Πόλεμος Απελευθέρωσης του Μπανγκλαντές

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Bangladesh Liberation War
মুক্তিযুদ্ধ Muktijuddho
the Cold War
Clockwise from top left; Martyred Intellectuals Memorial, Bangladesh Forces howitzer, Surrender of Pakistan to Indian and Bangladesh forces,[1] the Πρότυπο:Ship.
Χρονολογία26 March 1971 – 16 December 1971
Τόπος
Έκβαση
Εδαφικές
μεταβολές
Ανεξαρτησία του Ανατολικού Πακιστάν από το Πακιστάν ως Λαϊκή Δημοκρατία του Μπανγκλαντές
Εμπλεκόμενες μονάδες
175.000[2]
250.000
~365.000 τακτικός στρατός (~97.000+ στο Ανατολικό Πακιστάν)
~25,000 militiamen[3]
Απώλειες
~30,000 killed[4][5]
1,426–1,525 killed[6]
3,611–4,061 wounded[6]
~8,000 killed
~10,000 wounded
90,000—93,000 captured[7] (including 79,676 troops and 10,324—12,192 local militiamen)[6][8][9]
Civilian death:[5] Estimates range between 300,000 and 3 million.

Ο Πόλεμος Απελευθέρωσης του Μπανγκλαντές[α] (βεγγαλικά: মুক্তিযুদ্ধ‎‎ Μουκτιτζούντχο), επίσης γνωστός ως πόλεμος Ανεξαρτησίας του Μπαγκλαντές, ήταν επανάσταση και ένοπλη σύγκρουση που προκάλεσε η άνοδος του κινήματος της Βεγγαλικής αυτοδιάθεσης και εθνικισμού σε αυτό που τότε ήταν το ανατολικό Πακιστάν κατά τη γενοκτονία του 1971 στο Μπαγκλαντές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ανεξαρτησία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Μπαγκλαντές. Ο πόλεμος ξεκίνησε μετά την αρχή στρατιωτικής επιχείρισης από τη διοίκηση στο δυτικό Πακιστάν τη νύχτα της 25ης Μαρτίου 1971. Επιδίωξε τη συστηματική εξάλειψη των εθνικιστών πολιτικών, φοιτητών, διανοούμενων, θρησκευτικών μειονοτήτων και ένοπλου προσωπικού. Η χούντα ακύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών του 1970 και συνέλαβε τον υποψήφιο πρωθυπουργό Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν. Ο πόλεμος ολοκληρώθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1971 μετά την παράδοση του Δυτικού Πακιστάν.

Στις αγροτικές και αστικές περιοχές του ανατολικού Πακιστάν, υπήρξαν εκτεταμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις και αεροπορικές επιθέσεις για να καταστείλουν την παλίρροια της πολιτικής ανυπακοής που διαμορφώθηκε μετά το αδιέξοδο στις εκλογές του 1970. Ο στρατός του Πακιστάν, ο οποίος είχε την υποστήριξη των ισλαμιστών, δημιούργησε ριζοσπαστικές θρησκευτικές πολιτοφυλακές - τους Ραζακάρ, Αλ-Μπαντρ και Αλ-Σαμ, για να τους βοηθήσουν στις επιδρομές κατά των ντόπιων.[12][13][14][15][16] Οι Μπιχάρι (εθνοτική μειονότητα που μιλούσε τα Ούρντου) ήταν υπέρ του πακιστανικού στρατού. Μέλη του πακιστανικού στρατού και υποστηρικτικές πολιτοφυλακές διεξήγαγαν μαζικές δολοφονίες, απελάσεις και γενοκτονικούς βιασμούς. Η πρωτεύουσα της Ντάκα ήταν η σκηνή πολλών σφαγών, συμπεριλαμβανομένης της σφαγής του Πανεπιστημίου της Ντάκα. Υπολογίζεται ότι 10 εκατομμύρια Βεγγαλέζοι πρόσφυγες έφυγαν στη γειτονική Ινδία, ενώ 30 εκατομμύρια εκτοπίστηκαν.[17] Υπήρχε βία μεταξύ των Βεγγαλέζων και των ομιλητών της Ούρντου. Μια ακαδημαϊκή συναίνεση επικρατεί ότι οι θηριωδίες που διαπράχθηκαν από τον πακιστανικό στρατό ήταν γενοκτονία.

