Πρώτος πόλεμος της Ινδοκίνας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πρώτος πόλεμος της Ινδοκίνας
Χρονολογία19 Δεκεμβρίου 1946 - 20 Ιουλίου 1954
ΤόποςΓαλλική Ινδοκίνα
ΈκβασηΝίκη των Βιετμίνχ

Ο Πρώτος πόλεμος της Ινδοκίνας (Γαλλικά: Guerre d'Indochine), γνωστός ως Πόλεμος ανεξαρτησίας στο Βιετνάμ και ως Πόλεμος της Ινδοκίνας στη Γαλλία άρχισε στη Γαλλική Ινδοκίνα στις 19 Δεκεμβρίου 1946 και διήρκεσε μέχρι τις 20 Ιουλίου 1954 και είχε αποτέλεσμα την ανεξαρτησία του Βιετνάμ.[1]

Το ιστορικό πλαίσιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η Γαλλία κατέκτησε σταδιακά το Βιετνάμ, αρχικά ως αποικία (1883-1939) και κατόπιν ως κτήση (1930-1945). Ο έλεγχος της περιοχής χάθηκε για τη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την ήττα των συμμαχικών δυνάμεων από τις δυνάμεις της Αυτοκρατορικής Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια των πρώτων φάσεων του Πολέμου στον Ειρηνικό. Οι Ιάπωνες προώθησαν τη δημιουργία μιας «Ευρύτερης Σφαίρας Συν-Ευημερίας στην Ανατολική Ασία», στα πλαίσια της οποίας οι λαοί θα ενώνονταν και θα εκδίωκαν τον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό. Τελικά, η αντίδραση στην ιαπωνική εξουσία οδήγησε στη συγκρότηση οργανωμένων ομάδων αντίστασης, όπως οι Βιετμίνχ που μέχρι το 1944 είχαν δημιουργήσει μια ισχυρή βάση υποστήριξης, οι οποίες αργότερα έλαβαν μέρος στην εκστρατεία κατά της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας.

Πολλοί από τους στρατιώτες των Βιετμίνχ προέρχονταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ινδοκίνας, το οποίο είχε αποκτήσει μεγάλη δημοτικότητα από τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ωστόσο, υπό το γαλλικό καθεστώς, τα κινήματα ανεξαρτησίας είχαν συνθλιβεί ανηλεώς από τις αποικιακές αρχές. Μόνο αφού η Ιαπωνία κατέλαβε την Ινδοκίνα το 1940-41, μπόρεσαν να ελπίζουν στην ανατροπή της αποικιακής κυβέρνησης.[2]

Ο πόλεμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Γαλλική Ινδοκίνα

Ο ανταρτοπόλεμος για την ανεξαρτησία του Βιετνάμ, μεταξύ των γαλλικών δυνάμεων και των αντιπάλων τους Βιετμίνχ (Ένωση για την Ανεξαρτησία του Βιετνάμ), άρχισαν στα νότια της χώρας από τον Σεπτέμβριο του 1945. Από τον Δεκέμβριο 1946, στη σύγκρουση ενεπλάκησαν μια σειρά από δυνάμεις, μεταξύ των οποίων το Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα Άπω Ανατολής της Γαλλικής Ένωσης, με επικεφαλής τη Γαλλία, υποστηριζόμενη από τον Εθνικό Στρατό του Βιετνάμ του αυτοκράτορα Μπάο Ντάι εναντίον των Βιετμίνχ, [3] με επικεφαλής τον Χο Τσι Μιν [4] και του Λαϊκού Στρατού του Βιετνάμ με επικεφαλής τον Βο Νγκουγιέν Ζαπ. Οι περισσότερες μάχες διεξήχθησαν στο Τονκίνο στο βόρειο Βιετνάμ,[5] αν και η σύγκρουση επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη χώρα καθώς επίσης και στα όμορα της Ινδοκίνας γαλλικά προτεκτοράτα του Λάος και της Καμπότζης.

