Πυρκαγιές στην Αττική το 2018

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πυρκαγιές στην Αττική το 2018
Οι δύο κύριες εστίες πυρκαγιάς στην Αττική στις 23 Ιουλίου 2018.
Ημερομηνία23 Ιουλίου 2018 - 24 Ιουλίου 2018 (σε Νέο Βουτζά, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι)
ΤοποθεσίαΕλλάδα Ελλάδα, Αττική
ΑίτιαΑνθρώπινος παράγοντας
Θάνατοι104[1]
Τραυματισμοί172 [εκκρεμεί παραπομπή]
Σημειώσεις1. Αιτία θανάτων: α) Εγκλωβισμός ανθρώπων λόγω κακού πολεοδομικού σχεδίου[2][3]
β) Έλλειψη σχεδιασμού εκκένωσης και ελλιπής ενημέρωση για την επερχόμενη πυρκαγιά
2. Οι πιο θανατηφόρες πυρκαγιές στην ιστορία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Στις 23 Ιουλίου 2018, δύο μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν στην Αττική, η πρώτη στην Κινέτα και η δεύτερη κοντά στο Νταού Πεντέλης. Ειδικότερα η δεύτερη πυρκαγιά επεκτάθηκε ραγδαία και πέρασε μέσα από τους οικισμούς Νέος Βουτζάς και Μάτι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 104 άνθρωποι[1] και να τραυματιστούν δεκάδες άλλοι. Από τις δύο πυρκαγιές καταστράφηκαν ολοσχερώς ή έπαθαν ζημιές χιλιάδες σπίτια, ενώ κάηκαν και δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους. Μάλιστα η καταστροφική πυρκαγιά που κατέληξε στο Μάτι είναι η φονικότερη δασική και αστική πυρκαγιά στην ιστορία του νεότερου και σύγχρονου ελληνικού κράτους και του 21ου αιώνα, ενώ θεωρείται η δεύτερη φονικότερη του 21ου αιώνα παγκοσμίως μετά τις πυρκαγιές στην Αυστραλία στις 7 Φεβρουαρίου 2009 που είχαν σκοτώσει 173 άτομα.[4]

Η πυρκαγιά στην Κινέτα φέρεται να ξεκίνησε από καλώδια σε κολώνα της ΔΕΗ,[5][6][7] ενώ την πυρκαγιά στο Μάτι φέρεται να προκάλεσε ένας 65χρονος που έβαλε φωτιά για να κάψει κλαδιά. Εναντίον του, η Εισαγγελία Αθήνας άσκησε ποινική δίωξη, τον Μάρτιο του 2019, για εμπρησμό από αμέλεια, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη κατά συρροή, ενώ για το δεύτερο και τρίτο αδίκημα ασκήθηκε ποινική δίωξη και κατά άλλων 19 ατόμων, μεταξύ των οποίων είναι ο τότε αρχηγός και ο τότε υπαρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, ο τότε γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, η Περιφερειάρχης Αττικής και δήμαρχοι της περιοχής.[8]

Εξέλιξη συμβάντων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τη Δευτέρα 23 Ιουλίου 2018 η κατηγορία κινδύνου για πυρκαγιές στις περιφέρειες της Αττικής, σύμφωνα με την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, ήταν «4 - Πολύ υψηλή», με μέγιστο στην κλίμακα το «5 - Κατάσταση συναγερμού».[9] Οι προγνώσεις καιρού για την Αττική από το Εθνικό Μετεωρολογικό Κέντρο προβλέπονταν άνεμοι Δυτικοί ή Δυτικοί-βορειοδυτικοί έντασης έως 6 Μποφόρ. Στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας οι άνεμοι κινήθηκαν όντως σε αυτά τα επίπεδα μέχρι και τις 16:45 οπότε και άρχισαν ριπές άνω των 7 μποφόρ, με σταδιακή αύξηση των ριπών με ένταση 9 και 10 μποφόρ στην ανατολική Αττική και τα ορεινά αυτής, στις περισσότερες περιοχές ρεκόρ οκταετίας.[10]

Γεράνεια - Κινέτα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκταση πυρκαγιάς στα Γεράνεια όρη και στην Κινέτα.

