Ο βιολιστής στη στέγη (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο βιολιστής στη στέγη
Fiddler on the Roof
ΣκηνοθεσίαΝόρμαν Τζούισον[1][2][3]
ΠαραγωγήΝόρμαν Τζούισον
ΣενάριοJoseph Stein
ΠρωταγωνιστέςΧαΐμ Τοπόλ[4][5][6], Νόρμα Κρέιν[1][4][5], Λέοναρντ Φρέι[1][4][5], Μόλι Πίκον[4][5][6], Πολ Μαν[4][5][6], Πολ Μάικλ Γκλέιζερ[5][6], Ρέι Λάβλοκ[5][6], Zvee Scooler[6], Ααρόν Ιπαλέ[7], Ρότζερ Λόιντ-Πακ[7], Βλαντιμίρ Μένταρ[7], Χάουαρντ Γκόρνεϊ[7], Ρόζαλιντ Χάρις[7], Βέρνον Ντόμπτσεφ[7], Μάρικα Ριβέρα[7], Μπάρι Ντένεν[7], Tutte Lemkow[7], Μισέλ Μαρς και Ελέιν Σβάρτζενμπουργκ Έντουαρντς
ΜουσικήΤζέρι Μποκ και Τζον Γουίλιαμς
ΦωτογραφίαΌσβαλντ Μόρις
ΜοντάζΆντονι Γκιμπς
ΧορογραφίαΤζερόμ Ρόμπινς
Εταιρεία παραγωγήςMirisch Company
ΔιανομήUnited Artists, Netflix και Vudu
Πρώτη προβολή3  Νοεμβρίου 1971 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) και 15  Δεκεμβρίου 1971 (Στοκχόλμη)
Διάρκεια181 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο βιολιστής στη στέγη (αγγλικά: Fiddler on the Roof) είναι αμερικανική μουσική ταινία εποχής παραγωγής 1971 που βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό μιούζικαλ του 1964, σε παραγωγή και σκηνοθεσία του Νόρμαν Τζούισον. Η ταινία διαδραματίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα στην Αυτοκρατορική Ρωσία με κεντρικό ήρωα τον Τέβγε (τον οποίο υποδύεται ο Τοπόλ), έναν φτωχό Εβραίο γαλατά που βρίσκεται αντιμέτωπος με την πρόκληση να παντρέψει τις πέντε κόρες του εν μέσω της αυξανόμενης έντασης στη χώρα του. Η μουσική σύνθεση, που συνέθεσε ο Τζέρι Μποκ σε στίχους του Σέλντον Χάρνικ, διασκευάστηκε από τον Τζον Γουίλιαμς, ο οποίος διευθύνει και την ορχήστρα.

Γυρισμένη στα Shepperton Studios στην Αγγλία και στη Γιουγκοσλαβία, Ο βιολιστής στη στέγη κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 3 Νοεμβρίου 1971 από την United Artists με καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Οι κριτικοί επαίνεσαν τη σκηνοθεσία, το σενάριο και τις ερμηνείες του καστ, ενώ η ταινία είχε εισπράξεις 83,3 εκατομμύρια δολάρια σε όλον τον κόσμο με προϋπολογισμό 9 εκατομμυρίων, γεγονός που την έκανε την ταινία με τις υψηλότερες εισπράξεις το 1971.

Η ταινία έλαβε οκτώ κορυφαίες υποψηφιότητες στα 44α Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Καλύτερης Ταινίας και Σκηνοθεσίας, και κέρδισε τρεις: Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής (Γουίλιαμς), Καλύτερης Φωτογραφίας (Όσβαλντ Μόρις) και Καλύτερου Ήχου (Γόρντον Κ. Μακάλουμ, Ντέιβιντ Χίλντιαρντ). [8] Η ταινία κέρδισε επίσης δύο Χρυσές Σφαίρες: Καλύτερης Ταινίας – Μιούζικαλ ή Κωμωδία και Καλύτερου Ηθοποιού σε Ταινία – Μιούζικαλ ή Κωμωδία για τον Τοπόλ.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πλοκή της ταινίας ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό αυτή του μιούζικαλ από το οποίο έχει διασκευαστεί.

