Ρος 128 b
| Ρος 128 b | |
|---|---|
 Καλλιτεχνική απεικόνιση του πλανήτη Ρος 128 b με θέα το μητρικό του άστρο. | |
| Αστέρας | |
| Όνομα | Ρος 128 |
| Φασματικός τύπος | M4V |
| Απόσταση από τη Γη | 11,03 ± 0,02 ly |
| Αστερισμός | Παρθένος |
| Τροχιακά χαρακτηριστικά | |
| Μεγάλος ημιάξονας (a) | 0,0496 (± 0,0017) AU |
| Εκκεντρότητα (e) | 0,036 (± 0,092) |
| Περίοδος (P) | 9,8658 (± 0,0070) d |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Μάζα | 0,168 (± 0,017) Kg |
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Xavier Bonfils |
| Μέθοδος | Στρεπτοσκοπία Ντόπλερ |
| Ημερομηνία | 15 Νοεμβρίου 2017 |
O Ρος 128 b είναι επιβεβαιωμένος εξωπλανήτης, μεγέθους Γης, πιθανά βραχώδης, σε τροχιά μέσα στο εσωτερικό της κατοικήσιμης ζώνης του ερυθρού νάνου Ρος 128, σε απόσταση περίπου 11 έτη φωτός από τη Γη.[1] Μόνο ο Εγγύτατος Κενταύρου b είναι πιο κοντά. Ο εξωπλανήτης βρέθηκε αξιοποιώντας δεδομένα ακτινικής ταχύτητας μίας δεκαετίας με τον φασματογράφο HARPS (High Accuracy Radial velocity Planet Searcher), στο Αστεροσκοπείο La Silla στη Χιλή. O Ρος 128 b είναι o πλησιέστερος εξωπλανήτης γύρω από ένα ήσυχο ερυθρό νάνο, και θεωρείται ένας από τους καλύτερους υποψηφίους για κατοικησιμότητα. Ο πλανήτης είναι μόνο κατά 35% πιο μαζικός από Γη, λαμβάνει 38% περισσότερο φως από τη Γη, ενώ αναμένεται ότι διαθέτει θερμοκρασία κατάλληλη για την ύπαρξη υγρού νερού στην επιφάνεια του, αν έχει ατμόσφαιρα.[2]
Σύμφωνα με το Exoplanets Channel, ο Ρος 128 b είναι πιθανό να είναι βραχώδης, διότι όλοι οι εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής, και έχουν λιγότερες από τέσσερις γήινες μάζες, έχει αποδειχθεί ότι είναι βραχώδεις.[3]
Ο πλανήτης δεν έχει παρατηρηθεί με τη μέθοδο της διέλευσης, γεγονός κάνει τον χαρακτηρισμό της ατμόσφαιρας του πολύ δύσκολο μέχρι την άφιξη των πολύ ισχυρών τηλεσκοπίων, όπως το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT) ή το Διαστημικό τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ.
Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μάζα, ακτίνα και θερμοκρασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λόγω της ανακάλυψής του μέσω της μεθόδου που αφορά στην ακτινική ταχύτητα , η μόνη γνωστή φυσική παράμετρος για τον Ρος 128 b είναι η ελάχιστη δυνατή μάζα του. Ο πλανήτης έχει τουλάχιστoν 1,35 φορές τη μάζα της Γης (περίπου 8.06×1024 kg). Αυτό σημαίνει πως είναι λίγο πιο ογκώδης από τον παρόμοιο και σε κοντινή απόσταση Εγγύτατο του Κενταύρου b, ο οποίος έχει ελάχιστη μάζα 1,27 γήινες μάζες. Η χαμηλή μάζα του Ρος 128 b συνεπάγεται ότι πιθανά είναι βραχώδης, στο μέγεθος της Γης με στέρεη επιφάνεια. Ωστόσο, η ακριβής μάζα και η ακτίνα του δεν είναι γνωστή, καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί διελεύσεις του πλανήτη. Ο Ρος 128b θα έχει 0,5 RE (Γήινες ακτίνες) εφόσον η σύνθεση του είναι καθαρός σίδηρος και 3,0 RE για σύνθεση με υδρογόνο-ήλιο, οι δύο ακραίες περιπτώσεις. Για μια πιο αληθοφανή σαν της Γης σύνθεση, υπολογίζεται ότι η ακτίνα του είναι περίπου 1,1 γήινες ακτίνες (περίπου 7.008 χλμ.). Με αυτή την ακτίνα ο Ρος 128 b θα είναι ελαφρώς πιο πυκνός από τη Γη, με δεδομένο ότι ένας βραχώδης πλανήτης θα γίνει πιο συμπαγής, καθώς αυξάνει σε μέγεθος. Αυτό δίνει στον πλανήτη μια βαρυτική έλξη γύρω στα 10,945 m/s2, ή περίπου 1,12 φορές αυτή της Γης.
