Παροιμίες των Κάτω Χωρών (Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Παροιμίες των Κάτω Χωρών

Οι Παροιμίες των Κάτω Χωρών (φλαμανδικά: Nederlandse Spreekwoorden), γνωστές και ως Φλαμανδικές παροιμίες ή Ο γαλάζιος μανδύας ή, επιπλέον Ο κόσμος ανάποδα είναι πίνακας ζωγραφικής του 1559 που φιλοτέχνησε ο Φλαμανδός ζωγράφος Πίτερ Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος χρησιμοποιώντας ελαιοχρώματα πάνω σε ξύλο βελανιδιάς. Ο πίνακας απεικονίζει σκηνή στην οποία άνθρωποι, κατά κύριο λόγο, αλλά και ζώα και αντικείμενα χρησιμοποιούνται για να εικονογραφήσουν παροιμίες και ιδιώματα της φλαμανδικής - ολλανδικής γλώσσας.

Βασικά θέματα στους πίνακες του Μπρίγκελ είναι ο παραλογισμός, η κακία και η ανοησία των ανθρώπων και αυτός ο πίνακας δεν αποτελεί εξαίρεση. Ο αρχικός τίτλος του πίνακα Ο γαλάζιος μανδύας (ή ο παραλογισμός του κόσμου) δείχνει ότι πρόθεση του Μπρίγκελ δεν ήταν απλά να εκονογραφήσει παροιμίες, αλλά περισσότερο να καταγράψει την ανθρώπινη ανοησία. Πολλοί από τους ανθρώπους που απεικονίζονται εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά κενά γνωρίσματα που ο ζωγράφος χρησιμοποιούσε για να απεικονίσει τους ανόητους.[1]

Ο γιος του, Πίτερ Μπρίγκελ ο νεότερος ειδικεύτηκε στο να δημιουργεί αντίγραφα έργων του πατέρα του και ζωγράφισε τουλάχιστον 16 αντίγραφα αυτού του πίνακα.[2] Δεν εμφανίζουν όλες οι παραλλαγές του πίνακα, πατέρα ή γιου, τις ίδιες παροιμίες και διαφέρουν, επίσης, σε μικρολεπτομέρειες.

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικό πλαίσιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι παροιμίες ήταν πολύ δημοφιλείς την εποχή του Μπρίγκελ αλλά και προγενέστερα: Εκατό χρόνια πριν τη δημιουργία αυτού του πίνακα είχαν εμφανιστεί εικονογραφήσεις τους στο πολύ δημοφιλές φλαμανδικό βιβλίο των Ωρών.[3] Εκδόθηκαν μερικές συλλογές παροιμιών, ανάμεσά τους το βιβλίο Adagia του Ντεζιντέριους Εράσμους.[4] Ο Γάλλος συγγραφέας Φρανσουά Ραμπελαί χρησιμοποίησε πολλές παροιμίες στη νουβέλα του Γαργαντούας και Πανταγκρυέλ, που ολοκλήρωσε το 1594.[5]

Ο Φλαμανδός καλλιτέχνης Φρανς Χόχενμπερχ δημιούργησε ένα χαρακτικό εικονογραφώντας 43 παροιμίες γύρω στο 1558, περίπου την ίδια εποχή που ο Μπρίγκελ ζωγράφιζε τον πίνακά του.[6][7] Το έργο, ως προς τη σύνθεσή του, είναι πολύ όμοιο με του Μπρίγκελ και περιλαμβάνει μερικές παροιμίες (όπως ο "γαλάζιος μανδύας"), που εμφανίζονται εμφατικά στον πίνακα του Μπρίγκελ.[7] Απεικονίζοντας κυριολεκτικές αποδόσεις των παροιμιών σε περιβάλλον χωρικών, και οι δύο καλλιτέχνες παρουσιάζουν "έναν Κόσμο αναποδογυρισμένο".[7]

Ο ίδιος ο Μπρίγκελ ζωγράφισε μερικούς μικρότερους πίνακες με θέμα τις παροιμίες, όπως Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό (1556) και Δώδεκα παροιμίες (1558), αλλά οι Παροιμίες των Κάτω Χωρών πιστεύεται ότι είναι το πρώτο μεγάλων διαστάσεων έργο του πάνω στο θέμα.

