Πολιτική του Θιβέτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το Θιβέτ έχει διαρχικό κυβερνητικό σύστημα, όπως και ολόκληρη η Κίνα. Αμφότεροι ο πρόεδρος της Αυτόνομης Επαρχίας του Θιβέτ και ο πρόεδρος του τοπικού Κογκρέσου του Λαού είναι διά νόμου θιβετιανής εθνικότητας. Υπάρχει επίσης ένας γραμματέας του κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, η αρμοδιότητα του οποίου εναπόκειται στις διαφωνίες. Ιστορικά, μερικές φορές είχε πολιτική εξουσία και ο Δαλάι Λάμα.[1]

Εποχή των Λάμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παλάτι της Ποτάλα, πρώην κατοικία των Δαλάι Λάμα.

Ο πρώτος Δαλάι Λάμα που κυβέρνησε το Θιβέτ ήταν ο 5ος το 1642. Οι δύο Δαλάι Λάμα πριν από αυτόν ήταν υψηλά ιστάμενοι βουδιστές μοναχοί του Θιβέτ. Οι δύο πρώτοι Δαλάι Λάμα απέκτησαν τον τίτλο μετά το θάνατό τους.

  1. Δαλάι Λάμα Λοζάνγκ Γκιάτσο (1617 - 1682)
    Αντιβασιλιάς Σόναμ Ράπτεν (1642 - 1658)
    Αντιβασιλιάς Σάνγκιε Γκιάτσο (1678 - 1703)
  2. Δαλάι Λάμα Τσανγκιάνγκ Γκιάτσο (1683 - 1706) (δεν κυβέρνησε σχεδόν καθόλου ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς Νγκαγουάνγκ Ριντσέν (1703 - 1706)
    σφετεριστής Δαλάι Λάμα Γιέσε Γκιάτσο (1706 - ±1708)
    Αντιβασιλιάς Καντσένε (- 1728)
  3. Δαλάι Λάμα Κελζάνγκ Γκιάτσο (1708 - 1757) (δεν κυβέρνησε σχεδόν καθόλου ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς Πολχάνας (1728 - 1747)
    Αντιβασιλιάς Γκιούρμε Νανγκιέλ (1747 - 1750)
    Αντιβασιλιάς, ο 6ος Ντέμο Ρινποτσέ (1757 - 1777)
  4. Δαλάι Λάμα Τζαμφέλ Γκιάτσο (1758 - 1804) (δεν κυβέρνησε σχεδόν καθόλου ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς, ο 1ος Τσεμονλίνγκ Ρινποτσέ (1777 - 1786)
    Αντιβασιλιάς, ο 8ος Κούντελινγκ Λάμα (1791 - 1811)
    Αντιβασιλιάς, ο 7ος Ντέμο Ρινποτσέ (1811 - 1818)
  5. Δαλάι Λάμα Λούνγκτοκ Γκιάτσο (1806 - 1815) (δεν κυβέρνησε ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς, ο 2ος Τσεμονλίνγκ Λάμα (1819 - 1844)
  6. Δαλάι Λάμα Τσουλτρίμ Γκιάτσο (1816 - 1837) (δεν κυβέρνησε ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς, ο 3ος Ρέτινγκ Ρινποτσέ (1845 - 1862)
  7. Δαλάι Λάμα Χέντρουπ Γκιάτσο (1838 - 1856) (δεν κυβέρνησε ο ίδιος)
  8. Δαλάι Λάμα Τρίνλεϊ Γκιάτσο (1856 - 1875) (δεν κυβέρνησε ο ίδιος)
    Αντιβασιλιάς Ντεντρούκ Χιενράμπ Βανγκτσούκ (1864 - 1873)
    Αντιβασιλιάς, ο 10ος Κουντελίνγκ Λάμα Τατσάκ Νγκαγουάνγκ Πέλντεν (1875 - 1886)
    Αντιβασιλιάς, ο 9ος Ντέμο Ρινποτσέ Λοζάνγκ Τρινλέ (1886 - 1895)
  9. Δαλάι Λάμα Θούμπτεν Γκιάτσο (1876-1933)
    Αντιβασιλιάς, ο 5ος Ρέτινγκ Ρινποτσέ, Τζαμφέλ Γιέσε Γκιάλτσεν (1934 - 1941)
    Αντιβασιλιάς Τάκτρα Ρινποτσέ (1941 -1950)
  10. Δαλάι Λάμα Τενζίν Γκιάτσο (1935-1959, σήμερα στην εξορία)

1907-1952[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Silöns (πρωθυπουργοί) της κυβέρνησης Ganden Podrang:

Αυτόνομη Επαρχία του Θιβέτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αυτόνομη Επαρχία του Θιβέτ εντός της Κίνας.

Η μετάβαση από το καθεστώς των Λάμα ξεκίνησε το 1951 με την υπογραφή συμφωνίας 17 σημείων για την ειρηνική απελευθέρωση του Θιβέτ ανάμεσα στην Κεντρική Λαϊκή Κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και το Δαλάι Λάμα. Το 1956 ιδρύθηκε μια "Προπαρασκευαστική Επιτροπή για την Αυτόνομη Επαρχία του Θιβέτ" (PCART) θεσμοθετώντας ένα παράλληλο διοικητικό σύστημα εντός των κομμουνιστικών γραμμών. Η μετάβαση σε μια κοσμική κυβέρνηση ολοκληρώθηκε το 1965οπότε με νόμο το Θιβέτ απέκτησε αυτονομία.[1]

