Πεύκα στην Κέρκυρα
| Δημιουργός | Q2337096 |
|---|---|
| Έτος δημιουργίας | 1914 - 1917 |
| Είδος | Ελαιογραφία σε μουσαμά |
| Ύψος | 90 cm |
| Πλάτος | 96 cm |
| Πόλη | Κέρκυρα |
| Μουσείο | Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Παράρτημα Κέρκυρας |
| δεδομένα | |
Τα Πεύκα στην Κέρκυρα είναι έργο ζωγραφικής του Κωνσταντίνου Παρθένη που χρονολογείται στα 1914 - 1917. Πρόκειται για ελαιογραφία σε μουσαμά διαστάσεων 90 x 96 εκ. και εκτίθεται στο Παράρτημα Κέρκυρας της Εθνικής Πινακοθήκης και Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου.[1]
Ο πίνακας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη μόνιμη έκθεση του Παραρτήματος της Κέρκυρας εκτίθενται έντεκα έργα του Παρθένη, τα οποία καλύπτουν σχεδόν όλες τις περιόδους της καλλιτεχνικής διαδρομής του. Με τον τίτλο Πεύκα στην Κέρκυρα ο Παρθένης αποτυπώνει ένα αντιπροσωπευτικό κερκυραϊκό τοπίο όπου παρουσιάζεται μια καθημερινή σκηνή ανάμεσα στους ελαιώνες και την πυκνή βλάστηση. Στον πίνακα, η ανθρώπινη παρουσία που αντιπροσωπεύεται από δύο μορφές που συνομιλούν σε στιγμές ξεκούρασης, απεικονίζεται σε αρμονία με τον φυσικό κόσμο, ένα προσφιλές μοτίβο για τους ζωγράφους των αρχών του εικοστού αιώνα ενώ στο τοπίο φαίνεται να κυριαρχούν οι δυνάμεις του ανέμου.
Ο παρών πίνακας σηματοδοτεί μια σημαντική στροφή για τη ζωγραφική του Παρθένη, καθώς παρουσιάζονται στοιχεία που θα παγιωθούν από τον καλλιτέχνη κατά τα επόμενα χρόνια[2]: το σχέδιο αποκτά περισσότερο γωνιώδη χαρακτηριστικά, οι ζωγραφικές, φλογόσχημες και καμπυλόγραμμες φόρμες με τον γεωμετρικό χαρακτήρα αποκτούν αυτόνομη αξία ενώ το χρώμα τοποθετούνται με φειδώ.[1]
Η κερκυραϊκή περίοδος του Παρθένη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κωνσταντίνος Παρθένης βρίσκεται στην Κέρκυρα κατά την περίοδο 1911-1917. Οι λόγοι που τον οδήγησαν εκεί ήταν αφενός η έλξη που του ασκούσε το φυσικό τοπίο και το πολιτισμικό περιβάλλον του τόπου και αφετέρου, το ότι ήθελε να βρίσκεται σε ελληνικό έδαφος την περίοδο που η Ελλάδα λάμβανε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετακομίζει μαζί με τη σύζυγό του Ιουλία και αρχικά φιλοξενείται στην αδελφή της συζύγου του, Άντα, που ήταν παντρεμένη με τον Αρθούρο Πιερή και κατοικούσε στο νησί.[3] Πολύ σύντομα αγοράζει κτήμα στη θέση Σωτηριώτισσα, στο Κοντόκαλι, που συνόρευε με την ιδιοκτησία της οικογένειας της ζωγράφου Αγλαΐας Παπά. Κατά την παραμονή του στην Κέρκυρα, ο Παρθένης έγινε μέλος της καλλιτεχνικής και λογοτεχνικής ομάδας Συντροφιά των Εννιά όπου συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης, ο Μάρκος Ζαβιτσιάνος κ.ά.[4]
Παρόλο που ο Παρθένης είχε ασχοληθεί από παλιότερα με την τοπιογραφία, κατά την παραμονή του στην Κέρκυρα, τα τοπιογραφικά έργα του απέκτησαν μια πιο ελκυστική μορφή ενώ παρατηρείται η επανάληψη του μοτίβου του κλειστού κόλπου όπου η θέα του διακόπτεται από τα ψηλά κυπαρίσσια, ιδιαίτερο γνώρισμα του κερκυραϊκού τοπίου.