Παροιμίες και ιδιωματισμοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχει καταβληθεί προσπάθεια οι αναφερόμενες παροιμίες και ιδιωματισμοί να αποδίδονται κατά το δυνατόν με τις αντίστοιχες ελληνικές, όπου και αν αυτές υπάρχουν.

Οι κριτικοί τέχνης έχουν εξυμνήσει τη σύνθεση για τη διάταξη των απεικονίσεων και την ολοκληρωμένη σκηνή που απεικονίζει.[7] Στον πίνακα υπάρχουν περίπου 112 παροιμίες που μπορούν να αναγνωριστούν, αν και ο Μπρίγκελ είναι πιθανόν να έχει περιλάβει και άλλες, που δεν μπορούν να προσδιοριστούν. Μερικές από τις παροιμίες που έχει ενσωματώσει στον πίνακα είναι ακόμη σε δημοφιλή χρήση, όπως "Κολυμπά αντίθετα από την παλίρροια", "Χτυπά το κεφάλι του στον τοίχο" και "Οπλισμένος ως τα δόντια". Μερικών η χρήση έχει σήμερα εξασθενίσει ή δεν χρησιμοποιούνται καθόλου ή δεν υφίστανται καθόλου σε άλλες γλώσσες. Π.χ., η παροιμία "Κάποιος στρώνει τη στέγη του με τάρτες" (ελλ. Όποιος έχει πολύ πιπέρι βάζει και στα λάχανα), που σημαίνει ότι κάποιος διαθέτει σε αφθονία όλα τα αγαθά, αποτέλεσε εικόνα που αργότερα ο Μπρίγκελ ενσωμάτωσε στον πίνακά του Land of Cockaigne (1567).

Ο "γαλάζιος μανδύας", που έδωσε στον πίνακα τον αρχικό τίτλο, εμφανίζεται στο κέντρο της εικόνας και τον φορά σε έναν άνδρα η σύζυγός του, δείχνει ότι αυτή τον απατά. Άλλες παροιμίες καταδεικνύουν την ανθρώπινη ανοησία. Ένας άνδρας γεμίζει την ποτίστρα ενώ το μοσχάρι του έχει μόλις πεθάνει. Ακριβώς επάνω από την κεντρική μορφή του άνδρα με τον γαλάζιο μανδύα, ένας άλλος άνδρας μεταφέρει το φως της ημέρας μέσα σ' ένα καλάθι. Ορισμένες μορφές μοιάζουν να αντιπροσωπεύουν περισσότερες από έναν "τρόπο του λέγειν" (δεν είναι γνωστό αν αυτή ήταν η πρόθεση του Μπρίγκελ ή όχι), όπως ο άνδρας που κουρεύει ένα πρόβατο στο κάτω αριστερό τμήμα της εικόνας. Κάθεται πλάι σε έναν άλλον άνδρα, που κουρεύει έναν χοίρο, αντιπροσωπεύοντας την έκφραση που στα ελληνικά αποδίδεται "κάποιος κουρεύει πρόβατα κι άλλος κουρεύει χοίρους", που σημαίνει ότι κάποιος πλεονεκτεί απέναντι σε κάποιον άλλο, αλλά μπορεί, επίσης, να αναπαριστά και τη συμβουλή "κούρεψέ τα αλλά μη τα γδάρεις", που σημαίνει "εκμεταλλεύσου όσο μπορείς τους διαθέσιμους πόρους".

