Πολωνικό Κόνικ
Το Πολωνικό Κόνικ (πολωνικά: konik polski) είναι πολωνική φυλή πόνυ. Σε ορισμένες περιοχές υπάρχουν ημι-άγριοι πληθυσμοί. Συνήθως έχουν χρώμα γκριζομαύρο ή ριγέ.
Το κόνικ Μπιλγκόραϊ (πολωνικά: konik biłgorajski), της νοτιοανατολικής Πολωνίας, είναι ένα υποείδος της φυλής που επηρεάζεται από το αραβικό και το καθαρόαιμο αίμα, και το οποίο είναι στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Το εξαφανισμένο υποείδος Σφέικι (Sweyki) της Ανατολικής Πρωσίας συνέβαλε στην ανάπτυξη του Τράκενερ.[1]
Η λέξη konik σημαίνει «μικρό άλογο». Μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευρύτερη έννοια για να περιγράψει το Πολωνικό Κόνικ και άλλες παρόμοιες φυλές, μεταξύ των οποίων το Χουκούλ των Καρπαθίων Ορέων, το Πολεσιανό της Λευκορωσίας και το Ζεμαϊτούκας της Λιθουανίας.[1]
Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πολωνική λέξη konik (πληθυντικός koniki) είναι το υποκοριστικό του koń, της πολωνικής λέξης για το «άλογο» (μερικές φορές συγχέεται με το kuc, kucyk που σημαίνει «πόνυ»). Επίσης, σημαίνει «μικρό άλογο».[1]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Κόνικ είναι μια πολωνική φυλή αλόγων που προέρχεται από πολύ ανθεκτικά άλογα από την περιοχή Μπιουγκόραϊ. Αυτά τα άλογα είχαν κυρίως γκριζομαύρο χρώμα, αλλά και μαύρα και καφέ άλογα υπήρχαν στον πληθυσμό.[2] Μερικοί ερευνητές ισχυρίζονται ότι αυτά τα θεμελιώδη ζώα ήταν υβρίδια με αναπαραγωγή με άγρια άλογα που είχαν πουληθεί σε αγρότες από τον ζωολογικό κήπο στο Ζάμοστς το 1806, τα οποία εκτράφηκαν σε τοπικά εξημερωμένα άλογα έλξης.[2] Ωστόσο, γενετικές μελέτες αντικρούουν τώρα την άποψη ότι το Κόνικ είναι μια επιζούσα μορφή άγριου αλόγου της Ανατολικής Ευρώπης, που συνήθως ονομάζεται τάρπαν, ούτε σχετίζεται στενά με αυτά. Το Κόνικ μοιράζεται μιτοχονδριακό DNA με πολλές άλλες εξημερωμένες φυλές αλόγων και το χρωμόσωμα Υ τους είναι σχεδόν πανομοιότυπο.[3][4]
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αυτά τα άλογα ήταν σημαντικά ζώα μεταφοράς για τα ρωσικά και γερμανικά στρατεύματα και ονομάζονταν άλογα Panje.[2] Το 1923, ο Ταντέους Βετουλάνι, ένας γεωπόνος από την Κρακοβία, άρχισε να ενδιαφέρεται για τα άλογα Panje, μια τοπική φυλή του Μπιουγκόραϊ και επινόησε το όνομα «Κόνικ», το οποίο έχει πλέον καθιερωθεί ως το κοινό όνομα για τη φυλή. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920, δημιουργήθηκαν πολλά δημόσια και ιδιωτικά ιπποστάσια για τη διατήρηση αυτού του ζώου.[2] Το 1936, ο Βετουλάνι άνοιξε ένα καταφύγιο για Κόνικ στο Δάσος Μπιαλοβιέζα. Ήταν πεπεισμένος ότι εάν τα άλογα εκτίθεντο σε φυσικές συνθήκες, θα αναπτύξουν εκ νέου τον αρχικό τους φαινότυπο.[2] Ενώ τα πειράματα του Βετουλάνι είναι γνωστά και ευρέως δημοσιοποιημένα,[5] τα άλογά του είχαν στην πραγματικότητα μόνο μια μικρή επιρροή στον σύγχρονο πληθυσμό των Κόνικ.[2] Ωστόσο, ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σηματοδότησε το τέλος του έργου «επαναπαραγωγής» του Βετουλάνι. Μέρος του αποθέματός του μεταφέρθηκε στο Ποπιέλνο, όπου συνέχισαν να ζουν σε ημιάγριες συνθήκες. Το Ποπιέλνο έγινε το κύριο στήριγμα της φυλής κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, αλλά το κοπάδι διατηρήθηκε επίσης αγοράζοντας ζώα από τη Γερμανία.[2]
Μεταξύ των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, οι Γερμανοί αδερφοί Χάινς και Λουτς Χεκ διασταύρωσαν επιβήτορες του αλόγου Πρζεβάλσκι με φοράδες του αλόγου Κόνικ, καθώς και φοράδες άλλων φυλών όπως το πόνυ Ντύλμενερ, το πόνυ Γκότλαντ και το ισλανδικό άλογο, για να δημιουργήσουν μια φυλή που θα μοιάζει με την κατανόησή τους για τον φαινότυπο τάρπαν. Το αποτέλεσμα ονομάζεται άλογο Χεκ.[6] Άλλοι κτηνοτρόφοι διασταύρωσαν τα Κόνικ με το Αγγλοαραβικό άλογο ή με καθαρόαιμο για να αυξήσουν την ποιότητά τους ως ιππικό άλογο.[2]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Porter, Valerie· Alderson, Lawrence· Hall, Stephen J.G.· Sponenberg, D. Phillip (2016). Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding (6th έκδοση). Wallingford: CABI. ISBN 9781780647944 – μέσω Google Books.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Tadeusz Jezierski, Zbigniew Jaworski: Das Polnische Konik.
- ↑ Jansen et al. 2002: Mitochondrial DNA and the origins of the domestic horse
- ↑ Cieslak et al. 2010: Origin and History of Mitochondrial DNA lineages in domestic horses
- ↑ Piotr Daszkiewicz (2003), "Konik Polski."
- ↑ Bunzel-Drüke, Finck, Kämmer, Luick, Reisinger, Riecken, Riedl, Scharf & Zimball: Wilde Weiden: Praxisleitfaden für Ganzjahresbeweidung in Naturschutz und Landschaftsentwicklung.
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Konik horses - Rare horse breed proves crucial to delicate ecosystem Αρχειοθετήθηκε 2010-09-23 στο Wayback Machine. Horsetalk.co.nz
- Maas, P.H.J. 2006. Selective breeding. The Extinction Website. Downloaded στις 27 Αυγούστου 2006.
- Maas, P.H.J. 2006. Tarpan - Equus ferus ferus. The Extinction Website. Downloaded στις 27 Αυγούστου 2006.
- Markerink, M., 2002. Koniks, wilde paarden in Nederland. Stichting Ark, Hoog Keppel.