Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πινακίδες οδοσήμανσης στην Ελλάδα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πινακίδες κοντά στην Σκοτίνα

Οι οδικές πινακίδες στην Ελλάδα συμμορφώνονται ευρέως με τη Σύμβαση της Βιέννης για την Οδική Σήμανση και Σηματοδότηση.

Μια σειρά από πινακίδες χρησιμοποιούνται σε ελληνικούς δρόμους, όπως πινακίδες προορισμού, πινακίδες προειδοποίησης για πιθανούς κινδύνους ενόψει και ρυθμιστικές πινακίδες που καθοδηγούν τους χρήστες του δρόμου να εκτελούν συγκεκριμένες ενέργειες.

Ρωμαϊκό ορόσημο που βρέθηκε στην Βοιωτία. (2ος Αιώνας π.Χ.)

Η ιστορία των πινακίδων σήμανσης στην Ελλάδα ξεκινά από την Αρχαιότητα. Η πρώτη οδική σήμανση, περιλάμβανε μαρμάρινες στήλες με την κεφαλή του θεού Ερμή, ο οποίος ήταν προστάτης των οδοιπόρων. Οι στήλες αυτές ήταν γνωστές ως "ἑρμαῖ".[1] Υπήρχαν επίσης και σταδιοδείκτες, ορόσημα για την μέτρηση του μήκους των οδών σε στάδια.[1] Παρεμφερείς στήλες χρησιμοποιούνταν και στα Ρωμαϊκά χρόνια, αλλά είχαν τα μίλια ως μονάδα μέτρησης. Η σύγχρονη ελληνική οδική σήμανση μπορεί να εντοπιστεί με την ίδρυση της ΕΛΠΑ, το 1924.[2] Σύμφωνα με την ΕΛΠΑ, η σήμανση έγινε κυρίως με δικές της δαπάνες και συνεχίστηκε μέχρι και το 1957, όταν την ανέλαβε το κράτος, ενώ τοποθέτησε επίσης και πινακίδες με συνθήματα απευθυνόμενα στους οδηγούς των αυτοκινήτων και των μοτοσικλετών "για μια ασφαλή κυκλοφορία". [3]

Στις 25 Ιουλίου 1962, και με το ΦΕΚ Α' 110/62 (Το οποίο θέσπισε τον πρώτο επίσημο Κ.Ο.Κ. εν Ελλάδι), ανακοινώθηκε στην παράγραφο 1 του Άρθρου 14 ότι "δια κοινών αποφάσεων, εκδιδομένων υπό των Υπουργών Συγκοινωνιών, Δημοσίων Έργων και Εσωτερικών, ορισθήσεται παν θέμα αναφερόμενον εις τας πινακίδας σημάνσεως, τας σημάνσεις των οδοστρωμάτων, τον τύπον των σηματοδοτών, τα χαρακτηριστικά της οδικής σηματοδοτήσεως και τον τρόπον εφαρμογής αυτής.", ενώ στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου ότι "αι διατάξεις του Διεθνούς Πρωτοκόλλου περί Οδικών Σημάτων και Σηματοδοτήσεως της Γενεύης του Σεπτεμβρίου 1949, μετά των συμπληρωμάτων αυτού ισχύουσι προσωρινώς και μέχρι της εφαρμογής των εν τη παραγράφω 1 του παρόντος άρθρου οριζομένων."