Κατάλογος παροιμιών και ιδιωματισμών που περιλαμβάνονται στον πίνακα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παροιμίες και εκφράσεις που αναπαριστώνται στον πίνακα[8][9]
Παροιμία/ιδιωματισμός Κατά κυριολεξία Σημασία Θέση Εικόνα
De duivel op het kussen binden Να μπορείς να δέσεις το διάβολο στο μαξιλάρι Το πείσμα υπερνικά τα πάντα Κάτω αριστερά
Een pilaarbijterr Αυτός που δαγκώνει την κολόνα Υποκρισία Κάτω αριστερά
Geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagt Μην πιστεύεις κάποιον που φέρει φωτιά στο ένα χέρι και νερό στο άλλο Να είσαι διπρόσωπος υποδαυλίζοντας ταραχές Κάτω αριστερά
Met het hoofd tegen de muur lopen Χτυπώ το κεφάλι μου στον τοίχο Μετανιώνω Κάτω αριστερά
Aan de ene voet een schoen, de ander blootvoets Το ένα πόδι γυμνό, το άλλο με παπούτσι Η ισορροπία είναι ζωτικής σημασίας Κάτω αριστερά
De zeug loopt met de tap weg Η γουρούνα τραβά το πώμα Η αμέλεια ανταποδίδεται με καταστροφή Κάτω αριστερά
De kat de bel aanbinden Βάζω κουδούνι στη γάτα Εκτελώ μη πρακτικό ή ανεφάρμοστο σχέδιο Κάτω αριστερά
Tot de tanden bewapend Οπλισμένος ως τα δόντια Είμαι πάνοπλος Κάτω αριστερά
In het harnas steken Φορώ την πανοπλία μου Είμαι θυμωμένος Κάτω αριστερά
De een scheert schapen, de ander varkens Ένας κουρεύει πρόβατα κι ο άλλος τα γουρούνια Κάποιος έχει όλα τα πλεονεκτήματα, ο άλλος κανένα Κάτω αριστερά
Men moet de schapen scheren al naar ze wol hebben Κούρεψέ το αλλά μη το γδάρεις Μη το παρακάνεις Κάτω αριστερά
De haring braadt hier niet Η ρέγγα δεν τηγανίζεται εδώ Δεν πηγαίνει σύμφωνα με το σχέδιο Κάτω αριστερά
De haring braden om de hom of kuit Τηγανίζω όλη τη ρέγγα για τ' αυγά της Κάνω πολλά για να πετύχω λίγα Κάτω αριστερά
Een deksel op zijn kop hebben Βάζω στραβά το καπελάκι μου Δεν παίρνω πλέον την ευθύνη Κάτω αριστερά
De haring hangt aan zijn eigen kieuwen Η ρέγγα από τα βράγχια της κρεμιέται Πρέπει ν' αναλαμβάνεις την ευθύνη για τις δικές σου πράξεις Κάτω αριστερά
Daar steekt meer in dan een enkele panharing Υπάρχει κάτι περισσότερο από μια άδεια ρέγγα Υπάρχουν περισσότερα απ' όσα φαίνονται Κάτω αριστερά
De rook kan het hangerijzer niet deren Τι μπορεί να κάνει ο καπνός στο σίδερο; There is no point in trying to change the unchangeable Κάτω αριστερά
De hond in de pot vinden Βρίσκω τον σκύλο στη χύτρα Φθάνω αργά σε δείπνο και βρίσκω ότι όλα τα φαγητά έχουν καταναλωθεί Κάτω αριστερά[note 1]
Tussen twee stoelen in de as zitten Κάθομαι σε δυο σκαμνιά στις στάχτες Είμαι αναποφάσιστος Κάτω αριστερά
De hennentaster Είμαι αισθητήριο της κότας (ελλ.) Ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τονε βγάλαμε Μέσον αριστερά
Daar hangt de schaar uite Εδώ κρέμεται το ψαλίδι Μπορεί να σε εξαπατήσουν εδώ Πάνω αριστερά
Aan een been knagen Γλύφω πάντα το ίδιο κόκκαλο Αναμασώ το ίδιο θέμα Πάνω αριστερά
Het is maar hoe de kaarten vallen Εξαρτάται πώς θα πέσουν τα χαρτιά Είναι θέμα τύχης Πάνω αριστερά
De omgekeerde wereld Ο κόσμος ανάποδα Όλα είναι ανάποδα απ' ότι έπρεπε να είναι Πάνω αριστερά
