Πραξικόπημα Κορνίλοφ
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η υπόθεση Κορνίλοφ ή το κίνημα Κορνίλοφ (πραξικόπημα Κορνίλοφ) όπως μερικές φορές αναφέρεται, ήταν μια απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος από τον τότε αρχιστράτηγο του Ρωσικού Στρατού, Στρατηγό Λαβρ Κορνίλοφ, τον Αύγουστο του 1917 κατά της Ρωσικής Προσωρινής Κυβέρνησης, που είχε επικεφαλής τον Αλέξανδρο Κερένσκι.
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά την επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917, η Ρωσική μοναρχία έπεσε από την εξουσία, αντικαταστάθηκε από την Προσωρινή Κυβέρνηση της οποίας τα μέλη προέρχονταν από διάφορα φιλελεύθερα και αριστερά κόμματα, από τα οποία κάποια στο παρελθόν εκπροσωπούνταν στην Δούμα, και άλλα στο Σοβιέτ της Πετρούπολης. Η κυβέρνηση ψήφισε νόμο, που έκανε ακόμα και τον Λένιν, έναν από τους σκληρότερους επικριτές της, να δηλώσει ότι η Ρωσία είναι “η πιο ελεύθερη από όλες τις εμπόλεμες χώρες”.[1] Ωστόσο, το αρχικό κύμα υποστήριξης για την Προσωρινή Κυβέρνηση μέσα στον Ρωσικό λαό σύντομα υποχώρησε και αυξήθηκε η αναταραχή, αποτέλεσμα κυρίως της συνεχιζόμενης συμμετοχής της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και των οικονομικών επιπτώσεων που είχε η σύγκρουση για τη Ρωσική κοινωνία. Οι διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια των “Ημερών του Ιουλίου”, (όπου στρατιώτες και βιομηχανικοί εργάτες επηρεασμένοι από αναρχικά στοιχεία, συγκρούστηκαν με δυνάμεις του στρατού), προκάλεσαν την αντίδραση του φιλήσυχου πληθυσμού που επιθυμούσε την ειρηνική εξέλιξη της αναταραχής. Αξιωματικοί του Ρωσικού Στρατού, και ο Κορνίλοφ ανάμεσά τους, κατηύθυναν αυτές τις εκκλήσεις. Οι αξιωματικοί φοβούνταν ότι η χαλαρή πειθαρχία στα στρατεύματά τους εξηγούσε τη συνεχιζόμενη κακή απόδοση του Ρωσικού στρατού κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Απαίτησαν την επαναφορά της θανατικής ποινής στη γραμμή του μετώπου καθώς και την κατάργηση των διαφόρων επιτροπών των στρατιωτών που είχαν εμφανιστεί τους μήνες μετά τον Φεβρουάριο. Η ανησυχία επίσης κλιμακώθηκε μέσα στους επιχειρηματίες και τους βιομηχάνους της Ρωσίας, ενώ ακόμη και μέσα στους πολιτικούς που σχημάτιζαν την Προσωρινή Κυβέρνηση, η απαίτηση για την αποκατάσταση της τάξης ήταν ισχυρή.
Οι συνέπειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Κορνίλοφ απομακρύνθηκε από τη θέση του ως αρχιστράτηγος και φυλακίστηκε στο Φρούριο Μπίκοφ, με 30 άλλους αξιωματικούς του στρατού κατηγορούμενος για συμμετοχή σε συνωμοσία. Λίγο μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων τον Οκτώβριο του 1917, ο Κορνίλοφ κατάφερε να αποδράσει από το Μπίκοφ και πήγε να ιδρύσει τον Εθελοντικό Στρατό, ο οποίος πολέμησε τους Μπολσεβίκους κατά τη διάρκεια του Ρωσικού Εμφυλίου Πολέμου. Σκοτώθηκε σε μάχη κατά των δυνάμεων των Μπολσεβίκων στην πόλη Εκατερίνονταρ τον Απρίλιο του 1918.
