Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ο σκεπτόμενος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο σκεπτόμενος
Ο σκεπτόμενος του Ογκίστ Ροντέν στο Μουσείο Ροντέν στο Παρίσι
ΟνομασίαΟ σκεπτόμενος
ΔημιουργόςQ30755
Έτος δημιουργίας1904
Είδοςγλυπτική
Πλάτος98
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο σκεπτόμενος (γαλλικά: ''Le Penseur''), του Γάλλου γλύπτη Ογκίστ Ροντέν, είναι χάλκινο γλυπτό που απεικονίζει μια γυμνή ανδρική φιγούρα ηρωικού μεγέθους, που κάθεται πάνω σε μεγάλο βράχο και είναι γερμένη προς τα εμπρός. Ο άνδρας έχει τον δεξιό του αγκώνα ακουμπισμένο πάνω στον αριστερό του μηρό, ενώ το πίσω μέρος του δεξιού του χεριού στηρίζει το πιγούνι του σε μια στάση που υποδηλώνει βαθιά σκέψη και περισυλλογή. Αυτή η παγκοσμίως αναγνωρίσιμη έκφραση της «βαθιάς σκέψης» έχει κάνει το συγκεκριμένο γλυπτό ένα από τα πιο ευρέως γνωστά έργα τέχνης στον κόσμο και έχει γίνει το εμβληματικό σύμβολο της σκέψης. Εικόνες του γλυπτού σε προφίλ χρησιμοποιούνται συχνά για να συμβολίσουν τη φιλοσοφία και άλλες πρακτικές στοχασμού ή ενδοσκόπησης.

Ο Ροντέν συνέλαβε τη φιγούρα ως μέρος του έργου του Οι Πύλες της Κολάσεων το οποίο του παραγγέλθηκε το 1880, αλλά το πρώτο από τα γνωστά εκμαγεία από ορχείχαλκο για το έργο έγινε το 1904 και σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο Ροντέν, στο Παρίσι.

Υπάρχουν άλλα 27 γνωστά ορειχάλκινα εκμαγεία πλήρους μεγέθους της φιγούρας, τα οποία έχουν ύψος περίπου 185 εκατοστών, αν και δεν έγιναν όλα υπό την επίβλεψη του Ροντέν. Διάφορες άλλες εκδοχές, αρκετές από τις οποίες σε γύψο, καθώς και μελέτες και μεταθανάτια εκμαγεία, υπάρχουν σε μια σειρά από μεγέθη.

Προέλευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο σκεπτόμενος στις Πύλες της Κολάσεων που βρίσκεται στο Μουσείο Ροντέν στο Παρίσι

Ο σκεπτόμενος αρχικά ονομάστηκε Ο ποιητής (γαλλικά: ''Le Poète''), και ήταν μέρος μιας μεγάλης αποστολής που ξεκίνησε το 1880 για ένα πλαίσιο πόρτας το οποίο ονομάζεται Οι πύλες της Κολάσεως. Ο Ροντέν το βάσισε πάνω στο ποίημα των αρχών του 14ου αιώνα με τίτλο Θεία κωμωδία του Ντάντε Αλιγκέρι, ενώ οι περισσότερες από τις φιγούρες του έργου αντιπροσώπευαν τους κύριους χαρακτήρες του ποιήματος με τον Σκεπτόμενο να βρίσκεται στο κέντρο της σύνθεσης πάνω από την πόρτα και να είναι κάπως μεγαλύτερος από τις περισσότερες άλλες φιγούρες. Ορισμένοι κριτικοί πιστεύουν ότι το έργο προοριζόταν αρχικά να απεικονίσει τον Δάντη στις πύλες της Κολάσεως, να στοχάζεται το σπουδαίο του ποίημα.

Άλλοι κριτικοί απορρίπτουν αυτήν τη θεωρία, επισημαίνοντας ότι η φιγούρα είναι γυμνή, ενώ ο Δάντης είναι πλήρως ντυμένος σε όλο το ποίημά του και ότι η σωματική διάπλαση του γλυπτού δεν αντιστοιχεί στη θηλυπρεπή φιγούρα του Δάντη.[1] Το γλυπτό είναι γυμνό, καθώς ο Ροντέν ήθελε μια ηρωική φιγούρα στα χνάρια της παράδοσης του Μιχαήλ Αγγέλου, να αντιπροσωπεύει τη διάνοια αλλά και την ποίηση.[2] Άλλοι κριτικοί είδαν το γλυπτό ως αυτοπροσωπογραφία.[1][3] Αυτή η λεπτομέρεια από τις Πύλες της Κολάσεως ονομάστηκε για πρώτη φορά Ο σκεπτόμενος από κάποιους εργάτες ενός χυτηρίου, οι οποίοι παρατήρησαν την ομοιότητά της με το άγαλμα του Λαυρεντίου των Μεδίκων, δούκα του Ουρμπίνο από τον Μιχαήλ Άγγελο, το οποίο ονομάζεται Ο στοχαστής (ιταλικά: Il Pensieroso).[1]