Ο Ρος 128 b υπολογίζεται ότι έχει θερμοκρασία παρόμοια με αυτή της Γης και, ενδεχομένως ευνοεί την ανάπτυξη της ζωής.[4] Η ομάδα ανακάλυψης μοντελοποίησε την πιθανή θερμοκρασία ισορροπίας του πλανήτη χρησιμοποιώντας λευκαύγεια με τιμές 0,100, 0,367, και 0,750. Λευκαύγεια είναι η ποσότητα του φωτός που αντανακλάται, αντί να απορροφάται από ένα ουράνιο αντικείμενο. Με αυτές τις τρεις παραμέτρους λευκαύγειας ο Ρος 128 b θα έχει Teq είτε 294, 269, ή 213°K. Με τιμή λευκαύγειας παρόμοια με τη Γη, δηλαδή 0,3, η θερμοκρασία ισορροπίας του πλανήτη υπολογίζεται σε 280°K (7°C/44°F), περίπου 8 βαθμούς Κέλβιν κάτω από τη μέση θερμοκρασία της Γης. Η πραγματική θερμοκρασία του Ρος 128 b εξαρτάται από άγνωστες μέχρι στιγμής ατμοσφαιρικές παραμέτρους, εφόσον όντως διαθέτει ατμόσφαιρα.
Τροχιά και περιστροφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρος 128 b βρίσκεται σε στενή τροχιά γύρω από τον πλανήτη, με ένα έτος (περίοδο περιστροφής) που διαρκεί περίπου 9,9 ημέρες. Ο ημιμεγάλος άξονας του εξωπλανήτη είναι 0,0496 αστρονομικές μονάδες. Η τροχιά του είναι αρκετά εγκύκλιος, με την εκκεντρότητα του στο 0,036 με μεγάλο περιθώριο λάθους. Σε σύγκριση με τη Γη όπου η μέση απόσταση από τον Ήλιο είναι 149 εκατομμύρια χιλιόμετρα, η τροχιά του Ρος 128 b είναι 20 φορές πιο κοντινή. Σε τόσο κοντινή απόσταση από το άστρο του, ο πλανήτης είναι πιο πιθανό να είναι παλιρροϊκά κλειδωμένος, με την έννοια ότι η μία πλευρά του πλανήτη θα είναι στραμμένη στο μητρικό άστρο και η άλλη θα είναι στο σκοτάδι.[5][6]
Μητρικό άστρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
O Ρος 128 b περιστρέφεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο αστέρα, τον Ross 128 ο οποίος έχει το 17%, της μάζας και το 20% της ακτίνας του δικού μας Ήλιου. Έχει θερμοκρασία 3192 K και η φωτεινότητα του είναι 0,00362 L☉, ενώ η ηλικία του υπολογίζεται σε 9,45±0,60 δισεκατομμύρια χρόνια. Συγκριτικά, ο Ήλιος έχει θερμοκρασία 5772 K και ηλικία 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, καθιστώντας τον Ρος 128 σε σχέση με τον Ήλιο θερμό κατά το ήμισυ και δύο φορές γηραιότερο. Το αστέρι απέχει μόνο 11,03 έτη φωτός, και είναι ανάμεσα στα 20 πιο κοντινά άστρα στη Γη.
Κατοικησιμότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρος 128 b δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι είναι σε τροχιά ακριβώς μέσα στην κατοικήσιμη ζώνη. Φαίνεται να βρίσκεται εντός της εσωτερικής ακμής, καθώς λαμβάνει περίπου 38% περισσότερο ηλιακό φως σε σχέση με τη Γη. Η κατοικήσιμη ζώνη ορίζεται ως η περιοχή γύρω από ένα άστρο όπου οι θερμοκρασίες είναι ακριβώς σωστές για έναν πλανήτη με αρκετά πυκνή ατμόσφαιρα για να διατηρήσει υγρό νερό, ένα βασικό συστατικό για την ανάπτυξη της ζωής. Με τη μέτρια υψηλή αστρική ροή ο Ρος 128 b είναι πιθανώς πιο επιρρεπής σε απώλεια νερού, κυρίως στην πλευρά που βρίσκεται απέναντι από το αστέρι. Ωστόσο, μια ατμόσφαιρα σαν της Γης, αν υποθέσουμε ότι υπάρχει, θα είναι σε θέση να διανείμει την ενέργεια που έλαβε από το αστέρι, γύρω από τον πλανήτη και να επιτρέψει σε περισσότερους τομείς δυνητικά να κρατήσουν το υγρό νερό.[7] Επιπλέον, μελέτη τoυ Γάλλου αστροφυσικού Xavier Bonfils σημείωσε τη δυνατότητα σημαντικής νεφελώδους κάλυψης για την πλευρά που βλέπει μόνιμα το άστρο, η οποία θα εμποδίσει την εισερχόμενη αστρική ενέργεια και θα βοηθήσει να κρατηθεί ο πλανήτης δροσερός.