Στις 12:03 ξέσπασε πυρκαγιά σε δασική περιοχή ψηλά στα Γεράνεια Όρη,[11] πάνω από την περιοχή της Κινέτας. Λόγω της μεγάλης ταχύτητας των ανέμων, κατέβαινε με ταχύτητα 100 χλμ./ώρα προς τους οικισμούς, οι οποίοι εκκενώθηκαν άμεσα. Η φωτιά πέρασε πάνω από την Ολυμπία Οδό (σε τμήμα του αυτοκινητόδρομου Αθηνών - Κορίνθου) και έχοντας καταστρέψει τους οικισμούς Πανόραμα 1, 2, και 3 και Γαλήνη, έκαψε σπίτια και στην Κινέτα σε μικρότερη έκταση.[12] Σύμφωνα με δήλωση του Δημάρχου Μεγαρέων Γρηγόρη Σταμούλη, η συνολική έκταση που έκαψε η πυρκαγιά, ανερχόταν σε 60.000 στρέμματα.[13]

Πεντέλη - Νέος Βουτζάς - Μάτι - Κόκκινο Λιμανάκι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 16:41 το απόγευμα ξέσπασε δεύτερη πυρκαγιά, κοντά στο Νταού στην Πεντέλη, βόρεια της κεντρικής πλατείας του χωριού. Στην αρχή η πυρκαγιά κατευθυνόταν με φυσιολογικούς ρυθμούς προς την περιοχή του Διονύσου, καίγοντας χαμηλή βλάστηση,[14][15] με αποτέλεσμα να μην προβλεφθεί ο τεράστιος κίνδυνος που επερχόταν, αλλά γύρω στις 17:10 με 17:30[16] ο άνεμος ισχυροποιήθηκε απότομα και άλλαξε κατεύθυνση προς τα ανατολικά, με αποτέλεσμα η πυρκαγιά να βγει γρήγορα εκτός ελέγχου, ενώ παράλληλα εκτός ελέγχου είχε βγει τότε και η πυρκαγιά στη Κινέτα. Η φωτιά στην Πεντέλη εξαπλώθηκε με απίστευτα ταχείς ρυθμούς λόγω της ασυνήθιστα ακραίας ταχύτητας των ανέμων, καθώς οι ριπές ανέμου στο βουνό έφτασαν ως και τα 124 χιλιόμετρα την ώρα[17] (12 Μποφόρ, ο μέγιστος βαθμός στην κλίμακα), σε συνδυασμό και με υψηλές θερμοκρασίες, κοντά στους 40 °C (πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς, η θερμοκρασία στον σταθμό της Ραφήνας έφτασε στους 39 °C, που ήταν η μέγιστη τιμή για όλο το καλοκαίρι του 2018 σε όλη την Αττική, ενώ η σχετική υγρασία ήταν μόλις στο 19%). Καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του ανέμου έπαιξε η τοπογραφία και το μικροκλίμα της περιοχής, τα οποία ευθύνονταν για τη δημιουργία ισχυρών καταβατικών ανέμων κατά μήκος του παραλιακού μετώπου από τη Ραφήνα μέχρι τη Νέα Μάκρη. Ως αποτέλεσμα, η πυρκαγιά κατέκαψε τη βόρεια πλευρά του χωριού του Νταού και κινήθηκε δια μέσου της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος, προς την ευρύτερη περιοχή της Ραφήνας, στους οικισμούς Νέος Βουτζάς αρχικά και Κόκκινο Λιμανάκι και Μάτι μετέπειτα, μέσα σε λίγα λεπτά.[18] Γύρω στις 18:15 η φωτιά έφτασε στη θάλασσα.

Έκταση της πυρκαγιάς στον Νέο Βουτζά, στο Μάτι και στη Ραφήνα.
Ραφήνα και Μάτι τον Αύγουστο του 2018.
Ραφήνα και Μάτι τον Αύγουστο του 2018.

Από την πυρκαγιά στο Μάτι κάηκαν χιλιάδες σπίτια και οχήματα. Λόγω της γρήγορης εξάπλωσης, πολλοί κάτοικοι και παραθεριστές δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν και είτε εγκλωβίστηκαν και κάηκαν στα σπίτια τους είτε έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαφύγουν πεζοί ή με τα αυτοκίνητά τους, καθώς παγιδεύτηκαν λόγω του μποτιλιαρίσματος που προκλήθηκε στους στενούς δρόμους που ήταν αδύνατον να αντέξουν τόση κίνηση. Σε ένα οικόπεδο δίπλα στη θάλασσα βρέθηκαν 26 νεκροί, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να βρουν την έξοδο για τη θάλασσα και εγκλωβίστηκαν εκεί. Επίσης υπήρξαν 9 άνθρωποι που πνίγηκαν στην θάλασσα στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν από την πύρινη λαίλαπα, ενώ μία 13χρονη σκοτώθηκε πέφτοντας σε παραλιακό γκρεμό 10 μέτρων ενώ έτρεχε για να ξεφύγει από τη φωτιά.