Een ei in het nest laten Άσε ένα τουλάχιστον αβγό στη φωλιά Κράτα γέρο να 'χεις Πάνω αριστερά
Op de wereld schijten Αποπατώ τον Κόσμο Απαξιώνω τα πάντα Πάνω αριστερά
Elkaar bij de neus nemen Τον σέρνει από τη μύτη Τον κάνει ό,τι θέλει Πάνω αριστερά
De teerling is geworpen Ο κύβος ερρίφθη Πάρθηκε η απόφαση Πάνω αριστερά
De gekken krijgen de beste kaarten Ο τρελός παίρνει το καλύτερο χαρτί (πρβλ. Αν έχεις τύχη διάβαινε) Η τύχη μπορεί να παρακάμψει την ευφυΐα Πάνω αριστερά
Iets door de vingers zien Κοιτώ ανάμεσα από τα δάκτυλά μου Κάνω τα στραβά μάτια Πάνω αριστερά
Daar hangt het mes uit Εδώ κρέμεται το μαχαίρι Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα Πάνω αριστερά
Daar staan klompen Εδώ είναι τα ξυλοπάπουτσα Περιμένω μάταια Πάνω αριστερά
De bezem uitsteken Βγάζω τη σκούπα έξω Όταν λείπει η γάτα χορεύουν τα ποντίκια Πάνω αριστερά
Onder de bezem getrouwd zijn Ζω κάτω από το σκουπόξυλο Συζούν χωρίς να είναι παντρεμένοι Πάνω αριστερά
Daar zijn de daken met vlaaien bedek Στρώνω τη στέγη με τάρτες Όποιος έχει πολύ πιπέρι, βάζει και στα λάχανα Πάνω αριστερά
Een gat in het dak krijgen Υπάρχει μια τρύπα στη στέγη Δεν είμαι έξυπνος (πρβλ. "Το μυαλό του χάνει") Πάνω αριστερά
Aan een oud dak moet je veel herstelle Η παλιά η στέγη θέλει πολλά μερεμέτια Τα παλιά αντικείμενα θέλουν περισσότερη συντήρηση Upper left
Men heeft daar latten op het da Η στέγη έχει τρύπες Και οι τοίχοι έχουν αυτιά Μέσον αριστερά
Lachen als een boer die kiespijn heeft Έχει πονόδοντο πίσω απ' τ' αυτιά Υποκρίνεται Μέσον αριστερά
Tegen de maan pissen Ουρώ το φεγγάρι Χάνω τον χρόνο μου σε μάταιο εγχείρημα Μέσον αριστερά
Daar hangt de po uit Εδώ κρέμεται η χύτρα Είναι το αντίθετο αυτού που θα έπρεπε Μέσον αριστερά
De ene pijl de andere nazenden Ρίχνω δεύτερο βέλος για να βρω το πρώτο Επαναλαβάνω μιαν ανόητη πράξη Πάνω αριστερά
Ergens de gek mee scheren Ξυρίζω τον ανόητο χωρίς σαπουνάδα Ξεγελώ κάποιον Μέσον
Twee zotten onder één kaproen Δυο ανόητοι στην ίδια στέγη Όμοιος ομοίω αεί πελάζει Μέσον
Uit het raam groeien Μεγαλώνει έξω από το παράθυρο Δεν μπορεί να συγκαλυφθεί Μέσον
Hij speelt op de kaak Παίζω στο κλουβί Προκαλώ την προσοχή για τις ντροπιαστικές πράξεις κάποιου Μέσον, άνω
Zodra het hek van de dam is, lopen de varkens in het koren Όταν η πύλη ειναι ανοιχτή, οι χοίροι θα φάνε το καλαμπόκι Η καταστροφή έρχεται από την αμέλεια Μέσον, άνω
When the corn decreases the pig increases Όταν το καλαμπόκι μειώνεται, οι χοίροι παχαίνουν Αν κάποιος κερδίζει, κάποιος άλλος χάνει Μέσον, άνω
Hij loopt alsof hij het vuur in zijn aars heef Τρέχω σαν να πήρε η πλάτη μου φωτιά Φωτιά στα μπατζάκια μου Μέσον, άνω
He who eats fire, craps sparks Όποιος τρώει φωτιά, αποπατεί σπίθες Do not be surprised at the outcome if you attempt a dangerous venture Μέσον, άνω
Zijn huik naar de wind hangen Κρεμώ τον μανδύα μου ανάλογα με τον άνεμο Όπου φυσά ο άνεμος Μέσον, άνω