Τελικά, στις 6 Ιουλίου 1974, 12 χρόνια μετά τις αρχικές ανακοινώσεις και με το ΦΕΚ Β' 676/74 (),[1] εκπονήθηκαν οι πρώτες σοβαρές προδιαγραφές σήμανσης, οι οποίες ισχύουν μέχρι και σήμερα. [2] Ήταν η πρώτη φορά που διαγράμματα πινακίδων περιλαμβάνονταν σε ΦΕΚ.[ii] Από την δημοσίευση της σχετικής Εφημερίδας της Κυβέρνησης, καταργήθηκαν οι "κατά τας διατάξεις της παραγρ. 2 του άρθρου 14 του Ν.Δ. 4332/62 "περί κυρώσεως Κώδικος οδικής κυκλοφορίας",[iii] προσωρινής ισχύος Πινακίδες σημάνσεως οδών, αι περιεχόμεναι εις το Διεθνές Πρωτόκολλον περί Οδικών Σημάτων και Σηματοδοτήσεως της Γενεύης του Σεπτεμβρίου 1949". Ωστόσο, για μια πενταετία από την δημοσίευση αυτήν, εξακολουθούσαν να ισχύουν έξι (6) από αυτές, ως "προσωρινώς διατηρούμεναι πινακίδες" μέχρι το 1979.

Το σύστημα που χρησιμοποιείται σήμερα αναπτύχθηκε κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Υπήρχαν εννέα σημαντικά βήματα στην ανάπτυξη του συστήματος.[1]

  • ΟΙ ΠΤΠ (Πρότυπες Τεχνικές Προδιαγραφές) Σ301 - Σ302 - Σ303 - Σ304 - Σ305 - Σ306 μεταρρύθμισαν την σήμανση για τους υπάρχοντες δρόμους οποιασδήποτε χρήσεως.
  • Οι ΠΤΠ Σ301-75, και Σ301-302-75 (ΦΕΚ 99 Β'/1976) θέσπισαν την ποιότητα του αλουμινίου των πινακίδων
  • η ΠΤΠ του ΦΕΚ 1061 Β'/1980, όπως διορθώθηκε με την διαταγή ΒΜ5/0/40229/27-10-1980 τους στύλους στήριξης
  • η ΠΤΠ του ΦΕΚ 589/Β/1980 την σήμανση εκτελούμενων έργων υπεραστικών οδών
  • Οι ΠΤΠ Σ310 και Σ311 τις μεμβράνες των πινακίδων
  • η τεχνική προδιαγραφή ΔΚ8 του ΕΗ3/0/107/22-1-1976 τους στύλους για έκκεντρες πινακίδες
  • το Ελληνικό πρότυπο ΕΛΟΤ- 743/87 την μετατροπή το ελληνικού αλφαβήτου σε λατινικούς χαρακτήρες για τις πληροφοριακές πινακίδες
  • η Οδηγία της ΔΜΕΟε/οικ/720/13-11-92 τα θέματα κατακόρυφης σήμανσης που δεν καλύπτονται από τις προηγούμενες προδιαγραφές
  • οι Προδιαγραφές του ΤΕΜ και οι ΚΜΕ και ΤΣΥ την σήμανση και τα είδη εξοπλισμού ασφαλείας στους αυτοκινητοδρόμους
Στις νεότερες πινακίδες, χρησιμοποιείται συχνά η γραμματοσειρά "DIN 1451". Αυτή η γραμματοσειρά συναντάται κυρίως σε αυτοκινητοδρόμους, ενώ σε μεγαλύτερο βαθμό στο υπόλοιπο δίκτυο χρησιμοποιείται η Transport.

Πριν το 1974, ίσχυε η κλασική γραμματοσειρά που εμφανίζεται σε έντυπα, πινακίδες και ταμπέλες της εποχής (Impact). Η γραμματοσειρά στις πινακίδες σήμερα είναι η Transport, η οποία εμφανίζεται και στις πινακίδες άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Στους δε αυτοκινητοδρόμους, ισχύει η γραμματοσειρά DIN 1451. Σε πολλές πινακίδες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλες γραμματοσειρές.

Οι πινακίδες στην Ελλάδα είναι σε δύο γλώσσες: Την Ελληνική (Ελληνικό Αλφάβητο) και την Αγγλική (Λατινικό Αλφάβητο). Παλαιότερα, οι πινακίδες ήταν στην Καθαρεύουσα και χρησιμοποιούσαν το Πολυτονικό σύστημα, μέχρι το 1976 και το 1981, που αντικαταστάθηκαν από την Δημοτική και το Μονοτονικό σύστημα αντίστοιχα.

Αντανακλαστικότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι πινακίδες κατά την διάρκεια της νύχτας είναι είτε:[2]

  1. Εσωτερικά φωτιζόμενες: δηλαδή από κατάλληλα ημιδιαφανή υλικά, οι οποίες φωτίζονται από εσωτερικά φωτιστικά σώματα. Η εφαρμογή αυτών των πινακίδων περιορίζεται κυρίως σε αστικές περιοχές και σε συγκεκριµένα σηµεία υπεραστικών δικτύων υψηλής επικινδυνότητας.
  2. Εξωτερικά φωτιζόμενες: δηλαδή φωτίζονται από προβολείς στραμμένους επάνω τους. Η εφαρμογή αυτών των πινακίδων γίνεται σε σημεία όπου δύσκολα προσεγγίζει η φωτεινή δέσμη των αυτοκινήτων, όπως οι υπεράνω του οδοστρώματος γέφυρες σήμανσης,
  3. Με αντανακλαστικά υλικά: δηλαδή των οποίων μέρος ή όλο το τµήµα είναι από κατάλληλη αντανακλαστική μεμβράνη. Μπορούν να μην είναι αντανακλαστικές (σε οδούς που φωτίζονται το βράδυ), ημιαντανακλαστικές (Είναι αντανακλαστικά μόνο τα σύμβολα) ή πλήρως αντανακλαστικές (εκτός από τα σύμβολα)

Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) χαρακτηρίζει της εξής μεμβράνες:

  1. Τύπου Ι (Type I): Γίνεται οπισθανάκλαση με την βοήθεια ενσωματωμένων στις μεμβράνες μικροσκοπικών γυάλινων σφαιριδίων και σκληρό διαφανές εξωτερικό πλαστικό περίβλημα που προστατεύει τη μεμβράνη από τη γρήγορη γήρανση.
  2. Τύπου ΙΙ (Type II): Διαθέτει πολλαπλάσια ικανότητα οπισθανάκλασης, μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, καλύτερη συµπεριφορά στην υπό γωνία πρόσπτωση των φωτεινών ακτίνων και είναι κοινός σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη.
  3. Τύπου ΙΙΙ (Type III)

Τέλος, υπάρχουν και οι φθορίζουσες αντανακλαστικές μεμβράνες, που χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιστάσεις, ως υπόβαθρο για σχολικές πινακίδες ή πινακίδες που υποδηλώνουν σημαντικούς κινδύνους.

Σύμφωνα με το ΦΕΚ 99/76 Β΄, οι πινακίδες κατασκευάζονται από φύλλα αλουμινίου, "εκ κράματος τύπου AIMg 2 κατά DIN 1725 Blatt I" ή αλουμίνιο "τύπου SIC 114 κατά BS 873: PART 1: 1970, καλώς λειανθέντα, πάχους >3mm.". Για την αποφυγή διάβρωσης, "υπολογίζονται δε με συντελεστήν ασφαλείας ως προς την μηχανικήν αυτών αντοχήν, άνω του 1,61."

Σύμφωνα με το ΦΕΚ 1061 Β'/1980, οι στύλοι των πινακίδων είναι μεταλλικοί και κατασκευάζονται από χαλυβοσωλήνες ή σωλήνες από κράμα αλουμινίου. Οι χαλυβοσωλήνες διαθέτουν Άνθρακα (0,17% έως 0,30%), Θείο (0,050% έως 0,060%) και φώσφορο (0,050% - 0,060%), ενώ οι σωλήνες αλουμινίου, οι οποίοι είναι φτιαγμένοι από κράμα αλουμινίου τύπου 6005-Α κατά την γαλλική προδιαγραφή AFNOR, πυρίτιο (0,60% έως 0,90%), σίδηρο, (0,35% μέγιστο), μαγγάνιο (0,50% μέγιστο) και μαγνήσιο (0,40% έως 0,70%) και το ύψος τους είναι περίπου 2,50 έως 3,30 μ.. Συνήθως, οι στύλοι κατασκευάζονται από ατσάλι, μορφής κοιλοδοκών, ή από ελαφρά οπλισµένο σκυρόδεµα σε κυκλικές διατοµές. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και δύο ή περισσότεροι στύλοι, σε πινακίδες με μεγαλύτερο πλάτος.[2]

