Ρομπέρ Φωρισόν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρομπέρ Φωρισόν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Robert Faurisson (Γαλλικά)
Γέννηση25  Ιανουαρίου 1929[1][2]
Shepperton
Θάνατος21  Οκτωβρίου 2018[3][4][5]
Βισύ[6]
Τόπος ταφήςBartins Cemetery of Vichy[7]
ΨευδώνυμοJessie Aitken[8] και Robert Figeac[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[10][11]
ΣπουδέςΛύκειο Ερρίκος Δ'
Φιλοσοφική Σχολή των Παρισίων
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταholocaust denier
συνωμοσιολόγος
ακαδημαϊκός[12]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Νέας Σορβόνης (1969–1973)
Lumière University Lyon 2 (1973–1980)
λύκειο Μπλεζ Πασκάλ (1963–1969)
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικό μέτωπο για τη γαλλική Αλγερία
Πολιτική ιδεολογίαrevisionism και αντισημιτισμός
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςΆρνηση του Ολοκαυτώματος
Οικογένεια
ΓονείςΡομπέρ Φωρισόν
ΑδέλφιαYvonne Schleiter
ΣυγγενείςRené Schleiter (σύζυγος της αδελφής), Philippe Schleiter (ανιψιός εξ αδελφής) και Xavier Schleiter (ανιψιός εξ αδελφής)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ρομπέρ Φωρισόν (Robert Faurisson Aitken, 25 Ιανουαρίου 1929 – 21 Οκτωβρίου 2018)[13] ήταν γεννημένος στην Αγγλία Γάλλος φιλόλογος, πανεπιστημιακός και αρνητής του Ολοκαυτώματος. Ο Φωρισόν προκάλεσε πολλές συζητήσεις με άρθρα του σε περιοδικά, επιστολές σε γαλλικές εφημερίδες και συνεντεύξεις, στις οποίες αρνιόταν την ύπαρξη θαλάμων αερίων στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και γενικότερα τη συστηματική θανάτωση Ευρωπαίων Εβραίων με χρήση αερίου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αμφισβήτησε επίσης την αυθεντικότητα του Ημερολογίου της Άννας Φρανκ.[14] Μετά την ψήφιση του Νόμου Gayssot στη Γαλλία το 1990, ο Φωρισόν διώχθηκε ποινικά και καταδικάστηκε σε πρόστιμο, ενώ το 1991 απολύθηκε από το πανεπιστήμιο όπου δίδασκε.[15]

Οικογένεια και σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φωρισόν αναφέρεται ως ένα από τα επτά τέκνα ενός Γάλλου πατέρα και μιας Σκωτσέζας μητέρας, γεννημένα όλα στο Σέπερτον, προάστιο του Λονδίνου.[16]

Ο Ρομπέρ σπούδασε γαλλική και κλασική (ελληνική και λατινική) φιλολογία, περνώντας τις γαλλικές εξετάσεις (agrégation) για διδασκαλία στη μέση εκπαίδευση το 1956. Διορίσθηκε καθηγητής σε λύκειο στο Βισύ και δίδαξε ενώ ταυτοχρόνως εκπονούσε διδακτορική διατριβή με θέμα τον ποιητή Λωτρεαμόν. Πήρε το διδακτορικό του το 1972. Κατόπιν αυτού έγινε λέκτορας και στη συνέχεια, το 1973, καθηγητής της Γαλλικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Λυών.

Στο Βισύ είχε ήδη τραβήξει την προσοχή όταν δημοσίευσε μία ερμηνεία του έργου του Ρεμπώ Sonnet des voyelles ως ερωτικού κειμένου.

Αρνητής του Ολοκαυτώματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φωρισόν άρχισε να ασχολείται με τη Σοά μετά την ανάγνωση, το 1960, ενός άρθρου του Γερμανού ιστορικού Martin Broszat, μελλοντικού διευθυντή του «Ινστιτούτου για τη Σύγχρονη Ιστορία» (Institut für Zeitgeschichte) στο Μόναχο, στο οποίο αναφερόταν ότι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Νταχάου και του Μπούχενβαλντ, έδαφος του παλαιού Γερμανικού Ράιχ, δεν υπήρχαν θάλαμοι αερίων, οι εγκαταστάσεις των οποίων επιφυλάσσονταν για τα εδάφη που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. [17] Κατά την έρευνά του ο Faurisson συμβουλεύτηκε άλλους αρνητές καθώς και "ορθόδοξους" ιστορικούς, ενώ αλληλογραφούσε και με τον Paul Rassinier, έναν πρώην Γάλλο αντάρτη που εκτοπίστηκε στα στρατόπεδα του Μπούχενβαλντ και της Ντόρα, τον οποίο οι ίδιοι οι αρνητές αναφέρουν καταχρηστικά ως τον ιδρυτή του αρνητισμού. Στην πραγματικότητα, ο πρώτος που αμφισβήτησε το Ολοκαύτωμα ήταν ο Maurice Bardèche, γνωστός Γάλλος νεοφασίστας και κουνιάδος του Robert Brasillach.