Pluimen in de wind waaien Πετώ φτερά στον άνεμο Ματαιοπονώ Μέσον, άνω
De ooievaar nakijken Κοιτάζω τον πελαργό Χάνω άσκοπα τον χρόνο μου Μέσον, άνω
Twee vliegen in één klap slaan Σκοτώνω δυο μύγες μ' ένα κτύπημα Μ' ένα σμπάρο δυο τρυγόνια Μέσον, άνω
Van de os op de ezel springen Πέφτω από το βόδι στα καπούλια του γαϊδάρου Περνώ δυσκολίες Μέσον, άνω
Hij kust het ringetje van de deur Φιλώ τον χαλκά της πόρτας Είμαι δουλοπρεπής Μέσον, άνω
Zijn gat aan de poort vegen Σκουπίζει τον πισινό του στην πόρτα Δεν δίνω σημασία σε κάτι Μέσον, άνω
Zijn last dragen Περιφέρομαι μ' ένα φορτίο στους ώμους Φαντάζομαι κατάσταση χειρότερη απ' ότι είναι Μέσον, άνω
De ene bedelaar ziet de ander niet graag voor de deur staan Ο ένας ζητιάνος λυπάται τον άλλο που είναι μπροστά στην πόρτα Φοβούμαι τον ανταγωνισμό Μέσον, άνω
Achter het net vissen Ψαρεύω πίσω από το δίχτυ Χάνω την ευκαιρία Μέσον
De grote vissen eten de kleine Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό Μέσον
De zon niet in het water kunnen zien schijnen Δεν βλέπω τον ήλιο να καθρεφτίζεται στο νερό Ζηλεύω την επιτυχία του άλλου Μέσον
Dat hangt als een schijthuis boven de gracht Κρέμεται σαν το παλιόσπιτο πάνω απ' το κανάλι Τι κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια Μέσον
Hij kan door een eiken plank zien als er een gat in zit Οποιοσδήποτε μπορεί να δει μέσα από τη δρύινη σανίδα, αν αυτή έχει τρύπα Δεν υπάρχει λόγος να δηλώνεις το προφανές Μέσον
Uit hetzelfde gat schijten Αποπατούν από την ίδια τρύπα Είναι κώλος και βρακί Μέσον
Je geld in het water gooien Πετά τα χρήματά του στο νερό Τα σκορπά (χρήματα) στους πέντε ανέμους Μέσον
Een morse muur is snel afgebroken Τοίχος με ρωγμές σύντομα θα πέσει Ό,τι έχει κακή διαχείριση σύντομα θ' αποτύχει Μέσον δεξιά
Hij geeft er niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen Δεν τον νοιάζει τίνος σπίτι καίγεται, αρκεί να ζεσταίνεται στις φλόγες του Αρπάζω κάθε ευκαιρία ανεξάρτητα από τις συνέπειες για τους άλλους Μέσον δεξιά
De bok slepen Τραβώ τον βράχο Κάνω κάτι άσκοπο Άνω δεξιά
Nood doet zelfs oude vrouwen rennen Ο φόβος κάνει τη γριά να τρέχει Απρόσμενο γεγονός μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες Άνω δεξιά
Paardenkeutels zijn geen vijgen Η κοπριά των αλόγων δεν είναι σύκα Τα φαινόμενα απατούν Άνω δεξιά
Als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de gracht Όταν τυφλός οδηγεί τυφλό, κι οι δυό πέφτουν στο χαντάκ Δεν έχει νόημα να καθοδηγείσαι από άλλους με την ίδια άγνοια με σένα Άνω δεξιά
De reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent Το ταξίδι δεν τελειώνει όταν μπορείς να διακρίνεις την εκκλησία από το καμπαναριό Μη σταματάς αν δεν ολοκληρωθεί ο σκοπός σου Άνω δεξιά
Niemand zo fijn iets spon of het kwam aan het licht der zon Όλα, όσο καλά κι αν είναι πλεγμένα, στο τέλος βγαίνουν στον ήλιο Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον Άνω δεξιά
Een oogje in het zeil houden Ρίχνε μια ματιά στα πανιά Μένε σε επαγρύπνηση, πρόσεξε Άνω δεξιά
