Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρεβιοτικό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα πρεβιοτικά είναι άπεπτα συστατικά τροφίμων που προάγουν την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Δρουν ως τροφή για αυτά τα «καλά» βακτήρια, βοηθώντας τα να ευδοκιμήσουν και συμβάλλοντας στη συνολική υγεία του ατόμου, ιδιαίτερα στην υγεία του γαστρεντερικού συστήματος. Ουσιαστικά, τα πρεβιοτικά είναι ένας τύπος φυτικών ινών που το σώμα δεν μπορεί να αφομοιώσει, αλλά τα βακτήρια του εντέρου μπορούν να ζυμώσουν και να χρησιμοποιήσουν.[1][2][3] Βρίσκονται συνήθως σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως (γενικά, βρίσκονται φυσικά σε πάνω από 36.000 προϊόντα φυτικής προέλευσης).[1][4]

Ενώ τόσο τα πρεβιοτικά όσο και τα προβιοτικά είναι ευεργετικά για την υγεία του εντέρου, λειτουργούν διαφορετικά. Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, όπως αυτοί που βρίσκονται στο γιαούρτι, που προσθέτουν άμεσα στα ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου. Τα πρεβιοτικά, από την άλλη πλευρά, είναι η πηγή τροφής που βοηθά τα υπάρχοντα ωφέλιμα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο να ευδοκιμήσουν.[5] Τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά προστίθενται σε ορισμένα τρόφιμα και διατίθενται με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής. Όταν αναμειγνύονται, ονομάζονται συμβιωτικά.[1]

Συνολικά, τα πιθανά οφέλη των πρεβιοτικών περιλαμβάνουν τη βελτιωμένη πέψη και τη μειωμένη πεπτική δυσφορία, την ενισχυμένη ανοσοποιητική λειτουργία, και την πιθανή επίδραση στην ψυχική υγεία και στη διάθεση. Μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ρόλο στη διαχείριση ορισμένων παθήσεων όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ).[6][7] Οι ερευνητές συνεχίζουν να αναζητούν σύνδεση μεταξύ των μικροοργανισμών του εντέρου και των παθήσεων. Η έρευνα έχει δείξει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα ότι τα πρεβιοτικά μπορεί να είναι χρήσιμα. Αλλά δεν έχει ακόμη αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την υγεία και είναι ασφαλή για όλους. Οι παρενέργειες από τα πρεβιοτικά φαίνεται να είναι σπάνιες. Οι περισσότεροι ενήλικες που δεν έχουν προβλήματα υγείας μπορούν να προσθέσουν με ασφάλεια τρόφιμα που περιέχουν πρεβιοτικά στη διατροφή τους.[1]

Σύμφωνα με τον ορισμό που προτείνει το ENDO (Ευρωπαϊκό Έργο για τους Μη Εύπεπτους Ολιγοσακχαρίτες), τα πρεβιοτικά είναι «μη εύπεπτοι ολιγοσακχαρίτες που μπορούν να διεγείρουν και να προάγουν την ανάπτυξη ή/και τον μεταβολισμό των μπιφιδοβακτηρίων και των γαλακτοβακίλλων στο ανθρώπινο έντερο».[8] Συνεπώς, τα πρεβιοτικά πρέπει να διαθέτουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

Κάθε διατροφικό συστατικό που φτάνει στο κόλον σε άθικτη μορφή μπορεί δυνητικά να είναι πρεβιοτικό. Τα πρεβιοτικά περιλαμβάνουν διάφορους ολιγοσακχαρίτες (φρουκτο-, γαλακτο-, ισομαλτο-, ξυλο- και σόγιο-ολιγοσακχαρίτες), καθώς και λακτουλόζη και λακτοσακχαρόζη. Όσον αφορά στις πρεβιοτικές ουσίες, η βιβλιογραφία έχει επικεντρωθεί ειδικά στους μη εύπεπτους ολιγοσακχαρίτες (NDOs). Αν και αποτελούν μέρος μιας σύνθετης ετερογενούς ομάδας ουσιών με διαφορετικές χημικές συνθέσεις και πρεβιοτικές ιδιότητες, όλες οι NDOs έχουν ισχυρούς δεσμούς που είναι ανθεκτικοί στην υδρολυτική δράση ενζύμων που βρίσκονται στην αρχή της γαστρεντερικής οδού, όπως η λακτάση, η σακχαράση-ισομαλτάση, η μαλτάση-γλυκοαμυλάση, η τρεαλάση και η αμυλάση. Εξαιτίας αυτού, όλα φτάνουν στο παχύ έντερο σχεδόν ανέπαφα.[8][9]

