Ποταμός Ζαπουρά

Ποταμός Ζαπουρά
Εκβολές	Αμαζόνιος
Χώρες Λεκάνης	Κολομβία και Βραζιλία
Χώρα	Βραζιλία και Κολομβία
Μήκος	2.820 χλμ
Μέση εκροή	13.915 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
Παραπόταμοι	Apaporís river, Orteguaza River, Cahuinari River, Caguán River, Mecaya River, Miritiparaná River, Yarí River και Ajajú River
wikidata ()

Ο Ζαπουρά (πορτογ. Rio Japurá) ή Κακετά (ισπαν. Río Caquetá) είναι μεγάλος ποταμός της Κολομβίας και της Βραζιλίας στη Λεκάνη του Αμαζονίου, ένας από τους μεγαλύτερους σε μήκος παραποτάμους του Αμαζονίου. Ο Ζαπουρά έχει συνολικό μέγιστο μήκος 2.820 χιλιόμετρα και ρέει γενικώς προς τα ανατολικά. Ο ποταμός έδωσε το όνομά του στο Διαμέρισμα Κακετά της Κολομβίας.

Ρους

Ο ποταμός πηγάζει, με την ονομασία Κακετά, στις Άνδεις της νοτιοδυτικής Κολομβίας, κοντά στις πηγές του ποταμού Μαγδαλένα, και εμπλουτίζεται σε νερό από πολλούς παραποτάμους καθώς διασχίζει την Κολομβία. Κατόπιν εισέρχεται στη Βραζιλία, όπου ονομάζεται Ζαπουρά και είναι πλωτός για βάρκες και μικρά πλοιάρια.

Στη Βραζιλία

Στα σύνορα της Βραζιλίας ο ποταμός συμβάλλει με τον επίσης μεγάλο ποταμό Απαπόρις (που έχει μήκος 1.370 χιλιόμετρα αν προστεθεί σε αυτό και ο ποταμός Τουνία) κοντά στην κωμόπολη Λα Πεδρέρα. Στη συνέχεια, εντός βραζιλιανικού εδάφους, δέχεται τα νερά των ποταμών Αουάτι Παρανά και Μίριμ Πιραζουάνα (ο δεύτερος θεωρείται και ως παράπλευρος ποταμός ή νεκρή κοίτη του Ζαπουρά).

Ο Κακετά-Ζαπουρά είναι ένας «λευκός» ποταμός, που όπως όλα τα ποτάμια που κατέρχονται από τις Άνδεις μεταφέρει πολλές φερτές ύλες (ιδίως χονδρή άμμο από ανοικτόχρωμα πετρώματα), τις οποίες εναποθέτει όταν ενώνεται με τον Αμαζόνιο ως αριστερός παραπόταμός του. Για τον λόγο αυτόν τα συσσωρευμένα ιζήματα στις παρακείμενες όχθες έχουν διαμορφώσει ένα σύνθετο στόμιο, που εκτείνεται επί εκατοντάδες χιλιόμετρα: αρχικώς ο Ζαπουρά ενώνεται με μια μακρά παράλληλη κοίτη του Αμαζονίου και παρακάτω ενώνεται με τη βασική κοίτη με το «κυρίως στόμιο» απέναντι από την πόλη Τεφέ. Ωστόσο ένας δευτερεύων κλάδος ονόματι Παρανά Κουπέα, συνεχίζει τον μαιανδρικό ρου του μέχρι την επανένωσή του με τον Αμαζόνιο 300 χιλιόμετρα πιο κάτω. Αυτή η πολλαπλή συμβολή (που προσομοιάζει με ένα εξαιρετικά επιμηκυμένο δέλτα) δυσκολεύει τη μέτρηση του μήκους του Κακετά-Ζαπούρα που αναλόγως της θεωρήσεως των πραγμάτων έχει εκτιμηθεί από 2.200 έως 2.820 χιλιόμετρα, πολύ περισσότερο που τα σύνορα ανάμεσα στις λεκάνες άλλων παραποτάμων και υπο-παραποτάμων του Αμαζονίου είναι ασαφή σε αυτή τη σχεδόν επίπεδη και βαλτώδη περιοχή που συχνά είναι πλημμυρισμένη. Κάποιοι παραπόταμοι του Ζαπούρα, όπως ο Αουάτι Παρανά, πηγάζουν πολύ κοντά στον Αμαζόνιο (ο οποίος στο τμήμα αυτό του άνω ρου του αποκαλείται στην πορτογαλική και Σολιμόις), όπως και κάποιοι παραπόταμοι του Ρίο Νέγκρο πηγάζουν κοντά στον Ζαπούρα (π.χ. οι Ουνεϊούξι και Κουιούνι), με συνδέσεις μεταξύ τους σε περιόδους υψηλής στάθμης των νερών. Παρά το ότι ο Ζαπουρά είναι πλατύς και μεγάλου όγκου νερού ποταμός, η ύπαρξη πολλών σημείων με ορμητική ροή σε όλο τον ρου του έχει παρεμποδίσει τη χρήση του από ποταμόπλοια.

Περιβάλλον

Σε μεγάλο μέρος του μήκους του ο ποταμός ρέει εντός της οικοπεριοχής «Πούρους βάρζεα». Στα νερά του ζουν πολλά είδης ψαριών και ερπετών, όπως πελώρια γατόψαρα, που ζυγίζουν έως και 90 κιλά, ηλεκτροφόρα χέλια, πιράνχας, ποτάμιες χελώνες και καϊμάν.

Μεγάλο μέρος της ζούγκλας που περιέβαλλε κάποτε τον κάτω ρου του ποταμού έχει αποψιλωθεί για τη δημιουργία βοσκοτόπων και καλλιεργειών ρυζιού, καλαμποκιού, μανιόκας και ζαχαροκάλαμου.