Ο πλανήτης θεωρείται ως ένας από τα πιο κοντινούς στη Γη κόσμους που έχουν βρεθεί ποτέ σε ό,τι αφορά τις θερμοκρασίες, το μέγεθος και το μάλλον ήσυχο μητρικό του άστρο. Ο Ρος 128 b είναι πολύ κοντά σε μάζα με τη Γη, μόνο 35% πιο μαζικός, και πιθανώς έχει περίπου 10% μεγαλύτερη ακτίνα. Η βαρύτητα του πλανήτη θα είναι μόνο ελαφρώς υψηλότερη. Επίσης, το άστρο του Ρος 128 είναι ένα εξελιγμένο αστέρι με σταθερή αστρική δραστηριότητα. Πολλοί ερυθροί νάνοι όπως ο Εγγύτατος του Κενταύρου και ο TRAPPIST-1 είναι επιρρεπείς σε απελευθέρωση δυνητικά θανατηφόρων εκλάμψεων που προκαλούνται από ισχυρά μαγνητικά πεδία. Δισεκατομμύρια χρόνια έκθεσης σε αυτές τις εκλάμψεις μπορούν δυνητικά να απογυμνώσουν ένα πλανήτη από την ατμόσφαιρα του και να τον καταστήσουν στείρο, με επικίνδυνες ποσότητες ακτινοβολίας. Ενώ ο Ρος 128 είναι γνωστός για την παραγωγή τέτοιων εκλάμψεων, είναι πολύ λιγότερο συχνές και λιγότερο ισχυρές από εκείνες που αναφέρθηκαν στα προηγούμενα άστρα. Αυτό το γεγονός μειώνει τις πιθανότητες ατμοσφαιρικής διάβρωσης (αν ο Ρος 128 b διαθέτει ατμόσφαιρα).
Ως το 2019, δεν ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί αν ο Ρος 128 b έχει ατμόσφαιρα, επειδή δεν έχει παρατηρηθεί διέλευση από το μητρικό του άστρο. Ωστόσο, επερχόμενες αποστολές, όπως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ και τα μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια, όπως το Thirty Meter Telescope και το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο, μπορεί δυνητικά να αναλύσουν την ατμόσφαιρα του Ρος 128 b - εάν έχει - χωρίς την ανάγκη διέλευσης. Ο στόχος είναι να βρούμε ενδείξεις ζωής στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, οι οποίες είναι χημικές ουσίες, όπως το οξυγόνο, το όζον, το μεθάνιο που συχνά δημιουργούνται από βιολογικές διαδικασίες.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κατοικησιμότητα στα πλανητικά συστήματα των ερυθρών νάνων
- Κατάλογος πιθανώς κατοικήσιμων εξωπλανητών
- Ο εγγύτατος του Κενταύρου β, παρόμοιου μεγέθους δυνητικά κατοικήσιμος εξωπλανήτης που βρέθηκε από την ίδια ομάδα, τον Αύγουστο του 2016.
- Luyten b, δυνητικά κατοικήσιμος πλανήτης σε τροχιά γύρω από το άστρο Luyten.
- Κέπλερ-438 b, εξωπλανήτης μεγέθους Γης στην κατοικήσιμη ζώνη.
- Γκλίζε 832 c, ένας από τους πιθανότερους κατοικήσιμους εξωπλανήτες.
- TRAPPIST-1, διαθέτει επτά επιβεβαιωμένους πλανήτες, εκ των οποίων τέσσερις είναι δυνητικά κατοικήσιμοι.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Newfound Earth-like exoplanet a good spot to hunt for aliens. Eric Mack, CBS News. 15 November 2017.
- ↑ Bonfils, Xavier (2017). «A temperate exo-Earth around a quiet M dwarf at 3.4 parsecs». Astronomy and Astrophysics. doi:.
- ↑ «NEW: Earth-like exoplanet found orbiting the star Ross 128». (YouTube video)
- ↑ A potentially habitable planet has been discovered just 11 light-years away Αρχειοθετήθηκε 2018-02-21 στο Wayback Machine.. John Wenz, Astronomy Magazine. 15 November 2017.
- ↑ Nearby Earth-sized Alien World Orbits 'Quiet' Star, Boosting Habitable Potential. Ian O'Neill, How Stuff Works. 15 November 2017. Quote: "Tidal lock[ing] is expected for Ross 128 b," says Nicola Astudillo-Defru, who works at the Geneva Observatory, University of Geneva in Switzerland, and is co-author of the study.
- ↑ Ross 128. Sol Station. November 2017.
- ↑ Newly discovered nearby planet could support life. Ashley Strickland, CNN News. 15 November 2017.