Το μοντέλο του Ροντέν, ο πυγμάχος Ζαν Μπο

Το μοντέλο για αυτό το γλυπτό, όπως και για άλλα έργα του Ροντέν, ήταν ο μυώδης Γάλλος παλαιστής Ζαν Μπο, ο οποίος εμφανιζόταν ως επί το πλείστον σε κακόφημες περιοχές. Ο Ζαν Μπο εμφανίστηκε επίσης στο ελβετικό χαρτονόμισμα των 50 φράγκων του 1911 από τον Ελβετό ζωφράφο Φέρντιναντ Χόντλερ.

Το πρωτότυπο έργο βρίσκεται στο Μουσείο Ροντέν στο Παρίσι. Το γλυπτό έχει ύψος 72 εκ., ήταν φτιαγμένο από ορχείχαλκο και έχει λεπτή και γυαλισμένη πατίνα. Το έργο απεικονίζει μια γυμνή ανδρική φιγούρα σε ηρωικό μέγεθος που είναι τεταμένη, μυώδης και εσωτερικευμένη, να συλλογίζεται τις πράξεις και τη μοίρα των ανθρώπων ενώ κάθεται πάνω σε έναν βράχο. Φαίνεται να γέρνει, με τον δεξιό του αγκώνα να είναι τοποθετημένος πάνω στον αριστερό του μηρό και να κρατά το βάρος του πιγουνιού του στο πίσω μέρος της δεξιάς του παλάμης. Η στάση αυτή είναι μια εκδήλωση βαθιάς σκέψης και περισυλλογής και το άγαλμα χρησιμοποιείται συχνά ως εικόνα για να αναπαραστήσει τη φιλοσοφία. Αυτό, καθώς και πολλά άλλα έργα του Ροντέν, ήταν κάτι πρωτοποριακό για τον μοντερνισμό και προανήγγειλαν μια νέα εποχή της τρισδιάστατης καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Το έργο μεγεθύνθηκε το 1902 σε ύψος 181 εκ. Η μνημειακή εκδοχή έγινε το πρώτο έργο του καλλιτέχνη που τοποθετήθηκε σε δημόσιο χώρο. Η φιγούρα σχεδιάστηκε για να φαίνεται από κάτω και συνήθως εμφανίζεται πάνω σε μια αρκετά υψηλή πλίνθο, αν και τα ύψη που επιλέγουν οι διάφοροι ιδιοκτήτες ποικίλλουν σημαντικά.

Αντίγραφα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο χάλκινο εκμαγείο του γλυπτού Ο σκεπτόμενος (1884), Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώριας, Μελβούρνη, Αυστραλία

Ο σκεπτόμενος έχει αναπαραχθεί σε πολλαπλές εκδόσεις και βρίσκεται σε όλο τον κόσμο, αλλά η ιστορία της εξέλιξης από τα μοντέλα μέχρι τα εκμαγεία δεν είναι ακόμα εντελώς ξεκάθαρη. Περίπου 28 ορειχάλκινα εκμαγεία μνημειακών διαστάσεων βρίσκονται σε μουσεία και δημόσιους χώρους. Επιπλέον, υπάρχουν γλυπτά διαφορετικών μεγεθών καθώς και γύψινες παραλλαγές (συχνά βαμμένες στο χρώμα του ορείχαλκου) τόσο σε μνημειακά όσο και σε μικρότερα μεγέθη. Μερικά νεότερα εκμαγεία έχουν παραχθεί μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη και δεν θεωρούνται μέρος της αρχικής παραγωγής.

