Πηγή της νεότητας
.jpg)
Η Πηγή της νεότητας είναι μια μυθική πηγή νερού που έχει την ιδιότητα να αποκαθιστά τη νεότητα οποιουδήποτε πίνει το νερό της ή λούεται σε αυτό. Ιστορίες και θρύλοι για μια τέτοια πηγή υπήρξαν το αντικείμενο αφηγήσεων σε όλο τον κόσμο επί χιλιετίες: Ενδεικτικώς, εμφανίζονται στο έργο του «πατέρα της Ιστορίας», του Ηροδότου (5ος αιώνας π.Χ.), στη δημώδη Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου και στις διηγήσεις του Πρεσβυτέρου Ιωάννη (11ος/12ος αι. μ.Χ.). Παρόμοιες ιστορίες κατείχαν επίσης σημαντική θέση στους ιθαγενείς της Καραϊβικής στις αρχές του 16ου αιώνα: μιλούσαν για τις αναγεννητικές δυνάμεις του νερού σε μια μυθική γη, την οποία οι Ευρωπαίοι νόμισαν ότι είναι τα νησιά Μπίμινι. Βασισμένοι στους θρύλους αυτούς, εξερευνητές και τυχοδιώκτες αναζήτησαν την πηγή ή κάποια άλλη πανάκεια για τη γήρανση που να συνδεόταν με νερό το οποίο είχε υπερφυσικές (μαγικές) ιδιότητες. Μπορεί να ήταν το νερό ενός ποταμού, μιας πηγής ή οποιουδήποτε άλλου υδάτινου σώματος.
Ο θρύλος της πηγής της νεότητας συζητήθηκε πολύ τον 16ο αιώνα, όταν συνδέθηκε με τον Ισπανό κονκισταδόρ εξερευνητή Χουάν Πόνθε ντε Λεόν, τον πρώτο στην Ιστορία αποικιακό Κυβερνήτη του Πουέρτο Ρίκο. Ο Πόνθε ντε Λεόν υποτίθεται ότι αναζητούσε την Πηγή της νεότητας όταν ταξίδεψε στη Φλόριντα το 1513. Κατά τον σχετικό θρύλο, οι εκεί Ινδιάνοι τού είπαν ότι η Πηγή της νεότητας βρισκόταν στο «Μπίμινι».
Αρχαίες αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ηρόδοτος αναφέρει μια πηγή που περιείχε ένα ξεχωριστό νερό στη γη των Μακροβίων, πιθανώς στο σημερινό Κέρας της Αφρικής, στο οποίο οφειλόταν η εξαιρετική μακροβιότητα των Μακροβίων:
«Οι Ιχθυοφάγοι τότε με τη σειρά τους ρώτησαν τον βασιλέα για τον βίο και τη δίαιτα του λαού του, και αυτός τους είπε ότι οι περισσότεροι ζούσαν μέχρι το εκατοστό εικοστό έτος της ηλικίας τους και μερικοί ξεπερνούσαν ακόμα και αυτό — έτρωγαν κρέας μόνο βραστό και το μόνο ποτό που έπιναν ήταν το γάλα. Και όταν οι Ιχθυοφάγοι απόρησαν για τον αριθμό των ετών, εκείνος τους οδήγησε σε μια πηγή (κρήνην), στην οποία όταν πλένονταν η σάρκα τους γινόναν λεία και γυαλιστερή, σαν να είχαν κάνει λουτρό μέσα σε λάδι, και ένα άρωμα αναδινόταν από την πηγή σαν εκείνο των ίων (μενεξέδων). Το νερό αυτό, είπαν, ήταν τόσο ασθενές [δηλ. μικρής πυκνότητας;], ώστε τίποτε δεν επέπλεε πάνω του, ούτε το ξύλο ούτε άλλη ελαφρότερη ουσία, αλλά όλα κατέληγαν στον βυθό. Αν τα περί αυτής της πηγής είναι αληθινά, τότε η συνεχής της χρήση από αυτούς, είναι ο παράγοντας που τους καθιστά τόσο μακρόβιους».[1]