Πράξη 1[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1905, ο Τέβγε, ένας φτωχός Εβραίος γαλατάς που ζει στο ουκρανικό χωριό Ανατέβκα, της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, συγκρίνει τις ζωές των Εβραίων της Ανατέβκα με έναν βιολιστή στη στέγη (ο οποίος εμφανίζεται σε όλη την ταινία σε αυτόν τον μεταφορικό ρόλο), χρησιμοποιώντας την παράδοση για να παίξει μια ευχάριστη, απλή μελωδία.

Στην πόλη, ο Τέβγε συναντά τον Πέρτσικ, έναν ριζοσπάστη μαρξιστή από το Κίεβο, ο οποίος λέει ότι μιλούν αλλά δεν κάνουν τίποτα που ο τσάρος διώχνει τους Εβραίους από τα χωριά τους. Ο Τέβγε προσκαλεί τον Πέρτσικ να μείνει με την οικογένειά του, προσφέροντάς του δωμάτιο και τροφή για να κάνει σε αντάλλαγμα μαθήματα στις κόρες του.

Ο Τέβγε κανονίζει η μεγαλύτερη κόρη του, Τσάιτελ, να παντρευτεί τον Λάζαρ Γουλφ, έναν πλούσιο χήρο χασάπη πολύ μεγαλύτερό της. Η Τσάιτελ αγαπά τον παιδικό της φίλο, τον φτωχό ράφτη Μότελ Κάμοζοϊλ, και παρακαλεί μανιωδώς τον πατέρα της να μην την αναγκάσει να παντρευτεί τον Λάζαρ. Αν και αρχικά θυμωμένος, ο Τέβγε συνειδητοποιεί ότι ο Τσάιτελ αγαπά τον Μότελ και, βλέποντας ότι ο Μότελ είναι εξίσου αφοσιωμένος στην Τσάιτελ και εντυπωσιασμένος με την ωριμότητα και την εργασιακή του ηθική («Η κόρη σου δεν θα πεινάσει») υποχωρεί στις επιθυμίες της κόρης του.

Για να πείσει τη σύζυγό του Γκόλντε ότι η Τσάιτελ δεν έπρεπε να παντρευτεί τον Λάζαρ, ο Τέβγε ισχυρίζεται ότι είδε έναν εφιάλτη. Λέει ότι η νεκρή γιαγιά της Γκόλντε του είπε ότι η Τσάιτελ πρέπει να παντρευτεί τον Μότελ και ότι η αείμνηστη σύζυγος του Λάζαρ, Φρούμα-Σάρα, απείλησε να σκοτώσει τον Τσάιτελ αν παντρευτούν οι δυο τους, και μαζί τον Τέβγε και την Γκόλντε. Η Γκόλντε συμπεραίνει ότι το όνειρο ήταν μήνυμα από τους προγόνους τους και η Τσάιτελ και ο Μότελ κανονίζουν να παντρευτούν.

Στο μεταξύ, η δεύτερη κόρη του Τέβγε, Χόντελ, ερωτεύεται τον Πέρτσικ. Μαλώνουν για την ιστορία της Λείας και τη θέση των παλιών θρησκευτικών παραδόσεων σε έναν κόσμο που αλλάζει. Οι δυο τους χορεύουν μαζί, κάτι που θεωρείται απαγορευμένο από την ορθόδοξη εβραϊκή παράδοση. Ο Πέρτσικ λέει στη Χόντελ ότι μόλις άλλαξαν μια παλιά παράδοση.

