Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πορτορόζ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 45°30′51″N 13°35′27″E / 45.51417°N 13.59083°E / 45.51417; 13.59083

Πορτορόζ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Πορτορόζ
45°30′51″N 13°35′27″E
ΧώραΣλοβενία
Διοικητική υπαγωγήPiran Municipality
Έκταση297 km²
Υψόμετρο312 μέτρα
Πληθυσμός2.866 (1  Ιανουαρίου 2020)[1]
Ταχ. κωδ.6320
Τηλ. κωδ.05
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Πορτορόζ (σλοβένικα: Portorož, ιταλικά: Portorose‎‎) είναι παραθαλάσσιο θέρετρο και ιαματικός οικισμός στο Δήμο Πιράν της νοτιοδυτικής Σλοβενίας, στην Αδριατική Θάλασσα. Η σύγχρονη ανάπτυξή του ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα με τη μόδα για τα πρώτα θέρετρα υγείας. Στις αρχές του 20ού αιώνα, το Πορτορόζ έγινε ένα από τα μεγαλύτερα παραθαλάσσια θέρετρα στην Αδριατική, μαζί με την Οπατίγια, το Λίντο και το Γκράντο, τότε ως μέρος της αυστριακής παράκτιας όχθης[2]. Είναι πλέον μια από τις σημαντικότερες τουριστικές περιοχές της Σλοβενίας[3]. Στο κέντρο βρίσκεται το Ξενοδοχείο Palace (νυν Kempinski Palace Portorož), κάποτε ένα από τα πιο σημαντικά θέρετρα για την αυστροουγγρική μοναρχία και σήμερα ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία μεταξύ Βενετίας και Ντουμπρόβνικ[4].

Η πόλη και οι γύρω περιοχές της εξυπηρετούνται από το Διεθνές αεροδρόμιο Πορτορόζ, το οποίο βρίσκεται στο κοντινό χωριό Σετσόβλιε.

Το σλοβενικό όνομα Portorož είναι δανεισμένο από το ιταλικό Portorose, κυριολεκτικά «λιμάνι των τριαντάφυλλων»[5][6], που καταγράφηκε τον 12ο αιώνα ως Porto di rose. Η ονομασία προέρχεται από την Σάντα Μαρία ντέλε Ρόσε, την «Μαρία των Ρόδων», μια πρώην εκκλησία στον οικισμό.[7]

Η ιστορία του οικισμού συνδέεται άμεσα με αυτή της γειτονικής πόλης Πιράν, με Ιλλυριούς αποίκους να ζουν ήδη εκεί στην προϊστορική εποχή. Ακολούθησαν κελτικές φυλές, οι οποίες αργότερα κατακτήθηκαν και προσαρτήθηκαν από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία το 178 π.Χ. Τα αρχαιολογικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι σε αυτή την περίοδο χτίστηκαν στην περιοχή πολλά αγροκτήματα και βίλες, που ονομάστηκαν επίσης villae rusticae. Μια μεγάλη ανάπτυξη της περιοχής ακολούθησε μετά τη διάλυση της αυτοκρατορίας, με διεύρυνση του αριθμού των αποίκων που αναζητούσαν καταφύγιο από τις επιθέσεις των Βαρβάρων.

Τον 7ο αιώνα, η περιοχή ήταν μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Λόγω της αυξανόμενης δυσαρέσκειας με την φεουδαρχική εξουσία, καθώς και την αυξανόμενη δύναμη της Ενετικής Δημοκρατίας, ο οικισμός του Πιράνο υπέγραψε μια εμπορική συνθήκη με την Βενετία, η οποία περιλάμβανε μικρότερο βαθμό αυτονομίας.

Το Πορτορόζ το 1912

Ένα από τα πρώτα θρησκευτικά τάγματα που ήρθαν σε αυτή την περιοχή ήταν οι Βενεδικτίνοι. Τον 12ο αιώνα, η ευρύτερη περιοχή είχε ήδη τέσσερα μοναστήρια και ακόμη περισσότερες εκκλησίες. Μεταξύ αυτών, μια από τις παλαιότερες ήταν η εκκλησία της Παναγίας του Ροζαρίου, η οποία βρισκόταν δίπλα στον κόλπο στις αρχές του 13ου αιώνα. Το όνομά της ήταν Sancta Maria Roxe ή Santa Maria delle Rose και το 1251 ο κόλπος ονομάστηκε από αυτήν Λιμάνι Αγίας Μαρίας των Ρόδων.