Καθώς τα πρεβιοτικά διέρχονται από τον αυλό του εντέρου, συνδέονται με το νερό και αυξάνουν τον όγκο του εντερικού περιεχομένου. Λόγω της χαλαρής δομής και της μεγάλης επιφάνειας, αυτά τα περιεχόμενα παρέχουν ένα καλό έδαφος αναπαραγωγής για τα βακτήρια.[4]

Τα πρεβιοτικά ενισχύουν την υγεία του εντέρου διεγείροντας επιλεκτικά την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα των ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Λειτουργούν ως πηγή τροφής για αυτά τα βακτήρια, οδηγώντας στην παραγωγή ωφέλιμων μεταβολιτών όπως τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs) (συμπεριλαμβανομένων του οξικού, του βουτυρικού και του προπιονικού) και επηρεάζοντας τη συνολική σύνθεση και λειτουργία του μικροβιώματος του εντέρου. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να επηρεάσει διάφορες πτυχές της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ανοσολογικής λειτουργίας, της ακεραιότητας του εντερικού φραγμού, ακόμη και της συναισθηματικής διάθεσης του ατόμου.[10][11]

Αυτή η κατηγορία αποτελείται από ινουλίνη και φρουκτο-ολιγοσακχαρίτη ή ολιγοφρουκτόζη.[12] Οι φρουκτάνες είναι ένας τύπος υδατάνθρακα που βρίσκεται σε πολλά φυτά και αποτελείται από αλυσίδες μορίων φρουκτόζης με ένα μόριο γλυκόζης στο τέλος. Συχνά βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το σιτάρι, τα κρεμμύδια και το σκόρδο.[13]

Γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες (GOS)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες (GOS) είναι άπεπτοι υδατάνθρακες (αποτελούνται από μονάδες γαλακτόζης και γλυκόζης)[14][15] που ζυμώνονται από συγκεκριμένα βακτήρια στο κόλον, παράγοντας λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας που έχουν διάφορα οφέλη για την υγεία. Οι GOS βρίσκονται φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα και μπορούν επίσης να παραχθούν εμπορικά και να προστεθούν σε διάφορα προϊόντα. Έτσι, βρίσκονται φυσικά σε όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα και σε ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση.[16][17][18]

Ένας τύπος αμύλου που αντιστέκεται στην πέψη στο λεπτό έντερο και αντ' αυτού υφίσταται ζύμωση στο παχύ έντερο από τα βακτήρια του εντέρου. Υπάρχουν πέντε διαφορετικά είδη ανθεκτικού αμύλου, το καθένα με διαφορετικούς τρόπους αντίστασης στην πέψη. Τα είδη αυτά είναι[19]:

  • RS1: Άμυλο που είναι φυσικά παγιδευμένο μέσα στις δομές των τροφίμων, όπως αυτά που βρίσκονται σε δημητριακά ολικής αλέσεως και σπόρους.
  • RS2: Φυσικοί, μη ζελατινοποιημένοι κόκκοι αμύλου με μια συγκεκριμένη δομή που αντιστέκεται στην πέψη, που βρίσκονται σε ωμές πατάτες και πράσινες μπανάνες.
  • RS3: Ανάδρομο άμυλο που σχηματίζεται όταν τα αμυλούχα τρόφιμα μαγειρεύονται και στη συνέχεια ψύχονται, όπως μαγειρεμένες και ψυγμένες πατάτες ή ζυμαρικά.
  • RS4: Χημικά τροποποιημένα άμυλα.
  • RS5: Σύμπλοκα αμύλου-λιπιδίων που σχηματίζονται κατά την επεξεργασία τροφίμων.