Στο Νταού όπου και ήταν το σημείο μηδέν, η πυρκαγιά αντιμετωπίστηκε εύκολα, με συνέπεια οι υλικές ζημιές να είναι περιορισμένες. Ειδικότερα καταστράφηκε ένα σπίτι και υπέστησαν υλικές ζημιές άλλα τέσσερα.[18] Οι παιδικές κατασκηνώσεις στον Άγιο Ανδρέα εκκενώθηκαν για προληπτικούς λόγους αρκετή ώρα πριν φτάσει η φωτιά, με αποτέλεσμα εκατοντάδες μαθητές να αποφύγουν τον κίνδυνο. Παρόμοια εκκένωση πραγματοποιήθηκε στα παραθεριστικά θέρετρα της Πολεμικής Αεροπορίας στο Ζούμπερι και του Στρατού Ξηράς στον Άγιο Ανδρέα. Σκάφη του Λιμενικού, του Πολεμικού Ναυτικού και πλοία της γραμμής, ανέλαβαν μετά από μεγάλη καθυστέρηση και ολιγωρία στο συντονισμό τους, να περισυλλέξουν όσους ανθρώπους αναζήτησαν σωτηρία στη θάλασσα, ενώ ψαράδες και ιδιωτικά σκάφη κινήθηκαν πιο γρήγορα.[19] Κατά τη διάρκεια της εκκένωσης 45 ατόμων από ένα ξενοδοχείο στο Μάτι εκ θαλάσσης, ένα από τα πλοία που συμμετείχε στη διάσωση βυθίστηκε, με αποτέλεσμα και οι 10 επιβάτες εκ των οποίων 2 Πολωνοί τουρίστες να πνιγούν.[20]

Εκτός από τις ανθρώπινες απώλειες, η πυρκαγιά είχε ως αποτέλεσμα και την αποτέφρωση τεράστιων εκτάσεων πευκοδάσους, ενώ επίσης οι υλικές καταστροφές ήταν τεράστιες, καθώς όλο το Μάτι και οι παρακείμενες περιοχές αποτεφρώθηκαν πλήρως.[21] Πάνω από 1.500 κτήρια υπέστησαν ζημιές[22] και πολλά οχήματα καταστράφηκαν. Οι πυρκαγιές επίσης προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών και ύδρευσης.[23] Παράλληλα λόγω του χάους που επικράτησε μετά την πυρκαγιά, ορισμένοι βρήκαν την ευκαιρία να αποσπάσουν αντικείμενα αξίας μέσα από τα αποκαΐδια, και συγκεκριμένα τέσσερα άτομα συνελήφθησαν την Τρίτη, γύρω στις 23:00 το βράδυ, στην περιοχή του Νέου Βουτζά, από αστυνομικούς της ομάδας ΔΙ.ΑΣ.[24][25] Επίσης, την ίδια μέρα ξέσπασε μια ίδια πυρκαγιά στον Κάλαμο, η οποία άγγιξε και τον οικισμό των Αγίων Αποστόλων, καταστρέφοντας μια αρκετά μεγάλη δασική έκταση, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν τραυματίες ή νεκροί.

Άλλες πυρκαγιές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αττική

Επίσης, στις 18:52 δημιουργήθηκε ένα ακόμα μέτωπο σε αγροτοδασική έκταση, στη θέση Πανόραμα στους Αγίους Αποστόλους Καλάμου του δήμου Ωρωπού. 3 μέρες μετά, στις 26 Ιουλίου 2018, ξέσπασε μια πυρκαγιά στα Λεγρενά κοντά στο Σούνιο και στην Ανάβυσσο από κεραυνό.

Γενικότερα

Συνολικά εκδηλώθηκαν πάνω από 15 μέτωπα σε όλη την Ελλάδα, με πιο καταστροφικά εκείνα που ξέσπασαν σε Κινέτα, Πεντέλη και Χανιά, ενώ κάποια από τα υπόλοιπα που εκδηλώθηκαν ήταν κοντά στον ισθμό της Κορίνθου, στην Αλεξανδρούπολη, στη Ρόδο και στην Ανάβυσσο.[26][27]

Θύματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μάτι μετά την πυρκαγιά

Λόγω της πυρκαγιάς στο Μάτι πέθαναν 103[28] άνθρωποι.[29][30][31][32] Το νεότερο θύμα ήταν 6 μηνών και το γηραιότερο 93 χρονών.[29] Από τους νεκρούς ήταν 95 Έλληνες (εκ των οποίων δύο από τα θύματα, ήταν και η γνωστή ηθοποιός Χρύσα Σπηλιώτη, μαζί με τον σύζυγο της Δημήτρη Τουρναβίτη, πρώην πρωταθλητή του Παναθηναϊκού στο μοντέρνο πένταθλο), 2 Πολωνοί, 1 Ιρλανδός, 1 Βέλγος και 1 Γεωργιανός.[29] Τουλάχιστον 164 ενήλικες και 23 παιδιά εισήχθησαν στο νοσοκομείο με τραυματισμούς και εγκαύματα, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν 11 ενήλικες σε σοβαρή κατάσταση. Τουλάχιστον 15 άτομα απεβίωσαν στους επόμενους μήνες σε νοσοκομεία της χώρας.

