Ο σοφάς, ηθική ιστορία
 | |
| Συγγραφέας | Κλωντ Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν |
|---|---|
| Τίτλος | Le Sopha, conte moral |
| Γλώσσα | Γαλλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1742 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο σοφάς, ηθική ιστορία (γαλλικός τίτλος: Le Sopha, conte moral) είναι ελευθεριακό μυθιστόρημα του Κλωντ Προσπέρ Ζολιό ντε Κρεμπιγιόν, γνωστού ως Κρεμπιγιόν υιός, που γράφτηκε το 1737, κυκλοφόρησε κρυφά το 1740 και δημοσιεύτηκε το 1742.[1]
Πολλοί από τους χαρακτήρες του μυθιστορήματος είναι σατιρικά πορτρέτα σημαντικών και ισχυρών ανθρώπων της εποχής του Κρεμπιγιόν. Ο συγγραφέας δράττεται της ευκαιρίας για να γελοιοποιήσει την υποκρισία με τις διάφορες μορφές της: κοσμική αξιοπρέπεια, αρετή, θρησκευτική αφοσίωση. Συγκεκριμένα, στο πρόσωπο του γελοίου σουλτάνου Σαχ Μπαχάμ οι σύγχρονοι αναγνώρισαν τον Λουδοβίκο ΙΕ'. [2]
Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιστορία αφορά έναν νεαρό αυλικό, τον Αμανζέ, τον οποίο ο Μπράχμα μεταμόρφωσε σε σοφά-καναπέ και θα ξαναβρεί την ανθρώπινη μορφή του μόνο όταν δύο παρθένοι εραστές ολοκληρώσουν το πάθος τους πάνω του. Το μυθιστόρημα είναι δομημένο ως μια ιστορία πλαισίου σε ένα ανατολίτικο σκηνικό, που υποδηλώνει ρητά τις Χίλιες και μια νύχτες, όπου ο Αμανζέ αφηγείται στον σουλτάνο Σαχ Μπαχάμ και τη σουλτάνα για να διασκεδάσει την πλήξη τους τις ερωτικές περιπτύξεις επτά ζευγαριών, τις οποίες είδε στον καναπέ του. Το μεγαλύτερο επεισόδιο, αυτό της Ζουλίκα, περιλαμβάνει εννέα κεφάλαια. Το τελευταίο επεισόδιο αφορά τους δύο έφηβους Ζεϊνίς και Φηλέα και πληροί την προϋπόθεση που του επιτρέπει να απελευθερωθεί. Ο Αμανζέ, βλέποντας την αθώα ευχαρίστησή τους, ελευθερώνεται μέσα από την εμπειρία της ενάρετης αγάπης.[3]
Δημοσίευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το βιβλίο κυκλοφορούσε ήδη κρυφά πολύ πριν από την επίσημη έκδοσή του το 1742, παρά τις απαγορεύσεις της λογοκρισίας που του είχαν επιβληθεί. Τον Φεβρουάριο 1742 δημοσιεύτηκε ανώνυμα, ωστόσο σύντομα ανακαλύφθηκε ότι ο συγγραφέας ήταν ο Κρεμπιγιόν υιός και εξορίστηκε σε απόσταση 30 λευγών από το Παρίσι στις 7 Απριλίου 1742 λόγω του κυνισμού του έργου της σάτιρας και της ασέβειάς του. Μπόρεσε να επιστρέψει στο Παρίσι στις 22 Ιουλίου, αφού ισχυρίστηκε ότι το έργο το είχε παραγγείλει ο Φρειδερίκος Β' της Πρωσίας και ότι είχε δημοσιευθεί παρά τη θέλησή του.[4]
Επίδραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σκανδαλώδες βιβλίο είχε τεράστια επιτυχία τόσο στη Γαλλία όσο και το εξωτερικό. Το βιβλίο είναι ορατό, διακρίνεται στην άκρη του καναπέ, στην Τουαλέτα, πίνακα από τη σειρά 6 σατιρικών έργων ζωγραφικής του Ουίλλιαμ Χόγκαρθ με τίτλο Γάμος της μόδας που φιλοτέχνησε το 1743-1745. [5]
Η επίδραση του έργου είναι σαφής στα Αδιάκριτα κοσμήματα του Ντιντερό, όπου το δαχτυλίδι του ήρωα παίζει τον ίδιο ρόλο ως ηδονοβλεπτικό αντικείμενο με τον καναπέ του Κρεμπιγιόν. Αναφέρεται επίσης στις Επικίνδυνες σχέσεις του Λακλό όπου η μαρκησία ντε Μερτέιγ διαβάζει ένα κεφάλαιο του βιβλίου και στην Πριγκίπισσα της Βαβυλώνας (1767) του Βολταίρου.[2]
Είναι επίσης το βιβλίο που ο κύριος Μερκάπταν, που αποκαλεί τον δικό του καναπέ Κρεμπιγιόν, δίνει στη Ρόζι στο μυθιστόρημα του Άλντους Χάξλεϋ Κολασμένος χορός (1923).
Ελληνική μετάφραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο σοφάς, μετάφραση: Αγγελική Τσέλιου, εκδόσεις Δελφίνι, 1995[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ . «goodreads.com/review/Le Sopha, conte moral».
- ↑ 2,0 2,1 . «maremurex.net/crebillon».
- ↑ . «gallica.bnf.fr/ark:/Le Sopha : conte moral / Crébillon fils».
- ↑ Maurice Dutrait, Étude sur la vie et le théâtre de Crébillon (1674-1762), Genève, Slatkine Reprints, 1970, iv, 570 p., p. 72.
- ↑ . «nationalgallery.org.uk/paintings/william-hogarth-marriage-a-la-mode-4-the-toilette».
- ↑ . «protoporia.gr/krempigion-yios-o-sofas».