Σπαθαροκανδιδάτος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σφραγίδα του Νικήτα, σπαθαροκανδιδάτου και χαρτουλαρίου των Κιβυρραιωτών (10ος/11ος αι.). Επιγρ.: + Κ[ΥΡΙ]Ε ΒΟΗΘΕΙ ΤΩ ΣΩ ΔΟΥΛΩ / ΝΗΚΗΤ Β CΠΑΘ'ΚΑΝΔ' S ΧΑΡΤΟΥΛ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤ' ΤΩΝ ΚΥΒΕΝ.

Ο Σπαθαροκανδιδάτος, που λατινοποιήθηκε ως spatharocandidatus, ήταν μια μεσαίας τάξης βυζαντινή αυλική διάκριση, που χρησιμοποιήθηκε τον 7ο–11ο αι.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τίτλος δημιουργήθηκε ως σύνθεση των τίτλων σπαθάριος και κανδιδάτος, που ήταν και οι δύο τύποι φρουρών του παλατιού τον 4ο–6ο αι. [1] Οι παλαιότερες αναφορές στον τίτλο γίνονται στην Ιστορία του Σεβεού και σε μια επιστολή του πάπα Γρηγορίου Β΄ προς τον Αυτοκράτορα Λέοντα Γ΄ τον Ίσαυρο (βασ. 717–741). Ο Τζον Μπ. Μπιούρυ αποδέχτηκε ότι η δημιουργία του τίτλου έγινε στις αρχές του 7ου αι., αλλά ο τίτλος πιστοποιείται ξεκάθαρα μόνο από τις αρχές του 9ου αι. και μετά. [1] [2] Στους καταλόγους της προτεραιότητας αξιωμάτων του 9ου αι. (Τακτικά), η διάκριση κατατάσσεται κάτω από αυτή του δισύπατου και επάνω από αυτή του σπαθάριου, μεταξύ των διακρίσεων που προορίζονται για «γενειοφόρους άνδρες» (barbatus, δηλ. μη ευνούχους). Το χαρακτηριστικό διακριτικό του (βραβείον) ήταν μια χρυσή αλυσίδα (μανιάκιον), που φοριόταν γύρω από το στήθος. [1] [3]

Η διάκριση δεν διδόταν σε ευνούχους, για τους οποίους η αντίστοιχη διάκριση ήταν του σπαθαροκουβικουλαρίου. [4] Κρίνοντας από σιγιλλογραφικά στοιχεία, η διάκριση συνδέθηκε κυρίως με μεσαίου επιπέδου βαθμούς, όπως οι νοτάριοι (συμβολαιογράφοι) και οι κατώτεροι δικαστές. [1] Στους καταλόγους των αξιωμάτων που είναι γνωστά ως Τακτικά, η διάκριση αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες θέσεις στην κατώτερη βαθμίδα της ανώτερης πολιτικής και στρατιωτικής ιεραρχίας, όπως αυτές του ασηκρήτου (ανώτερου γραμματέα), των κλεισουράρχη (διοικητή συνοριακής περιφέρειας), τοποτηρητού ενός τάγματος ή τουρμάρχης ενός θέματος (διοικητή περιοχής). [5] Η τελευταία επιβεβαιωμένη αναφορά του τίτλου είναι το 1094 και αποσύρθηκε από τη χρήση το αργότερο τον 12ο αι. [1]

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Bury, J. B. (1911). The Imperial Administrative System of the Ninth Century – With a Revised Text of the Kletorologion of Philotheos. London: Oxford University Press. OCLC 1046639111 – via Archive.org.
  • (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander (1991). «Spatharokandidatos». Στο: Kazhdan, Alexander, επιμ. The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σελ. 1936. ISBN 0-19-504652-8.