Στις 23 Ιουλίου 2020 μαζί με την επιμνημόσυνη τελετή για τα θύματα έγιναν τα αποκαλυπτήρια μνημείου έξω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη στον Νέο Βουτζά. Η ανάγλυφη χαλκογραφία, δωρεά της Αγγελικής Παπαδοπούλου και φιλοτεχνημένη από τον Κώστα Ανανίδα απεικονίζει τη προσπάθεια των ανθρώπων να ξεφύγουν από τον επερχόμενο πύρινο θάνατο.

Αιτίες και κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τις πρώτες ημέρες μετά την καταστροφή αναφέρθηκε, και από στελέχη της κυβέρνησης, ως αιτία των πυρκαγιών ο εμπρησμός,[33] ενώ ταυτόχρονα διάφορα άλλα πιθανά αίτια έκαναν την εμφάνιση τους, μεταξύ τους και θεωρίες συνωμοσίας.[34] Ειδικότερα, στις 26 Ιουλίου 2018 πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνέντευξη τύπου με συμμετοχή εκπροσώπων της κυβέρνησης, της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας, στη διάρκεια της οποίας παρουσιάστηκαν δορυφορικά δεδομένα που φέρεται να αποτύπωναν 13 θερμικές εστίες σε γραμμική διάταξη στην περιοχή της Κινέττας και δύο θερμικά σημεία εστιών πυρκαγιάς στην Ανατολική Αττική. Στην ίδια συνέντευξη ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Νίκος Τόσκας δήλωσε πως υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις που παραπέμπουν σε εμπρηστικές ενέργειες.[35] Σύμφωνα με τις τελικές εκθέσεις της Διεύθυνσης Εγκλημάτων, αποδείχθηκε ότι κάποιες εστίες ήταν αποτέλεσμα εμπρησμού εξ αμέλειας.[33][36]

Από την πλευρά της κυβέρνησης, έγινε λόγος για την άναρχη πολεοδομία, καθώς και τα αυθαίρετα κτίσματα που υπήρχαν στη περιοχή, τα οποία και δυσκόλεψαν τους κατοίκους κατά τη διάρκεια της εκκένωσης.[37] Η περιοχή ήταν αγρότοπος μέχρι και τη δεκαετία του 1960 όταν άρχισε να οικίζεται με «αμιγώς ελεύθερη δόμηση», ενώ τα δέντρα φυτεύτηκαν από τους κατοίκους κυρίως μετά τη δεκαετία του 1980.[38] Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, στην περιοχή Μάτι υπήρχαν 327 δηλωμένα αυθαίρετα με την πλειοψηφία τους χωρίς οικοδομική άδεια και εκτός σχεδίου πόλεως, με ποσοστά υπερδιπλάσια από τον μέσο όρο της επικράτειας. Στα στοιχεία του ΤΕΕ δεν περιλαμβάνονται αυθαίρετα κτίσματα μη δηλωμένα ή που έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα σε δάση, δασικές περιοχές, ρέματα, αιγιαλούς.[39]

Η αντιπολίτευση[40] και μεγάλο μέρος του δημοσίου λόγου[41] επικεντρώθηκε στους ανεπαρκείς χειρισμούς των υπευθύνων και της κυβέρνησης και έκανε λόγο για απουσία μέτρων πρόληψης, αν και ήταν γνωστό ότι θα επικρατούσαν ακραίες καιρικές συνθήκες στην ανατολική Αττική. Μεταξύ άλλων ασκήθηκε κριτική για τη μη-χρήση συστημάτων όπως το "Disaster Management framework" που έχει τη δυνατότητα να στέλνει προειδοποιητικά μηνύματα στα κινητά των κατοίκων,[42] ή και του "Evita" που βάσει στοιχείων και επεξεργασίας δεδομένων υπολογίζει σχέδιο εκκένωσης των περιοχών που απειλούνται από τη πυρκαγιά.[43] Κριτική ασκήθηκε επίσης για την έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με την εξέλιξη των συμβάντων από τους επίσημους φορείς. [44]

Δίκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Μάρτιο του 2019 η Εισαγγελία Αθήνας άσκησε ποινική δίωξη για εμπρησμό από αμέλεια, ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη κατά συρροή κατά ενός 60χρονου, με σκοπό τη καύση ξερών χόρτων, η οποία στη συνέχεια ξέφυγε και επεκτάθηκε στον Νέο Βουτζά και στο Μάτι. Μέσα από εκατοντάδες σελίδες της εισαγγελικής πρότασης στις οποίες περιγράφεται αναλυτικά κάθε πτυχή και λεπτομέρεια που οδήγησαν στο φονικό αποτέλεσμα της πυρκαγιάς, ασκήθηκε συνολικά ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή και σωματική βλάβη κατά συρροή σε 27 άτομα[45] μεταξύ των οποίων ήταν ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήρης Τζερούδης, ο υπαρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος,[46] ο τότε γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, Ιωάννης Καπάκης, η τότε Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου, ο τότε δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης και ο τότε δήμαρχος Ραφήνας Ευάγγελος Μπουρνούς.[47]

