων, αλλά φαίνεται ότι έκανε τις καλύτερες προσπάθειες για να ανανεώσει τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουγγαρία και την Πολωνία, και στα τέλη του καλοκαιριού του 1540, πήρε μια αυξανόμενη αντι-οθωμανική στάση. Ενέκρινε ακόμη και μια επιδρομή κατά της Tιγκίνας, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 150 Οθωμανών, και τη δήμευση, σύμφωνα με τις πολωνικές μαρτυρίες της εποχής, περίπου 68.000 προβάτων.

Εν τω μεταξύ, ο έκπτωτος προκάτοχός του Πέτρος Δ΄ Ράρες, μετά από δημόσια ικεσία ενώπιον του σουλτάνου και αφού πλήρωσε τη μεγαλύτερη δωροδοκία για έναν Ρουμάνο πρίγκιπα, διορίστηκε ξανά στις αρχές Δεκεμβρίου από τον Σουλεϊμάν Α΄, όταν ο σουλτάνος έλαβε την είδηση της επιδρομής της Μολδαβίας εναντίον των υπηκόων του.[3] Προτού ο Πέτρος Δ΄ Ράρες καταφέρει να φτάσει στη Μολδαβία, ο Στέφανος Ε΄ δολοφονήθηκε από μια συνωμοσία, που καθοδηγήθηκε από τους ίδιους μεγάλους μπόγιαρ - Μιχούλ και Tροτουσανούλ πέντε ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1540.[4] Έλαβαν την τιμωρία τους σύντομα στη συνέχεια, μόλις ο Πέτρος Δ΄ φτάσει στη Σουτσεάβα, αν και μεταξύ αυτών των δύο γεγονότων υπάρχει εξουσία 5-6 εβδομάδων από τον εξάδελφό του Aλέξανδρο Γ΄ Κορνέα, έναν άλλο εγγονό του Στεφάνου Γ' του Μεγάλου. Ο Στέφανος Ε΄ είναι ο πρώτος ηγεμόνας της Μολδαβίας, που δολοφονήθηκε από τους βογιάρους του.

Η σύζυγος του Στεφάνου Ε΄, Κεάζνα (της οποίας δεν έχουμε πληροφορίες για την καταγωγή και την ηλικία της), της δόθηκε χάρη και της επετράπη να διαμένει στο πριγκιπικό παλάτι, αλλά μερικούς μήνες μετά απεβίωσε και ενταφιάστηκε στο μοναστήρι Μπιστρίτα, όπου μάλλον ο Στέφανος Ε΄ τάφτηκε επίσης.[4]

  1. genealogy.euweb.cz/balkan/balkan18.html.
  2. Matei Cazacu - Strategies Matrimoniales et Politique des Cantacuzenes de la Turcocratie - Revue des Etudes Roumaines vol XIX-XX 1995-1996
  3. 3,0 3,1 Cu privire la domnia lui Stefan Lacusta, by Acad. Ioan A Pop
  4. 4,0 4,1 Rezachevici, Constantin (2001). Cronologia critică a domnilor din Țara Românească și Moldova a. 1324 - 1881, Volumul I. Editura Enciclopedică.