Σαμογιεντικές γλώσσες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σαμογιεντική
Σαμογιέντ
Γεωγραφική
διασπορά:
Βόρεια Ευρασία
Γλωσσολογική
κατάταξη
:
Ουραλική
 Σαμογιεντική
Υποομάδες γλωσσών:
Κύρια σαμογιεντικά
ISO 639-5: syd

Οι σαμογιεντικές γλώσσες ή γλώσσες σαμογιέντ (ΔΦΑ: sæməˌjɛd)[1][2]) χρησιμοποιούνται και στις 2 πλευρές των Ουραλίων στο βόρειο άκρο της Ευρασίας από περίπου 25.000 ομιλητές. Προέρχονται από την πρωτοσαμογιεντική γλώσσα, και αποτελούν κλάδο της γλωσσικής οικογενείας των ουραλικών γλωσσών. Διασπάστηκαν σε διαφορετικές γλώσσες πιθανώς κατά τους τελευταίους π.Χ. αιώνες,[3] και θεωρείται πως είναι η πρώτη ομάδα γλωσσών που απέκτησε τον δικό της κλάδο σε σχέση με τις υπόλοιπες ουραλικές γλώσσες.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεωγραφική κατανομή ομιλητών σαμογιεντικών γλωσσών από τον 17ο έως τον 20ό αιώνα

Ο όρος σαμογιέντ προέρχεται από την ρωσική λέξη самоед‎ η οποία χρησιμοποιείται για την περιγραφή κάποιων ιθαγενών λαών της Σιβηρίας. Η χρήση του στην καθημερινή ομιλία έχει αρνητική χροιά καθώς στα ρώσικα σημαίνει αυτόν που τρώει τον εαυτό του ή κανίβαλο.[4] Υπάρχει ωστόσο και εναλλακτική ετυμολογία όπου σύμφωνα με αυτή ο όρος προέρχεται από τον λαό των Σάμι.[5] Ως εναλλακτικός όρος έχει προταθεί το Σαμοδεϊκές γλώσσες.[6][4]

Ταξινόμηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γλώσσες της οικογενείας αυτής τυπικά διακρίνονται γεωγραφικά σε 3 κύριες ομάδες, τις βόρειες (Τούνδρα), νότιες (Όρη), καθώς και αυτή της Τάιγκα (δάση) και νοτίων ορών η οποία αποτελεί επιπλέον υποδιαίρεση της νότιας ομάδας.

Γεωγραφική κατανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η περιοχή όπου ομιλούνται οι γλώσσες εκτείνεται από την Λευκή Θάλασσα έως την Θάλασσα Λάπτεφ, κατά μήκος των αρκτικών ακτών της ευρωπαϊκής Ρωσίας, συμπεριλαμβάνοντας το νότιο τμήμα της Νόβαγια Ζεμλιά, την χερσόνησο Γιαμάλ, τα ανοίγματα των ποταμών Ομπ και Γενισέι, καθώς και στην χερσόνησο Ταϊμύρ στο βόρειο άκρο της Σιβηρίας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. "Samoyed[νεκρός σύνδεσμος]". Oxford Dictionaries. Oxford University Press.
  2. "Samoyed". Merriam-Webster Dictionary.
  3. Janhunen, Juha (1998). «Samoyedic». Στο: Daniel Abondolo, επιμ. The Uralic Languages. London / New York: Routledge, σσ. 457–479. 
  4. 4,0 4,1 The Tenacity of Ethnicity by Marjorie Mandelstam Balzer (ISBN 978-0-691-00673-4)
  5. Anthropology of the North By Arctic Institute of North America, Translations from Russian Sources
  6. Samodeic @ google books