Διεθνής υποστήριξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ελλάδα ενεργοποίησε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, και της προσφέρθηκε βοήθεια από τις εξής χώρες:

Ανθρωπιστική βοήθεια - εθελοντισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα τραγικά αυτά συμβάντα, επέφεραν ένα έντονο κίνημα εθελοντισμού στην Ελλάδα,[69][70] με ανθρώπους να σπεύδουν να βοηθήσουν κατά την κατάσβεση των πυρκαγιών, την περίθαλψη των τραυματιών, τη συλλογή τροφίμων, νερού και ειδών πρώτης ανάγκης των πληγέντων κ.α. Πολλοί σύλλογοι, σωματεία, οργανώσεις καθώς και μεμονωμένα άτομα, όπως επίσης και κάποιες επιχειρήσεις, εταιρείες και καταστήματα βοήθησαν με τον δικό τους τρόπο. Κάποιοι γιατροί επίσης προσέφεραν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς και ιδιώτες προσέφεραν σπίτια για διαμονή σε ανθρώπους που έμειναν άστεγοι έπειτα από την πύρινη καταστροφή. Ιδιαίτερη συμβολή φέρεται να ήταν η προσπάθεια εθελοντών για τη δημιουργία μίας ανοιχτής βάσης δεδομένων μόλις λίγες ώρες μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Στην βάση οι χρήστες είχαν τη δυνατότητα να ανεβάσουν τη φωτογραφία του προσώπου που αγνοείτο, ώστε να επικοινωνήσει μαζί τους οποιοσδήποτε τυχόν το είχε δει[71]. Στις 2 Ιανουαρίου 2019 δόθηκε τιμητικά η Ελληνική ιθαγένεια σε τρεις (δυο Αιγύπτιους και έναν Αλβανό), από τους δεκάδες αλλοδαπούς ψαράδες, που συνέβαλλαν στη διάσωση δεκάδων ανθρώπων που είχαν πέσει στη θάλασσα για να γλιτώσουν από τη πυρκαγιά. [72]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «"Μάτι: Τα ντοκουμέντα μιλούν" - Οι συγκλονιστικοί διάλογοι της μοιραίας νύχτας». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  2. «Φωτιά στο Μάτι: Ποιος φταίει για το πολεοδομικό έγκλημα;». www.news247.gr. 
  3. «Το Μάτι άρχισε να οικοδομείται το 1960 - Δάσος έγινε από το 1983 (εικόνες)». Athens Voice. 
  4. «Η δεύτερη πιο φονική πυρκαγιά στον 21ο αιώνα παγκοσμίως». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  5. Γ, Λαμπρόπουλος Βασίλης (24 Ιουλίου 2018). «Μία πρώτη εκτίμηση για τις αιτίες που οδήγησαν στην τραγωδία στην Ραφήνα». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  6. «Αποκλειστικό θέμα HuffPost Greece: Από καλώδια της ΔΕΗ η φωτιά στην Κινέτα». HuffPost Greece. 14 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  7. Γ, Λαμπρόπουλος Βασίλης (11 Αυγούστου 2018). «Πιθανές διώξεις σε τουλάχιστον 15-20 άτομα για την τραγωδία στο Μάτι». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  8. «Μάτι: Ποινική δίωξη σε 20 άτομα για τη φονική πυρκαγιά». www.naftemporiki.gr. 3 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  9. «Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς 23/07/2018». Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. 2018-07-22. https://www.civilprotection.gr/el/%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AE%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CF%87%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B2%CE%BB%CE%B5%CF%88%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B4%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CF%85-%CF%80%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%AC%CF%82-23072018. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  10. Παπαδόπουλος, Αριστοτέλης (Αύγουστος 2018). «Ανάλυση των μετεωρολογικών συνθηκών που επικράτησαν στην Αττική τη Δευτέρα 23 Ιουλίου 2018». Πυροσβεστική Επιθεώρηση (Ιούλιος-Αύγουστος 2018). ISSN 1105-7416. 
  11. «Δασική πυρκαγιά στην περιοχή Αέρας στα Γεράνεια Όρη - Δελτία Τύπου - Πυροσβεστικό Σώμα Ελλάδος». www.fireservice.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018. [νεκρός σύνδεσμος]
  12. Μανουσακάκης, Γιώργος (2018-07-25). «Το Θέρετρο Της Στάχτης Που Λέγεται Κινέτα». αθήνα 9.84. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-25. https://web.archive.org/web/20180725134600/http://athina984.gr/wp-site/2018/07/25/to-theretro-tis-stachtis-poy-legetai-kineta/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  13. Δήμαρχος Μεγαρέων: Η φωτιά στην Κινέτα έχει κάψει περίπου 60.000 στρέμματα iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 26/07/2018.