Ίσως οι περισσότερο ωφελημένοι της Υπόθεσης Κορνίλοφ ήταν το Κόμμα των Μπολσεβίκων, που γνώρισε μια αναγέννηση εξ αντιδράσεως προς το πραξικόπημα. Ο Κερένσκι απελευθέρωσε τους Μπολσεβίκους που είχαν συλληφθεί λίγους μήνες πριν, όταν ο Βλαδίμηρος Λένιν είχε κατηγορηθεί ότι πληρωνόταν από τους Γερμανούς και ως εκ τούτου διέφυγε στη Φινλανδία, και η έκκλησή του στο Σοβιέτ της Πετρούπολης για στήριξη είχε αποτέλεσμα τον επανεξοπλισμό της Στρατιωτικής Οργάνωσης των Μπολσεβίκων και την απελευθέρωση των Μπολσεβίκων πολιτικών κρατουμένων, περιλαμβανομένου του Λέοντος Τρότσκι. Αν και αυτά τα όπλα δεν χρειάστηκαν για να καταπολεμηθούν τα προελαύνοντα στρατεύματα του Κορνίλοφ τον Αύγουστο, κρατήθηκαν από τους Μπολσεβίκους και χρησιμοποιήθηκαν στη δική τους επιτυχημένη ένοπλη εξέγερση τον Οκτώβριο 1917. Η στήριξη προς τους Μπολσεβίκους μέσα στο Ρωσικό λαό αυξήθηκε επίσης μετά το πραξικόπημα Κορνίλοφ, σαν μια συνέπεια της δυσαρέσκειας προς την Προσωρινή Κυβέρνηση για τον τρόπο που αντιμετώπησε το πραξικόπημα.
Άλλη σημαντική συνέπεια του Πραξικοπήματος Κορνίλοφ είναι ότι απέκοψε τον δεσμό μεταξύ Κερένσκι και στρατού. Το σώμα των αξιωματικών, ευρισκόμενο σε σύγχυση σχετικά με τα τεκταινόμενα, απέφευγε να συμμετάσχει στην ανταρσία του Κορνίλωφ, απρόθυμο όντας να αψηφήσει την Κυβέρνηση, αν και περιφρονούσε τον Κερένσκυ για τη συμπεριφορά που επέδειξε απέναντι στους στρατηγούς του προκειμένου να κολακεύσει την αριστερά και τους Μπολσεβίκους.[2] Όταν οι Μπολσεβίκοι οργάνωσαν την επανάστασή τους τον Οκτώβριο του 1917, ο Κερένσκι έκανε έκκληση στους στρατιωτικούς για να βοηθήσουν στην υπεράσπιση της κυβέρνησης από την εξέγερση, αλλά η έκκλησή του έπεσε σε ώτα μη ακουόντων.
Ιστοριογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρκετές σχολές σκέψης έδωσαν διαφορετικές ερμηνείες γύρω από το Πραξικόπημα Κορνίλοφ και έχουν προκαλέσει συζητήσεις μεταξύ των ιστορικών. Μια άποψη για το Πραξικόπημα Κορνίλοφ υποβλήθηκε από τον ίδιο τον Αλέξανδρο Κερένσκι, τον κύριο στόχο του πραξικοπήματος. Στα χρόνια μετά το γεγονός, ο Κερένσκι περιέγραψε την υπόθεση σαν δεξιά συνωμοσία που “… αναπτύχθηκε αργά, συστηματικά, με ψυχρό υπολογισμό όλων των παραγόντων που ενέχονται και επηρεάζουν την πιθανή επιτυχία ή αποτυχία της”.[3] Ο Κορνίλοφ, υποστήριξε ο Κερένσκι, εντάχτηκε σε αυτήν τη συνωμοσία αρκετό χρόνο αφού είχε ολοκληρωθεί η προπαρασκευαστική εργασία. Σε μια συνέντευξη το 1966 με τον Σοβιετικό δημοσιογράφο Γκέρνικ Μπορόβικ, ο Κερένσκι εξέφρασε την άποψη ότι ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε παίξει κεντρικό ρόλο στη συνωμοσία.[4]
Στο βιβλίο του Το Πραξικόπημα Κορνίλοφ: Μια παρερμηνεία, του 1970, ο Χάρβεϊ Άσερ υπαινίσσεται ότι ο Κερένσκι και ο Κορνίλοφ είχαν συμφωνήσει να χρησιμοποιήσουν το στράτευμα για να αποκαταστήσουν την τάξη στη Ρωσία. Ο Άσερ στη συνέχεια φτάνει να υποστηρίξει ότι, με το που έμαθε ότι ο Κορνίλοφ ενέκρινε την ιδέα στρατιωτικής δικτατορίας από τον Λβοφ, ο Κερένσκι απαρνήθηκε τη συμφωνία τους για τον φόβο μήπως απομακρυνθεί από την εξουσία. Άλλη ερμηνεία του πραξικοπήματος Κορνίλοφ είναι ότι αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας παρεξήγησης μεταξύ Κερένσκι και Κορνίλοφ, που προκλήθηκε από την ανάμιξη του Βλαντιμίρ Λβοφ.
Ο Αμερικανός συγγραφέας Ρίτσαρντ Πάιπς προέβαλε άλλη ερμηνεία του γεγονότος στην εργασία του Η Ρωσική Επανάσταση: 1899-1919. Ο Πάιπς υποστήριξε ότι όχι μόνο δεν υπήρξε συνωμοσία του Κορνίλωφ, αλλά αντιθέτως, ο Κερένσκυ ήταν αυτός που τη σχεδίασε προκειμένου να κηλιδώσει τον στρατηγό σαν αρχηγό μιας φανταστικής μεν, αλλά ευρέως προσδοκώμενης αντεπανάστασης, η καταστολή της οποίας θα ανύψωνε τον Πρωθυπουργό σε θέση απαράμιλλης δημοτικότητας και δύναμης, επιτρέποντάς του να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη απειλή από τους Μπολσεβίκους.[5]
Περεταίρω αναγνώσματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Asher, H. (1970). «The Kornilov Affair: A Reinterpretation». The Russian Review 29 (3): 286–300. doi:. https://archive.org/details/sim_russian-review_1970-07_29_3/page/286.[1]
- Figes, O. (1996). A People's Tragedy: The Russian Revolution 1891–1924. Random House.
- Kerensky, A. F. (1977). The Catastrophe. Milwood.
- Kowalski, R. (1997). The Russian Revolution 1917–1921. Routledge.
- Munck, J. L. (1987). The Kornilov Revolt: A Critical Examination of Sources and Research. Aarhus University Press.
- Pipes, R. (1990). The Russian Revolution 1899–1919. London: Collins Harvill.
- Westwood, J. N. (1993). Endurance and Endeavour: Russian History 1812–1992. Oxford University Press.
- Wood, A. (1993). The Russian Revolution 1861–1917 (2nd ed.). New York: Routledge.
- Katkov, G. (1980). Russia 1917: The Kornilov Affair. United Kingdom: Longman Group.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Wood, A. (1993). The Russian Revolution 1861–1917 (2nd ed.). New York: Routledge. p. 42.
- ↑ Pipes, R. (1990). The Russian Revolution 1899–1919. London: Collins Harvill. p. 467.
- ↑ Kerensky, A. F. (1977). The Catastrophe. Milwood. p. 288.
- ↑ Генрих Боровик (23 Δεκεμβρίου 2007). «Александр Керенский». echo.msk.ru. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2016.
- ↑ Pipes, R. (1990). The Russian Revolution 1899–1919. London: Collins Harvill. p. 463.