Το 1974, απέστειλε στο Γιαντ Βασσέμ μία μακροσκελή επιστολή με ποικίλα επιχειρήματα, τα οποία σύμφωνα με αυτόν απεδείκνυαν ότι δεν είχε υπάρξει γενοκτονία των Εβραίων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[15] Αυτά τα επιχειρήματα βασίζονταν πάνω στις δικές του ερμηνείες αρχειακού υλικού και τον σκεπτικισμό του σχετικώς με τις δηλώσεις και τις μαρτυρίες διάφορων ιστορικών προσώπων, όπως του Ρούντολφ Χες.[15]

Το 1978 ο Faurisson έγραψε ένα άρθρο με τίτλο "Le problème des chambres à gaz" [18], ένα σύντομο άρθρο που αμφισβητούσε την ύπαρξη θαλάμων αερίων. Μη βρίσκοντας διαθέσιμες εφημερίδες, ο Faurisson δημοσίευσε το άρθρο στο περιοδικό Défense de l'Occident, ιδιοκτησίας του Maurice Bardèche. [19] Το ίδιο κείμενο αναδημοσιεύτηκε στη συνέχεια στην εφημερίδα Le Monde στις 29 Δεκεμβρίου 1978, συνοδευόμενο από ένα άρθρο-σχόλιο του ιστορικού Georges Wellers. Στο άρθρο αυτό ο Faurisson, πεπεισμένος για την ανυπαρξία των θαλάμων αερίων, προέτρεπε τους ιστορικούς να ανοίξουν μια συζήτηση για το θέμα και καλούσε οποιονδήποτε να παρουσιάσει αδιαμφισβήτητες αποδείξεις για την ύπαρξη και τη λειτουργία τους. Στις 21 Φεβρουαρίου 1979 και πάλι η "Le Monde" δημοσίευσε τη λεγόμενη δήλωση των τριάντα τεσσάρων ιστορικών [20], γραμμένη από τους Pierre Vidal-Naquet και Léon Poliakov, στην οποία ο Faurisson απαντούσε ότι οι πολυάριθμες μαρτυρίες εγγράφων και προφορικών μαρτυριών που συγκεντρώθηκαν, συμπεριλαμβανομένων των ομολογιών των ίδιων των Γερμανών, καθιστούσαν αδύνατο να αμφισβητηθεί η πραγματικότητα της εξόντωσης. Σχετικά με το τεχνικό ζήτημα, για το οποίο είχε ρωτήσει ο Faurisson, το άρθρο κατέληγε:

"Δεν πρέπει να αναρωτιέται κανείς πώς ήταν τεχνικά δυνατή μια τέτοια μαζική δολοφονία. Ήταν τεχνικά εφικτή επειδή έλαβε χώρα. Αυτό είναι το υποχρεωτικό σημείο εκκίνησης κάθε ιστορικής έρευνας επί του θέματος".(Le Monde, 21 Φεβρουαρίου 1979, σ. 23)

Σϋντομα μετά ο Φωρισόν αναμίχθηκε με το Ίδρυμα για την Ιστορική Αναθεώρηση και άρχισε να αρθρογραφεί και να δίνει πολλές διαλέξεις και συνεντεύξεις.[15] Κατέθεσε δύο φορές υπερασπιζόμενος τον Γερμανοκαναδό αρνητή του Ολοκαυτώματος Ερνστ Τσύντελ (Ernst Zündel) και από τις καταθέσεις του αυτές διαμορφώθηκαν τα θεμέλια της λεγόμενης «Αναφοράς Leuchter».[15] Η δράση του Φωρισόν τού εξασφάλισε πολλούς αφοσιωμένους επικριτές, με έναν από τους πρώτους να είναι ο Γάλλος ιστορικός Πιερ Βιντάλ-Νακέ.[15]

