Ο ασυλλόγιστος (Μολιέρος)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο ασυλλόγιστος
Εικονογράφηση του 1681
ΣυγγραφέαςΜολιέρος
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1653
Ημερομηνία δημοσίευσης1663
1654
Μορφήθεατρικό έργο
drama in Alexandrine verse
ΤόποςΜεσσίνα
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο ασυλλόγιστος (γαλλικός τίτλος: L'Étourdi ou les Contretemps, Ο ασυλλόγιστος ή οι αναποδιές), είναι πεντάπρακτη θεατρική κωμωδία του Μολιέρου. Μετά την πρεμιέρα στη Λυών το 1655, το έργο παρουσιάσθηκε στο Παρίσι τον Νοέμβριο του 1658. [1]

Η πλοκή ακολουθεί τις μηχανορραφίες του πολυμήχανου υπηρέτη Μασκαρέλου που προσπαθεί να βοηθήσει τον πλούσιο αλλά ασυλλόγιστο κύριό του Λέλιο να αποκτήσει τη Σίλια, μια νεαρή σκλάβα που ο γέρος Τρουφαλντίνος κρατά στο σπίτι του χωρίς να γνωρίζει ότι είναι η ίδια του η κόρη. Από απροσεξία ή αδεξιότητα, ο νεαρός Λέλιος ανατρέπει όλες τις προσπάθειες του υπηρέτη του και μόνο χάρη σε απρόσμενα γεγονότα θα φτάσει η υπόθεση σε αίσιο τέλος.[2]

Το έργο είναι εμπνευσμένο από την ιταλική κωμωδία του 1629 Ο απρόσεκτος [3] του Νικολό Μπαρμπιέρι. Ο Μολιέρος συμμετείχε στο έργο στον ρόλο του Μασκαρέλου.[4]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο νεαροί αριστοκράτες, ο Λέλιος και ο Λέανδρος, ενδιαφέρονται για την Ιππολύτη, η οποία τελικά αρραβωνιάζεται με τον Λέλιο. Ωστόσο, και οι δύο άντρες ερωτεύονται τη Σίλια, μια νεαρή τσιγγάνα που έχει σκλαβώσει ο γέρος φιλάργυρος Τρουφαλντίνος επειδή η οικογένειά της του χρωστάει χρήματα. Ο Λέλιος ζητά από τον υπηρέτη του Μασκαρέλο να επινοήσει ένα σχέδιο για να διαλύσει τον αρραβώνα του με την Ιππολύτη και να κερδίσει την αγάπη της Σίλιας. Ο Μασκαρέλος του προτείνει να πληρώσει το χρέος που οφείλεται στον Τρουφαλντίνο, αλλά ο Λέλιος εξαρτάται από τον πλούσιο πατέρα του Πάντολφο, ο οποίος δεν θα ήταν πρόθυμος να βοηθήσει. Έτσι, ο Μασκαρέλος λέει στον αφέντη του να επισκεφτεί τη Σίλια δήθεν ότι θέλει να του πει τη μοίρα, αλλά με τις απερίσκεπτες αντιδράσεις του Λέλιου, το σχέδιο αποτυγχάνει. Ο Μασκαρέλος προσπαθεί να κλέψει χρήματα από τον πατέρα της Ιππολύτης, τον Άνσελμο, αλλά ο Λέλιος τον διακόπτει κατά λάθος. Όταν ο Μασκαρέλος κανονίζει να αγοράσει ο Άνσελμος τη Σίλια, ο Λέλιος, που δεν γνωρίζει για το σχέδιο, παρεμβαίνει επειδή νομίζει ότι ο Άνσελμος θα την πάρει μακριά.[5]