Ξυλο-ολιγοσακχαρίτες (XOS)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ξυλο-ολιγοσακχαρίτες αποτελούνται από μονάδες ξυλόζης συνδεδεμένες μεταξύ τους.[20][21] Δρουν ως πρεβιοτικά προωθώντας επιλεκτικά την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου, ιδιαίτερα των Μπιφιδοβακτηρίων και των Γαλακτοβακίλλων, ενώ παράλληλα αναστέλλουν την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας (SCFAs), βελτιωμένη πέψη και βελτιωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. Οι XOS συμβάλλουν επίσης σε ένα πιο υγιές εντερικό περιβάλλον μειώνοντας το pH του εντέρου και πιθανόν εμφανίζοντας αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες.[20][22]

Βρίσκονται φυσικά σε τρόφιμα όπως βλαστοί μπαμπού, γάλα, μέλι, φρούτα και λαχανικά. Μπορούν επίσης να παραχθούν βιομηχανικά με τη διάσπαση της ξυλάνης, ενός συστατικού των κυτταρικών τοιχωμάτων των φυτών. Επιπλέον, οι XOS μπορούν να βρεθούν σε πίτουρο και άχυρο σιταριού, σε καλαμπόκι, σε υπολείμματα ζαχαροκάλαμου και σε άχυρο ρυζιού.[23][24][25]

Ένα συνθετικό σάκχαρο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας. Διασπάται στο παχύ έντερο σε προϊόντα που απομακρύνουν το νερό από το σώμα και το τραβούν στο παχύ έντερο. Αυτό το νερό μαλακώνει τα κόπρανα. Η λακτουλόζη χρησιμοποιείται επίσης για τη μείωση της ποσότητας αμμωνίας στο αίμα ασθενών με ηπατική νόσο.[26]

Τα πρεβιοτικά παρασκευάζονται με εκχύλιση από φυσικές πηγές, ενζυμική υδρόλυση ή μικροβιακή ζύμωση υδατανθράκων από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των υποπροϊόντων επεξεργασίας τροφίμων και συγκεκριμένων φυτικών υλικών. Η βιομηχανική παραγωγή μεγάλης κλίμακας συχνά περιλαμβάνει ενζυμική σύνθεση χρησιμοποιώντας μικροοργανισμούς και ένζυμα για την παραγωγή συγκεκριμένων πρεβιοτικών ενώσεων όπως φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες και γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες.[27][28]

Τα πρεβιοτικά βρίσκονται φυσικά σε διάφορα τρόφιμα όπως η ρίζα κιχωρίου, τα κρεμμύδια, το σκόρδο, οι μπανάνες και το σιτάρι. Ορισμένα πρεβιοτικά εξάγονται από αυτές τις φυσικές πηγές, αλλά συχνά σε χαμηλές συγκεντρώσεις. Τα αγροτοβιομηχανικά υποπροϊόντα, όπως η ημικυτταρινούχα βιομάζα, αποτελούν επίσης πηγή πρεβιοτικών όπως οι ημικυτταρινούχοι ολιγοσακχαρίτες (HOS).[12]

Η ενζυμική υδρόλυση και οι αντιδράσεις μεταφοράς χρησιμοποιούνται συνήθως για την παραγωγή πρεβιοτικών σε μεγάλη κλίμακα. Ένζυμα όπως οι γλυκοζιτικές υδρολάσες και οι γλυκοζυλτρανσφεράσες χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση πρεβιοτικών από πηγές υδατανθράκων.[28] Ορισμένοι μικροοργανισμοί, όπως συγκεκριμένα στελέχη βακτηρίων και μυκήτων, μπορούν επίσης να παράγουν πρεβιοτικές ενώσεις κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Τα αγροδιατροφικά υποπροϊόντα μπορούν να χρησιμεύσουν ως πρώτες ύλες για την παραγωγή πρεβιοτικών μέσω μικροβιακής ζύμωσης.[29]