Ο Ροντέν έφτιαξε την πρώτη μικρή γύψινη έκδοση γύρω στο 1881. Η πρώτη ορειχάλκινη έκδοση δημιουργήθηκε το 1884 και φυλάσσεται στην Εθνική Πινακοθήκη της Βικτώριας στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Το πρώτο μοντέλο πλήρους κλίμακας παρουσιάστηκε στο Salon des Beaux-Arts στο Παρίσι το 1904. Μια δημόσια συνδρομή χρηματοδότησε μια χύτευση του ορείχαλκου, η οποία έγινε ιδιοκτησία του δήμου των Παρισίων και τοποθετήθηκε μπροστά από το Πάνθεον.[4] Το 1922, το αρχικό ορειχάλκινο γλυπτό μεταφέρθηκε στο Μουσείο Ροντέν, στην ίδια πόλη.

Αγορά τέχνης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 2022 ένα εκμαγείο τέθηκε προς πώληση στον οίκο Christie's στο Παρίσι με εκτίμηση έως και 14 εκατομμύρια ευρώ. Το εκμαγείο κατασκευάστηκε περίπου το 1928 στο χυτήριο Rudier, το οποίο ιδρύθηκε από τον Αλέξις Ριντιέ (1845-1897) που συνεργάστηκε με τον Αντουάν Μπουρντέλ και τον Αριστίντ Μαγιόλ.[5]

Απήχηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τρισδιάστατο μοντέλο, κάντε κλικ για αλληλεπίδραση

Ο Μαξ Λίντε είχε ένα αντίγραφο της μνημειώδους εκδοχής του εκμαγείου το 1904 και το τοποθέτησε στον κήπο της βίλας του με την ονομασία Lindesche Villa. Εκεί, ο Έντβαρτ Μουνκ ζωγράφισε τον πίνακά του "Ο σκεπτόμενος" του Ροντέν στον κήπο του δοκτωρος Λίντε, που τώρα βρίσκεται στο Behnhaus. Το εκμαγείο αργότερα μεταφέρθηκε στο Ινστιτούτο Τεχνών του Ντιτρόιτ.[6]

Ο σκεπτόμενος του Ογκίστ Ροντέν (στο πάρκο της βίλας Lindesche με την οικογένεια στο βάθος) του Έντβαρτ Μουνκ

Στην ταινία του Ο μεγάλος δικτάτωρ, ο Τσάρλι Τσάπλιν δείχνει την Αφροδίτη της Μήλου και τον Σκεπτόμενο του Ροντέν με την τροποποίηση ότι τα αριστερά χέρια είναι τεντωμένα σε χαιρετισμό.[7] Με αυτόν τον υπαινιγμό στον ναζιστικό χαιρετισμό, ο Τσάπλιν αναφέρεται στην ενσωμάτωση της τέχνης στη ναζιστική προπαγάνδα.[8] Στην αμερικανική ταινία Μια νύχτα στο μουσείο 2 (2009), οι πρωταγωνιστές συναντούν ένα άγαλμα του Στοχαστή που έχει ζωντανέψει. Όταν του κάνουν μια ερώτηση, το γλυπτό τραυλίζει: «Σκέφτομαι... σκέφτομαι... σκέφτομαι». Λίγο αργότερα, στην ίδια ταινία, το άγαλμα φλερτάρει με ένα άγαλμα της Αφροδίτης.[9] Στην ταινία του Φρανκ Οζ Ένας θάνατος σε μια κηδεία (2007), γίνεται αναφορά στο άγαλμα με τον Άλαν Τούντικ να κάθεται γυμνός σε μια στέγη σε «πόζα σκέψης».[10] Στη ρομαντική κομεντί του Γούντι Άλεν Μεσάνυχτα στο Παρίσι (2011), η τότε πρώτη κυρία της Γαλλίας Κάρλα Μπρούνι έκανε μια καμέο εμφάνιση ως ξεναγός, μιλώντας για το γλυπτό του Σκεπτόμενου σε μια ομάδα Αμερικανών τουριστών στον κήπο του Μουσείου Ροντέν.

Στο μουσικό βίντεο της τραγουδίστριας Αριάνα Γκράντε με τον τίτλο "God Is a Woman", η ίδια κάθεται στην ίδια στάση με τον Σκεπτόμενο ενώ δέχεται επίθεση από μικρούς, θυμωμένους άντρες.

Ως μέρος του Stadt.Wand.Kunst, ενός έργου το οποίο ξεκίνησε στο Μάνχαϊμ με επίκεντρο τη ζωγραφική σπιτιών της πόλης με μεγάλης κλίμακας τοιχογραφίες από ντόπιους και διεθνείς καλλιτέχνες από τη σκηνή της τέχνης του δρόμου, δημιουργήθηκε η τοιχογραφία Ο σύγχρονος σκεπτόμενος με έμπνευση από τον Σκεπτόμενο του Ροντέν.

