Μετάβαση στο περιεχόμενο

Παλμύρα (σύγχρονη πόλη)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά την σύγχρονη πόλη. Για για την αρχαία πόλη, δείτε: Παλμύρα (αρχαία πόλη).
Ταντμούρ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ταντμούρ
34°33′36″N 38°16′2″E
ΧώραΣυρία
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο της Χομς
Υψόμετρο405 μέτρα
Πληθυσμός51.323 (2004)
Τηλ. κωδ.31
Ζώνη ώραςUTC+02:00
UTC+03:00
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Παλμύρα (αραβικά تدمر) επίσης γνωστή ως Ταντμούρ (αραβικά: تَدْمُر‎‎), είναι πόλη στην κεντρική Συρία, διοικητικά υπαγόμενη στο Κυβερνείο Χομς. Βρίσκεται σε μια όαση στη μέση της Συριακής Ερήμου, 215 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Δαμασκού και 180 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του ποταμού Ευφράτη. Τα ερείπια της αρχαίας Παλμύρας, παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO, βρίσκονται περίπου 500 μέτρα νοτιοδυτικά του σύγχρονου κέντρου της πόλης. Οι πλησιέστερες περιοχές περιλαμβάνουν Αράκ στα ανατολικά, την Αλ-Σουχνά στα βορειοανατολικά, το Τιάς στα δυτικά και την Αλ Καριτάιν στα νοτιοδυτικά.

Η Παλμύρα είναι το διοικητικό κέντρο μιας περιφέρειας και μιας υποπεριφέρειας με το ίδιο όνομα. Η πόλη είχε πληθυσμό 51.323 κατοίκων και η υποεπαρχία είχε πληθυσμό 55.062 κατά την απογραφή του 2004. Οι κάτοικοι της Παλμύρας καταγράφηκαν ως κυρίως Σουνίτες Μουσουλμάνοι το 1838. Η Παλμύρα έχει μια μικρή χριστιανική κοινότητα. Η πόλη έχει μια καθολική εκκλησία, η οποία είναι η μόνη εκκλησία στην πόλη. Κατά τη διάρκεια του Συριακού εμφυλίου πολέμου, ο πληθυσμός της πόλης αυξήθηκε σημαντικά λόγω εσωτερικών εκτοπισμένων προσφύγων από άλλα μέρη της χώρας. [1] Το 2024 η πόλη καταλήφθηκε από τον Συριακό ελεύθερο στρατό.

Φοίνικες στην πόλη της Παλμύρα.

Στα αραβικά, και οι δύο πόλεις είναι γνωστές ως «Ταντμούρ» (η αρχαία και η σύγχρονη Παλμύρα). Το Ταντμούρ είναι το σημιτικό και παλαιότερο επιβεβαιωμένο ιθαγενές όνομα της πόλης. Εμφανίστηκε στο πρώτο μισό της δεύτερης χιλιετίας π.Χ.[2] Η ετυμολογία της λέξης «Ταντμούρ» είναι ασαφής. Ο Άλμπερτ Σούλτενς (Ολλανδός φιλόλογος) θεώρησε ότι προέρχεται από τη σημιτική λέξη για τους χουρμάδες («ταμάρ»),[note 1][4] αναφερόμενος στους φοίνικες που περιβάλλουν την πόλη.[note 2][6] Ο Σύρος γεωγράφος του 13ου αιώνα, Γιακούτ αλ-Χαμάουι, αναφέρει ότι το Ταντμούρ ήταν το όνομα της κόρης ενός από τους μακρινούς απογόνους του Νώε και ότι θάφτηκε στην πόλη.[7]

Στα αγγλικά και σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες, οι αρχαίες και οι σύγχρονες πόλεις είναι κοινώς γνωστές ως «Παλμύρα». Το όνομα «Παλμύρα» εμφανίστηκε στις αρχές του πρώτου αιώνα μ.Χ.,[2] στα έργα του Πλίνιου του Πρεσβύτερου,[8] και χρησιμοποιήθηκε σε όλο τον ελληνορωμαϊκό κόσμο.[4] Η γενική άποψη υποστηρίζει ότι η «Παλμύρα» προέρχεται από το «Ταντμούρ» είτε ως παραλλαγή, κάτι που υποστηρίχθηκε από τον Σούλτενς,[note 3][4] είτε ως μετάφραση χρησιμοποιώντας την ελληνική λέξη για την «παλάμη»,[note 4][10] κάτι το οποίο υποστηρίζεται από τον Ζαν Σταρκί (Γάλλος ιερέας).[2] Ο Μάικλ Πάτρικ Ο' Κόνορ υποστήριξε την χουρριτική προέλευση τόσο της «Παλμύρας» όσο και του «Ταντμούρ»,[2] επικαλούμενος την αδυναμία εξήγησης των αλλαγών στις θεωρητικοποιημένες ρίζες και των δύο ονομάτων, οι οποίες αντιπροσωπεύονται από την προσθήκη ενός -ντ- στο «Ταμάρ» και ενός -ρα- στην «παλάμη».[10] Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το «Ταντμούρ» προέρχεται από τη λέξη των Χουρριτών «ταντ», που σημαίνει «αγαπώ», + ένα τυπικό σχηματικό ύφος μεσαίου φωνήεντος (mVr) των Χουρριτών «μαρ».[6] Η λέξη «Παλμύρα» προέρχεται από τη λέξη «παλ», που σημαίνει «γνωρίζω», + την ίδια μεσαίου φωνήεντος mVr μορφή «μαρ».[6]