Τα πρεβιοτικά χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο στη βιομηχανία τροφίμων ως λειτουργικά συστατικά, με σημαντική ανάπτυξη της αγοράς.[30] Η βιομηχανική παραγωγή επικεντρώνεται σε αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές μεθόδους για τη σύνθεση πρεβιοτικών όπως οι γαλακτο-ολιγοσακχαρίτες και οι φρουκτο-ολιγοσακχαρίτες.[12] Τα πρεβιοτικά ενσωματώνονται σε διάφορα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των γαλακτοκομικών, των ζαχαρωδών, των βρεφικών γαλάτων και των αρτοσκευασμάτων.[31]

Επίδραση στην υγεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρεβιοτικά προσφέρουν μια σειρά από οφέλη για την υγεία, προωθώντας την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Αυτά τα οφέλη περιλαμβάνουν βελτιωμένη πέψη, ενισχυμένη ανοσοποιητική λειτουργία και καλύτερη απορρόφηση μετάλλων. Μελέτες δείχνουν ότι τα πρεβιοτικά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και της αντίστασης στην ινσουλίνη, πιθανόν στη μείωση της φλεγμονής, ακόμη και στην επίδραση της όρεξης και της διαχείρισης του βάρους.[32][33][34]

Οφέλη για την υγεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Βελτιωμένη πέψη και υγεία του εντέρου: Τα πρεβιοτικά λειτουργούν ως τροφή για τα ωφέλιμα βακτήρια του εντέρου, βοηθώντας τα να ευδοκιμήσουν και να διατηρήσουν μια υγιή ισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη πέψη, μειωμένο φούσκωμα και πιο τακτικές κενώσεις. Τα πρεβιοτικά μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ενίσχυση του εντερικού φραγμού, εμποδίζοντας τα επιβλαβή βακτήρια και τις τοξίνες να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος.[35]
  • Ενισχυμένη ανοσοποιητική λειτουργία: Ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου, που υποστηρίζεται από τα πρεβιοτικά, παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανοσολογική λειτουργία. Τα πρεβιοτικά μπορούν να διεγείρουν την παραγωγή ανοσοκυττάρων και να βελτιώσουν την ικανότητα του σώματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Μελέτες υποδηλώνουν ότι τα πρεβιοτικά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο ορισμένων λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένης της διάρροιας που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά.[36][33]
  • Καλύτερη απορρόφηση μεταλλικών στοιχείων: Τα πρεβιοτικά μπορούν να βελτιώσουν την απορρόφηση βασικών μετάλλων όπως το ασβέστιο, το μαγνήσιο και πιθανόν ο σίδηρος, ο οποίος είναι σημαντικός για την υγεία των οστών και τη συνολική ευεξία.[32][33]
  • Ρύθμιση σακχάρου στο αίμα και ινσουλίνης: Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα πρεβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, μειώνοντας πιθανόν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.[32][34]
  • Πιθανά οφέλη για τη διαχείριση βάρους: Τα πρεβιοτικά μπορούν να προάγουν τον κορεσμό και να βοηθήσουν στον έλεγχο της όρεξης, γεγονός που θα μπορούσε να βοηθήσει στη διαχείριση του βάρους και στη μείωση του κινδύνου παχυσαρκίας.[32][33]
  • Άλλα πιθανά οφέλη: Τα πρεβιοτικά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής στο σώμα, η οποία συνδέεται με διάφορες χρόνιες ασθένειες.[32] Επιπλέον, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου επηρεάζεται από το μικροβίωμα του εντέρου και τα πρεβιοτικά μπορεί να παίζουν ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης.[36] Τέλος, ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα πρεβιοτικά μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο στην υγεία της καρδιάς μειώνοντας τα επίπεδα χοληστερόλης.[33][37]

Τα πρεβιοτικά θεωρούνται γενικά ασφαλή, αλλά μπορούν να προκαλέσουν ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές όπως φούσκωμα, αέρια και κοιλιακή δυσφορία σε ορισμένα άτομα, ειδικά όταν καταναλώνονται σε υψηλότερες δόσεις. Αυτές οι παρενέργειες είναι συνήθως προσωρινές και υποχωρούν καθώς το σώμα προσαρμόζεται στη λήψη τους.[38][39]

