Πατριαρχική Σχολή Ξηροκρήνης

Η Πατριαρχική Σχολή Ξηροκρήνης αποτελούσε το επίσημο ελληνικό πατριαρχικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Κωνσταντινούπολης και λειτουργούσε στη συνοικία της Ξηροκρήνης (Κουρούτσεσμε).

Η διεύθυνση της Σχολής ανατέθηκε στον Δωρόθεο Πρώιο, τον μετέπειτα επίσκοπο άγιο και μάρτυρα. Σε διάστημα τριών ετών ο Δωρόθεος κατάφερε να προσελκύσει πληθώρα νέων σπουδαστών, καθιερώνοντας νέες διδακτικές μεθόδους που διαμόρφωσε σε συνεργασία με τον Κοραή ο οποίος βρισκόταν στο Παρίσι. Δίδαξε τη φυσική, τα μαθηματικά, τη γεωμετρία, τη φιλοσοφία και τη λογική. Επίσης οργάνωσε τη βιβλιοθήκη της Σχολής, αλλά και τη συλλογή με τα εποπτικά υλικά διδασκαλίας μαθημάτων όπως η γεωγραφία, η φυσική και η χημεία. Παρέμεινε στη διεύθυνση της σχολής μέχρι το 1807 καθώς εξελέγη μητροπολίτης Φιλαδελφείας της Μικράς Ασίας.

Από τη σύστασή της μέχρι το 1803 η Πατριαρχική Ακαδημία στεγαζόταν σε διάφορα οικήματα της συνοικίας του Φαναρίου. Το 1804 η Σχολή μεταστεγάστηκε στο μέγαρο του Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου στην Ξηροκρήνη (Κουρούτσεσμε) λαμβάνοντας την ονομασία Πατριαρχική Σχολή Ξηροκρήνης. Η Σχολή λειτούργησε μέχρι το 1825 οπότε και επανήλθε στην αρχική της έδρα, στο Φανάρι, και μεταφέρθηκε και πάλι το έτος 1837 στην Ξηροκρήνη έως το 1849. Ακολούθως εγκαταστάθηκε οριστικά στο Φανάρι λειτουργώντας πλέον ως Μεγάλη του Γένους Σχολή.

Κατά την παραμονή του στην Κωνσταντινούπολη ο Γερμανός (μετέπειτα Παλαιών Πατρών Γερμανός) παρακολούθησε ανώτερα μαθήματα στην Πατριαρχική Σχολή Ξηροκρήνης. Το 1804, ο Γερμανός συμμετείχε σε μια ομάδα από καθηγητές και μαθητές της Πατριαρχικής Σχολής Ξηροκρήνης, η οποία επιμελήθηκε και εξέδωσε ελληνικό λεξικό, το οποίο αργότερα χαρακτηρίστηκε ως «Κιβωτός της Ελληνικής Γλώσσης».