Πορτομπέλο
Το Πορτομπέλο (ισπανικά: Puerto Bello που σημαίνει "όμορφο λιμάνι") είναι ιστορικό λιμάνι, στην επαρχία Κολόν, στον Παναμά. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Ισθμού του Παναμά, είναι 32 χλμ βορειοανατολικά του σύγχρονου λιμανιού Κολόν, που τώρα βρίσκεται στην είσοδο του Ατλαντικού στη Διώρυγα του Παναμά. Έχει πληθυσμό 4.559 κατοίκων ως το 2010, και λειτουργεί ως έδρα της περιοχής Πορτομπέλο.
Ιδρύθηκε το 1597 χάρη στο βαθύ φυσικό λιμάνι της, ενώθηκε με τη Βερακρούζ) ως λιμάνια που χρησιμοποιούσε η Ισπανική αυτοκρατορία για τη μεταφορά θησαυρών από τα ορυχεία του Περού (μέσω της Πόλης του Παναμά στην πλευρά του Ειρηνικού του Ισθμού και δια ξηράς προς το Πορτομπέλο) πίσω στην Ισπανία. Η πόλη καταλήφθηκε επανειλημμένα από Βρετανούς κουρσάρους και πειρατές, με αποκορύφωμα την επιτυχημένη πολιορκία της από το Βασιλικό Ναυτικό το 1739, κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Αυτιού του Τζένκινς.
Η οικονομία του έλαβε σημαντική ώθηση στα τέλη του 19ου αιώνα κατά την κατασκευή της Διώρυγας του Παναμά. Το 1980, η η UNESCO χαρακτήρισε τα Οχυρά στην καραϊβική πλευρά του Παναμά: Πορτομπέλο-Σαν Λορέντζο, συμπεριλαμβανομένων των ερειπίων των ισπανικών αποικιακών οχυρώσεων και του κοντινού Φρουρίου Σαν Λορέντζο, ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Πορτομπέλο ιδρύθηκε το 1597 από τον Ισπανό εξερευνητή Φρανθίσκο Βελάρντε ι Μερκάδο [1] και γρήγορα αντικατέστησε το Νόμπρε ντε Ντίος ως λιμάνι της Καραϊβικής για το περουβιανό ασήμι. Ο θρύλος λέει ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος ονόμασε αρχικά το λιμάνι «Πουέρτο Μπέλο», που σημαίνει «Όμορφο Λιμάνι», το 1502.[2] Αφού ο Φράνσις Ντρέικ πέθανε από δυσεντερία το 1596 στη θάλασσα, θάφτηκε στη θάλασσα σε ένα μολύβδινο φέρετρο κοντά στον κόλπο Πορτομπέλο, το οποίο τιμάται από τη σημερινή Ίσλα Ντρέικ ("Νήσος Ντρέικ") στο στόμιο του λιμανιού. Κατά τον 16ο έως τον 18ο αιώνα ήταν ένα σημαντικό λιμάνι εξαγωγής ασημιού στη Νέα Γρανάδα, στον ισπανικό ποταμό, και ένα από τα δύο λιμάνια του Ατλαντικού στη διαδρομή των ισπανικών στόλων θησαυρών. Οι Ισπανοί έχτισαν αμυντικά οχυρά.