Οι παρενέργειες που έχουν καταγραφεί:

  • Γαστρεντερικές διαταραχές: Οι πιο συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν φούσκωμα και αέρια, λόγω της ζύμωσης των πρεβιοτικών από τα βακτήρια του εντέρου. Άλλες διαταραχές περιλαμβάνουν τους κοιλιακούς πόνους/δυσφορία (ειδικά όταν καταναλώνονται σε υψηλές δόσεις), τη διάρροια (ειδικά όταν καταναλώνονται σε υψηλές δόσεις), δυσκοιλιότητα (λιγότερο συχνή, αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε ορισμένα άτομα) και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (μπορεί να επιδεινωθεί από τα πρεβιοτικά σε ορισμένα άτομα).[40]
  • Άλλες πιθανές επιπτώσεις: Τα πρεβιοτικά μπορούν να προκαλέσουν αλλαγή στη συχνότητα ή στη σύσταση των κοπράνων, αλλεργικές αντιδράσεις (αν και σπάνιες), και αλληλεπιδράσεις με ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα με εκείνα που επηρεάζουν το πεπτικό σύστημα.[41]

Η κατανάλωση των πρεβιοτικών θα πρέπει να γίνεται με προσοχή από άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή υπερανάπτυξη βακτηρίων του λεπτού εντέρου, καθώς μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ασθένειάς τους.[42][43] Παράλληλα, άτομα με δυσανεξία στους ζυμώσιμους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες (FODMAP) θα πρέπει να καταναλώνουν πρεβιοτικά με προσοχή, τα οποία έχουν συχνά υψηλή περιεκτικότητα σε FODMAP.[44] Τέλος, θα πρέπει να αναζητάται συμβουλή από επαγγελματία υγείας από άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες και άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για κάποια πάθηση.[45][46]