  14. «Μεγάλη φωτιά στη Πεντέλη με κατεύθυνση προς Διόνυσο!». Europost Ειδήσεις και Νέα με Άμεση και Έγκυρη Ενημέρωση. 2018-07-23. https://europost.gr/ektakto-megali-fotia-sti-penteli-me-kateythynsi-pros-dionyso/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. «Ελλάδα:Πυρκαγιά και στον Διόνυσο- 50 πυροσβέστες, 20 οχήματα στη σκηνή». Πολίτης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018. 
  16. Πυρκαγιά Ανατολικής Αττικής: Λεπτομερής απεικόνιση του ανέμου, βίντεο από το meteo.gr
  17. «Wind gusts froma automatic meteorological stations». Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. 23 Ιουλίου 2018. http://meteo.gr/UploadedFiles/articlePhotos/JUL18/MaxGusts_Attica_23072018.png. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  18. 18,0 18,1 «Η ανακοίνωση του δήμου για την πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης». Aftodioikisi.gr. 2018-07-24. https://www.aftodioikisi.gr/ota/dimoi/anakinosi-tou-dimou-gia-tin-pyrkagia-sto-ntaou-pentelis/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. [νεκρός σύνδεσμος]
  19. Newsbomb (2018-07-24). «Φωτιά Ραφήνα: Σκηνές αρχαίας τραγωδίας με μητέρες και παιδιά». Newsbomb.gr. https://www.newsbomb.gr/ellada/news/story/903272/fotia-rafina-skines-arxaias-tragodias-me-miteres-kai-paidia. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  20. (Αγγλικά) «Two Poles drown trying to escape fire». Kathimerini. 24 Ιουλίου 2018. 
  21. «Μαύρη μέρα για την Αττική». Η Εφημερίδα των Συντακτών. 23 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-25. https://web.archive.org/web/20180725164328/http://www.efsyn.gr/live/mahi-me-tis-floges-stin-kineta. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2018. 
  22. «"Κόκκινα" πάνω από 200 κτίρια στις πυρόπληκτες περιοχές – στους 80 οι νεκροί». Kathimerini. http://www.kathimerini.gr/976634/gallery/epikairothta/ellada/kokkina-panw-apo-200-ktiria-stis-pyroplhktes-perioxes--stoys-80-oi-nekroi. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  23. «Κινέτα: Διακοπές ρεύματος λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς». ΣΚΑΪ. 23 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-24. https://web.archive.org/web/20180724120028/http://www.skai.gr/news/greece/article/379293/kineta-diakopes-reumatos-logo-tis-megalis-purkagias/. 
  24. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018. 
  25. «Τέσσερις συλλήψεις για πλιάτσικο στον Νέο Βουτζά | Kathimerini». http://www.kathimerini.gr/976669/article/epikairothta/ellada/tesseris-syllhyeis-gia-pliatsiko-ston-neo-voytza. Ανακτήθηκε στις 2018-07-27. 
  26. «Η Ελλάδα θρηνεί - Στους 74 οι νεκροί – ΣΥΝΕΧΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ (Video & Photos)». Documento. 24 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  27. «Corinth wildfire continues near Xylokastro». www.ekathimerini.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  28. «Μάτι: Τρία χρόνια μετά - Αγνωστες ιστορίες μέσα από ένα συγκλονιστικό βιβλίο». in.gr. 23 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2022. 
  29. 29,0 29,1 29,2 «Φωτιά στο Μάτι: Αυτή είναι η λίστα των νεκρών». protothema. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2018. 
  30. «100 οι νεκροί στο Μάτι : Υπέκυψε ένας 73χρονος εγκαυματίας». in.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2018. 
  31. «Φωτιά στο Μάτι: Στους 95 οι νεκροί - Πέθανε 63χρονος στο ΚΑΤ». protothema. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2018. 
  32. «Φωτιά στο Μάτι: Στους 96 οι νεκροί - Πέθανε 68χρονος στο ΚΑΤ». protothema. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2018. 
  33. 33,0 33,1 «Αποκαλύψεις για τη φωτιά στο Μάτι: Καθυστερήσεις και παραλήψεις της Πυροσβεστικής». ΤΑ ΝΕΑ. 25 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2020. 
  34. «Χτύπησαν την Ελλάδα με όπλα κατευθυνόμενης ενέργειας των ΗΠΑ μέσω DRONES;». www.ellinikahoaxes.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  35. «Στις φλόγες η Αττική: Σοβαρές ενδείξεις εμπρησμού και ύποπτα ευρήματα, λέει η κυβέρνηση». CNN.gr. 26 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  36. «Εμπρησμός από αμέλεια η φωτιά που στοίχισε τη ζωή σε 92 ανθρώπους, του Γιάννη Σουλιώτη | Kathimerini». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2020. 