Op de galg schijten Αποπατώ πάνω στην αγχόνη Καμιά τιμωρία δεν με απογοητεύει Άνω δεξιά
Waar aas is vliegen kraaien Όπου είν' το πτώμα, εκεί πάνε και τα κοράκια Όπου κάτι μπορεί να κερδηθεί, όλοι πρώτοι τρέχουν Άνω δεξιά
Met de wind meewaaien Εύκολα πλέεις πριν πιάσει ο άνεμος Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, εύκολα πετυχαίνεις τον στόχο σου Άνω δεξιά
Wie weet waarom de ganzen blootsvoets gaan Ποιος ξέρει γιατί οι χήνες περπατούν ξυπόλητες Για όλα υπάρχει κάποιος λόγος, όχι πάντα προφανής Άνω δεξιά
If I am not meant to be their keeper, I will let geese be geese Αν δεν είμαι ο φύλακάς τους, οι χήνες ας μείνουν χήνες Μη φυτρώνεις εκεί που δε σε σπέρνουν Άνω δεξιά
De beren zien dansen Βλέπω τις αρκούδες να χορεύουν Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει Δεξιά
Wilde beren vertoeven graag bij soortgenoten[note 2] Οι άγριες αρκούδες κάνουν μεταξύ τους παρέα πιο εύκολα παρά με αγνώστους Όμοιος στον όμοιο κι η κοπριά στα λάχανα Δεξιά
De jas over de haag smijten Ρίχνω την κουκούλα κάποιου πάνω από τον φράκτη Πετώ κάτι χωρίς να ξέρω αν θα χρησιμεύσει αργότερα Δεξιά
Tegen de stroom is het kwaad roeien (zwemmen) Κακό να κολυμπάς ενάντια στο ρεύμα Είναι δύσκολο να αντιτίθεσαι στην κοινή γνώμη Δεξιά
De kruik gaat zolang te water tot zij bars Η στάμνα πάει στο νερό μέχρι που τελικά διαλύεται Πολλές φορές πάει η στάμνα στη βρύση, μια θα σπάσει Δεξιά NP-95.jpg
Je moet niet brede riemen snijden uit andermans leer Τα πιο φαρδιά λουριά κόβονται από το δέρμα κάποιου άλλου Κάνω μνημόσυνο με ξένα κόλυβα Δεξιά
Een aal bij de staart hebben Κρατώ το χέλι απ' την ουρά Αναλαμβάνω δύσκολο έργο Δεξιά
Door de mand vallen Πέφτω έξω απ' το καλάθι Αποκαλύπτεται η απάτη μου Δεξιά
Tussen hemel en aarde hangen Κρέμομαι ανάμεσα σε Γη και Ουρανό Βρίσκομαι μπλεγμένος σε παράξενη κατάσταση Δεξιά
Naar het kippenei grijpen en het ganzenei laten lopen Κρατώ το αυγό της κότας κι αφήνω της χήνας Παίρνω κακή απόφαση Δεξιά
Men kan niet gapen tegen een oven Δεν χαζεύεις μπροστά στο φούρνο Αποπειρώμαι κάτι που δεν μπορώ να καταφέρω Κάτω δεξιά
Niet van het ene brood tot het andere weten te geraken Δεν καταφέρνει να πάει από τη μια φρατζόλα στην άλλη Δύσκολα τα φέρνω βόλτα Κάτω δεξιά
Een hark zonder steel Τσουγκράνα χωρίς λαβή Κάνω κάτι άχρηστο[note 2] Κάτω δεξιά
Het bijltje zoeken Ψάχνω το τσεκούρι Ψάχνω να βρω δικαιολογία Κάτω δεξιά
Zijn licht ergens op laten schijnen Το φως του άρχισε να λάμπει Βρήκε ευκαιρία να δείξει το ταλέντο του Κάτω δεξιά
De bijl naar de steel werpen Το τσεκούρι έχει και λαβή Πιθανόν σημαίνει "το όλον"[note 2] Κάτω δεξιά
Die zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen Όταν σου χυθεί το ρύζι δεν μπορείς να το μαζέψεις όλο Όταν κάτι γίνει, δεν ξεγίνεται Κάτω δεξιά
Een stok in het wiel steken Περνάς ένα ραβδί στη ρόδα κάποιου Βάζω "τρικλοποδιά" στα σχέδια κάποιου Κάτω δεξιά