  1. 1 2 3 4 «Probiotics and prebiotics: What you should know». Mayo Clinic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2025.
  2. ↑ Hutkins, Robert W; Krumbeck, Janina A; Bindels, Laure B; Cani, Patrice D; Fahey, George; Goh, Yong Jun; Hamaker, Bruce; Martens, Eric C και άλλοι. (2016-02-01). «Prebiotics: why definitions matter». Current Opinion in Biotechnology. Food biotechnology • Plant biotechnology 37: 1–7. doi:10.1016/j.copbio.2015.09.001. ISSN 0958-1669. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0958166915001238.
  3. ↑ «Food as Medicine: Prebiotic Foods | Children's Hospital of Philadelphia». www.chop.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2025.
  4. 1 2 Martyniak, Adrian; Medyńska-Przęczek, Aleksandra; Wędrychowicz, Andrzej; Skoczeń, Szymon; Tomasik, Przemysław J. (2021-12-18). «Prebiotics, Probiotics, Synbiotics, Paraprobiotics and Postbiotic Compounds in IBD». Biomolecules 11 (12): 1903. doi:10.3390/biom11121903. ISSN 2218-273X. PMID 34944546. PMC 8699341. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8699341/.
  5. ↑ «Prebiotics Versus Probiotics for Gut Health: What's the Difference? | Jefferson Health». www.jeffersonhealth.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2025.
  6. ↑ Roy, Supriya; Dhaneshwar, Suneela (2023-04-14). «Role of prebiotics, probiotics, and synbiotics in management of inflammatory bowel disease: Current perspectives» (στα αγγλικά). World Journal of Gastroenterology 29 (14): 2078–2100. doi:10.3748/wjg.v29.i14.2078. https://www.wjgnet.com/1007-9327/full/v29/i14/2078.htm.
  7. ↑ «Prebiotics – why and how to include these in your diet if you have IBS. – The IBS Network Blog». www.theibsnetwork.org. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2025.
  8. 1 2 Zuppa, Antonio Alberto· Alighieri, Giovanni (1 Ιανουαρίου 2016). Watson, Ronald Ross, επιμ. Chapter 8 - Prebiotics and Probiotics in Infant Nutrition. Academic Press. σελίδες 101–134. ISBN 978-0-12-802189-7.
  9. ↑ Pandey, Kavita R.; Naik, Suresh R.; Vakil, Babu V. (2015-12). «Probiotics, prebiotics and synbiotics- a review». Journal of Food Science and Technology 52 (12): 7577–7587. doi:10.1007/s13197-015-1921-1. ISSN 0022-1155. PMID 26604335. PMC 4648921. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4648921/.
  10. ↑ You, Siyong; Ma, Yuchen; Yan, Bowen; Pei, Wenhui; Wu, Qiming; Ding, Chao; Huang, Caoxing (2022). «The promotion mechanism of prebiotics for probiotics: A review». Frontiers in Nutrition 9: 1000517. doi:10.3389/fnut.2022.1000517. ISSN 2296-861X. PMID 36276830. PMC 9581195. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9581195/.
  11. ↑ Ali, Sajid; Hamayun, Muhammad; Siraj, Muhammad; Khan, Sumera Afzal; Kim, Ho-Youn; Lee, Bokyung (2025-12-01). «Recent advances in prebiotics: Classification, mechanisms, and health applications». Future Foods 12: 100680. doi:10.1016/j.fufo.2025.100680. ISSN 2666-8335. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S266683352500142X.
  12. 1 2 3 Davani-Davari, Dorna; Negahdaripour, Manica; Karimzadeh, Iman; Seifan, Mostafa; Mohkam, Milad; Masoumi, Seyed Jalil; Berenjian, Aydin; Ghasemi, Younes (2019-03-09). «Prebiotics: Definition, Types, Sources, Mechanisms, and Clinical Applications». Foods (Basel, Switzerland) 8 (3): 92. doi:10.3390/foods8030092. ISSN 2304-8158. PMID 30857316. PMC 6463098. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6463098/.
  13. ↑ Vijn, I.· van Dijken, A. (1 Ιανουαρίου 2000). Arencibia, Ariel D., επιμ. Molecular Analysis of Plant Fructan Accumulation. Plant Genetic Engineering Towards the Third Millennium. 5. Elsevier. σελίδες 199–205.
  14. ↑ Gonçalves, Daniela A.· Teixeira, José A. (1 Ιανουαρίου 2022). Kuddus, Mohammed, επιμ. Chapter 19 - In situ enzymatic synthesis of prebiotics to improve food functionality. Academic Press. σελίδες 253–267. ISBN 978-0-323-89929-1.
  15. ↑ Hawrelak, Jason A. (1 Ιανουαρίου 2020). Pizzorno, Joseph E., επιμ. 104 - Prebiotics, Synbiotics, and Colonic Foods. St. Louis (MO): Churchill Livingstone. σελίδες 797–808.e4. ISBN 978-0-323-52342-4.