Στο γάμο της Τσάιτελ και του Μότελ, ξεσπά καβγάς αφού ο Λάζαρ κάνει δώρα στους νεόνυμφους. Όταν ο Τέβγε προσπαθεί να μιλήσει στον Λάζαρ για την Τορά, ο Λάζαρ αρνείται να ακούσει, υποστηρίζοντας ότι ο γάμος θα έπρεπε να ήταν δικός του εξαρχής. Λίγα λεπτά αργότερα, ένας άλλος καβγάς ξεσπά για το αν μια κοπέλα θα έπρεπε να μπορεί να επιλέγει τον άντρα της. Ο Πέρτσικ απευθύνεται στο πλήθος και λέει ότι, αν αγαπιούνται, πρέπει να το αποφασίζει το ζευγάρι. Δημιουργεί κι άλλη αναταραχή ζητώντας από τη Χόντελ να χορέψουν.

Το πλήθος σταδιακά δέχεται την ιδέα, και ο Τέβγε με την Γκόλντε και μετά ο Μότελ με την Τσάιτελ συμμετέχουν στον χορό. Ο γάμος προχωρά με μεγάλη χαρά. Ξαφνικά, η στρατιωτική φρουρά της πόλης μαζί με τον αστυφύλακα, φθάνουν και ξεκινούν ένα πογκρόμ, που ο Τέβγε είχε προειδοποιήσει νωρίτερα ότι ερχόταν. Ο αστυφύλακας σταματά την επίθεση στη γαμήλια γιορτή αφού ο Πέρτσικ τραυματίζεται στη συμπλοκή με τα τσαρικά στρατεύματα. Ωστόσο, επιτρέπει στους άνδρες να συνεχίσουν να καταστρέφουν περιουσίες στο χωριό. Ο Τέβγε και η οικογένειά του στέκονται ακίνητοι, μέχρι που ο Τέβγε θυμωμένος τους διατάζει να καθαρίσουν αντί να κάθονται. Ο Τέβγε ρωτάει σιωπηλά γιατί επέτρεψε ο Θεός να τους συμβεί αυτό.

Διάλειμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην αρχική της κυκλοφορίας της στους κινηματογράφους, η ταινία προβαλλόταν με μουσικό διάλειμμα. [9]

Πράξη 2[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μήνες αργότερα, ο Πέρτσικ ετοιμάζεται να φύγει από την Ανατέβκα για την επανάσταση. Kάνει πρόταση γάμου στη Χόντελ και εκείνη δέχεται. Όταν το λένε στον Τέβγε, αυτός γίνεται έξαλλος που αποφάσισαν να παντρευτούν χωρίς την άδειά του, αλλά και πάλι υποχωρεί γιατί αγαπιούνται. Ο Τέβγε λέει στην Γκόλντε τους λόγους για τους οποίους συναίνεσε στο γάμο της κόρης τους, κάτι που τους οδηγεί να επαναξιολογήσουν τον δικό τους γάμο. Η Τέβγε και η Γκόλντε συνειδητοποιούν τελικά ότι, παρά το γεγονός ότι τους έχει ζευγαρώσει μια προξενήτρα και δεν γνωρίζονταν πριν από τον γάμο τους, αγαπιούνται.

Εβδομάδες αργότερα, ο Πέρτσικ συλλαμβάνεται στο Κίεβο και εξορίζεται στη Σιβηρία. Η Χόντελ αποφασίζει να πάει μαζί του εκεί. Υπόσχεται στον Τέβγε ότι αυτή και ο Πέρτσικ θα παντρευτούν. Εντωμεταξύ, ο Τζέιτελ και η Μότελ γίνονται γονείς και η τελευταία τελικά αγοράζει τη ραπτομηχανή για την οποία εξοικονομούσε καιρό χρήματα.

Η τρίτη κόρη του Τέβγε, Τσάβα, ερωτεύεται έναν Ρώσο Ορθόδοξο Χριστιανό που ονομάζεται Φιέντκα. Ο Τέβγε λέει στην Τσάβα να είναι μακρινοί φίλοι με τον Φιέντκα, λόγω των θρησκευτικών τους διαφορών. Όταν η Τσάβα βρίσκει τελικά το θάρρος να ζητήσει την άδεια του Τέβγε να παντρευτεί τον Φιέντκα, ο Τέβγε της λέει ότι ο γάμος έξω από την πίστη της οικογένειας είναι ενάντια στην παράδοση. Της απαγορεύει να έχει οποιαδήποτε επαφή με τον Φιέντκα ή ακόμη και να αναφέρει το όνομά του. Το επόμενο πρωί, ο Φιέντκα και η Τσάβα κλέβονται και παντρεύονται σε μια ρωσική ορθόδοξη εκκλησία.