Οι πινακίδες έχουν τα εξής μεγέθη:[2]

  1. Μικρό - Οι κυκλικές έχουν διάμετρο 450 mm, οι ισόπλευρες τριγωνικές πλευρά 600 mm, οι πληροφοριακές µε γράμματα ύψος 100 mm και η οκταγωνική STOP διάμετρο 600 mm. Συναντώνται κυρίως σε χωριά, μικρές πόλεις, ιδιωτικές και αγροτικές οδούς, καθώς και σε ιδιωτικούς χώρους. Σπάνια τοποθετούνται και σε επαρχιακές οδούς, κι εφόσον εγκριθούν από την Αρμόδια Υπηρεσία.
  2. Μεσαίο - Οι κυκλικές έχουν διάμετρο 650 mm, οι ισόπλευρες τριγωνικές πλευρά 600 mm, οι πληροφοριακές µε γράμματα ύψους 100 mm και η οκταγωνική STOP διάμετρο 900 mm. Συναντώνται κυρίως σε μεγάλες πόλεις και σε επαρχιακές ή/και εθνικές οδούς.
  3. Μεγάλο - Οι κυκλικές έχουν διάμετρο 900 mm, οι ισόπλευρες τριγωνικές πλευρά 1200 mm, οι πληροφοριακές µε γράμματα ύψος 200 mm και η οκταγωνική STOP διάμετρο 1200 mm. Συναντώνται κυρίως σε οδούς ταχείας κυκλοφορίας.

Στους αυτοκινητόδρομους, το μέγεθος της πινακίδας και των γραμμάτων, καθώς και η γραμματοσειρά, απαιτούν ιδιαίτερη αντιμετώπιση, λόγω των διαφορετικών απαιτήσεων της οδήγησης στους εν λόγω δρόμους.[2]

Πινακίδες από το 1974 έως σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρακάτω, παραθέτονται τα βασικά χαρακτηριστικά των πινακίδων που ισχύουν από το 1974 μέχρι σήμερα:

Οι οδικές πινακίδες στην Ελλάδα κατηγοριοποιούνται τυπικά σε σύνολα, προσδιοριζόμενα από τα αρχικά γράμματα της εκάστοτε κατηγορίας κι έναν αριθμό:

Πινακίδες αναγγελίας κινδύνου (K-XX)

Ρυθμιστικές πινακίδες της κυκλοφορίας (Ρ-XX)

Πληροφοριακές Πινακίδες (Π-XX)

Πρόσθετες πινακίδες: (Πρ-XX)

Πινακίδες που υποδηλώνουν το ίδιο νοήμα αλλά προς διαφορετική κατεύθυνση, ή είναι παρεμφερείς των βασικών πινακίδων αλλά έχουν ελαφρώς διαφορετικό νόημα, έχουν το ίδιο γράμμα και αριθμό, αλλά διαχωρίζονται με ένα πεζό γράμμα (π.χ. α, β, γ, δ, ... ή α για αριστερά και δ για δεξιά).

Πινακίδες αναγγελίας κινδύνου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πινακίδα Κ-25, που υποδηλώνει γενικό κίνδυνο.