Η Διακήρυξη Ανεξαρτησίας του Μπαγκλαντές διακηρύχθηκε από το Τσιταγκόνγκ από μέλη των Μούκτι Μπαχίνι - του εθνικού απελευθερωτικού στρατού που σχηματίστηκε από στρατιωτικούς, παραστρατιωτικούς και Βεγγαλέζους πολίτες. Το τάγμα της Ανατολικής Βεγγάλης και τα Τουφέκια του Ανατολικού Πακιστάν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση. Με επικεφαλής τον στρατηγό Μ. Α. Γ. Οσμάνι και έντεκα στραταρχών, οι δυνάμεις του Μπαγκλαντές διεξήγαγαν μαζικό ανταρτοπόλεμο εναντίον του πακιστανικού στρατού. Απελευθέρωσαν πολυάριθμες πόλεις κατά τους πρώτους μήνες της σύγκρουσης. Ο στρατός του Πακιστάν επανήλθε δυναμικά κατά την διάρκεια των μουσώνων. Οι Βεγγαλέζοι αντάρτες προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές στο Πολεμικό Ναυτικό του Πακιστάν. Η ανερχόμενη Πολεμική Αεροπορία του Μπανγκλαντές έκανε επιθέσεις εναντίον πακιστανικών στρατιωτικών βάσεων. Μέχρι το Νοέμβριο, οι δυνάμεις του Μπανγκλαντές περιόρισαν τον πακιστανικό στρατό στους στρατώνες του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Εξασφάλισαν τον έλεγχο των περισσότερων τμημάτων της υπαίθρου.[18]

Η Προσωρινή Κυβέρνηση του Μπαγκλαντές σχηματίστηκε στις 17 Απριλίου 1971 στο Μουτζίμπναγκαρ και μετακόμισε στην Καλκούτα ως εξόριστη κυβέρνηση. Οι Βεγγαλέζοι του πακιστανικού αστικού, στρατιωτικού και διπλωματικού σώματος αποστάτησαν στην προσωρινή κυβέρνηση του Μπαγκλαντές. Χιλιάδες οικογένειες Βεγγαλέζων στο δυτικό Πακιστάν διέφυγαν στο Αφγανιστάν. Βεγγαλέζοι πολιτιστικοί ακτιβιστές δημιούργησαν τον παράνομο ραδιοφωνικό σταθμό της Ελεύθερης Βεγγάλης. Η κατάσταση στο Μπανγκλαντές προκάλεσε τον πόλεμο προκάλεσε παγκόσμια οργή και συναγερμό. Η Ινδία, με επικεφαλής της Ίντιρα Γκάντι, έδωσε ουσιαστική διπλωματική, οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη στους εθνικιστές του Μπαγκλαντές. Βρετανοί, Ινδοί και Αμερικανοί μουσικοί διοργάνωσαν την πρώτη συναυλία ώφελους στον κόσμο στη Νέα Υόρκη για να στηρίξουν τον λαό του Μπαγκλαντές. Ο γερουσιαστής Τεντ Κένεντι στις Ηνωμένες Πολιτείες ηγήθηκε εκστρατείας του Κογκρέσου για τον τερματισμό της δίωξης του πακιστανικού στρατού. ενώ οι Αμερικανοί διπλωμάτες στο ανατολικό Πακιστάν διαφώνησαν έντονα με τους στενούς δεσμούς της διοίκησης του Νίξον με τον πακιστανό στρατιωτικό δικτάτορα Γιαχία Χαν.

Η Ινδία εντάχθηκε στον πόλεμο στις 3 Δεκεμβρίου 1971, αφού το Πακιστάν ξεκίνησε προληπτικές αεροπορικές επιδρομές στη Βόρεια Ινδία. Ο επακόλουθος Ινδοπακιστανικός πόλεμος έγινε μάρτυρας δεσμεύσεων σε δύο μέτωπα πολέμου. Στις 23 Νοεμβρίου 1971, ο ινδικός στρατός εισχώρησε συνήθως στα σύνορα του ανατολικού Πακιστάν για να συμμαχήσει με τους Μούκτι Μπαχίνι.[19] Η Ινδική Πολεμική Αεροπορία απέκτησε γρήγορα συνολική αεροδυναμική υπεροχή στη περιοχή, ενώ το Ινδικό Πολεμικό Ναυτικό επέβαλε με επιτυχία ναυτικό αποκλεισμό.[19]:156 Οι κοινές συμμαχικές δυνάμεις Ινδίας-Μπαγκλαντές περικύκλωσαν την Ντάκα και στις 16 Δεκεμβρίου 1971 η ανατολική εντολή των Πακιστανικών των Ενόπλων Δυνάμεων κατέρρευσε και παραδόθηκε.[20][21]:802

