Πολιανή Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 37°9′26.4″N 22°8′20.0″E / 37.157333°N 22.138889°E
| Πολιανή Μεσσηνίας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας |
| Δήμος | Καλαμάτας, Δημοτική Κοινότητα Πολιανής Μεσσηνίας |
| Δημοτική Ενότητα | Θουρίας |
| Δημοτική Κοινότητα | Πολιανής |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 650 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 97 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 240 09 |
Η Πολιανή είναι ορεινό χωριό της Μεσσηνίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 650 μέτρων[1] και σε απόσταση 21 χιλιομέτρων από την Καλαμάτα.[2] Είναι η γενέτειρα των μεγάλων Aγωνιστών του 21, Γρηγορίου Δικαίου ή Παπαφλέσσα[3] και του Χρήστου Κορομηλά-Παπαγεωργίου ή Αναγνωσταρά. Διοικητικά ως Κοινότητα Πολιανής, ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Θουρίας του Δήμου Καλαμάτας και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, είναι 60 μόνιμοι κάτοικοι.[4]
Πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Πολιανή Μεσσηνίας οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Κύρια παραγόμενα προϊόντα είναι τα μήλα, τα καρύδια, τα σιτηρά, τα φασόλια και πολλά οπωροκηπευτικά. Το μικροκλίμα της Πολιανής, είναι ιδανικό για πολλές καλλιέργειες.
Ιστορικά το χωριό έχει τις ρίζες ίδρυσής του, κατά τους βυζαντινούς χρόνους, της ακμής του Δεσποτάτου του Μυστρά. Για την προέλευση του ονόματος του χωριού υπάρχουν πολλές εκδοχές, η επικρατέστερη είναι από τη φράση «πολλοί ναοί - Πολοιανοί - Πολιανή».[5] Παλαιότερα η Πολιανή είχε 72 ναούς, από τους οποίους σώζονται 30.[6] Άλλη εκδοχή είναι ότι προέρχεται από τη σλάβικη λέξη «poljane» που σημαίνει «αγρός/χωράφι/πεδινή περιοχή».
Από την Πολιανή κατάγονταν οι ήρωες της Εθνεγερσίας του 1821, Παπαφλέσσας (1788 - 1825), Αναγνωσταράς (1760 - 1825), καθώς και ο μηχανικός Παναγιώτης Μπιτσάνης (1860 - 1928).[7]
Μνημεία - Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βυζαντινός ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Ο ναός ανήκει αρχιτεκτονικά στον τύπο των ελευθέρων σταυρών και έχει σχήμα «λατινικού σταυρού». Στον αρχικό ναό προστέθηκαν ανοιχτή στοά στα δυτικά και τριώροφο πυργοειδές κωδωνοστάσιο στη νοτιοδυτική γωνία. Η τοιχοποιία του ναού δεν διακρίνεται, λόγω των εκτεταμένων επισκευών. Εσωτερικά, περιέχει μεταβυζαντινές τοιχογραφίες του 18ου αιώνα. Ο ναός χρονολογείται στα παλαιολόγεια χρόνια και συγκεκριμένα στον 13ο-14ο αιώνα. Τα οστά του Παπαφλέσσα έχουν εναποτεθεί μέσα σε ειδική θήκη στην πρόσοψη του ναού.[8]
Βυζαντινός ναός του Τιμίου Σταυρού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόκειται για μονόκλιτη βασιλική με επίπεδη ξύλινη κορυφή και με τρίπλευρη εξωτερικά κόγχη. Η τοιχοποιία του ναού δεν διακρίνεται, λόγω επιχρισμάτων, ενώ πλούσιος κεραμοπλαστικός διάκοσμος διασώζεται μόνο στην ανατολική πλευρά*. Βάσει των κεραμοπλαστικών στοιχείων, ο ναός χρονολογείται στα παλαιολόγεια χρόνια και συγκεκριμένα στον 13ο - 14ο αιώνα.
*Απαντούν τα εξής κοσμήματα (από κάτω προς τα πάνω): σειρά συνεχoμένων τετραγώνων από πλίνθους, τοποθετημένων διαγώνια σε σχήμα ρόμβου, λεπτή οδοντωτή ταινία, πλατύτερη, επίσης διαγώνια ζώνη τετραγώνων από πλίνθους, νέα οδοντωτή ταινία, ζώνη από διπλό ζιγκ-ζαγκ, οδοντωτή ταινία, ζώνη λιθοδομής, ζώνη από διπλό ζιγκ - ζαγκ και τριγωνικές πλάκες.[9]
Μεταβυζαντινός Ναός του Αγίου Παντελεήμονα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σπάνιος τρουλοκάμαρος ναός, κτισμένος με αργολιθοδομή. Στο κτιστό τέμπλο σώζονται τοιχογραφίες του 18ου αιώνα. Θεμελιώθηκε πάνω στα ερείπια βυζαντινού ναού και η σημερινή του μορφή, οφείλεται σε μετασκευή κατά την Τουρκοκρατία (16ος - 17ος αιώνας).