Το 1978 ο Φωρισόν συνέγραψε στη γαλλική ένα άρθρο με τίτλο «Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ  – είναι αυθεντικό;».[21] Μεταφράσθηκε στην ολλανδική γλώσσα το 1985 με τον πιο προκλητικό τίτλο «Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ  – μια πλαστογραφία».[21] Το κείμενο αυτό έθετε υπό αμφισβήτηση διάφορα στοιχεία του Ημερολογίου, όπως τη χρήση ηλεκτρικής σκούπας από την οικογένεια της Φρανκ όταν κρύβονταν. Ο Φωρισόν σχολίασε σχετικώς: «Οι ηλεκτρικές σκούπες, ιδίως τότε, ήταν εξαιρετικά θορυβώδεις. Πρέπει να ρωτήσω: είναι αυτό πιστευτό; Το ερώτημά μου δεν είναι τυπικό. Δεν είναι ρητορικό. Σκοπός του δεν είναι να κάνει εντύπωση. Το ερώτημά μου είναι απλώς ένα ερώτημα. Μια απάντηση θα πρέπει να βρεθεί.»[21]

Προκειμένου να γράψει το άρθρο, ο Φωρισον πήρε συνέντευξη από τον Ότο Φρανκ.[21] Το κείμενο απέκτησε δημοσιότητα εξ αρχής χάρη και σε μία δικαστική διαμάχη μεταξύ του Ότο Φρανκ και του Χάιντς Ροτ (Heinz Roth), ενός ιδιοκτήτη εκδοτικού οίκου που εξέδιδε νεοναζιστικά βιβλία: το άρθρο εντάχθηκε στο υλικό της δίκης ως «γνώμη ειδικού», προς υπεράσπιση του Ροτ.[21] Η απόφαση του δικαστηρίου (1978) ήταν πως ο Ροτ πρέπει να απέχει από τη έκδοση περαιτέρω κειμένων που ισχυρίζονται ότι το Ημερολόγιο είναι απάτη.[21]

Τον Νοέμβριο του 1979 το ελληνικό περιοδικό Ιστορία Εικονογραφημένη (τεύχ. 137) δημοσίευσε συνέντευξη του Φωρισόν, που διαφημίσθηκε στο εξώφυλλο με τον τίτλο «Αμφισβητούνται οι θάλαμοι αερίων». Αυτή ήταν πιθανότατα[22] η πρώτη δημοσίευση αρνήσεως του Ολοκαυτώματος σε ελληνικό έντυπο στην ιστορία. Το ίδιο το περιοδικό χαρακτήριζε τη νέα θεωρία «εξοργιστική» και τη συνόδευε με τη «συντριπτική απάντηση» του Ιταλού καθηγητή Έντσο Καλότι.

Το 1980 εκδόθηκε βιβλίο του Φωρισόν με πρόλογο του Νόαμ Τσόμσκι.[23][24] Το κείμενο του Τσόμσκι συνίστατο σε μία γενική υπεράσπιση της ελευθερίας του λόγου. Ο Τσόμσκι δήλωνε: «Δεν βλέπω αντισημιτικές συνδηλώσεις στην άρνηση της υπάρξεως των θαλάμων αερίων, ούτε ακόμα και στην άρνηση του Ολοκαυτώματος... Δεν βλέπω ίχνος αντισημιτικών συνδηλώσεων στο έργο του Φωρισόν»[25] Επίσης έγραφε ότι θεωρούσε τον Φωρισόν ως έναν «σχετικώς απολιτικό φιλελεύθερο κάποιου είδους». Ο Τσόμσκι κατηγορήθηκε ότι υπερασπιζόταν τον Φωρισόν και όχι απλώς το δικαίωμά του να εκφράζει τις απόψεις του. Ο Τσόμσκι αντέταξε ότι οι απόψεις του για το Ολοκαύτωμα ήταν «εκ διαμέτρου αντίθετες» των απόψεων του Φωρισόν.[15][26]

Το 1983 ο Φωρισόν καταδικάσθηκε σε πρόστιμο από γαλλικό δικαστήριο επείδη είχε διακηρύξει ότι «ο Χίτλερ ποτέ δεν διέταξε, ούτε επέτρεψε να σκοτωθεί κάποιος εξαιτίας της φυλής του ή της θρησκείας του.»[14][27][28] Τον Σεπτέμβριο του 1989 ο Φωρισόν ξυλοκοπήθηκε από τρεις άγνωστους νεαρούς άνδρες[14] ενώ είχε βγάλει περίπατο τον σκύλο του σε ένα πάρκο του Βισύ, με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του.[29]