Η σειρά Κ του ΚΟΚ, περιλαμβάνει τις προειδοποιητικές πινακίδες. Αυτές είναι κυρίως τριγωνικές (με εξαίρεση τις Κ-33 έως Κ-37). Ο χρωματισμός τους αποτελείται κυρίως από μαύρο σύμβολο (pictogram) σε κίτρινο υπόβαθρο (Εκτός της Κ-21, όπου είναι λευκό) με κόκκινο πλαίσιο. Οι εν λόγω πινακίδες, έχουν ως σκοπό την έγκαιρη προειδοποίηση των οδηγών για κινδύνους, που μπορεί να συναντήσουν στη συνέχεια της πορείας τους (π.χ. επικίνδυνων θέσεων, προσβάσεις οδικών κόμβων, προσβάσεις ισόπεδων σιδηροδρομικών διαβάσεων, κλπ.) προκειμένου να λάβουν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα (π.χ. μείωση ταχύτητας).[4]

Συνολικά, υπάρχουν 47 τέτοιες πινακίδες, με αρίθμηση Κ-1α, Κ-1δ, Κ-2α, Κ-2δ, Κ-3 έως Κ-5, Κ-6α, Κ-6δ, Κ-7 έως Κ-27, Κ-28α, Κ-28δ, Κ-29α, Κ-29δ, Κ-30 έως Κ-37, Κ-38α, Κ-38δ και Κ-39 έως Κ-44

Οι πινακίδες που θεσπίστηκαν αρχικά στο ΦΕΚ Β' 676/74 ήταν 39. Με το ΦΕΚ 182/Α/25-11-1992 θεσπίστηκαν άλλες τέσσερις πινακίδες διαφόρων θεμάτων (ερείσματος, σήραγγας και κυκλοφοριακής συμφόρησης) και με το ΦΕΚ Α’137/22-7-2004, ενόψει της έναρξης λειτουργίας του Τραμ της Αθήνας, επικαιροποιήθηκαν οι πινακίδες για ισόπεδες διαβάσεις σιδηροδρόμων και προστέθηκε νέα πινακίδα για ισόπεδη διάβαση τροχιοδρόμου. Τέλος, με το ΦΕΚ Α’22/29-1-2014 προστέθηκε πινακίδα για την εμφάνιση ομίχλης και με το ΦΕΚ Α’59/30-3-2018 προστέθηκαν δύο νέες πινακίδες που αφορούσαν τις διαβάσεις πεζών και ποδηλατών.

Διαγράμματα των πινακίδων αυτών, παραθέτονται στο πρότυπο δεξιά:

Ρυθμιστικές Πινακίδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι απαγορευτικές πινακίδες είναι λευκές με κόκκινο περίγραμμα και μαύρο σύμβολο Οι απαγορευτικές πινακίδες είναι λευκές με κόκκινο περίγραμμα και μαύρο σύμβολο
Οι απαγορευτικές πινακίδες είναι λευκές με κόκκινο περίγραμμα και μαύρο σύμβολο
Οι υποχρεωτικές πινακίδες είναι μπλε με λευκό σύμβολο και χωρίς περίγραμμα.

Η σειρά Ρ του ΚΟΚ, περιλαμβάνει τις ρυθμιστικές πινακίδες της κυκλοφορίας, απαγορευτικές ή υποχρεωτικές, ή και που αφορούν την προτεραιότητα των οχημάτων. Οι πινακίδες αυτές, είναι κυρίως στρόγγυλες (Εκτός των Ρ-1 έως Ρ-4, Ρ-6, Ρ-43, Ρ-44, Ρ-60, Ρ-61 και Ρ-69 έως Ρ-75). Ο χρωματισμός τους αποτελείται κυρίως από μαύρο σύμβολο (pictogram) σε λευκό υπόβαθρο με κόκκινο πλαίσιο, καμιά φορά με διαγώνια γραμμή στην μέση (η οποία υποδηλώνει απαγόρευση), όταν πρόκειται για απαγορευτικές και λευκό σύμβολο σε μπλε υπόβαθρο, όταν πρόκειται για υποχρεωτικές πινακίδες. Οι εν λόγω πινακίδες, τoπoθετoύνται για να ενημερώνουν τους οδηγούς για υπoχρεώσεις, περιορισμούς ή απαγορεύσεις, και την συμμόρφωσή τους σε αυτές. Ακόμη, επισύρονται ποινές και πρόστιμα, σε περίπτωση παράβασης των πινακίδων αυτών.