Παρόμοια γλυπτά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Επαναλαμβανόμενες απεικονίσεις ατόμων, τόσο ανδρών όσο και γυναικών, έχουν απεικονιστεί σε φυσική μορφή ενώ βρίσκονται σε διαδικασία περισυλλογής ή πένθους.

Ο Στοχαστής της Καρδίτσας είναι ένα νεολιθικό πήλινο ειδώλιο το οποίο βρέθηκε στην Ελλάδα, στην περιοχή της Καρδίτσας Θεσσαλίας. Αυτό το μοναδικό τεχνούργημα, που χρονολογείται γύρω στο 3900 π.Χ., κατά την ύστερη νεολιθική περίοδο (4500-3300 π.Χ.), είναι ένα μεγάλο συμπαγές πήλινο ειδώλιο που απεικονίζει έναν καθιστό άνδρα. Παρά την αδεξιότητα στη λεπτομέρεια, μεταφέρει την εντύπωση ενός εύρωστου άνδρα που κοιτάζει προς τα πάνω με ανδροπρεπές ύφος. Το ειδώλιο παρουσιάζει χαρακτηριστικά πλήρως ανεπτυγμένης γλυπτικής και θεωρείται το πιο μεγάλο νεολιθικό τεχνούργημα που βρέθηκε στην Ελλάδα. Το έντονο ιθυφαλλικό στοιχείο, αν και ως επί το πλείστον σπασμένο, σε συνδυασμό με το μέγεθος του γλυπτού, υποδηλώνει έναν πιθανό λατρευτικό χαρακτήρα, που πιθανώς αντιπροσωπεύει μια αγροτική θεότητα που σχετίζεται με τη γονιμότητα της γης.[11][12]

Ο Στοχαστής από τη Γιεχούντ είναι ένα αρχαιολογικό ειδώλιο που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια σωστικών ανασκαφών στην ισραηλινή πόλη Γιεχούντ. Το ειδώλιο, το οποίο κάθεται στην κορυφή μιας κεραμικής κανάτας σε στάση που μοιάζει με αυτήν του Σκεπτόμενου, χρονολογείται από τη Μέση Εποχή του Χαλκού (περίπου 1800–1600 π.Χ.) στην Παλαιστίνη. Βρέθηκε σε έναν τάφο συνοδευόμενο από διάφορα αντικείμενα, όπως στιλέτα, αιχμές δόρατος, ένα τμήμα πέλεκυ, ένα μαχαίρι, δύο αρσενικά πρόβατα και έναν γάιδαρο, όλα πιθανότατα θαμμένα ως προσφορές. Μετά την ανακάλυψή της, η σπασμένη κανάτα έπρεπε να σταθεροποιηθεί και να αποκατασταθεί πριν εκτεθεί στις Χανααναίες Πινακοθήκες του Μουσείου του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.[13]

Ο Στοχαστής του Cernavodă, στη Ρουμανία, ένα γλυπτό από τερακότα, και το γυναικείο αντίστοιχό του, με τίτλο Η καθιστή γυναίκα, είναι έργα τέχνης από τη χαλκολιθική εποχή. Ο πολιτισμός Hamangia παρήγε αυτά τα αξιοσημείωτα γλυπτά, ενώ πιστεύεται ότι ο Στοχαστής είναι το αρχαιότερο προϊστορικό γλυπτό που εκφράζει τον ανθρώπινο στοχασμό αντί για τα πιο κοινά καλλιτεχνικά θέματα του κυνηγιού ή της γονιμότητας.[14][15] Η ανακάλυψη του Spong Man, που είναι το παλαιότερο γνωστό αγγλοσαξονικό γλυπτό ανθρώπινης φιγούρας, βρέθηκε στο άλλο άκρο της Ευρώπης. Το γλυπτό έχει τη μορφή μιας καθισμένης φιγούρας πάνω σε ένα πώμα αγγείου αποτέφρωσης, η οποία μοιάζει να έχει ανθρωποειδές σχήμα.[16]