Liefde is waar de geldbuidel hangt Η αγάπη βρίσκεται εκεί που είναι το πουγκί με τα λεφτά Η "αγάπη" συχνά αγοράζεται Κάτω δεξιά
Ze trekken om het langst Τραβώ για να πιάσω το μακρύτερο άκρο Τραβώ στα άκρα για να κερδίσω πλεονέκτημα Κάτω δεξιά
In zijn eigen licht staan Στέκομαι μπροστά στο φως του(nl) Συμπεριφέρομαι έτσι ώστε να εμποδίσω το πλεονέκτημα ή την ευτυχία κάποιου Κάτω δεξιά
Niemand zoekt de ander in de oven, als hij er zich niet zelf in verstopt heeft Κανείς δεν ψάχνει άλλον στον φούρνο, αν δεν έχει κρυφτεί εκεί κι ο ίδιος Φαντάζομαι κακοήθειες άλλων για να κρύψω τις δικές μου Κάτω δεξιά
Hij laat de wereld op zijn duim draaien Έχει τον κόσμο να περιστρέφεται στον αντίχειρά του Έχει το επάνω χέρι Κάτω δεξιά
Voor God een baard van vlas maken Δένω λινή γενειάδα στο πρόσωπο του Χριστού Αποκρύπτω απάτη υπό την επίφαση χριστιανικής ευσέβειας Κάτω δεξιά
Men moet zich krommen, wil men door de wereld kommen Πρέπει να σκύψω για να βγω στον κόσμο Θέλει θυσίες για να πετύχεις Κάτω δεξιά
Ρίχνω τριαντάφυλλα στους χοίρους πρβλ. "Μη δίδετε τα άγια τοις κυσί" Κάτω, μέσον
Als het kalf verdronken is, dempt men de put Κλείνω το πηγάδι αφού πνιγεί το μοσχάρι Στερνή μου γνώση να σ' είχα πρώτα Κάτω, μέσον
Zo mak als een lammetje Είναι αγαθός σαν πρόβατο Αυτός είναι ήρεμος σαν πρόβατο Κάτω, μέσον
Zij hangt haar man de blauwe huik om Βάζει τον γαλάζιο μανδύα στον σύζυγό της Απατά τον σύζυγό της Κάτω, μέσον
Zorg dat daar geen zwarte hond tussen komt Πρόσεξε μη μπει ο μαύρος σκύλο Έχε το νου σου μηπως κάτι πάει στραβά Κάτω, μέσον
De een rokkent wat de ander spint Ο ένας γνέθει στη ρόκα κι ο άλλος τυλίγει το κουβάρι Κι οι δυο διαδίδουν κουτσομπολιά Κάτω, μέσον
Hij draagt de dag met manden uit Μεταφέρω τη μέρα έξω σε καλάθια Κομίζω γλαύκα ες Αθήνας Μέσον
Een kaars voor de duivel branden Ανάβει κερί και στο Διάβολο Κολακεύω και κάνω φίλους χωρίς επιλογή Μέσον
Bij de duivel te biecht gaan Εξομολογούμαι στο Διάβολο Αποκαλύπτω μυστικά στον εχθρό κάποιου Μέσον
Het varken is door de buik gestoken Ο χοίρος στην κοιλιά μαχαιρώνεται Ό,τι έγινε δεν ξεγίνεται Μέσον
Twee honden aen eenen beene, si draghen selden wel overeene Δυό σκύλοι πάνω από ένα κόκκαλο σπάνια συμφωνούν Δεν συμφωνούμε σ' αυτό το σημείο Μέσον
Als twee honden vechten om een been, loopt een derde er mee heen Όταν δυο σκύλοι μαλώνουν για ένα κόκκαλο, ο τρίτος το κλέβει Αυτονόητο Μέσον
Een schuimspaan zijn Είναι τρυπητή κουτάλα Είναι τρακαδόρος Μέσον
Wat heb je aan een mooi bord als het leeg is? Τι να το κάνω το ωραίο πιάτο, όταν είναι άδειο; Η ομορφιά δεν υποκαθιστά την ουσία Μέσον
De haan en de vos hebben elkaar te gast Η αλεπού κι ο πελαργός τρώνε μαζί Δυο απατεώνες πάντα σκεφτονται καθένας το συμφέρον του[note 3] Μέσον
Een oorblazer Είναι ψιθυριστής Διαδίδει κουτσομπολιά Middle
Bij iemand in het krijt staan Κάποιος γράφει με κιμωλία Χρωστά χάρη σε κάποιον Middle
Het is gezond om in het vuur te pissen Είναι σωστό να ουρείς στη φωτιά Κάποια πράγματα θέλουν συνεχή παρακολούθηση Middle