Το 1601, ο Άγγλος κουρσάρος Γουίλιαμ Πάρκερ κατέλαβε το Πορτομπέλο από τους Ισπανούς. Ο Ουαλός Χένρι Μόργκαν επανέλαβε το κατόρθωμα το 1668, έχοντας ηγηθεί ενός στόλου από κουρσάρους και 450 άνδρες και έχοντας υπερνικήσει τις ισχυρές οχυρώσεις του . Οι δυνάμεις του το λεηλάτησαν για 14 ημέρες πριν υποχωρήσουν. Καταλήφθηκε ξανά το 1680 από τον πειρατή Τζον Κόξον .[3]
Το 1726, οι Βρετανοί υπέστησαν καταστροφή κατά τον αποκλεισμό του Πορτομπέλο υπό τον Ναύαρχο Φράνσις Χόζιερ, σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν την επιστροφή του ισπανικού στόλου στην Ισπανία, όταν λόγω της μακράς αναμονής και αδράνειάς τους (όπως είχε διαταχθεί από τη βρετανική κυβέρνηση) έδεσαν στο Μπαστιμέντος 11χλμ στα βορειοανατολικά (να μην συγχέεται με το άλλο νησί Μπαστιμέντος 270 μίλια δυτικά), το μεγάλο μέρος των ναυτικών πέθαναν από τροπικές ασθένειες. Η καταστροφή δικαιώθηκε 13 χρόνια αργότερα, όταν κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Αυτιού του Τζένκινς το λιμάνι δέχτηκε επίθεση και καταλήφθηκε στις 21 Νοεμβρίου 1739 από έναν βρετανικό στόλο έξι πλοίων υπό τη διοίκηση του ναυάρχου Έντουαρντ Βέρνον. Η νίκη προκάλεσε μια έκρηξη λαϊκής αναγνώρισης σε όλη τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Περισσότερα μετάλλια κόπηκαν για τον Βέρνον από οποιαδήποτε άλλη Βρετανική προσωπικότητα του 18ου αιώνα και σε όλα τα Βρετανικά Νησιά το όνομα «Πορτομπέλο» δόθηκε σε μέρη και δρόμους προς τιμήν της νίκης, κυρίως στην οδό Πορτομπέλο στο Λονδίνο, στην περιοχή Πορτομπέλο στο Εδιμβούργο και στους στρατώνες Πορτομπέλο στο Δουβλίνο.[4]
Ωστόσο, οι Ισπανοί σύντομα ανέκτησαν το Πορτομπέλο όταν το 1741 νίκησαν τον Ναύαρχο Βέρνον στη Μάχη της Καρθαγένης των Ινδιών και τον ανάγκασαν να επιστρέψει στην Αγγλία με έναν αποδεκατισμένο στόλο, έχοντας υποστεί περισσότερες από 18.000 απώλειες, κυρίως λόγω ασθενειών. Οι βρετανικές προσπάθειες να αποκτήσουν πρόσβαση στον Ισπανικό Πορθμό και να διαταράξουν το εμπόριο γαλερών ήταν τελικά άκαρπες. Μετά τον Πόλεμο του Αυτιού του Τζένκινς, οι Ισπανοί άλλαξαν από τη χρήση μεγάλων στόλων που προσέγγιζαν σε λίγα λιμάνια σε μικρούς στολίσκους που εμπορεύονταν σε μια μεγάλη ποικιλία λιμανιών, αναπτύσσοντας μια ευελιξία που τους καθιστούσε λιγότερο ευάλωτους σε επιθέσεις. Πλοία άρχισαν επίσης να ταξιδεύουν γύρω από το Ακρωτήριο Χορν για να εμπορεύονται απευθείας σε λιμάνια της δυτικής ακτής.
Σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πληθυσμός του Πορτομπέλο το 1990 ήταν 3.058 και το 2000 ήταν 3.867. Τον Ιούλιο του 2012, η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO τοποθέτησε το Πορτομπέλο και το κοντινό Φρούριο Σαν Λορέντζο στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς που κινδυνεύει, ο οποίος έχει καταχωρηθεί ως Οχυρώσεις στην Καραϊβική Πλευρά του Παναμά: Πορτομπέλο-Σαν Λορέντζο, επικαλούμενη περιβαλλοντικούς παράγοντες, έλλειψη συντήρησης και ανεξέλεγκτες αστικές αναπτύξεις.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Shirley Fish (17 Μαΐου 2011). The Manila-Acapulco Galleons: The Treasure Ships of the Pacific with an Annotated List of the Transpacific Galleons 1565–1815. AuthorHouse. σελίδες 45–. ISBN 978-1-4567-7542-1. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2011.
- ↑ Patricia Katzman (10 Φεβρουαρίου 2006). Panama. Hunter Publishing, Inc. σελίδες 136–. ISBN 978-1-58843-529-3. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2011.
- ↑ Rogoziński, Jan (1997). The Wordsworth dictionary of pirates. Ware: Wordsworth Reference. σελ. 266. ISBN 1-85326-384-2.
- ↑ Brendan Simms (8 Δεκεμβρίου 2008). Three Victories and a Defeat: The Rise and Fall of the First British Empire, 1714–1783. Basic Books. σελ. 276. ISBN 978-0-465-01332-6. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2011.