Χίλια χρόνια αργότερα, o Μιχαήλ Άγγελος φιλοτέχνησε τον τάφο του Λαυρεντίου των Μεδίκων, δούκα του Ουρμπίνο, ο οποίος βρίσκεται στη βασιλική του Σαν Λορέντσο στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Ο τάφος είναι ένα αριστούργημα της γλυπτικής και ανατέθηκε στον Μιχαήλ Άγγελο από Πάπα Κλήμη Ζ' για να τιμήσει τη μνήμη του Δούκα του Ουρμπίνο, ως μέλους της ισχυρής οικογένειας των Μεδίκων της Φλωρεντίας. Ο τάφος θεωρείται ένα από τα ωραιότερα έργα γλυπτικής του Μιχαήλ Άγγελου και δημιουργήθηκε με το μανιεριστικό στιλ της Ύστερης Αναγέννησης.[17] Ο τάφος διαθέτει μια μεγάλη ορθογώνια βάση, η οποία κοσμείται με περίπλοκα ανάγλυφα και δύο γλυπτά, το σούρουπο και την αυγή, που αντιπροσωπεύουν τον κύκλο της ζωής.[18] Η κεντρική φιγούρα στον τάφο είναι ένα γλυπτό του δούκα, ο οποίος απεικονίζεται ως σκεπτόμενος με το πρόσωπό του στη σκιά και τον αγκώνα του ακουμπισμένο σε ένα κουμπαρά με μια παρόμοια μυώδη, στοχαστική φιγούρα με το χέρι του στο πιγούνι, αν και η φιγούρα είναι καθιστή αντί να στέκεται όπως ο Σκεπτόμενος του Ροντέν. Ο τάφος περιλαμβάνει επίσης δύο ανακλινόμενες φιγούρες στη σαρκοφάγο που πιστεύεται ότι συμβολίζουν την ημέρα και τη νύχτα.[19]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Elsen, Albert L., Rodin's Gates of Hell, University of Minnesota Press, Minneapolis Minnesota, 1960 p. 96.
  2. ↑ Gibson, E. (2023). «Rodin & Michelangelo: A Speculation.». The New Criterion 42 (4): 16–21. 
  3. ↑ «The Thinker by Auguste Rodin». www.thehistoryofart.org. 
  4. ↑ Brocvielle, Vincent, Le Petit Larousse de l'Histore de l'Art (in γαλλική), (2010), pg. 240.
  5. ↑ «Rodin's the Thinker to sell for up to €14m». 7 Απριλίου 2022. 
  6. ↑ «Alexis Rudier casts». 19 Ιουλίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2023. CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
  7. ↑ Clausius, Claudia (1989). The gentleman is a tramp : Charlie Chaplin's comedy. New York: P. Lang. σελ. 127. ISBN 0-8204-0459-4. 
  8. ↑ Insdorf, Annette (2003). Indelible Shadows: Film and the Holocaust (στα Αγγλικά). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-01630-8. 
  9. ↑ «Quotes from "Night at the Museum: Battle of the Smithsonian"». IMDb. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2023. 
  10. ↑ Edelstein, David (10 Αυγούστου 2007). «Stardust - Death at a Funeral - The 11th Hour - Manda Bala -- New York Magazine Movie Review - Nymag». New York Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2023. 
  11. ↑ «The Thinker». ancient-greece.org. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2023. 
  12. ↑ «Photo-National Archaeological Museum - Neollithic Thinker from Karditsa». www.athensguide.com. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2023. 
  13. ↑ «4000-year-old Version of Rodin's 'Thinker' Found in Israel» (στα αγγλικά). Haaretz. https://www.haaretz.com/archaeology/2016-11-23/ty-article-magazine/4-000-year-old-version-of-the-thinker-found-in-israel/0000017f-e840-dc7e-adff-f8edbd980000. Ανακτήθηκε στις 2023-06-30. 
  14. ↑ «"The Thinker" and "Sitting Woman", the symbols of the Neolithic culture of Hamangia. – Romania Color» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023. 
  15. ↑ Coca, Madalina Cristiana (2022), «Cernavoda—CANDU nuclear power plants in Romania», Pressurized Heavy Water Reactors (Elsevier): 429–441, doi:10.1016/b978-0-12-822054-2.00007-6, ISBN 9780128220542, http://dx.doi.org/10.1016/b978-0-12-822054-2.00007-6, ανακτήθηκε στις 2023-04-03 
  16. ↑ «Object: Funerary urn (collection)». norfolkmuseumscollections.org. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2021. 
  17. ↑ «Tomb of Lorenzo de Medici, 1524 - 1531 - Michelangelo - WikiArt.org». www.wikiart.org. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023. 
  18. ↑ «Tomb of Giuliano de' Medici by MICHELANGELO Buonarroti». www.wga.hu. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023. 
  19. ↑ «Grande Arte • A Digital Library for Art Lovers • Michelangelo • THE TOMB OF GIULIANO DE' MEDICI». grandearte.net. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ο_σκεπτόμενος&oldid=10990533"