Μια ιστορία για το «Νερό της ζωής» εμφανίζεται σε ανατολικές παραλλαγές της Φυλλάδας του Μεγαλέξανδρου, η οποία αφηγείται ότι ο Μέγας Αλέξανδρος και ένας υπηρέτης του διασχίζουν τη «Γη του Σκότους» προκειμένου να ανακαλύψουν την αναγεννητική πηγή. Ο υπηρέτης σε αυτή την παραλλαγή προέρχεται από μεσανατολικούς θρύλους του Χιντρ, ενός σοφού που μνημονεύεται και στο Κοράνιο. Εκδοχές της Φυλλάδας ήταν πολύ δημοφιλείς στην Ισπανία κατά τη μουσουλμανική περίοδο, επομένως θα ήταν γνωστές στους πρώτους εξερευνητές της Αμερικής. Αυτές οι προγενέστες διηγήσεις ενέπνευσαν τη δημοφιλή μεσαιωνική φανταστική ιστορία του 14ου αιώνα Τα ταξίδια του Μάντεβιλ, που αναφέρουν επίσης την Πηγή της νεότητας και ότι αυτή βρισκόταν στους πρόποδες ενός βουνού έξω από το Πολόμπε (το σημερινό Κόλαμ[2]) των Ινδιών.[3] Εξαιτίας της επιρροής αυτών των αφηγημάτων, ο θρύλος της Πηγής της νεότητας ήταν σύνηθες θέμα στη γοτθική τέχνη των αυλών των ηγεμόνων, εμφανιζόμενος π.χ. στη γαλλικής κατασκευής φιλντισένια πυξίδα (κουτί) Walters 71264 που σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης Γουόλτερς και σε αρκετά φιλντισένια πλαίσια καθρεπτών, παραμένοντας δημοφιλής στην Ευρώπη κατά την Εποχή των Ανακαλύψεων.[4]
Η δυτικοευρωπαϊκή iconography είναι αρκετά παρόμοια, όπως δείχνει ο πίνακας the Cranach Fons Juventutis («Η Πηγή της νεότητας»: γηρασμένοι άνθρωποι, που συχνά τους μεταφέρουν άλλοι, έρχονται από την αριστερή πλευρά της απεικονίσεως, γδύνονται και μπαίνουν σε μια μεγάλη δεξαμενή με νερό. Οι άνθρωποι εντός της δεξαμενής είναι νέοι και λίγο αργότερα εξέρχονται και καλοντυμένοι απολαμβάνουν μια συνεστίαση.
Υπάρχουν επίσης αναρίθμητες έμμεσες πηγές για τον θρύλο. Η Eternal youth είναι κάτι που επιδιώκεται συχνά σε μύθους και θρύλους: ιστορίες με τη φιλοσοφική λίθο, πανάκειες και το ελιξίριο της ζωής είναι κοινές στην ευρασιατική και γενικότερα στην ανθρώπινη παράδοση.[5]
Μια επιπρόσθετη έμπνευση ίσως να οφείλεται στην «προβατική κολυμβήθρα», μια δεξαμενή νερού όπου ο Χριστός θεράπευσε έναν παράλυτο σύμφωνα με το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον. Ο Ιωάννης αναφέρει (ε΄ 2-4) ότι η δεξαμενή αναταρασσόταν κατά περιόδους από έναν άγγελο και τότε ο πρώτος άνθρωπος που θα εισερχόταν στο νερό θεραπευόταν από οποιαδήποτε πάθηση.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο Γ΄ (Θάλεια), 23
- ↑ Kohanski, Tamarah & Benson, C. David (επιμ.): The Book of John Mandeville, Medieval Institute Publications (Kalamazoo), 2007. «Indexed Glossary of Proper Names». Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτ. 2011.
- ↑ Mandeville, John: The Travels of Sir John Mandeville. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτ. 2011.
- ↑ Peck, Douglas T. «Misconceptions and Myths Related to the Fountain of Youth and Juan Ponce de Leon's 1513 Exploration Voyage» (PDF). New World Explorers, Inc. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2008.
- ↑ Zorea, Aharon (2017). Finding the Fountain of Youth: The Science and Controversy Behind Extending Life and Cheating Death. Westport, CT: Greenwood Press. σελίδες 35–39. ISBN 978-1-4408-3798-2.