Ο πόλεμος άλλαξε το γεωπολιτικό τοπίο της Νότιας Ασίας, με την εμφάνιση του Μπαγκλαντές ως την έβδομη πιο πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο. Λόγω των σύνθετων περιφερειακών συμμαχιών, ο πόλεμος ήταν ένα σημαντικό επεισόδιο στις εντάσεις του Ψυχρού Πολέμου που αφορούσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σοβιετική Ένωση και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η πλειοψηφία των κρατών μελών στα Ηνωμένα Έθνη αναγνώρισαν το Μπαγκλαντές ως κυρίαρχο έθνος το 1972.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στα βεγγαλικά, ο πόλεμος ονομάζεται "Μουκτιτζούντχο" ή "Σουαντχινότα Τζούντχο.[10] Στο Πακιστάν ονομάζεται επίσης Εμφύλιος Πόλεμος[11]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. http://www.mea.gov.in/bilateral-documents.htm?dtl/5312/Instrument+of+Surrender+of+Pakistan+forces+in+Dacca "The Pakistan Eastern Command agree to surrender all Pakistan Armed Forces in Bangladesh to Lieutenant General Jagjit Singh Aurora, General Officer Commanding-in –chief of the Indian and Bangladesh forces in the eastern theatre."
  2. Pakistan & the Karakoram Highway By Owen Bennett-Jones, Lindsay Brown, John Mock, Sarina Singh, Pg 30
  3. p. 442 Indian Army after Independence by KC Pravel: Lancer 1987 (ISBN 81-7062-014-7)
  4. Thiranagama, edited by Sharika· Kelly, Tobias (2012). Traitors : suspicion, intimacy, and the ethics of state-building. Philadelphia, Pa.: University of Pennsylvania Press. ISBN 0812222377. CS1 maint: Extra text: authors list (link)
  5. 5,0 5,1 «Bangladesh Islamist leader Ghulam Azam charged». BBC. 13 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2012. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Figures from The Fall of Dacca by Jagjit Singh Aurora in The Illustrated Weekly of India dated 23 December 1973 quoted in Indian Army after Independence by KC Pravel: Lancer 1987 (ISBN 81-7062-014-7)
  7. Khan, Shahnawaz (19 January 2005). «54 Indian PoWs of 1971 war still in Pakistan». Daily Times (Lahore). http://archives.dailytimes.com.pk/national/19-Jan-2005/54-indian-pows-of-1971-war-still-in-pakistan. Ανακτήθηκε στις 11 October 2011. 
  8. Figure from Pakistani Prisoners of War in India by Col S.P. Salunke p.10 quoted in Indian Army after Independence by KC Pravel: Lancer 1987 ((ISBN 81-7062-014-7))
  9. Orton, Anna (2010). India's Borderland Disputes: China, Pakistan, Bangladesh, and Nepal. Epitome Books. σελ. 117. ISBN 9789380297156. 
  10. Historical Dictionary of Bangladesh, Page 289
  11. Moss, Peter (2005). Secondary Social Studies For Pakistan. Karachi: Oxford University Press. σελ. 93. ISBN 9780195977042. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2013. 
  12. Schneider, B.· Post, J.· Kindt, M. (20 Ιουλίου 2009). The World's Most Threatening Terrorist Networks and Criminal Gangs (στα Αγγλικά). Springer. σελ. 57. ISBN 9780230623293. 
  13. Kalia, Ravi (21 Αυγούστου 2012). Pakistan: From the Rhetoric of Democracy to the Rise of Militancy (στα Αγγλικά). Routledge. σελ. 168. ISBN 9781136516412. 
  14. Pg 600. Schmid, Alex, ed. (2011). The Routledge Handbook of Terrorism Research. Routledge. (ISBN 978-0-415-41157-8).
  15. Pg. 240 Tomsen, Peter (2011). The Wars of Afghanistan: Messianic Terrorism, Tribal Conflicts, and the Failures of Great Powers. Public Affairs. (ISBN 978-1-58648-763-8).
  16. Roy, Dr Kaushik· Gates, Professor Scott (28 Φεβρουαρίου 2014). Unconventional Warfare in South Asia: Shadow Warriors and Counterinsurgency (στα Αγγλικά). Ashgate Publishing, Ltd. ISBN 9781472405791. 
  17. Totten, Samuel· Bartrop, Paul Robert (2008). Dictionary of Genocide: A-L (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 34. ISBN 9780313346422. 
  18. Jamal, Ahmed (5–17 October 2008). «Mukti Bahini and the liberation war of Bangladesh: A review of conflicting views». Asian Affairs 30. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-01-03. https://web.archive.org/web/20150103014904/http://www.cdrb.org/journal/2008/4/1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2018-12-16. 
  19. 19,0 19,1 Nair, Sreekumar (1 Μαρτίου 2010). Interpretation (στα Αγγλικά). Pustak Mahal. ISBN 9788122311112. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2016. 
  20. Sengupta, Ramananda. «1971 War: 'I will give you 30 minutes'». Sify. Sify, Sengupta. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2016. 
  21. Paret, Peter· Gordon A. Craig· Felix Gilbert (1986). Makers of Modern Strategy: From Machiavelli to the Nuclear Age. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-820097-0. , pp802

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]