Υπάρχει μια συριακή ετυμολογία για το Ταντμούρ, που αναφέρεται στο ντμρ «να αναρωτιέμαι» και στην Τεντμουρτά (αραμαϊκά: ܬܕܡܘܪܬܐ) «θαύμα». Έτσι, η Ταντμούρα σημαίνει «αντικείμενο θαύματος», που επιβεβαιώθηκε πιο πρόσφατα από τους Φράνς Άλχεϊμ και την Ρουθ Άλχειμ-Στιλ (1973), αλλά είχε απορριφθεί από τους Ζαν Σταρκί (1960) και αργότερα από τον Μιχάλ Γκαουλικόφσκι (1974).[11]

Η Παλμύρα είναι μια σύγχρονη πόλη που αναπτύχθηκε δίπλα στα αρχαία ερείπια, αναπτύσσοντας βόρεια του ιστορικού χώρου (από την πάνω πλευρά). Είναι διατεταγμένη σε ένα πλέγμα, με την οδό Κουατλί ως τον κύριο άξονα της πόλης, που εκτείνεται από ανατολικά προς δυτικά από την Πλατεία του Προέδρου στο δυτικό άκρο. Από καιρό αποτελεί σημαντικό τουριστικό κέντρο, προσελκύοντας επισκέπτες που θέλουν να εξερευνήσουν τα διάσημα ερείπιά της. Διαθέτει επίσης ένα μουσείο που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της πόλης. Η Παλμύρα φιλοξενεί επίσης ένα ετήσιο συριακό πολιτιστικό φεστιβάλ που τιμά την πλούσια κληρονομιά της, και ένα αεροδρόμιο εξυπηρετεί την περιοχή (το αεροδρόμιο της Παλμύρας). Ένα από τα γνωστά τοπόσημά της είναι η φυλακή της Παλμύρας, η οποία ιστορικά είναι γνωστή για την κράτηση πολλών αντιπάλων διαδοχικών συριακών καθεστώτων.

Εκτός από την τουριστική της σημασία, η Παλμύρα είναι κέντρο για τις βιομηχανίες εξόρυξης φωσφορικών αλάτων και φυσικού αερίου της Συρίας. Το πρώτο κρατικό ορυχείο φωσφορικών αλάτων άνοιξε κοντά στην πόλη το 1971,[12] ενώ το 1978 ξεκίνησαν οι εργασίες για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής που θα συνέδεε αυτά τα ορυχεία με το λιμάνι της Ταρτούς. Το 1986, Σοβιετικοί επιθεωρητές ανακάλυψαν μεγάλες ποσότητες σιδηρομεταλλεύματος κοντά στην Παλμύρα, εδραιώνοντας τη θέση της πόλης ως κέντρου των ορυκτών πόρων της Συρίας.[12]