  37. «Greece’s deadly fire: a 'blowtorch' no one could stop» (στα αγγλικά). Reuters. 2018-07-25. https://www.reuters.com/article/us-greece-wildfire-blowtorch-idUSKBN1KF2RL. Ανακτήθηκε στις 2019-06-15. 
  38. «Το Μάτι άρχισε να οικοδομείται το 1960 - Δάσος έγινε από το 1983 (εικόνες)». Athens Voice. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  39. «Πόσα αυθαίρετα υπάρχουν στο Μάτι;». CNN.gr. 27 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  40. «Σκληρή απάντηση της ΝΔ σε υπαινιγμούς του Αλέξη Τσίπρα για τη φωτιά στο Μάτι». www.reader.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2020. [νεκρός σύνδεσμος]
  41. «Τσίπρας για νεκρούς στο Μάτι: Το επιτελείο «πάγωσε» από τις κάμερες και δεν μου είπε τίποτα - Δεν ήξερα πως ήταν live». LiFO. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2020. 
  42. «Φωτιά στο Μάτι: Το σύστημα πυροπροστασίας υπάρχει από το 2010. Τι πήγε λάθος;». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  43. «Φωτιά στο Μάτι: Έβγαλαν off συστήματα που έσωζαν κόσμο». ProtoThema. 31 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  44. https://www.kathimerini.gr/society/561355900/pyrkagia-sto-mati-nea-apokalyptika-stoicheia-echei-nekroys-alla-den-toys-anakoinonoyn/amp/
  45. Team, ΤοΒΗΜΑ (12 Οκτωβρίου 2021). «Στο εδώλιο 27 κατηγορούμενοι για το Μάτι - Η εισαγγελική πρόταση». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2022. 
  46. «Δίωξη σε Δούρου, Ψινάκη και άλλους 18 για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι». www.skai.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  47. «Μάτι: Ποινική δίωξη σε 20 άτομα για τη φονική πυρκαγιά». www.naftemporiki.gr. 3 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2019. 
  48. «Wildfires, Albanian Government Offers EUR 100.000 to Greece» (στα sq-AL). Albanian Daily News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-26. https://web.archive.org/web/20180726005703/http://www.albaniannews.com/index.php?idm=22542&mod=2. Ανακτήθηκε στις 2018-07-26. 
  49. «Australia to help Greece in wildfires aftermath» (στα αγγλικά). SBS News. https://www.sbs.com.au/news/australia-to-help-greece-in-wildfires-aftermath. Ανακτήθηκε στις 2018-07-26. 
  50. «Armenia ready to provide wildfire emergency assistance to Greece if requested» (στα αγγλικά). armenpress.am. https://armenpress.am/eng/news/941662. Ανακτήθηκε στις 2018-07-26. 
  51. ««Κύμα» αλληλεγγύης από ΕΕ – Τουρκία και ΠΓΔΜ έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια για τις πυρκαγιές στην Αττική». Altsantiri. 24 Ιουλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-24. https://web.archive.org/web/20180724114709/https://www.altsantiri.gr/ellada/i-toyrkia-etoimi-na-prosferei-voitheia-gia-tis-pyrkagies-stin-attiki-kyma-allileggyis-apo-mesogeio/. 
  52. 52,0 52,1 52,2 «Κύπρος και Ισπανία συνδράμουν την Ελλάδα - Έτοιμες να βοηθήσουν Τουρκία, Βουλγαρία, Σερβία και Ισραηλ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-29. https://web.archive.org/web/20180729012956/https://www.liberal.gr/arthro/213802/epikairotita/2018/anachorei-i-kupriaki-apostoli-purosbeston-gia-na-sundramei-stin-attiki.html. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  53. «Φωτιά στην Αττική: Το μήνυμα Μακρόν στα ελληνικά για την ελληνική τραγωδία». http://www.news247.gr/kosmos/fotia-stin-attiki-to-minyma-makron-sta-ellinika-gia-tin-elliniki-tragodia.6635841.html. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  54. Newsroom. «Συλλυπητήρια Μέρκελ σε Τσίπρα | Documento». Documento. http://www.documentonews.gr/article/syllyphthria-merkel-se-tsipra. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  55. «Φωτιά στην Αττική: Αμερικανικά drones συλλέγουν πληροφορίες» (στα αγγλικά). www.armyvoice.gr. 2018-07-24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-26. https://web.archive.org/web/20180726005824/https://www.armyvoice.gr/2018/07/fotia-stin-attiki-amerikanika-drones-sillegoun-plirofories/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-26. 