Κατά τη Διάσκεψη του Πότσνταμ τον Ιούλιο του 1945, αποφασίστηκε ότι το τμήμα της Ινδοκίνας νότια του 16ου βόρειου παραλλήλου θα περιλαμβανόταν στη Διοίκηση της Νοτιοανατολικής Ασίας υπό τον Βρετανό Ναύαρχο Μάουντμπατεν. Οι ιαπωνικές δυνάμεις που βρίσκονταν νότια αυτής της γραμμής παραδόθηκαν σ' αυτόν και εκείνες στα βόρεια παραδόθηκαν στον Κινέζο στρατηγό Τσιανγκ Κάι Σεκ. Τον Σεπτέμβριο του 1945, οι κινεζικές δυνάμεις μπήκαν στο Tονκίνο και μια μικρή βρετανική ομάδα προσγειώθηκε στη Σαϊγκόν. Οι Κινέζοι δέχτηκαν τη βιετναμέζικη κυβέρνηση υπό τον Χο Τσι Μιν, που ήταν στην εξουσία στο Ανόι. Οι Βρετανοί αρνήθηκαν να κάνουν το ίδιο στη Σαϊγκόν, και υποστήριξαν τους Γάλλους.

Γαλλικά στρατεύματα στην Ινδοκίνα μετά την παράδοση της Ιαπωνίας

Την Ημέρα της νίκης κατά των Ιαπώνων (Ημέρα V-J), στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, ο Χο Τσι Μιν διακήρυξε στο Ανόι την ανεξαρτησία από τη Γαλλική Ινδοκίνα και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ (DRV) που κυβέρνησε όλο το Βιετνάμ για μια περίοδο περίπου 20 ημερών, μετά την παραίτηση του αυτοκράτορα Μπάο Ντάι, ο οποίος είχε κυβερνήσει υπό ιαπωνική κυριαρχία. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1945, εν γνώσει του Βρετανού διοικητή στη Σαϊγκόν, οι γαλλικές δυνάμεις ανέτρεψαν την τοπική κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ, και κήρυξαν την αποκατάσταση της γαλλικής κυριαρχίας στην Κοχινκίνα.

Ο ανταρτοπόλεμος ξεκίνησε αμέσως γύρω από τη Σαϊγκόν, [6]αλλά οι Γάλλοι ανέλαβαν σταδιακά τον έλεγχο του Νότου και του Βορρά της Ινδοκίνας. Ο Χο Τσι Μινχ συμφώνησε να διαπραγματευτεί το μελλοντικό καθεστώς του Βιετνάμ, αλλά οι συνομιλίες, που πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία, δεν κατάφεραν να βρουν λύση. Μετά από περισσότερο από ένα χρόνο μικρών συγκρούσεων, ξέσπασε πόλεμος τον Δεκέμβριο του 1946 μεταξύ Γάλλων και Βιετμίνχ. Οι Γάλλοι προσπάθησαν να σταθεροποιήσουν την Ινδοκίνα αναδιοργανώνοντάς την ως Ομοσπονδία Συνδεδεμένων Κρατών. Το 1949, αποκατέστησαν τον πρώην αυτοκράτορα Μπάο Ντάι στην εξουσία, ως ηγεμόνα ενός νεοσύστατου κράτους του Βιετνάμ.

Στρατιώτες Βιετμίνχ το 1954

Τα πρώτα χρόνια του πολέμου χαρακτηρίστηκαν κυρίως από αγροτικές εξεγέρσεις εναντίον των Γάλλων. Το 1949 η σύγκρουση μετατράπηκε σε συμβατικό πόλεμο μεταξύ των δύο στρατών που ήταν εξοπλισμένοι με σύγχρονα όπλα που προμήθευαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Σοβιετική Ένωση. Οι δυνάμεις της Γαλλικής Ένωσης περιελάμβαναν αποικιακά στρατεύματα από ολόκληρη την πρώην Γαλλική αυτοκρατορία (Μαροκινούς, Αλγερινούς, Τυνήσιους, Λαοτινούς, Καμποτζιανούς και εθνοτικές μειονότητες του Βιετνάμ), γαλλικά επαγγελματικά στρατεύματα και μονάδες της γαλλικής Λεγεώνας των Ξένων. Δεν χρησιμοποιήθηκαν στρατεύματα από τη Μητροπολιτική Γαλλία γιατί η γαλλική κυβέρνηση δεν ήθελε να γίνει ο πόλεμος περισσότερο αντιδημοφιλής στη Γαλλία, καθώς ήδη είχε ονομασθεί «βρώμικος πόλεμος» (la sale guerre) από την αριστερά στη Γαλλία.