Επιρροές και θέματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Παρθένης επηρεάστηκε και διαμόρφωσε την τέχνη του μέσα στο περιβάλλον της βιεννέζικης πρωτοπορίας αρχικά, και αργότερα του γαλλικού Συμβολισμού και της σεζανικής μεταϊμπρεσιονιστικής οπτικής. Πειραματίστηκε με μια ευρεία τεχνοτροπική γκάμα κάνοντας δοκιμές πάνω στα ιδιώματα του Πουαντιγισμού, του Φωβισμού, της Αρ Νουβό, του Εξπρεσιονισμού και του Κυβισμού. Εισάγει πρώτος εθνικές σημάνσεις με αναφορές στην τέχνη του ελληνικού κόσμου, πάντα μέσα σε ένα αυστηρά δυτικότροπο ιδίωμα. Αυτό τον κατέστησε και προπομπό της γενιάς του ΄30. Ο ώριμος Παρθένης με τις πάμφωτες και άυλες αλληγορίες και τα ιδεαλιστικά οράματα, όπου Αρχαιότητα και Βυζάντιο συναντώνται σε μια αρμονική όσμωση, έδειξε το δρόμο για τη δημιουργία μιας ελληνικής ζωγραφικής. Οι επιδράσεις αυτές από την Αρχαιότητα και το Βυζάντιο συγχωνεύονται και αποκρυσταλλώνουν τον ιδιαίτερο Μανιερισμό του Παρθένη. Η ζωγραφική του Παρθένη περιλαμβάνει θρησκευτικά θέματα, τοπία, μυθολογικές και αλληγορικές σκηνές, προσωπογραφίες και νεκρές φύσεις και αντλεί τις εμπνεύσεις του από την αρχαία και τη βυζαντινή τέχνη αλλά και από τα νεότερα ρεύματα - τον ιμπρεσιονισμό και τον μεταϊμπρεσιονισμό, το συμβολισμό και την Art Nouveau - ανοίγοντας το δρόμο για την ανανέωση της ελληνικής τέχνης.
Τεχνοτροπία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Παρθένης την περίοδο που ζει στη Βιέννη, από το 1897 περίπου μέχρι το 1904, ακολουθώντας το ύφος της ομάδας της βιεννέζικης Απόσχισης, σχηματίζει την εικόνα με νηματοειδείς πινελιές μπλε και πράσινου χρώματος, ενώ το έδαφος και ο χώρος με κοφτές πινελιές διαφορετικών τόνων και χρωμάτων. Πολύ διαφορετικός είναι ο τρόπος που ο Παρθένης ζωγραφίζει τα δέντρα λίγα μόλις χρόνια αργότερα, έχοντας επεξεργαστεί τα στοιχεία της γαλλικής ζωγραφικής όπως τη γνώρισε στο Παρίσι, όπου έζησε από το 1909 μέχρι το 1911. Η ζωγραφική του μεταβάλλεται θεαματικά στην κερκυραϊκή περίοδο, όταν στα τέλη του 1911 εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κοντόκαλι. Η πλούσια, εύφορη κερκυραϊκή γη και η οργιώδης βλάστηση, τα τοπία φυσικού κάλλους και οι εντυπωσιακές μεταβολές τους κατά τη διάρκεια των εποχών αποτυπώθηκαν από τον ζωγράφο με διάφορους τρόπους. Προϊόν αυτής της περιόδου είναι και ο πίνακας Πεύκα στην Κέρκυρα.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 «Πεύκα στην Κέρκυρα». corfu.nationalgallery.gr. Εθνική Πινακοθήκη - Παράρτημα Κέρκυρας. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ Ζωγραφίζοντας στην Κέρκυρα. Κέρκυρα: Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου - Υπουργείο Πολιτισμού. 2003. σελ. 34.
- ↑ Ζωγραφίζοντας στην Κέρκυρα. 2003. σελ. 32.
- ↑ Ζωγραφίζοντας στην Κέρκυρα. 2003. σελ. 35.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου,Εθνική Πινακοθήκη 100 χρόνια β΄έκδοση, Αθήνα 2001, ISBN 960 7791 02 9
- Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου,"Ζωγραφίζοντας στην Κέρκυρα", 2003
- Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, Έργα Τέχνης από τη συλλογή της Βουλής των Ελλήνων β΄ αναθεωρημένη έκδοση, 2010, ISBN 978 960 6757 29 7
- Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Παρθένης-Γκίκας-Μόραλης", 1992
- Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Ελληνική Ζωγραφική, Μόνιμες Συλλογές", ISBN 978 960 7791 36 8
- Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, "Ελληνική ζωγραφική, Η Δεκαετία του ΄30", 1996