  56. «"Μεγάλο ευχαριστώ" σε Κύπρο και Ισπανία για τη βοήθεια ενάντια στις φλόγες». News 24/7. 24 Ιουλίου 2018. http://www.news247.gr/koinonia/megalo-eycharisto-se-kypro-kai-ispania-gia-ti-voitheia-enantia-stis-floges.6635741.html. 
  57. «Κόντε για φωτιές: Η Ιταλία είναι βαθιά σοκαρισμένη από τον θάνατο τόσων ανθρώπων». Newsbeast.gr. 2018-07-24. https://www.newsbeast.gr/world/arthro/3843572/konte-gia-foties-i-italia-einai-vathia-sokarismeni-apo-ton-thanato-toson-anthropon. 
  58. «DW για πυρκαγιές: Πέρυσι Πορτογαλία, φέτος Ελλάδα». Τα Νέα. 25 Ιουλίου 2018. http://www.tanea.gr/news/greece/article/5595999/dw-perysi-portogalia-fetos-ellada/. 
  59. Οnline, Τα Νέα. «Κύπρος: 60 πυροσβέστες αναχωρούν για την Ελλάδα - βοήθεια και από την Ισπανία». Τα Νέα Οnline. http://www.tanea.gr/news/greece/article/5595246/kypros-60-pyrosbestes-anaxwroyn-gia-thn-ellada/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  60. «10 εκ. ευρώ από την Κυπριακή Δημοκρατία προς τους πληγέντες στην Αττική με απόφαση Υπουργικού - Cyprus Times» (στα αγγλικά). Cyprus Times. 2018-07-25. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-26. https://web.archive.org/web/20180726140729/http://cyprustimes.com/2018/07/25/10-ek-eyro-apo-tin-kypriaki-dimokratia-pros-toys-pligentes-stin-attiki-me-apofasi-ypoyrgikoy/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-25. 
  61. https://www.vimaorthodoxias.gr/ekklisia-kyprou/i-ekklisia-kyprou-stelnei-chrimata-gia-tous-dokimazomenous-pyropliktous
  62. «"Κύμα" αλληλεγγύης από ΕΕ - Τουρκία και ΠΓΔΜ έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια για τις πυρκαγιές στην Αττική». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-24. https://web.archive.org/web/20180724114709/https://www.altsantiri.gr/ellada/i-toyrkia-etoimi-na-prosferei-voitheia-gia-tis-pyrkagies-stin-attiki-kyma-allileggyis-apo-mesogeio/. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  63. «Πρώτο θέμα στο BBC οι φωτιές και οι νεκροί στην Ελλάδα». Newsbeast. 24 Ιουλίου 2018. https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/3842228/proto-thema-sto-bbc-oi-foties-kai-oi-nekroi-stin-ellada. 
  64. Correia, Agência Lusa, Gonçalo. «Portugal disponibilizou-se a ajudar no combate a incêndios na Grécia». Observador (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018. 
  65. «Αλεξάντερ Βιντερστάιν (Κομισιόν): Επιπλέον 4 αεροπλάνα από Ιταλία και Ρουμανία συνδράμουν στην κατάσβεση των πυρκαγιών στην Ελλάδα». Αθήνα 98.4. 25 Ιουλίου 2018. http://athina984.gr/wp-site/2018/07/25/alexanter-vinterstain-komision-epipleon-4-aeroplana-apo-italia-kai-roymania-syndramoyn-stin-katasvesi-ton-pyrkagion-stin-ellada/. 
  66. «Imaginile tragediei din Grecia: Trupuri carbonizate, găsite îmbrățișate la câteva zeci de metri de mare». Digi 24. 24 Ιουλίου 2018. https://www.digi24.ro/stiri/externe/ue/imaginile-ravasitoare-ale-dezastrului-din-grecia-trupuri-carbonizate-gasite-imbratisate-la-cateva-zeci-de-metri-de-mare-969268. 
  67. iefimerida.gr (2018-07-24). «Πούτιν για τις πυρκαγιές: Η Ρωσία συμμερίζεται ειλικρινά το πένθος του αδελφού λαού». iefimerida.gr. http://www.iefimerida.gr/news/433079/poytin-gia-tis-pyrkagies-i-rosia-symmerizetai-eilikrina-penthos-toy-adelfoy-laoy. Ανακτήθηκε στις 2018-07-24. 
  68. «Διεθνής βοήθεια προς την Ελλάδα». emea.gr. 24 Ιουλίου 2018. https://emea.gr/διεθνής-βοήθεια-προς-την-ελλάδα/552201/552201/. 
  69. Μεγαλώνει το κύμα εθελοντισμού σε Ραφήνα και Μαραθώνα Αρχειοθετήθηκε 2018-07-26 στο Wayback Machine., efsyn.gr. Ανακτήθηκε: 27/07/2018.
  70. Πυρκαγιά – Εθελοντές: “Ποταμοί” αγάπης και προσφοράς στους πυρόπληκτους της Ανατολικής Αττικής, newsit.gr. Ανακτήθηκε: 27/07/2018.
  71. «Documento News». Ανοιχτή βάση δεδομένων για τους αγνοούμενους από τις φωτιές σε Μάτι και Ραφήνα. 24/07/2018. https://www.documentonews.gr/article/anoixth-bash-dedomenwn-gia-toys-agnooymenoys-apo-tis-fwties-se-mati-kai-rafhna. 
  72. Ελληνική ιθαγένεια στους μετανάστες ψαράδες για τον ηρωισμό που επέδειξαν στο Μάτι | Ελλάδα | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]