Η Γκόλντε μαθαίνει για το γάμο όταν συναντά τον ιερέα. Όταν η Γκόλντε στενοχωρημένη λέει στον Τέβγε για τον γάμο, αυτός της λέει ότι η Τσάβα είναι νεκρή για την οικογένεια και ότι θα την ξεχάσουν εντελώς. Η Τσάβα ζητά από τον Τέβγε να δεχτεί τον γάμο της. Σε έναν μονόλογο, ο Τέβγε καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορεί να δεχτεί να παντρευτεί η Τσάβα έναν μη Εβραίο. Την κατηγορεί ότι εγκατέλειψε την εβραϊκή πίστη και την αποκληρώνει.

Μια χειμωνιάτικη μέρα, οι Εβραίοι της Ανατέβκα ειδοποιούνται ότι έχουν τρεις ημέρες για να εγκαταλείψουν το χωριό. Ο Τέβγε, η οικογένεια και οι φίλοι του αρχίζουν να μαζεύουν τα πράγματά τους για να φύγουν, κατευθυνόμενοι προς διάφορα μέρη της Ευρώπης, της Ασίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η Γιέντε, η προξενήτρα, σχεδιάζει να μεταναστεύσει στην Ιερουσαλήμ και αποχαιρετά την Γκόλντε με μια αγκαλιά πριν φύγει. Ο Λάζαρ σχεδιάζει να μεταναστεύσει στο Σικάγο, για να ζήσει με τον πρώην κουνιάδο του, τον οποίο απεχθάνεται, αλλά «ο συγγενής είναι συγγενής». Ο Λάζαρ και ο Τέβγε αγκαλιάζονται για τελευταία φορά πριν φύγουν.

Ο Τέβγε λαμβάνει επιστολές από τη Χόντελ που αναφέρει ότι εργάζεται σκληρά ενώ ο Πέρτσικ μένει στη φυλακή της Σιβηρίας. Ελπίζεται ότι όταν απελευθερωθεί ο Πέρτσικ, θα πάνε να βρουν τους άλλους στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Τσάβα και ο σύζυγός της Φιέντκα έρχονται στο σπίτι του Τέβγε και λένε στην οικογένεια ότι φεύγουν για την Κρακοβία στη Γαλικία, επειδή δεν μπορούν να μείνουν σε ένα μέρος που εξορίζει αθώους ανθρώπους. Ο Τέβγε δείχνει σημάδια συγχώρεσης στην Τσάβα μουρμουρίζοντας κάτω από τα δόντια του «Ο Θεός μαζί σου» και προτρέποντας σιωπηλά την Τζέιτελ να επαναλάβει τα λόγια του στην Τσάβα. Η Γκόλντε φωνάζει στην Τσάβα και τον Φιέντκα, λέγοντάς τους ότι θα ζήσουν στη Νέα Υόρκη με έναν συγγενή τους.

Ο αστυφύλακας παρακολουθεί σιωπηλά τη μαζική εκκένωση της Ανατέβκα. Η κοινότητα σχηματίζει κύκλο σε ένα σταυροδρόμι για τελευταία φορά πριν σκορπίσει σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο Τέβγε εντοπίζει τον βιολιστή και του κάνει νόημα να έρθει μαζί, συμβολίζοντας ότι παρόλο που πρέπει να φύγει από την πόλη του, οι παραδόσεις του θα είναι πάντα μαζί του.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότερες εξωτερικές λήψεις έγιναν στη Γιουγκοσλαβία —συγκεκριμένα στη Μάλα Γκόριτα, στο Λέκενικ και στο Ζάγκρεμπ εντός της γιουγκοσλαβικής δημοκρατίας της Κροατίας. Αν και η περιοχή ήταν γεμάτη χιόνια κατά τη διάρκεια του εντοπισμού τοποθεσιών το 1969, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων οι παραγωγοί αναγκάστηκαν να μεταφέρουν μαρμαρόσκονη για να αναπαραστήσουν το χιόνι. [10] Πρόσθετες σκηνές γυρίστηκαν στα στούντιο Jadran Film. [9] Χρησιμοποιήθηκαν 300 κομπάρσοι που μιλούσαν διάφορες ξένες γλώσσες, καθώς και κοπάδια από χήνες και γουρούνια. [11] Ο Άιζακ Στερν ερμήνευσε τα σόλο του βιολιού. [10]

Κάστινγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόφαση να παίξει ο Τοπόλ αντί για τον Ζίρο Μόστελ τον Τέβγε ήταν κάπως αμφιλεγόμενη, καθώς ο ρόλος είχε προέλθει από τον Μόστελ και τον είχε κάνει διάσημο. [12] Πριν επιλεγεί ο Τοπόλ, για τον ρόλο εξετάστηκαν και οι Όρσον Γουέλς, Άντονι Κουίν και Μάρλον Μπράντο.

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τη μουσική για την ταινία διευθύνει και διασκευάζει ο Τζον Γουίλιαμς από την αρχική μουσική του Τζέρι Μποκ. Ο Γουίλιαμς συνέθεσε και πρόσθετη μουσική και μια πρωτότυπη καντέντσα για τον Άιζακ Στερν.

Υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία σημείωσε επιτυχία, αποφέροντας κέρδη 6,1 εκατομμυρίων δολαρίων από τη United Artists, συν 8 εκατομμύρια κέρδη διανομής. [13]

Στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes, η ταινία έχει βαθμολογία 83% με βάση 41 κριτικές, με μέσο όρο 7,80/10. [14]

Ριμέικ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 28 Μαΐου 2020, ανακοινώθηκε ότι η Metro-Goldwyn-Mayer θα επαναλάβει την ταινία, με τον Τόμας Κάιλ να σκηνοθετεί και τον Στίβεν Λέβενσον να γράφει το σενάριο. [15]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 stopklatka.pl/film/skrzypek-na-dachu. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  2. ↑ www.adorocinema.com/filmes/filme-4515/. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  3. ↑ www.imdb.com/title/tt0067093/. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 movieweb.com/movie/fiddler-on-the-roof/. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 www.bbfc.co.uk/releases/fiddler-roof-1970-1. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 www.imdb.com/title/tt0067093/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2016.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 7,8 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  8. ↑ Gussow, Mel (August 25, 1988). «Leonard Frey, actor, Dies at 49; Was in 'Fiddler' and Other Films». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 6, 2017. https://web.archive.org/web/20170506050100/http://www.nytimes.com/1988/08/25/obituaries/leonard-frey-actor-dies-at-49-was-in-fiddler-and-other-films.html. Ανακτήθηκε στις February 7, 2017. 
  9. ↑ 9,0 9,1 «Fiddler on the Roof (1971)». AFI Catalog of Feature Films. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2018. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Isenberg 2014, σελ. ix.
  11. ↑ Isenberg 2014.
  12. ↑ Bial 2005.
  13. ↑ Tino Balio, United Artists: The Company That Changed the Film Industry, University of Wisconsin Press, 1987, p. 194.
  14. ↑ «Fiddler on the Roof (1971)». Rotten Tomatoes. Fandango. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2021. 
  15. ↑ Fleming, Mike Jr. (May 28, 2020). «MGM Taps 'Hamilton' Director Thomas Kail for Movie Adaptation of Iconic 'Fiddler on the Roof'». Deadline. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 28, 2020. https://web.archive.org/web/20200528233458/https://deadline.com/2020/05/fiddler-on-the-roof-mgm-movie-hamilton-director-thomas-kail-steven-levenson-dan-jinks-aaron-harnick-1202945586/. Ανακτήθηκε στις May 28, 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ο_βιολιστής_στη_στέγη_(ταινία)&oldid=10413087"