Για το επόμενο σχέδιο, ο Μασκαρέλος στέλνει τον Πάντολφο στο κτήμα του και ανακοινώνει ότι πέθανε. Για να πάρουν τα χρήματα για τη Σίλια, ζητούν από τον Άνσελμο δάνειο που ο Λέλιος θα επιστρέψει με την κληρονομιά του. Αυτό το σχέδιο καταστρέφεται όταν ο Πάντοφλος επιστρέφει στην πόλη πρόωρα. Στη συνέχεια, ο Μασκαρέλος ανακαλύπτει ότι ο Λέανδρος κανονίζει να εξαγοράσει τη Σίλια. Ο Μασκαρέλος προσποιείται ότι προσφέρεται να τον βοηθήσει. Ωστόσο, πριν καταφέρει να πάρει την κοπέλα, ένας αγγελιοφόρος φτάνει και ανακοινώνει ότι η Σίλια είναι η απαχθείσα κόρη ενός Ισπανού ευγενή, ο οποίος έρχεται να τη διεκδικήσει. Η είδηση είναι τέχνασμα του Λέλιου, ο οποίος και πάλι κατά λάθος χαλάει τα σχέδια του υπηρέτη του. Νέο σχέδιο: ο Μασκαρέλος λέει στον Λέανδρο ότι η Σίλια είναι γυναίκα χαλαρών ηθών σε μια προσπάθεια να τον απομακρύνει αλλά ο Λέλιος, που δεν συνειδητοποιεί ότι πρόκειται για κόλπο, αποκαλύπτει τα ψέματα του υπηρέτη του.

Σκηνή από τον Ασυλλόγιστο (1850)

Ο Μασκαρέλος μαθαίνει ότι ο Λέανδρος σχεδιάζει να πάει στο σπίτι του Τρουφαλντίνου με φίλους του μεταμφιεσμένους και να απαγάγουν τη Σίλια και αποφασίζει να χρησιμοποιήσει το ίδιο κόλπο πριν από αυτόν. Ωστόσο, τα σχέδια του Λέανδρου έμαθε και ο Λέλιος που τρέχει στον Τρουφαλντίνο για να τον προειδοποιήσει, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι καταστρέφει ξανά το σχέδιο του υπηρέτη του.

Ένα τελευταίο σχέδιο του Μασκαρέλου είναι να μεταμφιέσει τον Λέλιο σε ξένο έμπορο που γνωρίζει τον γιο του Τρουφαλντίνου, που είναι χαμένος και δεν τον έχουν δει εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Ο Λέλιος δεν συγκρατεί τις λεπτομέρειες της ιστορίας σωστά και ο Τρουφαλντίνος τον διώχνει. Ο Ανσέλμος πείθει τον Λέανδρο να εγκαταλείψει το κυνήγι της Σίλιας και να παντρευτεί την Ιππολύτη, όταν ένας νέος αντίζηλος εμφανίζεται, παλιός γνώριμος της Σίλιας, ο Αντρέας, που έφτασε για να πληρώσει το χρέος και να την πάρει. Ο Μασκαρέλος κανονίζει να συλληφθεί ο Αντρέας, αλλά ο Λέλιος παρεμβαίνει κατά λάθος και αποτρέπει τη σύλληψη. Καθώς ο Αντρέας κανονίζει να φύγει με την κοπέλα, ο Λέλιος έρχεται και της αποκαλύπτει τον έρωτά του. Η Σίλια ομολογεί ότι τον αγαπά κι αυτή, αλλά δεν μπορεί να πληγώσει τον Αντρέα που την έσωσε. Αυτό το αδιέξοδο επιλύεται όταν αποκαλύπτεται ότι τόσο ο Αντρέας όσο και η Σίλια είναι τα χαμένα παιδιά του Τρουφαλντίνου. Δεδομένου ότι είναι αδέρφια, δεν μπορούν να παντρευτούν, και το ζευγάρι βρίσκει την ευτυχία.[6]

Ελληνική μετάφραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ο ασυλλόγιστος ― Στ. Φωτιάδης (Θέατρο 1965)
  • Ο ασυλλόγιστος, μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης, εκδόσεις Ηριδανός, 2006 [7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]