Ένας από τους σημαντικότερους ρόλους στην ιστορία του οικισμού ήταν το μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου, όπου οι Βενεδικτίνοι θεράπευαν ρευματικές ασθένειες, ασκίτη και άλλες ασθένειες με συμπυκνωμένο αλμυρό νερό και αλατούχο λάσπη. Το 1210, η περιοχή καταλήφθηκε από το Πατριαρχείο της Ακουιλείας.

Τον 13ο αιώνα, το Πιράνο εισήλθε σε ένα σύντομο πόλεμο από τον Δεκέμβριο του 1282 έως τον Ιανουάριο του 1283, στον οποίο ηττήθηκε από την Ενετική Δημοκρατία.

Τα λουτρά του Πορτορόζ το 1915

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ενετοκρατίας, ήταν, σε αντίθεση με άλλες πόλεις της χερσονήσου της Ίστριας, πιστή στη βενετική κυριαρχία και ως εκ τούτου κέρδισε ειδικά προνόμια εντός της δημοκρατίας, τα οποία με τη σειρά τους προκάλεσαν άνθηση της τοπικής οικονομίας. Το 1797, η βενετική κυριαρχία έφτασε στο τέλος της, καθώς η Αυστριακή Αυτοκρατορία κατέλαβε την περιοχή για μια σύντομη περίοδο μέχρι το 1806. Από το 1806 έως το 1813, ολόκληρη η χερσόνησος της Ίστριας έγινε μέρος των Ιλλυρικών Επαρχιών.

Ακολούθησε μια περίοδος οικονομικής ανάπτυξης κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυστριακής κυριαρχίας, με διεύρυνση του εμπορίου και τοπικά σημαντικές αλυκές στις κοντινές περιοχές Λουτσίγια και Σετσόβλιε. Στον απόηχο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Συνθήκη του Ραπάλλο καθόρισε τη χερσόνησο της Ίστριας να βρίσκεται από εκείνο το σημείο σε ένα τμήμα του Βασιλείου της Ιταλίας.

Κάτω από τη βασιλική και στη συνέχεια φασιστική κυριαρχία, η περιοχή βρέθηκε εν μέσω οικονομικής παρακμής και εμφύλιων συγκρούσεων μεταξύ του πληθυσμού και του κράτους. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή δεν είχε δει μεγάλη δράση, αν και ο σημαντικός βιομηχανικός κόμβος της Τεργέστης υπέστη πολλαπλούς βομβαρδισμούς. Στον απόηχο του πολέμου, ο οικισμός βρέθηκε στην Ελεύθερη Επικράτεια της Τεργέστης υπό τη διαχείριση των Ηνωμένων Εθνών. Μετά τη διάλυση του κράτους της Τεργέστης έγινε τμήμα της Γιουγκοσλαβίας.[8]

Η οικονομία του Πορτορόζ βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και τη βιομηχανία τυχερών παιχνιδιών. Οι εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν μια μαρίνα[9], πολυάριθμες αθλητικές εγκαταστάσεις και πολλά καζίνο, μαζί με πολλά ξενοδοχεία και συγκροτήματα διαμερισμάτων.

Τουριστική ανάπτυξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, οι ηγέτες του δήμου Πιράν και οι ντόπιοι γιατροί αποφάσισαν να τονώσουν τον τουρισμό στην περιοχή προσφέροντας θεραπείες με συμπυκνωμένο αλμυρό νερό και λασπόλουτρα. Από το 1879 και μετά, ο Τζιοβάνι Λουνιάνο ήταν ο πρώτος που πρόσφερε τέτοιες περιποιήσεις σε διάφορους επισκέπτες.

Το 1885, μετά από αρκετά χρόνια επιτυχημένης έναρξης νέων θεραπειών σπα, ξεκίνησαν οι κατασκευές νέων συγκροτημάτων περιποίησης και ιδιωτικών επαύλεων και, το 1890, χτίστηκε ο προκάτοχος του διάσημου Ξενοδοχείου Palace.

Το 1908, ο Οράτσιο Πουπίνι, εξέχων Αυστριακός γιατρός με αξιοσημείωτο ιστορικό θεραπείας, άνοιξε ένα σανατόριο. Ήταν επίσης ο κύριος γιατρός των Αυστριακών Σιδηροδρόμων και μέλος της Ένωσης Αυστριακών Ιατρών. Το 1902, εισήχθη το σιδηροδρομικό σύστημα Παρενζάνα, το οποίο αύξησε τη δημοτικότητα της περιοχής, αλλά αργότερα διαλύθηκε λόγω μειωμένων ενδιαφερόντων για σπα.