Συνολικά, υπάρχουν 87 τέτοιες πινακίδες, με αρίθμηση Ρ-1 έως Ρ-50, Ρ-50α, Ρ-50δ, Ρ-51α, Ρ-51δ, Ρ-52, Ρ-52α, Ρ-52δ, Ρ-53 έως Ρ-66, Ρ-66α, Ρ-67, Ρ-67α, Ρ-68, Ρ-68α, Ρ-69 έως Ρ-72, Ρ-73α, Ρ-73δ, Ρ-74α, Ρ-74δ και Ρ-75 έως Ρ-77

Διαγράμματα των πινακίδων αυτών, παραθέτονται στο πρότυπο δεξιά:


Πληροφοριακές Πινακίδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Π-21 Διάβαση πεζών.

Οι πινακίδες αυτές, είναι ως επί το πλείστο ορθογώνιες σε μπλε φόντο (Εκτός από τις Π-13, Π-40 και τις πινακίδες που είναι σε μορφή βέλους).

Πληροφοριακές πινακίδες αποκλειστικά για αυτοκινητοδρόμους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Π-89 Kατεύθυνσης εισόδoυ στoν αυτoκινητόδρoμo

Οι πινακίδες αυτές, είναι ως επί το πλείστο ορθογώνιες σε πράσινο φόντο.

Πρόσθετες πινακίδες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εν λόγω πινακίδες είναι ορθογώνιες με μαύρο περίγραμμα σε λευκό φόντο με μαύρο εικονόγραμμα και τoπoθετoύνται σε συνδυασμό πάντoτε με άλλες πινακίδες οδοσήμανσης. Ως σκοπό έχουν:

  1. Να καταστήσουν σαφέστερο το εικονιζόμενο μήνυμα
  2. Να εξειδικεύσουν το εικονιζόμενο μήνυμα

Οι πρόσθετες πινακίδες δεν χρησιμοποιούνται ποτέ μόνες τους.

Άλλες πινακίδες σήμανσης αυτοκινητοδρόμων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εν λόγω πινακίδες σύμφωνα με την ΔΜΕΟ/Ο/613 - ΦΕΚ Β' 905/2011 εμφανίζονται στους αυτοκινητοδρόμους είτε ως ξεχωριστές πινακίδες είτε ως σύμβολα σε πινακίδες.

Πινακίδες, που δεν είναι πια σε χρήση (μετά το 1974)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εν λόγω πινακίδες, εξακολουθούσαν να ισχύουν και μετά το 1974, αλλά πλέον έχουν καταργηθεί. Μέχρι σήμερα, έχουν αλλάξει διάγραμμα 19 πινακίδες από τότε (έξι προσωρινά διατηρούμενες (μία αναγγελίας κινδύνου και πέντε ρυθμιστικές), που καταργήθηκαν το 1979) και 13 (μία ρυθμιστική και 12 πληροφοριακές) που άλλαξαν σταδιακά λόγω των μεταβολών ως προς την διάλεκτο και τους τονισμούς που χρησιμοποιούνταν επισήμως). Επίσης, όταν λειτουργούσε το Τραμ Περάματος, (1936-1977), οι ΕΗΣ είχαν αναλάβει την σήμανση των ισόπεδων διαβάσεων του τραμ.[vi]

