Παναίτιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Παναίτιος ο Ρόδιος)
Παναίτιος
Ο Παναίτιος, με τη μορφή λογίου του Μεσαίωνα από το Χρονικό της Νυρεμβέργης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Παναίτιος (Αρχαία Ελληνικά)
Γέννηση185 π.Χ. (περίπου)[1][2][3]
Ρόδος
Θάνατος1ος αιώνας π.Χ.[4]
Αθήνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος
συγγραφέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμασχολάρχης της Στωϊκής σχολής (129 π.Χ.–110 π.Χ.)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Παναίτιος (185 - 110/09 π.Χ.) ήταν στωικός φιλόσοφος που καταγόταν από τη Ρόδο.

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Παναίτιος γεννήθηκε γύρω στα 185 π.Χ. Ο πατέρας του, ο Νικαγόρας, ήταν ιερέας της Αθηνάς στη Λίνδο, τόπο κατοικίας της οικογένειάς του. Ο ίδιος ο Παναίτιος έγινε αργότερα ιερέας του Ποσειδώνα. Μεταξύ των προγόνων του συγκαταλέγονταν άρχοντες αλλά και αθλητές. Θα μεταβεί στην Πέργαμο όπου θα μαθητεύσει κοντά στον Κράτητα τον Μαλλώτη, στωϊκό γραμματικό.[5] Έπειτα θα πάει στην Αθήνα όπου θα γίνει μαθητής του Διογένη του Σελεύκιου ή αλλιώς Βαβυλωνίου, καθώς και του Αντίπατρου του Ταρσέως, πριν φύγει για τη Ρώμη.[6] Στην πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας θα συνδεθεί με τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό.[6] Πρώτος αυτός θα εισάγει συστηματικά τη στωική φιλοσοφία στη Ρώμη.[7] Μετά τον θάνατο του Σκιπίωνος Αιμιλιανού το 129 π.Χ., επέστρεψε στην στωική σχολή της Αθήνας, της οποίας και υπήρξε ο τελευταίος αδιαφιλονίκητος σχολάρχης. Με τον Παναίτιο, ο στωικισμός έγινε πολύ πιο εκλεκτικιστικός.[8]

Φιλοσοφικές απόψεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για τον Παναίτιο ο κόσμος δεν είναι ζωντανός οργανισμός, αλλά είναι αιώνιος. Ο θεός βρίσκεται στον αιθέρα, δηλαδή στην σφαίρα των απλανών. Η Ψυχή είναι ζωντανός οργανισμός και διακρίνεται σε έξι μέρη. Από αυτά το σπερματικόν ανήκει στη φύση ενώ η φωνή είναι το ίδιο το ηγεμονικόν στην πράξη. Ως προς την ηθική ορίζει το «τέλος» της ζωής ως ζην «κατά τας δεδομένας ημίν εκ φύσεως αφορμάς», ζητά δηλαδή την πλήρη ανάπτυξη των φυσικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες της ανθρώπινης φύσεως αλλά και τον ανθρώπινο χαρακτήρα.[9]

Συγγραφικό έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πιο περίφημο έργο του ήταν το «Περί Καθηκόντων», η οποία χρησιμοποιήθηκε ως κύρια πηγή από τον Κικέρωνα για το έργο του με τον ίδιο τίτλο, (De officiis). Επίσης έγραψε το «Περί Σωκράτους και των Σωκρατικών»,όλα γραμμένα στη Ρώμη.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Oxford Classical Dictionary» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2012. 4688. Ανακτήθηκε στις 1  Αυγούστου 2022. ISBN-13 978-0-19-173525-7.
  2. 2,0 2,1 «Большая российская энциклопедия». (Ρωσικά) Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 2702302. Ανακτήθηκε στις 1  Αυγούστου 2022.
  3. 3,0 3,1 διάφοροι συγγραφείς: (Ιταλικά) Treccani Philosophy. Ινστιτούτο της Ιταλικής Εγκυκλοπαίδειας. 2009. www.treccani.it/enciclopedia/elenco-opere/Dizionario_di_filosofia. Ανακτήθηκε στις 1  Αυγούστου 2022.
  4. διάφοροι συγγραφείς: «Enciclopedia Treccani» (Ιταλικά) Ινστιτούτο της Ιταλικής Εγκυκλοπαίδειας. 1935. panezio-di-rodi. Ανακτήθηκε στις 1  Αυγούστου 2022.
  5. Τατάκης 1980, σελ. 130
  6. 6,0 6,1 Τατάκης 1980, σελ. 134
  7. Τατάκης 1980, σελ. 138
  8. Οι W.W.Windelband - H. Heimssoeth, Εγχειρίδιο Ιστορίας της Φιλοσοφίας, τομ.Α΄, μτφρ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλος, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα 1986, σελ.188 μιλούν για συγκρητισμό
  9. Μυρτώ Δραγώνα-Μονάχου, «Η Μέση Στοά», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών,τομ.Ε (1974), σελ.301

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τατάκης, Βασίλειος (1980). Παναίτιος ο Ρόδιος. Ιδρυτής της Μέσης Σχολής. Αθήνα: Οι εκδόσεις των φίλων. σελίδες 128–147.