Met hem kan men geen spies draaien Μ' αυτόν δεν μπορείς να γυρίσεις το δόρυ Είναι ολοσχερώς μη συνεργάσιμος Middle
Op hete kolen zitten Κάθεται στα κάρβουνα Κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα Middle
Hij vangt vissen met zijn handen Πιάνει ψάρια χωρίς δίχτυ Εκμεταλλεύεται την εργασία άλλων Middle

Πηγή έμπνευσης για άλλους πίνακες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πίνακας αυτός ενέπνευσε άλλους ζωγράφους να απεικονίσουν πολλαπλές παροιμίες στους πίνακές τους. Μια εικονογράφηση στο περιοδικό Passion Times του Χονγκ Κονγκ απεικονίζει δεκάδες παροιμίες της επαρχίας της Καντόνα.[10][11] Ο πίνακας Proverbidioms του T. E. Breitenbach είναι επίσης εμπνευσμένος από τον πίνακα του Μπρίγκελ και απεικονίζει αγγλικές παροιμίες και ιδιωματικές εκφράσεις.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Η κατάσταση του πίνακα καθιστά σχεδόν αδύνατο τον εντοπισμό του σκύλου.
  2. 2,0 2,1 2,2 Η ακριβής ερμηνεία της παροιμίας δεν είναι γνωστή.
  3. Η παροιμία προέρχεται από τον μύθο του Αισώπου Η αλεπού κι ο πελαργός.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Pieter Bruegel». APARENCES. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  2. Wisse, Jacob. «Pieter Bruegel the Elder (ca. 1525/30–1569)». Heilbrunn Timeline of Art History. Metropolitan Museum of Art. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  3. Rudy, Kathryn M. (2007). «Bruegel's Netherlandish Proverbs and the Borders of a Flemish Book of Hours». Στο: Biemans, Jos· και άλλοι. Manuscripten en miniaturen: Studies aangeboden aan Anne S. Korteweg bij haar afscheid van de Koninklijke Bibliotheek. Zutphen: Walburg. ISBN 9789057304712. 
  4. Erasmus, Desiderius. Adagia (Leiden 1700 έκδοση). University of Leiden: Department of Dutch language and literature. 
  5. O'Kane, Eleanor (1950). «The Proverb: Rabelais and Cervantes». Comparative Literature 2 (4): 360–369. doi:10.2307/1768392. http://www.jstor.org/stable/1768392. Ανακτήθηκε στις 11 August 2013. 
  6. Lebeer, L. (1939–40). «De Blauwe Huyck». Gentsche Bijdragen tot de Kunstgeschiedenis 6: 161–229. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «Die blau huicke is dit meest ghenaemt / Maer des weerelts abuisen het beter betaempt». Prints. Nicolaas Teeuwisse. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  8. Hagen 2000, σελίδες 36-37.
  9. «Spreekwoorden». Middeleeuwen. Literatuurgeschiedenis.nl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2013. 
  10. «熱血時報 - 大粵港諺語 - 阿塗 - 專欄部落». passiontimes.hk. 
  11. «Cantonese Proverbs in One Picture». 廣府話小研究Cantonese Resources. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Orenstein, Nadine M. (ed.) (2001). Pieter Bruegel the Elder: Drawings and Prints. The Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780870999901. CS1 maint: Extra text: authors list (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Netherlandish Proverbs (Bruegel) στο Wikimedia Commons