Πινακίδες από το 1924 έως το 1974

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι παρακάτω πινακίδες, θεσπίστηκαν προπολεμικά και ίσχυαν μέχρι και το 1974. Λίγα έντυπα που τις αναφέρουν έχουν διαρρεύσει στο internet και είναι ημιτελή. Ωστόσο, έχουν εμφανιστεί σε διάφορες Ελληνικές ταινίες της εποχής και μερικές από αυτές σώζονται μέχρι και σήμερα σε ορισμένα σημεία (βλ. σχετικές σημειώσεις για τις θέσεις τους.). Ήταν πιο απλές από τις διαδόχους τους (κυρίως λόγω έλλειψης σοβαρών προδιαγραφών) και το περίγραμμα στις πινακίδες αναγγελίας κινδύνου ήταν πιο λεπτό, ενώ στις απαγορευτικές ήταν πιο "χοντρό". Η πινακίδα απαγόρευσης εισόδου είχε πιο μεγάλη οριζόντια γραμμή στην μέση[iv], και οι πινακίδες απαγόρευσης στροφής είχαν πιο χοντρό, απλό βέλος, εν αντιθέσει με το πιο στυλιζαρισμένο βέλος των Ρ-27 και Ρ-28.[v]

  • Αναγγελίας Κινδύνου (Προειδοποιητικά σήματα των επικίνδυνων θέσεων).
  • Ρυθμιστικές της Κυκλοφορίας.
  • Πληροφοριακές (Χρήσιμες ενδείξεις και ενδείξεις τοποθεσιών).
  • Άλλα σήματα

i. ^ Ορισμένες πινακίδες έχουν θεσπιστεί κι από άλλους φορείς, όπως την Διεύθυνση Μελετών Έργων Οδοποιίας (Δ.Μ.Ε.Ο.), ή και κάποιες περιφέρειες που έχουν θεσπίσει πινακίδες με διαφορετικό σχέδιο από άλλες περιοχές.

ii. ^ Πριν το 1974, οι πινακίδες εμφανίζονταν αποκλειστικά στα έντυπα του Κ.Ο.Κ.

iii. ^ Το Ν.Δ. 4332/62 ήταν το νομοθετικό διάταγμα που θέσπισε τον πρώτο επίσημο Κ.Ο.Κ. το 1962 (ΦΕΚ Α'110/62)

iv. ^ Μία τέτοια πινακίδα σώζεται ακόμα και σήμερα στην οδό Καραϊσκάκη 68 στην Λαμία σε κακή κατάσταση.

v. ^ Μία τέτοια πινακίδα, η οποία απαγορεύει την δεξία στροφή, σώζεται ακόμα και σήμερα στην οδό Αγνώστου Στρατιώτου 2 στην Λαμία σε κακή κατάσταση.

vi. ^ Μία τέτοια πινακίδα, κατασκευής 1935, φυλάσσεται στου μουσείο των ΗΣΑΠ στον σταθμό Πειραιά του Ηλεκτρικού.


  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Σάκκη, Μ. (14 Νοεμβρίου 1997). «Πρότυπα σήμανσης και εξοπλισμού οδών». Ενημερωτικό δελτίου Τ.Ε.Ε. (Τεύχος 1980). http://library.tee.gr/digital/endel/1997_1936/endel_1997_1980_22.pdf. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Τσανακτσίδης, Δημήτριος· Τσιτσούλας, Δημήτριος. «Σήμανση οδών» (PDF). 
  3. «ΕΛΠΑ - Ελληνική Λέσχη Αυτοκινήτου και Περιηγήσεων». web.archive.org. 7 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2021. CS1 maint: Unfit url (link)
  4. Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας - Κ.Ο.Κ. - άτυπη κωδικοποίηση (PDF). iNomoi. Φεβρουάριος 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επίσημα κυβερνητικά έντυπα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (Άτυπη κωδικοποίηση 2020) Αρχειοθετήθηκε 2021-04-28 στο Wayback Machine.

Μάθε νά κυκλοφορῆς (1962)

Σήματα ΚΟΚ στο testkok.gr

Πινακίδες Σήμανσης ΚΟΚ στο glavopoulos.com

http://library.tee.gr/digital/books_notee/book_58034/book_58034_contents.htm