Εργαστήριο Κεράμων (Καμίνι όπτησης κεράμων)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας 1940, παρήγαγε μεγάλες, ''βυζαντινού'' τύπου κεραμίδες. Σύμφωνα με τη μαρτυρία των κατοίκων, τόσο η παρακείμενη έκταση για τη λήψη του αργίλου, όσο και το καμίνι, ανήκαν στην ιδιοκτησία της εκκλησίας, η οποία και το ενοικίαζε λαμβάνοντας μέρισμα από την παραγωγή. Παράλληλα, πολλές από τις κεραμίδες σφραγίζονταν, πρακτική σπάνια μέχρι στιγμής στον ελλαδικό χώρο, για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Διακρίνονται εννέα τύποι σφραγισμάτων, τα οποία αντιστοιχούσαν στους διάφορους κεραμοποιούς που μοιράζονταν το ίδιο καμίνι. Η περίπτωση της Πολιανής μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εθνογραφικό παράλληλο για τον τρόπο οργάνωσης των πλυνθοκεραμείων κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Εργαστήρια, τέτοιου είδους, (εκκλησιαστικής ιδιοκτησίας), ήταν ευρέως διαδεδομένα στην Κωνσταντινούπολη.[10]
Διοικητικές μεταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 21-04-1835,[11] ο οικισμός Πολιανή[12] ορίζεται έδρα του Δήμου Αμφείας.[13] Στις 08-03-1841,[14] ορίζεται θερινή έδρα του Δήμου Αμφείας και ο οικισμός Άγριλος, χειμερινή έδρα. Στις 29-08-1855,[15] η Πολιανή παύει να είναι θερινή έδρα του Δήμου Αμφείας. Στις 31-08-1912,[16] η Πολιανή αποσπάται από το Δήμο Αμφείας και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Πολιανής.[17] Στις 04-12-1997,[18] προσαρτάται στο Δήμο Θουρίας[19] και στις 07-06-2010,[20] προσαρτάται στο Δήμο Καλαμάτας.[21]
Φωτοθήκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
-
Ο καταγόμενος από την Πολιανή, Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας). -
Ο καταγόμενος από την Πολιανή, Χρήστος Παπαγεωργίου (Αναγνωσταράς), στη Μάχη στο Βαλτέτσι, νικάει τους Τούρκους.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «BUK.GR - ΠΟΛΙΑΝΗ».
- ↑ «TERRABOOK - ΠΟΛΙΑΝΗ».
- ↑ Πανδέκτης, Νεοελληνική Εικονιστική Προσωπογραφία, Παπαφλέσσας
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2011» (PDF).
- ↑ «KALAMATA-IN - ΠΟΛΙΑΝΗ».
- ↑ «ELEFTHERIA-ONLINE - ΠΟΛΙΑΝΗ».
- ↑ Ν. Καράμπελα "Μεσσηνιακό Βιογραφικό Λεξικό"
- ↑ Βυζαντινά Μνημεία Μεσσηνίας - Ιωάννης Κακούρος Δημητροκάλλης 1998: 259-265. Θέμελης 2003: 248.
- ↑ Βυζαντινά Μνημεία Μεσσηνίας - Ιωάννης Κακούρος Δημητροκάλλης 1998: 44-551998: 44-55. Θέμελης 2003: 248.
- ↑ In&Around. Ceramiche e comunita. Secondo convegno tematico dell’AIECM3. Faenza, Museo Internazionale delle Ceramiche, 17-19 aprile 2015. Konstantina Gerolymou: WORKING IN A CHURCH PROPERTY A 19 CENTURY ROOF TILE WORKSHOP FROM POLIANI, MESSENIA (GREECE).
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΑΝΗΣ».
- ↑ «ΦΕΚ 80Α - 28/12/1836» (PDF).
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΕΙΑΣ».
- ↑ «ΦΕΚ 5Α - 08/03/1841» (PDF).
- ↑ «ΦΕΚ 36Α - 29/08/1855» (PDF).
- ↑ «ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912» (PDF).
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΠΟΛΙΑΝΗΣ».
- ↑ «ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997» (PDF).
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΔΗΜΟΥ ΘΟΥΡΙΑΣ».
- ↑ «ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010» (PDF).
- ↑ «ΕΕΤΑΑ - ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ».
