Σετέλα Στάινμπαχ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εικόνα της Σετέλα Στάινμπαχ από μια ταινία για τη ζωή στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γουέστερμπορκ που γυρίστηκε από τον Ρούντολφ Μπρέλσαουερ

Η Άννα Μαρία (Σετέλα) Στάινμπαχ (23 Δεκεμβρίου του 1934, Μπούχτεν – 31 του Ιούλη, 1944) ήταν μία Ολλανδέζα κοπέλα που δηλητηριάστηκε με αέρια στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Αρχικά αναγνωρίστηκε ως Ολλανδή Εβραία αλλά η προσωπική της ταυτότητα και η σχέση της με την ομάδα Σίντι των Ρομά ανακαλύφθηκε το 1994.

Ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Στάινμπαχ γεννήθηκε στο Μπούχτεν (τώρα μέρος του Σίταρντ - Γκελέεν, στο νότιο Λίμπουργκ) ως η κόρη ενός εμπόρου και βιολιστή. Στις 14 Μαΐου 1944, οργανώθηκε αστυνομική επιδρομή εναντίον των Ρομά σε ολόκληρη την Ολλανδία.[1] Η Στάινμπαχ συνελήφθη στο Αϊντχόβεν. Την ίδια μέρα, έφτασε με άλλα 577 άτομα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Γουέστερμπορκ. Σε διακόσια εβδομήντα εννέα άτομα επετράπη να φύγουν ξανά, επειδή, παρόλο που ζούσαν σε ρυμουλκούμενα, δεν ήταν Ρομά. Στο Γουέστερμπορκ, το κεφάλι της Στάινμπαχ ξυρίστηκε ως προληπτικό μέτρο κατά των ψειρών. Όπως και τα άλλα κορίτσια και γυναίκες Ρομά, φορούσε ένα σκισμένο σεντόνι γύρω από το κεφάλι της για να καλύψει το φαλακρό κεφάλι της.

Στις 19 Μαΐου η Σετέλα μεταφέρθηκε μαζί με άλλους 244 Ρομά στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου με τρένο που περιείχε επίσης Εβραίους κρατούμενους. Λίγο πριν κλείσουν οι πόρτες, προφανώς κοίταξε από το άνοιγμα ένα σκυλί που περνούσε ή τους Γερμανούς στρατιώτες. Ο Ρούντολφ Μπρέσλαουερ, ένας Εβραίος φυλακισμένος στο Γουέστερμπροκ, ο οποίος γύριζε μία ταινία κατόπιν εντολής του γερμανικού διοικητή του στρατοπέδου, μαγνητοσκόπησε την εικόνα της φοβισμένης ματιάς της Σετέλα που κοίταζε έξω από το βαγόνι. Η Κράσα Βάγκνερ βρισκόταν στο ίδιο βαγόνι και άκουσε τη μητέρα της Σετέλα να φωνάζει το όνομά της και να την προειδοποιεί να τραβήξει το κεφάλι της από το άνοιγμα. Η Βάγκνερ επέζησε από το Άουσβιτς και κατάφερε να ταυτοποιήσει τη Σετέλα το 1994.

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 22 Μαΐου, οι Ολλανδοί Ρομά, μεταξύ των οποίων και η Στάινμπαχ, έφτασαν στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Καταγράφηκαν και μεταφέρθηκαν στο τμήμα Ρομά. Οι Ρομά που ήταν σε θέση να εργαστούν μεταφέρθηκαν σε εργοστάσια πυρομαχικών στη Γερμανία. Οι υπόλοιπες τρεις χιλιάδες Ρομά δολοφονήθηκαν στους θαλάμους αερίου την περίοδο από τον Ιούλιο έως τις 3 Αυγούστου. Η Στάινμπαχ, η μητέρα της, δύο αδελφοί, δύο αδελφές, μία θεία, δύο ανιψιοί και μία ανιψιά ήταν μέρος αυτής της τελευταίας ομάδας. Από την οικογένεια Σταίνμπαχ, μόνο ο πατέρας επέζησε. πέθανε το 1946 και θάφτηκε στο νεκροταφείο του Μάαστριχτ.

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον πόλεμο, το κομμάτι των επτά δευτερολέπτων στην ταινία του Μπρέσλαουερ χρησιμοποιήθηκε σε πολλά ντοκιμαντέρ. Η εικόνα του ανώνυμου νεαρού κοριτσιού που κοιτάζει έξω από το βαγόνι γεμάτο φόβο και πρόκειται να μεταφερθεί στο Άουσβιτς έγινε εικόνα του Ολοκαυτώματος. Μέχρι το 1994, ήταν γνωστή μόνο ως "το κορίτσι με το μαντήλι στο κεφάλι". Υποτίθεται ότι ήταν Εβραία, καθώς για πολλά χρόνια δεν δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στη γενοκτονία των 500.000 έως 1.500.000 Ρομά που σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς στη Γενοκτονία των Ρομά σε όλη την Ευρώπη.[2]

Τον Δεκέμβριο του 1992, ο Ολλανδόςδημοσιογράφος Άαντ Βάγκενααρ άρχισε να ερευνά την ταυτότητά της. Ακολουθώντας τον αριθμό στο εξωτερικό του βαγονιού, τους αριθμούς 10, 16 ή 18, την περιγραφή του βαγονιού και την ταυτότητα μίας βαλίτσας που εμφανίζεται στο πλάνο, ανακάλυψε γρήγορα ότι η μεταφορά πραγματοποιήθηκε στις 19 Μαΐου 1944 και ότι ήταν μία μικτή μεταφορά Ολλανδών Ρομά και Εβραίων. Στις 7 Φεβρουαρίου 1994 σε ένα ρυμουλκούμενο στρατόπεδο στο Spijkenisse, η Κράσα Βάγκνερ μπόρεσε να θυμηθεί και να αποκαλύψει το όνομα της Σετέλα Στάινμπαχ.

Η αναζήτηση της ταυτότητας της Σετέλα Στάινμπαχ τεκμηριώθηκε στο ντοκιμαντέρ του Τσέρι Ντούινς Settela, gezicht van het verleden (1994) (Σετέλα, το πρόσωπο του παρελθόνοτς). Ο Βάγκενααρ δημοσίευσε την έρευνά του στο βιβλίο Settela. het meisje heeft haar naam terug.[3]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Holocaust Memorial Day Trust | Anna Maria 'Settela' Steinbach» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2021. 
  2. «Romanies and the Holocaust: A Reevaluation and an Overview». Radoc.net. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2012. 
  3. (ISBN 90-295-5612-9)) (Settela: The Girl Who Got Her Name Back). The revised English translation of Settela - by Janna Eliot - is (ISBN 978-0-9933898-2-5)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Settela Steinbach στο Wikimedia Commons