  16. ↑ «GALACTO-OLIGOSACCHARIDES (GOS): Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews». www.webmd.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  17. ↑ Torres, Duarte P. M.; Gonçalves, Maria do Pilar F.; Teixeira, José A.; Rodrigues, Lígia R. (2010-09). «Galacto-Oligosaccharides: Production, Properties, Applications, and Significance as Prebiotics». Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety 9 (5): 438–454. doi:10.1111/j.1541-4337.2010.00119.x. ISSN 1541-4337. PMID 33467830. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33467830.
  18. ↑ Souza, Anna Flávia Chaves e; Gabardo, Sabrina; Coelho, Rafaela de Jesus Silva (2022-11-20). «Galactooligosaccharides: Physiological benefits, production strategies, and industrial application». Journal of Biotechnology 359: 116–129. doi:10.1016/j.jbiotec.2022.09.020. ISSN 0168-1656. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0168165622002279.
  19. ↑ Birt, Diane F.; Boylston, Terri; Hendrich, Suzanne; Jane, Jay-Lin; Hollis, James; Li, Li; McClelland, John; Moore, Samuel και άλλοι. (2013-11-01). «Resistant Starch: Promise for Improving Human Health». Advances in Nutrition 4 (6): 587–601. doi:10.3945/an.113.004325. ISSN 2161-8313. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2161831322008511.
  20. 1 2 Valladares-Diestra, Kim Kley; de Souza Vandenberghe, Luciana Porto; Vieira, Sabrina; Goyzueta-Mamani, Luis Daniel; de Mattos, Patricia Beatriz Gruening; Manzoki, Maria Clara; Soccol, Vanete Thomaz; Soccol, Carlos Ricardo (2023-07-12). «The Potential of Xylooligosaccharides as Prebiotics and Their Sustainable Production from Agro-Industrial by-Products». Foods (Basel, Switzerland) 12 (14): 2681. doi:10.3390/foods12142681. ISSN 2304-8158. PMID 37509773. PMC 10379617. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10379617/.
  21. ↑ Nogueira-Prieto, Natalia-María; Ansín-Vallejo, Carmen; Becerra-Fernández, Manuel; González-Siso, María-Isabel (2025). «A review of the capacity of xylooligosaccharides to modulate gut microbiota and promote health» (στα αγγλικά). Food & Function 16 (12): 4654–4672. doi:10.1039/D5FO00169B. https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2025/fo/d5fo00169b.
  22. ↑ Shi, Y., Wang, H., Sun, Z., Ni, Z., & Li, C. (2025). Catabolism Mechanism and Growth-Promoting Effect of Xylooligosaccharides in Lactiplantibacillus plantarum Strain B20. Fermentation, 11(5), 280. https://doi.org/10.3390/fermentation11050280
  23. ↑ de Almeida, Maíra N.· Maitan-Alfenas, Gabriela P. (1 Ιανουαρίου 2021). Zaragoza, Óscar, επιμ. Production of Oligosaccharides by Fungi or Fungal Enzymes. Oxford: Elsevier. σελίδες 385–393. ISBN 978-0-323-85180-0.
  24. ↑ Manicardi, Tainá; Baioni E Silva, Gabriel; Longati, Andreza A.; Paiva, Thiago D.; Souza, João P. M.; Pádua, Thiago F.; Furlan, Felipe F.; Giordano, Raquel L. C. και άλλοι. (2023-08-09). «Xylooligosaccharides: A Bibliometric Analysis and Current Advances of This Bioactive Food Chemical as a Potential Product in Biorefineries' Portfolios». Foods (Basel, Switzerland) 12 (16): 3007. doi:10.3390/foods12163007. ISSN 2304-8158. PMID 37628006. PMC 10453364. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10453364/.
  25. ↑ Ali, Khubaib; Niaz, Nadia; Waseem, Muhammad; Ashraf, Waqas; Hussain, Mudassar; Khalid, Muhammad Umair; Tahir, Assam Bin; Raza, Ali και άλλοι. (2025-02-01). «Xylooligosaccharides: A comprehensive review of production, purification, characterization, and quantification». Food Research International 201: 115631. doi:10.1016/j.foodres.2024.115631. ISSN 0963-9969. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0963996924017022.
  26. ↑ «Lactulose: MedlinePlus Drug Information». medlineplus.gov (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  27. ↑ Rajan, Kalavathy; D’Souza, Doris H.; Kim, Keonhee; Choi, Joseph Moon; Elder, Thomas; Carrier, Danielle Julie; Labbé, Nicole (2021-04-29). «Production and Characterization of High Value Prebiotics From Biorefinery-Relevant Feedstocks» (στα English). Frontiers in Microbiology 12. doi:10.3389/fmicb.2021.675314. ISSN 1664-302X. https://www.frontiersin.org/journals/microbiology/articles/10.3389/fmicb.2021.675314/full.