Πρόεδροι της Αυτόνομης Επαρχίας του Θιβέτ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρόεδρος είναι ο κατ' όνομα επικεφαλής της Αυτόνομης Επαρχίας του Θιβέτ, που αποτελεί διοικητική διαίρεση της Κίνας, τύπου επαρχίας. Οι πρόεδροι και οι θητείες τους αναφέρονται πιο κάτω. Πρακτικά, ο πρόεδρος είναι κατώτερος από το γραμματέα του παραρτήματος του κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

   Πρόεδρος της Προπαρασκευστικής Επιτροπής
  1. 14ος Δαλάι Λάμα "Τενζίν Γκιάτσο" (Απρίλιος 1956 - Μάρτιος 1959)
  2. 10ος Πάντσεν Λάμα "Choekyi Gyaltsen" (Μάρτιος 1959 - Δεκέμβριος 1964)
    πρόεδρος της Λαϊκής Επιτροπής
  3. Νγκαπόι Νγκαγουάνγκ Γίγκμε (ང་ཕོད་ངག་དབང་འཇིགས་མེད་, πρώτη θητεία)[1] (Δεκέμβριος 1964 - ως τις αρχές της Πολιτιστικής Επανάστασης)
    Αρχηγός της Επαναστατικής Επιτροπής
    Όπως συνέβαινε και σε άλλες περιοχές της Κίνας, στη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης η περιφερειακή κυβέρνηση αντικαταστάθηκε από μια επαναστατική επιτροπή.
  4. Τσενγκ Γιονγκγιά (Σεπτέμβριος 1968 - Νοέμβριος 1970)
  5. Ρεν Ρον (Νοέμβριος 1970 - Αύγουστος 1979)
    πρόεδροι της Κυβέρνησης του Λαού
  6. Σιανγκάι Γιεσέ (སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས), αλλιώς Τιαν Μπάο (Αύγουστος 1979 - Απρίλιος 1981)
  7. Νγκαπόι Νγκαγουάνγκ Γίγκμε (δεύτερη θητεία) (Απρίλιος 1981 - Μάιος 1983)
  8. Ντοτζέ Κεντάιν (Doje Cedain) (རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་) αλλιώς Dorje Tsetsen ή Duoji Caidan (Μάιος 1983 - Δεκέμβριος 1985)
  9. Ντοτζέ Κέρινγκ (Doje Cering) (རྡོ་རྗེ་ཚེ་རིང་) αλλιώς Dorje Tsering ή Duoji Cairang (Δεκέμβριος 1985 - Μάιος 1990)
  10. Γκιάιντσαϊν Νόρμπου (Gyaincain Norbu) (རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་) (Μάιος 1990 - Μάιος 1998)
  11. Λεγκόγκ (Legqog) (ལེགས་མཆོག) αλλιώς Legchog (Μάιος 1998 - Μάιος 2003)
  12. Κιάνγκμπα Πούντσογκ (Qangba Püncog, བྱང་པ་ཕུན་ཚོགས་) αλλιώς Jampa Phuntsok (Μάιος 2003 - Ιαν. 2010)
  13. Πάντμα Τσόλινγκ (Padma Choling, པདྨ་འཕྲིན་ལས་།) (Ιαν. 2010 – Ιαν. 2013)
  14. Λόζανγκ Τζαμκάν (Losang Jamcan, αλλιώς Losang Gyaltsen (Ιανουάριος 2013 - σήμερα)

Γραμματείς του CPC[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ζανγκ Γκουοχούα (Ιανουάριος 1950 - Ιούνιος 1951)
  2. Φαν Μινγκ (Ιούνιος 1951 - Δεκέμβριος 1951)
  3. Τζινγκού Τσανγκ (Μάρτιος 1952 - Αύγουστος 1965)
  4. Τσανγκ Γκουοχούα (Σεπτέμβριος 1965 - ως τις αρχές της Πολιτιστικής Επανάστασης)
  5. Ρεν Ρον (Αύγουστος 1971 - Μάρτιος 1980)
  6. Γιν Φατάνγκ (Μάρτιος 1980 - Ιούνιος 1985)
  7. Βου Ζινγκχουά (Ιούνιος 1985 - Δεκέμβριος 1988)
  8. Χου Ζιντάο (Δεκέμβριος 1988 - Νοέμβριος 1992)
  9. Τσεν Κουιγιουάν (Νοέμβριος 1992 - Σεπτέμβριος 2000)
  10. Γκουό Γινλόνγκ (Σεπτέμβριος 2000 - Δεκέμβριος 2004)
  11. Γιανγκ Τσουαντάνγκ (Δεκέμβριος 2004 - Νοέμβριος 2005)
  12. Τσανγκ Κινγκλί (Νοέμβριος 2005 - Μάιος 2006)
  13. Τσανγκ Κινγκλί (Μάιος 2006 - Αύγουστος 2011)
  14. Τσεν Κουανγκούο (Αύγουστος 2011 - )

Πρόεδροι της Διοικούσας Επιτροπής του Κογκρέσου του Λαού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Νγκαπόι Νγκαγουάνγκ Γίγκμε (Ngapoi Ngawang Jigme) (1979 - 1981)
  2. Γιαν Ντονσέν (Yang Dongsheng) (1981 - 1983)
  3. Νγκαπόι Νγκαγουάνγκ Γίγκμε (1983 - 1993)
  4. Ράιντι (Raidi) (1993 - 2003)
  5. Λεγκόγκ (Legqog) (2003 - 2010)
  6. Κιάνγκμπα Πουνκόνγκ (Qiangba Puncog) (2010 -)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «New Progress in Human Rights in the Tibet Autonomous Region». Information Office of the State Council of the People's Republic of China. Φεβρουάριος 1998. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πολιτική_του_Θιβέτ&oldid=10345138"