Λίγο μετά την ψήφιση του «Νόμου Gayssot» στη Γαλλία το 1990, νόμου που απαγόρευε την άρνηση του Ολοκαυτώματος, ο Φωρισόν καταδικάσθηκε από γαλλικό δικαστήριο.[15] Το επόμενο έτος απομακρύνθηκε και από την έδρα του στο Πανεπιστήμιο της Λυών εξαιτίας των απόψεών του, με βάση τον ίδιο νόμο. Ο συγγραφέας έκανε ένσταση κατά του νόμου ως παραβιάζοντα το διεθνές δίκαιο (τη Διεθνή Σύμβαση Αστικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων) στην Επιτροπή Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ το 1993. Το 1996 η Επιτροπή απέρριψε τον ισχυρισμό του Φωρισόν ότι η δίωξη εναντίον του αποτελούσε παραβίαση του Α΄ Πρωτοκόλλου της Διεθνούς Συμβάσεως Αστικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων, ενώ χαρακτήρισε τον Νόμο Gayssot ως απαραίτητο για την αντιμετώπιση πιθανής αντισημιτικής δράσεως.[30]

Σε μία δεύτερη δίκη του στις 11 Ιουλίου 2006, ο Φωρισόν κατηγορήθηκε ότι αρνήθηκε το Ολοκαύτωμα σε μία συνέντευξή του στον ιρανικό τηλεοπτικό σταθμό Sahar TV 1 τον Φεβρουάριο του 2005. Στις 3 Οκτωβρίου 2006 καταδικάσθηκε σε πρόστιμο 7.500 ευρώ για το παραπάνω αδίκημα.[31] Τον Δεκέμβριο του 2006 ο Φωρισόν μίλησε στο Διεθνές Συνέδριο για την Αναθεώρηση της Εικόνας του Ολοκαυτώματος» που διοργανώθηκε από την κυβέρνηση του Ιράν.[32]

Από τα τέλη του 2008 ο Φωρισόν άρχισε να εμφανίζεται με τον κωμικό και πολιτικό ακτιβιστή Ντιεντονέ Μ'Μπαλά Μ'Μπαλά, εορτάζοντας τα ογδοηκοστά γενέθλιά του στο θέατρο του κωμικού.[33][34]

Ο Πρόεδρος του Ιράν Μαχμούτ Αχμεντινετζάντ απένειμε στον Φωρισόν ένα βραβείο «θάρρους» στην Τεχεράνη, στις 2 Φεβρουαρίου 2012.[35]