  28. 1 2 «Production and Identification of Prebiotics | Creative Enzymes». probiotic.creative-enzymes.com. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  29. ↑ Buitrón, Daniela Iga; Sepúlveda, Leonardo; Thelma Karina Morales Martínez; Aguilar, Cristóbal N; Medina, Desirée Dávila; Rodríguez-Herrera, Raúl; Flores-Gallegos, Adriana C. (2018-09-17). «Biotechnological Approach for the Production of Prebiotics and Search for New Probiotics and their Application in the Food Industry» (στα αγγλικά). Applied Food Biotechnology 5 (4). ISSN 2423-4214. https://journals.sbmu.ac.ir/afb/article/view/20174.
  30. ↑ Gonçalves, Daniela A.; González, Abigail; Roupar, Dalila; Teixeira, José A.; Nobre, Clarisse (2023-05-01). «How prebiotics have been produced from agro-industrial waste: An overview of the enzymatic technologies applied and the models used to validate their health claims». Trends in Food Science & Technology 135: 74–92. doi:10.1016/j.tifs.2023.03.016. ISSN 0924-2244. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224423000900.
  31. ↑ Farias, David de Paulo; de Araújo, Fábio Fernandes; Neri-Numa, Iramaia Angélica; Pastore, Glaucia Maria (2019-11-01). «Prebiotics: Trends in food, health and technological applications». Trends in Food Science & Technology 93: 23–35. doi:10.1016/j.tifs.2019.09.004. ISSN 0924-2244. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224419303371.
  32. 1 2 3 4 5 «The Importance of Prebiotics | Brown University Health». www.brownhealth.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  33. 1 2 3 4 5 Slavin, Joanne (2013-04-22). «Fiber and prebiotics: mechanisms and health benefits». Nutrients 5 (4): 1417–1435. doi:10.3390/nu5041417. ISSN 2072-6643. PMID 23609775. PMC 3705355. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3705355/.
  34. 1 2 ELS, Lisa Catanese (15 Μαΐου 2024). «Prebiotics: Understanding their role in gut health». Harvard Health (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  35. ↑ «Prebiotics & Probiotics». Guts UK (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  36. 1 2 «What Are Prebiotics and What Do They Do?». Cleveland Clinic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  37. ↑ Al-Habsi, Nasser; Al-Khalili, Maha; Haque, Syed Ariful; Elias, Moussa; Olqi, Nada Al; Al Uraimi, Tasnim (2024-11-19). «Health Benefits of Prebiotics, Probiotics, Synbiotics, and Postbiotics» (στα αγγλικά). Nutrients 16 (22): 3955. doi:10.3390/nu16223955. ISSN 2072-6643. https://www.mdpi.com/2072-6643/16/22/3955.
  38. ↑ Marteau, Philippe; Seksik, Philippe (2004-07). «Tolerance of probiotics and prebiotics». Journal of Clinical Gastroenterology 38 (6 Suppl): S67–69. doi:10.1097/01.mcg.0000128929.37156.a7. ISSN 0192-0790. PMID 15220662. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15220662.
  39. ↑ «The Best Prebiotic Foods for Better Health». Verywell Health (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  40. ↑ Marteau, Philippe; Seksik, Philippe (2004-07). «Tolerance of probiotics and prebiotics». Journal of Clinical Gastroenterology 38 (6 Suppl): S67–69. doi:10.1097/01.mcg.0000128929.37156.a7. ISSN 0192-0790. PMID 15220662. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15220662.
  41. ↑ «Prebiotics Versus Probiotics for Gut Health: What's the Difference? | Jefferson Health». www.jeffersonhealth.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  42. ↑ Wells, Emma (27 Φεβρουαρίου 2025). «Your Guide to Prebiotics and Probiotics: Essential Partners for Gut Health». IBS and SIBO Clinics (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  43. ↑ Bushyhead, Daniel; Quigley, Eamonn M. M. (2022-09-01). «Small Intestinal Bacterial Overgrowth—Pathophysiology and Its Implications for Definition and Management» (στα English). Gastroenterology 163 (3): 593–607. doi:10.1053/j.gastro.2022.04.002. ISSN 0016-5085. PMID 35398346. https://www.gastrojournal.org/article/S0016-5085(22)00357-2/fulltext.
  44. ↑ «What You Need To Know About Prebiotics | Columbia Surgery». columbiasurgery.org. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  45. ↑ «Should You Take Probiotics and Prebiotics?». Cedars-Sinai (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.
  46. ↑ «Probiotic with Prebiotic oral: Uses, Side Effects, Interactions, Pictures, Warnings & Dosing - WebMD». www.webmd.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2025.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Prebiotics στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πρεβιοτικό&oldid=11201083"