Κλιματικά δεδομένα Παλμύρα (1991–2020 κανονικά, ακραία 1928–2016)
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) 21.4 27.4 36.0 38.8 42.4 45.3 48.3 47.0 43.6 38.5 31.2 24.2 48,3
Μέση Μέγιστη °C (°F) 12.4 15.1 19.6 25.8 31.4 36.1 38.8 38.7 34.7 28.5 20.0 13.9 26,25
Μέση Μηνιαία °C (°F) 7.6 9.6 13.5 19.0 24.2 28.4 30.7 30.7 27.3 21.9 14.0 9.0 19,66
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 2.7 4.1 7.3 12.2 16.9 20.6 22.5 22.6 19.9 15.3 8.0 4.0 13,01
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) −10.4 −7.6 −6.7 −1 4.0 12.2 12.5 14.9 9.0 3.2 −6.1 −8.5 −10,4
Υετός mm (ίντσες) 20,6 19,9 21,1 20,8 6,9 0,2 0
(0)
0
(0)
0,1 10,8 14,2 21,1 135,7
υγρασίας 73 64 54 33 39 34 37 39 42 45 56 72 49
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 1.0 mm) 4.3 3.8 3.4 2.8 1.3 0.0 0.0 0.0 0.1 2.0 2.6 4.0 24,3
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας 164.3 184.8 229.4 258.0 319.3 363.0 381.3 362.7 297.0 263.5 213.0 164.3 3.200,6
Μέσες ημερήσιες ώρες ηλιοφάνειας 5.3 6.6 7.4 8.6 10.3 12.1 12.3 11.7 9.9 8.5 7.1 5.3 8,8
Πηγή #1: NOAA (precipitation and sun 1961–1990)[13] Meteostat[14]
Πηγή #2: Deutscher Wetterdienst (humidity, 1956–1978),[15] Meteo Climat (record highs and lows)[16]
  1. Η σημιτική λέξη Ταντμούρ είναι η κοινή ρίζα για τις λέξεις που προσδιορίζουν τους χουρμάδες φοίνικα στα αραβικά, τα εβραϊκά, τα γκέεζ και άλλες σημιτικές γλώσσες.[3]
  2. Η Εβραϊκή Βίβλος αναφέρει το «Τατμούρ» ως πόλη που χτίστηκε από τον Σολομώντα, ο Σούλτενς υποστήριξε ότι γράφεται «Ταμόρ» και στο περιθώριο «Ταντμούρ».[4] Ο Σούλτενς θεωρούσε ότι το «Ταμόρ» προέρχεται από το «Ταμάρ»,[4] ωστόσο, η συμπερίληψη ενός -ντ- στο "Ταμάρ" δεν μπορεί να εξηγηθεί.[5]
  3. Σύμφωνα με τον Σούλτενς, οι Αρχαίοι Ρωμαίοι άλλαξαν το όνομα από «Ταντμούρ» σε «Ταντμούρα» και αργότερα σε «Παλμούρα» (από τη λατινικήλέξη «πάλμα», που σημαίνει φοίνικες.[2] Στη συνέχεια, το όνομα έφτασε στην τελική του μορφή «Παλμύρα».[9]
  4. Το όνομα θα μπορούσε να είναι μετάφραση της λέξης «Ταντμόρ» (υποθέτοντας ότι σήμαινε φοίνικας) και να προέρχεται από την ελληνική λέξη παλάμη.[5]
  1. Barnard, Anne; Saad, Hwaida (2015-05-20). «ISIS Fighters Seize Control of Syrian City of Palmyra, and Ancient Ruins». The New York Times. https://www.nytimes.com/2015/05/21/world/middleeast/syria-isis-fighters-enter-ancient-city-of-palmyra.html. Ανακτήθηκε στις 2015-05-20. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Yoël L. Arbeitman (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. σελ. 238. ISBN 9789068311433. 
  3. A. Murtonen (1989). Hebrew in Its West Semitic Setting: A Comparative Survey of Non-Masoretic Hebrew Dialects and Traditions, Deel 1. BRILL. σελ. 445. ISBN 9004088997. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Richard Stephen Charnock (1859). Local Etymology: A Derivative Dictionary of Geographical Names. Houlston and Wright. σελ. 200. 
  5. 5,0 5,1 Yoël L. Arbeitman (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. σελ. 235. ISBN 9789068311433. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Yoël L. Arbeitman (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. σελ. 236. ISBN 9789068311433. 
  7. Le Strange, 1890, p. 541
  8. Yoël L. Arbeitman (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. σελ. 248. ISBN 9789068311433. 
  9. Richard Stephen Charnock (1859). Local Etymology: A Derivative Dictionary of Geographical Names. Houlston and Wright. σελ. 201. 
  10. 10,0 10,1 Arbeitman, Yoël L. (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. ISBN 978-90-6831-143-3. 
  11. Arbeitman, Yoël L. (1988). A Linguistic Happening in Memory of Ben Schwartz: Studies in Anatolian, Italic, and Other Indo-European Languages. Peeters Publishers. σελ. 248. ISBN 9068311433. 
  12. 12,0 12,1 Federal Research Division, p. 169.
  13. Πρότυπο:Cite FTP
  14. «Palmyra Climate : Temperature 1991-2020». Meteostat. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2024. 
  15. «Klimatafel von Palmyra / Syrien» (PDF). Baseline climate means (1961-1990) from stations all over the world (στα Γερμανικά). Deutscher Wetterdienst. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2017. 
  16. «Station Palmyre» (στα Γαλλικά). Meteo Climat. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Tadmur στο Wikimedia Commons