Πάνος Κατσαρέας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πάνος Κατσαρέας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1912
Θάνατος1947
Γεράκι
Χώρα πολιτογράφησηςΕλληνική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός

Ο Πάνος Κατσαρέας (1912 - 1947) ήταν αξιωματικός του ελληνικού Στρατού Ξηράς που κατά τη διάρκεια της κατοχής εντάχθηκε στα Τάγματα Ασφαλείας. Στη συνέχεια, την περίοδο του εμφυλίου πολέμου σχημάτισε[1] την παραστρατιωτική οργάνωση ΕΑΟΚ (Εθνικές Αντικομμουνιστικές Ομάδες Κυνηγών) με κύριο σκοπό την εξόντωση των Κομμουνιστών.[εκκρεμεί παραπομπή]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1912 στην Πολιάνα της Μεσσηνιακής Μάνης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο Αρεόπολης και αποφοίτησε από τη Σχολή Υπαξιωματικών. Σταδιοδρόμησε αρχικά ως υπαξιωματικός του Στρατού ενώ το 1938 έγινε αξιωματικός, καθώς ονομάσθηκε ανθυπολοχαγός Αυτοκινήτων.[2]

Μετά την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα και την έναρξη της Κατοχής, εντάχθηκε στην εθνικιστική οργάνωση Ελληνικός Στρατός που δραστηριοποιήθηκε στην Πελοπόννησο και ανέλαβε καθήκοντα διμοιρίτη στο συγκρότημα Ταϋγέτου με διοικητή τον συνταγματάρχη Αθανάσιο Γιαννακόπουλο.[3]. Το φθινόπωρο του 1943, μετά τη διάλυση της εν λόγω οργάνωσης από τον ΕΛΑΣ, ο Κατσαρέας εντάχθηκε στα Τάγματα Ασφαλείας Λακωνίας.[4] Στο πλαίσιο της συμμετοχής του στα Τάγματα Ασφαλείας, έδωσε σκληρές μάχες με τις δυνάμεις των ανταρτών στη Σοχά Λακωνίας,[5] στη Μηλιά και στη Σελίνιτσα της Μάνης.[6]

Στις 6 Ιουνίου 1946 ίδρυσε τις παρακρατικές Εθνικές Αντικομμουνιστικές Ομάδες Κυνηγών (ΕΑΟΚ), η δράση των οποίων εκτεινόταν, εκτός από την Λακωνία, στην Μεσσηνία και, μερικώς, σε χωριά της νότιας Αρκαδίας.[7] Η ίδρυση της οργάνωσης υποστηρίζεται[8] ότι υπαγορεύθηκε από το γραφείο του τότε υπουργού Στρατιωτικών Πέτρου Μαυρομιχάλη. Ως ηγετικό στέλεχος των παραστρατιωτικών στην περιοχή πίεζε ποικιλοτρόπως[9] τους κατοίκους αποτελώντας[9] την αιχμή του δόρατος της ονομαζόμενης «λευκής τρομοκρατίας».

Μάλιστα, δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι άνδρες του πρωτοστάτησαν σε επιθέσεις κατά αμάχων (κυρίως συγγενών ανταρτών) όπως στη Βαμβακού Λακωνίας, όπου τον Οκτώβριο του 1946, μετά από μάχη, δεκάδες κάτοικοι που κατηγορήθηκαν ως συνεργάτες των ανταρτών του ΔΣΕ εκτελέστηκαν μαζικά από άνδρες των ΕΑΟΚ. Σύμφωνα με τότε πληροφόρηση της εφημερίδας Ελευθερία οι εκτελεσθέντες ήταν τουλάχιστον 42,[10] σε νεότερες έρευνες ο κατάλογος των εκτελεσθέντων μόνο μέσα στην Βαμβακού είναι συνολικά 28.[11]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 20 Μαρτίου 1947 ο Κατσαρέας φονεύθηκε έξω από το χωριό Γεράκι, σε ενέδρα μαχητών του Αρχηγείου Πάρνωνα του Δημοκρατικού Στρατού, υπό τον Τάκη Γεωργόπουλο, μετά από εντολή του αρχηγού του τοπικού ΔΣΕ, Θεόδωρου Πρεκεζέ.[12] Για αντίποινα τα μέλη της ΕΑΟΚ εισέβαλαν στις φυλακές Γυθείου και εκτέλεσαν περίπου τριάντα αριστερούς κρατούμενους. Παρά το ισχυρό πλήγμα του θανάτου του Κατσαρέα, η οργάνωση του εξακολούθησε να υφίσταται, συνεχίζοντας τόσο τις μάχες κατά των ανταρτών όσο και τις βιαιοπραγίες κατά πολιτών.

Ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο οποίος ήταν τότε υπουργός Εσωτερικών στην πολυκομματική κυβέρνηση συνασπισμού του Δημητρίου Μάξιμου, χαρακτήρισε τον Κατσαρέα «νέο Παύλο Μελά»[13] και δικαιολόγησε τα αντίποινα σε βάρος αριστερών επειδή «επρόκειτο περί καθολικής εξεγέρσεως του εθνικόφρονος λαού της Λακωνίας».[13]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ο Εμφύλιος μόνο ως μυθιστόρημα[νεκρός σύνδεσμος], από την εφημερίδα "Εποχή"
  2. Πετροπουλέας, Μιχάλης Παναγιώτου. Μνημόνιο της Οικογένειας των Πετροπουλέων. σελ. 46. 
  3. Κοσιώρη Ιωάννου Ανδρέου, Το χρονικό της Εθνικής Αντιστάσεως Πελοποννήσου 1941-1945, Αθήνα, Δεκέμβριος 1992, σελ 95.
  4. Κοσμάς Αντωνόπουλος, Εθνική Αντίστασις 1941-1945, Αθήνα 1964, σελ 809 - 811.
  5. ΓΕΣ, Αρχεία Εθνικής Αντίστασης, τόμος 8ος, ΔΙΣ, σελ 180 - 181.
  6. ΓΕΣ,τόμος 8ος, σελ 250.
  7. Τριανταφύλλου, Σπύρος. Οι αετοί της Μάνης. Αθήνα. 
  8. Σόλων Ζέφυρος Γρηγοριάδης, Ο εμφύλιος 1946 - 1949, τόμος Β΄, εκδόσεις "Το Βήμα", σελ. 171
  9. 9,0 9,1 Πολυχρόνης Βόγλης, «Η βία του πολέμου: Ελλάδα, 1941-1949» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine., Διεθνές Συνέδριο, Πανεπιστημίου Αιγαίου
  10. Βλ. εφημερίδα «Ελευθερία», 16 Οκτωβρίου 1946.
  11. ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΩΝ. ΛΕΦΑ Δ. Φ., Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (Δημιουργία - Ανάπτυξη - Ήττα), Εκδόσεις Αλφειός, Αθήνα 1998, τόμος Α', σελ 951
  12. ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΩΝ. ΛΕΦΑ Δ. Φ., Ο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ (Δημιουργία - Ανάπτυξη - Ήττα), Εκδόσεις Αλφειός, Αθήνα 1998, σελ. 114 τόμος Α
  13. 13,0 13,1 Ριζοσπάστης, 26 Μαρτίου 1947, σελίδες 1-2, «Καλώς εσφάγησαν!»