Το ξενοδοχείο Palace το 1957

Το 1909, η εποχή κατασκευής των περισσότερων ιδιωτικών επαύλεων τελείωσε με το άνοιγμα ενός πολύ μεγαλύτερου κτιρίου για τα πρότυπα διαμονής εκείνης της εποχής: το Palace Cur, αργότερα γνωστό ως Ξενοδοχείο Palace. Στα εγκαίνια το 1910, ονομάστηκε «το πιο όμορφο ξενοδοχείο στην ακτή της Αδριατικής». Το ξενοδοχείο ήταν εξοπλισμένο με τα πιο σύγχρονα θεραπευτικά αξεσουάρ και χτίστηκε ένα καζίνο για σημαντικούς πλούσιους επισκέπτες.

Η ακμάζουσα τουριστική κοινότητα σταμάτησε από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο και λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο (κατά τον οποίο περιήλθαν στην ιταλική κυριαρχία) το 1928 συμπεριέλαβαν μια νέα ηλεκτρική θεραπεία στα θεραπευτικά τους προγράμματα. Στην περίοδο του Μεσοπολέμου ο οικισμός ανακτούσε σιγά σιγά την παλιά του αίγλη, όταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος τον σακάτεψε σοβαρά και πάλι. Η κρίση κράτησε μέχρι το 1968, όταν άρχισαν να γίνονται ανακαινίσεις και νέες κατασκευές υπό τη νέα οντότητα της Γιουγκοσλαβίας σε όλη την περιοχή. Σε αυτό το διάστημα άρχισαν να χτίζουν την υποδομή του οικισμού με το καζίνο να κάνει το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων για την ανακατασκευή του αθλητικού αεροδρομίου στο κοντινό Σετσόβλιε και την κατασκευή της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων το 1972.

Το 1976, δύο ξενοδοχειακά συγκροτήματα κατασκευάστηκαν στο Μπερναρντίν και τον επόμενο χρόνο προστέθηκε άλλο ένα στην ίδια περιοχή[10]. Την ίδια χρονιά άρχισαν να μετατρέπουν την αλυκή Λουτσίγια σε μαρίνα για μικρότερα σκάφη[11]. Από τον διαχωρισμό της Σλοβενίας από τη Γιουγκοσλαβία και μετά, το Πορτορόζ έγινε ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα της χώρας. [12] [13]

Το πρώτο καζίνο που άνοιξε ήταν στη Βίλα Σαν Λορέντζο στις 27 Ιουλίου 1913, και το διοικούσε η εταιρεία Casino des Etrangers. Διήρκεσε μόνο μερικούς μήνες πριν κλείσει.

Ξενοδοχείο Palace, σήμερα

Η βιομηχανία εξαφανίστηκε στην περιοχή της βόρειας Αδριατικής μέχρι το 1963, όταν η Zavod za pospeševanje turizma, πρόεδρος της οποίας ήταν ο Άντον Νίνο Σπινέλι, πρότεινε την επαναλειτουργία του καζίνο. Την επόμενη χρονιά άνοιξε το πρώτο καζίνο στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Σλοβενίας και το δεύτερο στη Γιουγκοσλαβία εκτός από αυτό στην Οπατίγια της Κροατίας.

Το 1972, η εταιρεία μετακόμισε στο νεόκτιστο και πολύ μεγαλύτερο Remisens Premium Metropol, όπου απασχολούσε περίπου 450 άτομα. Έχοντας μεγάλο δημοσιονομικό πλεόνασμα άρχισαν να επενδύουν στις υποδομές του οικισμού[11]. Σήμερα υπάρχουν πολλά καζίνο στο Πορτορόζ, όπως το Ριβιέρα[14], το Γκραν Καζίνο Πορτορόζ [15] και το Μπερναρντίν. [16]

Το Μπερναρντίν είναι ένα τουριστικό συγκρότημα στο δυτικό τμήμα του Πορτορόζ. Το όνομά του προέρχεται από το sveti Bernardin («Άγιος Μπερναρντίνο»), όπως ονομάστηκε η εκκλησία, τώρα ερειπωμένη. Πριν από την κατασκευή πολλαπλών συγκροτημάτων, η περιοχή ήταν ναυπηγείο για μικρότερα σκάφη, που αργότερα μεταφέρθηκε στην πόλη Ίζολα[17]. Το 1971, η εταιρεία Emona από τη Λιουμπλιάνα ίδρυσε το Ξενοδοχείο Μπερναρντίν και άρχισε να εργάζεται για την κατασκευή του συγκροτήματος.

