Σκρίνιον των Βαρβάρων

Το Σκρίνιον των Βαρβάρων (λατινικά: scrinium barbarorum‎‎) (μετά τον 5ο αιώνα και μέχρι τον 7ο ή πιθανώς τον 9ο) ήταν τμήμα της διοικητικής μηχανής της Ρωμαϊκής/Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αρμόδιο για τις σχέσεις με ξένα κράτη.

Το όνομα του διοικητικού οργανισμού προέρχεται από το scrinium (κυριολεκτικά βιβλιοθήκη / κουτί για τα έγγραφα, γραφείο / χαρτοφυλάκιο) και από τη λέξη barbarorum (από τη λατινική barbarus, με ρίζα την ελληνική λέξη, των βαρβάρων, δηλαδή των ξένων σε αυτό το πλαίσιο).

Αναφέρεται για πρώτη φορά στη Notitia Dignitatum του 5ου αιώνα, όπου βρισκόταν υπό τον έλεγχο του μαγίστρου των οφφικίων (magister officiorum). Η Notitia αναφέρει ότι τέσσερις γραμματείς (subadiuvae), είτε προερχόμενοι από το ήδη υπάρχοντα σώμα των μαγιστριανών (agentes in rebus) είτε αποσπασμένοι από άλλα γραφεία, ορίζονταν σε καθεμία από τις τέσσερις σημαντικότερες διοικητικές υποδιαιρέσεις της Ανατολικής Αυτοκρατορίας: την Ασιανή, την Ποντική, την Ανατολή, καθώς και τη Θράκη και το Ιλλυρικό ταυτόχρονα. Οι παραπάνω ασχολούνταν με ζητήματα πρωτοκόλλου και τη διατήρηση πρακτικών για οποιοδήποτε ζήτημα αναφορικά με τους «Βαρβάρους». Εικάζεται ότι διαδραμάτιζαν επίσης ρόλο ως διερμηνείς για πρεσβείες βαρβαρικών κρατών. Ο Τζ. Μπ. Μπιούρυ θεωρούσε πως το σώμα αυτό επέβλεπε όλους τους ξένους που επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη, καθώς και ότι βρισκόταν υπό την εποπτεία του Λογοθέτη του Δρόμου.

Έχει διατυπωθεί από ορισμένους συγγραφείς, όπως ο Μίκαελ Αντονούτσι, ότι το Σκρίνιον των Βαρβάρων λειτουργούσε ως μια μορφή υπηρεσίας κατασκοπείας της Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, δεν υπάρχει κάποια σχετική ένδειξη, ή ακόμη ότι επέζησε της μεταρρύθμισης του αξιώματος του μαγίστρου των οφφικίων υπό τον Λέοντα Γ΄ Ίσαυρο, κατά την περίοδο 717-741 - αν και διασώζεται μολυβδόβουλλο ενός Πέτρου, με την ένδειξη «α'σπαθάριος καὶ ἐπί τῶν βαρβάρων» («πρωτοσπαθάριος και υπεύθυνος [του σκρινίου?] των βαρβάρων») από τον 9ο αιώνα. Επιπλέον, οι μαγιστριανοί που υπηρετούσαν στα πλαίσια του δημόσιου ταχυδρομικού συστήματος (του «δρόμου») αναφέρονται στις πηγές να έχουν αρμοδιότητες εσωτερικής κατασκοπείας ως και τον 8ο αιώνα, και είναι πιο πιθανό να λειτουργούσαν ψς υπηρεσία πληροφοριών από το Σκρίνιον των Βαρβάρων. Καθώς η αρμοδιότητά του φαίνεται να περιλάμβανε επαφές με τα διάφορα βαρβαρικά έθνη με τα οποία η Αυτοκρατορία είχε διπλωματικές επαφές, συμπεριλαμβανομένης της παροχής διερμηνέων, επικοινωνία και αλληλογραφία, το Σκρίνιον των Βαρβάρων θα μπορούσε να επιτελεί ένα έργο συλλογής πληροφοριών με την ευρύτερη σύγχρονη έννοια του όρου, και όχι απαραίτητα κατασκοπεία.

Πηγές

• Antonucci, Michael (February 1993). «War by Other Means: The Legacy of Byzantium». History Today 43 (2): 11–13. ISSN 0018-2753. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-12-25. https://archive.today/20071225061518/http://findarticles.com/p/articles/mi_hb4706/is_199302/ai_n17277331. Ανακτήθηκε στις 2007-05-21. 
• Seeck, Otto (1876). Notitia Dignitatus, Accedunt Notitia Urbis Constantinopolitanae, Laterculi Provinciarum. 
• Hague Academy of International Law (1939). Recueil Des Cours. Vol. 69. σελ. 160. ISBN 0-7923-2782-9.