Μερική εργογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • A-t-on LU Rimbaud ?, Bizarre, no. 21–22, 1961. 2η έκδ. με τίτλο A-t-on lu Rimbaud ? Suivi de l'Affaire Rimbaud, εκδ. J.J. Pauvert, Παρίσι 1971. 3η έκδ.: La Vieille Taupe, 1991.
  • A-t-on bien lu Lautréamont ?, Gallimard, Παρίσι 1972
  • La clé des Chimères et autres chimères de Nerval, J.J. Pauvert, Παρίσι 1977
  • Mémoire en défense: contre ceux qui m’accusent de falsifier l’histoire, La Vieille Taupe, Παρίσι 1980
  • Vérité historique ou vérité politique: le dossier de l’affaire Faurisson: la question des chambres à gaz, επιμέλεια Serge Thion, La Vieille Taupe, Παρίσι 1980
  • Réponse à Pierre Vidal-Naquet, La Vieille Taupe, Παρίσι 1982
  • «Chronique sèche de l'Épuration – Exécutions sommaires dans quelques communes de Charente limousine», Revue d'Histoire révisionniste, no. 4, Φεβρ.–Απρίλιος 1991
  • Réponse à Jean-Claude Pressac, AAARGH, 1993
  • Écrits révisionnistes (1974–1998), 4 τόμοι, ιδιωτική έκδοση, 1999
  • Het «Dagboek» van Anne Frank : een kritische benadering (μαζί με τον Siegfried Verbeke)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12218916s.
  2. ↑ 2,0 2,1 GeneaStar. faurissonro.
  3. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm4820970. Ανακτήθηκε στις 22  Νοεμβρίου 2019.
  4. ↑ www.ledauphine.com/france-monde/2018/10/22/le-negationniste-robert-faurisson-est-mort-a-vichy.
  5. ↑ www.francetvinfo.fr/france/le-negationniste-robert-faurisson-est-mort-a-l-age-de-89-ans_2998107.html.
  6. ↑ «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουλίου 2022.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 22  Σεπτεμβρίου 2021.
  8. ↑ Valérie Igounet: «Robert Faurisson : portrait d'un négationniste» σελ. 390. ISBN-13 978-2-207-25998-6.
  9. ↑ Valérie Igounet: «Robert Faurisson : portrait d'un négationniste» σελ. 331. ISBN-13 978-2-207-25998-6.
  10. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11902377r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  11. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. uk2011670502. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  12. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. uk2011670502. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2022.
  13. ↑ «Le négationniste Robert Faurisson est mort»
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Charny, Israel W. (1999). Encyclopedia of Genocide. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. σελ. 182. ISBN 9780874369281. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 Levy, Richard S. (2005). Antisemitism: a historical encyclopedia of prejudice and persecution. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. σελ. 225. ISBN 9781851094448. 
  16. ↑ Brigneau, François (1992), Mais qui est donc le professeur Faurisson?, Publications FB, OCLC 38790837, https://www.scribd.com/doc/2678998/Mais-qui-est-donc-le-professeur-Faurisson-Francois-Brigneau-1992, ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2012 
  17. ↑ "Keine Vergasung in Dachau", Die Zeit, 19 agosto 1960, p. 16 (traduzione italiana online Αρχειοθετήθηκε 2009-01-26 στο Wayback Machine.)
  18. ↑ L'espressione del titolo è ripresa dalla storica ebrea Olga Wormser-Migot che, nel suo "Le Système concentrationnaire nazi, 1933-1945" (Parigi, Presses universitaires de France, 1968) dedicò un capitolo a ciò che ella chiama "Il problema delle camere a gas" (pp. 541-544).
  19. ↑ "Défense de l'Occident", giugno 1978, pp. 32-40. traduzione italiana online Αρχειοθετήθηκε 2008-08-21 στο Wayback Machine.. Στο τέλος του άρθρου, ο Faurisson απείλησε ότι θα κινηθεί νομικά αν το κείμενό του κατηγορηθεί για απολογία του ναζισμού.
  20. ↑ (Γαλλικά)Dichiarazione dei trentaquattro storici Αρχειοθετήθηκε 2007-12-01 στο Wayback Machine..
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 Frank, A., Hardy, H.J.J., Barnouw, D., van der Stroom, G.: The Diary of Anne Frank: The Revised Critical Edition, 2003, σσ. 93-96
  22. ↑ Protocols Without Zion
  23. ↑ «Some Elementary Comments on The Rights of Freedom of Expression» Αρχειοθετήθηκε 2004-06-03 στο Wayback Machine., Preface to Robert Faurisson's Mémoire en défense, 11 Οκτωβρίου 1980.
  24. ↑ Faurisson, Robert: Mémoire en défense (contre ceux qui m'accusent de falsifier l'Histoire : la question des chambres à gaz), εκδ. «La vieille taupe», Παρίσι 1980, ISBN 978-2903279035
  25. ↑ "Chomsky and the Neo-Nazis"
  26. ↑ «His Right to Say It» Αρχειοθετήθηκε 2014-10-10 στο Wayback Machine., chomsky.info, The Nation, 28 Φεβρουαρίου 1981.
  27. ↑ Igounet, Valérie (2000). Histoire du négationnisme en France (στα Γαλλικά). Paris: Ed. du Seuil. ISBN 9782020354929. [Χρειάζεται σελίδα]
  28. ↑ Bouniot, Sophie (3 Απριλίου 2007), Viscéralement antisémite, voilà ce que vous êtes M. Faurisson, https://www.humanite.fr/node/78542, ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2010 
  29. ↑ «French Historian Who Dismisses Holocaust Is Beaten». Los Angeles Times. 17 Σεπτεμβρίου 1989. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2017. 
  30. ↑ «UN HRC views in case Faurisson v. France, No. 550/1993». umn.edu. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2012. 
  31. ↑ «Négationnisme. Robert Faurisson condamné à trois mois avec sursis»[νεκρός σύνδεσμος] L'Humanité, 4 Οκτωβρίου 2006.
  32. ↑ Full text of the speech of Professor Robert Faurisson at the Iran Holocaust Conference, 11 Δεκεμβρίου 2006.
  33. ↑ «REGARDEZ - Dieudonné-Faurisson: ouverture d'une enquête préliminaire, actualité Société: Le Point» (στα Γαλλικά). Lepoint.fr. 30 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2012. 
  34. ↑ «Dieudonné s'enfonce un peu plus» Αρχειοθετήθηκε 2009-05-08 στο Wayback Machine., Le Journal du Dimanche, 2 Ιανουαρίου 2009
  35. ↑ N. Maruani· A. Savyon (23 Φεβρουαρίου 2012). «Iranian 'Conference on Hollywoodism and Cinema' Honors Prominent French Holocaust Deniers» (Inquiry and Analysis Series Report No.802). MEMRI. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2012. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρομπέρ_Φωρισόν&oldid=10462979"