Πολιτική της Λετονίας
Η πολιτική της Λετονίας λαμβάνει χώρα μέσα στο πλαίσιο μιας κοινοβουλευτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και ενός πολυκομματικού συστήματος, όπου ο πρωθυπουργός είναι επικεφαλής της κυβέρνησης. Ο πρόεδρος κατέχει ένα κυρίως τελετουργικό ρόλο ως αρχηγός του κράτους. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση. Η νομοθετική εξουσία ανήκει τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο κοινοβούλιο. Το δικαστικό σώμα είναι ανεξάρτητο από το εκτελεστικό και το νομοθετικό σώμα. Η Μονάδα Πληροφοριών του Economist έχει αξιολογήσει τη Λετονία ως «ατελή δημοκρατία» το 2016.[1]
Εκτελεστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Αξίωμα | Όνομα | Κόμμα | Έναρξη |
|---|---|---|---|
| Πρόεδρος | Ραϊμόντς Βέγιονις | Πράσινο Κόμμα | 8 Ιουλίου 2015 |
| Πρωθυπουργός | Μάρις Κουσίνσκις | Κόμμα Λιέπαγια | 11 Φεβρουαρίου 2016 |
Ο πρόεδρος εκλέγεται από το Κοινοβούλιο για δύο θητείες διαστήματος τεσσάρων ετών έκαστη, με μυστική ψηφοφορία και με την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων (Σύνταγμα της Λετονίας, άρθρα 35, 36 και 39).[2]
Ο πρόεδρος έχει σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικά καθήκοντα, και όπως συμβαίνει και με άλλους προέδρους κοινοβουλευτικών δημοκρατιών, ο πρόεδρος της Λετονίας έχει επιρροή και κύρος, όμως όχι εξουσία. Παρόλο που ο πρόεδρος είναι τυπικά ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, υπογράφει συνθήκες, εκπροσωπεί τη Λετονία στο εξωτερικό και διορίζει επίσημα πρεσβευτές και άλλους σημαντικούς αξιωματούχους, οι αρμοδιότητες αυτές ασκούνται συνταγματικά με δεσμευτικές συμβουλές του πρωθυπουργού, ο οποίος είναι πολιτικά υπεύθυνος για αυτούς (Σύνταγμα της Λετονίας, άρθρο 53).[3]
Ο πρόεδρος, ωστόσο, έχει προσωπική κρίση όσον αφορά νομοθετικές προτάσεις του κοινοβουλίου, μπορεί να ασκήσει βέτο, να διεξάγει δημοψηφίσματα σχετικά με κάποιο νόμο και να διορίζει τον πρωθυπουργό. Έχει, επίσης, το δικαίωμα να προκηρύξει δημοψήφισμα για την πρόωρη διάλυση της βουλής. Σε αυτή την περίπτωση, εάν εγκριθεί το δημοψήφισμα, το κοινοβούλιο διαλύεται, όμως εάν το δημοψήφισμα αποτύχει ο πρόεδρος πρέπει να παραιτηθεί.[4]
Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον πρόεδρο και επιλέγει το υπουργικό συμβούλιο (κυβέρνηση), το οποίο πρέπει να έχει την ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο. Το κοινοβούλιο μπορεί να καθαιρέσει τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο με πρόταση μομφής (Σύνταγμα της Λετονίας, άρθρο 59).[5]
Νομοθετική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το μονοθάλαμο κοινοβούλιο της Λετονίας (Σαέιμα) έχει 100 μέλη, που εκλέγονται για τετραετή θητεία με το σύστημα της αναλογικής εκπροσώπησης και εφόσον το κόμμα τους εξασφαλίσει το όριο του 5%. Οι βουλευτικές εκλογές διεξάγονται το πρώτο Σάββατο του Οκτωβρίου.[6][7]
Δικαστική εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι διορισμοί των δικαστών εγκρίνονται από το κοινοβούλιο και είναι αμετάκλητοι, με εξαίρεση πιθανή απόφαση του δικαστικού πειθαρχικού συμβουλίου ή απόφαση ποινικού δικαστηρίου. Ένα ειδικό συνταγματικό δικαστήριο, το οποίο έχει την εξουσία να αποφασίζει για τη συνταγματικότητα των νόμων, τα μέλη του οποίου πρέπει να εγκρίνονται από την απόλυτη πλειοψηφία του κοινοβουλίου με μυστική ψηφοφορία.[8]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ https://www.eiu.com/public/topical_report.aspx?campaignid=DemocracyIndex2016
- ↑ http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/lv/lv021en.pdf
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.
- ↑ https://www.president.lv/en/president-of-latvia/institution-of-the-president-of-latvia/election-of-the-president
- ↑ http://www.servat.unibe.ch/icl/lg00000_.html
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2018.
- ↑ https://joinup.ec.europa.eu/sites/default/files/inline-files/eGovernment%20in%20Latvia%20-%20February%202016_18_00_v1_00.pdf
- ↑ https://e-justice.europa.eu/content_judicial_systems_in_member_states-16-lv-en.do?member=1