Οι Βιετ Μινχ επιτέθηκαν σε καλά αμυνόμενες βάσεις σε απομακρυσμένα μέρη της χώρας, όπως στη μάχη του Να Σαν. Ωστόσο, αυτή η βάση ήταν σχετικά αδύναμη λόγω της έλλειψης σκυροδέματος και χάλυβα. Οι γαλλικές δυνάμεις συνάντησαν δυσκολίες λόγω:

  • της περιορισμένης αποτελεσματικότητας των θωρακισμένων αρμάτων στο περιβάλλον της ζούγκλας,
  • της έλλειψης ισχυρών αεροπορικών δυνάμεων για αεροπορική κάλυψη και βομβαρδισμούς και
  • τη χρήση ξένων στρατευμάτων, στρατολογημένων από άλλες γαλλικές αποικίες (κυρίως από την Αλγερία, το Μαρόκο και ακόμη και το Βιετνάμ).

Ο Βο Νγκουγιέν Ζαπ, αντίθετα, χρησιμοποίησε αποτελεσματικές και καινοτόμες τακτικές του πυροβολικού, ενέδρες και μαζικά αντιαεροπορικά όπλα για να εμποδίσει την παροχή βοήθειας από έδαφος και αέρα, συγχρόνως με μια στρατηγική που βασίστηκε

  • στη στρατολόγηση ενός αρκετά μεγάλου τακτικού στρατού υπό την ευρεία λαϊκή υποστήριξη,
  • στον ανταρτοπόλεμο και
  • στη χρήση απλού και αξιόπιστου πολεμικού υλικού που του παρείχε η Σοβιετική Ένωση.

Αυτός ο συνδυασμός αποδείχθηκε θανατηφόρος για την άμυνα των βάσεων, με αποκορύφωμα την αποφασιστική ήττα της Γαλλίας στη Μάχη του Ντιέν Μπιέν Φου τον Μάιο 1954, που σηματοδότησε το τέλος της Γαλλικής αποικιοκρατίας στην Ινδοκίνα.

Το Συνέδριο της Γενεύης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο Διεθνές Συνέδριο της Γενεύης στις 21 Ιουλίου 1954, η νέα σοσιαλιστική γαλλική κυβέρνηση και οι Βιετμίνχ συνήψαν συμφωνία που προέβλεπε διχοτόμηση της χώρας κατά μήκος του 17ου βορείου παραλλήλου. Έδωσε ουσιαστικά τον έλεγχο του Βόρειου Βιετνάμ, πάνω από τον 17ο παράλληλο, στους Βιετμίνχ. Ο νότος συνέχισε να βρίσκεται υπό την ηγεσία του Μπάο Ντάι. Η συμφωνία καταγγέλθηκε τόσο από το Κράτος του Βιετνάμ όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ένα χρόνο αργότερα, ο αυτοκράτορας Μπάο Ντάι ανατράπηκε από τον πρωθυπουργό του, Nγκο Ντινχ Ντιέμ, δημιουργώντας τη Δημοκρατία του Βιετνάμ, υπό την προστασία των ΗΠΑ. Σύντομα μια φιλοκομμουνιστική εξέγερση, υποστηριζόμενη από τον Βορρά, αναπτύχθηκε ενάντια στην κυβέρνηση του Ντιέμ και η σύγκρουση κλιμακώθηκε σταδιακά στον πόλεμο του Βιετνάμ (1955-1975).

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]