Το μοναστήρι που συνδέεται με την εκκλησία του Αγίου Μπερναρντίνο, που χτίστηκε το 1452, έκλεισε το 1806. Το 1830, ο αυστριακός στρατός μετέτρεψε την κατασκευή σε φρούριο για τη φύλαξη του κόλπου του Πιράν. Μετά από το γεγονός αυτό, τα κτίρια άρχισαν να φθείρονται. [18]

Πορτορόζ

Το Πορτορόζ ανήκει στον παράκτιο δήμο του Πιράν, που βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του κόλπου της Τεργέστης (στο βορειότερο σημείο της Αδριατικής Θάλασσας) μεταξύ των συνόρων της Ιταλίας στα βόρεια και της Κροατίας στα νότια. Στο νότιο τμήμα κοντά στις αλυκές υπάρχουν μερικές παλιές αποθήκες αλατιού.

Προκυμαία

Το Πορτορόζ έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν Cfa) με δροσερούς χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια. Οι χειμώνες είναι δροσεροί με μέσο όρο Ιανουαρίου 4,75 °C (40,5 °F) ενώ τα καλοκαίρια είναι ζεστά με υψηλό του Ιουλίου 29,4 °C (84,9 °F) και χαμηλό 17,3 °C (63,1 °F). Λόγω της παραθαλάσσιας θέσης του, θερμοκρασίες κάτω από −10 °C (14,0 °F) ή πάνω από 35 °C (95,0 °F) είναι σπάνιες. Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 947,4 χιλιοστά, η οποία κατανέμεται αρκετά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, αν και ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος σημειώνουν κορύφωση στα επίπεδα βροχοπτώσεων. Έχει κατά μέσο όρο 2.423 ώρες ηλιοφάνειας ετησίως.

Το Πορτορόζ φιλοξενεί το ετήσιο Φεστιβάλ Σλοβενικού Κινηματογράφου (Festival slovenskega filma) με τα βραβεία Vesna να απονέμονται για τα καλύτερα επιτεύγματα στη σλοβενική κινηματογραφία.

Από το 1961, το Πορτορόζ φιλοξενεί επίσης μια μπιενάλε σύγχρονης τέχνης, το Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής Forma Viva[19]. Τα έργα εκτίθενται σε ένα πάρκο γλυπτών στο χωριό Σέτσα.

Το οικισμό φιλοξενεί επίσης το Μουσείο Rolling Stones, ένα από τα πιο μοναδικά του είδους του στον κόσμο.[20]

  1. «Prebivalstvo - izbrani kazalniki, naselja, Slovenija, letno». Statistical Office of the Republic of Slovenia. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2021.
  2. «Turizem - Istrabenz». www.istrabenz.si. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024. 
  3. «Piran Municipality site». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2012. 
  4. «Hotel Palace - Portorož». www.erevija.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  5. Eisenhardt, Jost (1987). The Visitor's Guide to Yugoslavia: The Adriatic Coast. Ashbourne: Moorland. σελ. 45. the Italian name Portorose means 'port of roses' 
  6. Ogrizek, Mick (2019). Short Walks Around Piran & Slovenian Istria. Bright, Victoria: Mick Ogrizek. σελ. 29. Portorož's name is derived from the Italian Portorose, meaning 'Port of Roses'. 
  7. Snoj, Marko (2009). Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. σελ. 323. 
  8. «Zgodovina | KS Piran – Pirano». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  9. «Marina Portorož site». Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2012. 
  10. «Slovensko-morje.net .::. - Novice». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  11. 11,0 11,1 «Kaj najbolj zaznamuje Portorož?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024. 
  12. «Občina Piran-Zgodovina Portoroža». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  13. «MAREA s.p. Zgodovina». Angelfire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουνίου 2016. 
  14. «Casino Riviera». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  15. «Grand Casino Portorož - Bernardin Group». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  16. «Casino Bernardin .si – Domena CasinoBernardin je naprodaj». 
  17. «Zanimivosti na poti | Bellatours - Ladja Svetko». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2014. 
  18. Oter Gorenčič, Mija (2013). «Srednjeveška stavbna dediščina avguštink, observantov, tretjerednikov in servitov v slovenski Istri». Annales. Series historia et sociologia 23 (1): 34. https://www.dlib.si/stream/URN:NBN:SI:doc-QDS84KYE/f8b85be7-7939-4fcd-8963-29611ba56089/PDF. Ανακτήθηκε στις 11 February 2019. 
  19. «Forma Viva». 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2012. 
  20. Wall Street Journal, Fan Hoping to See Rolling Stones In Slovenia Gets No Satisfaction, 9 December 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]