Κάλιμπαν (δορυφόρος)
| Κάλιμπαν | |
|---|---|
| |
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Μπρετ Γκλάντμαν, |
| Ημερομηνία Ανακάλυψης | 6 Σεπτεμβρίου 1997 |
| Προσδιορισμοί | |
| Εναλλακτική ονομασία | Ουρανός XVΙ |
| Προσωρινή ονομασία | S/1997 U 1 |
| Χαρακτηριστικά τροχιάς | |
| Ημιάξονας τροχιάς | 7.231.000 Km |
| Εκκεντρότητα | 0,1812 |
| Περίοδος περιφοράς | 579,73 ημέρες |
| Κλίση | 120,28° (προς τον Ισημερινό του Ουρανού) |
| Είναι δορυφόρος του | Ουρανού |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Μέση Ακτίνα | 36 Km |
| Έκταση επιφάνειας | ~16.000 Km² |
| Όγκος | ~200.000 Km³ |
| Μάζα | ~2,5 × 1017 kg |
| Μέση πυκνότητα | ~1,3 g/cm3 |
| Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας | ~0,02 m/s² |
| Ταχύτητα διαφυγής | ~0,031 km/s |
| Περίοδος περιστροφής | 2,7 h |
| Κλίση άξονα | - |
| Λευκαύγεια | 0,04 |
| Επιφανειακή θερμοκρασία | 65 K |
| Φαινόμενο μέγεθος | - |
Ο Κάλιμπαν (αγγλικά: Caliban) ή Ουρανός XVΙ (Uranus XVΙ) στην Αστρονομία είναι ένας μικρός φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Ουρανού, ο δεύτερος σε διαστάσεις από όσους περιφέρονται σε ανάδρομη φορά γύρω από τον πλανήτη. Η αρχική προσωρινή ονομασία που του είχε δοθεί ήταν S/1997 U 1[1][2].
Ο Κάλιμπαν ανακαλύφθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 1997 από τους Μπρετ Γκλάντμαν, Φίλιπ Ντ. Νίκολσον, Τζόζεφ Α. Μπερνς και Τζον Τζ. Κάβελαρς, που χρησιμοποίησαν το μεγάλο τηλεσκόπιο (των 5 μέτρων) του Όρους Πάλομαρ. Μαζί με τον Κάλιμπαν ανακαλύφθηκε και ο Σύκοραξ [3]. Προσδιορισμένος ως Uranus XVI, ο νέος δορυφόρος έλαβε το κανονικό του όνομα από το δαίμονα Κάλιμπαν του θεατρικού έργου του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ «Η Τρικυμία»[4].
Ο Κάλιμπαν συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ουρανό σε 579,7 γήινες ημέρες, ακολουθώντας μία αρκετά έκκεντρη τροχιά (εκκεντρότητα 0,1588). Η απόστασή του από τον Ουρανό κυμαίνεται μεταξύ 6.083.000 και 8.379.000 χλμ. (μέση, ο μεγάλος ημιάξονας, 7.231.000 χλμ.). Η μέση ταχύτητα της περιφοράς περί τον Ουρανό είναι 3.265 χιλιόμετρα την ώρα. Η τροχιά είναι ανάδρομη και η κλίση της ως προς την εκλειπτική είναι 139,89°, ενώ η κλίση ως προς το ισημερινό επίπεδο του Ουρανού είναι 120,28°. Οι τροχιακές παράμετροι υποδεικνύουν ότι ο Κάλιμπαν ίσως ανήκει στην ίδια τροχιακή ομάδα με τον δορυφόρο Στεφάνο, κάτι που σημαίνει ότι ίσως έχουν κοινή προέλευση.
Η μέση διάμετρος του Κάλιμπαν (παρότι μάλλον αποκλίνει σημαντικά από το σφαιρικό σχήμα) έχει εκτιμηθεί (το έτος 2005) σε 72 χλμ. (για λευκαύγεια 0,04), τιμή που αντιστοιχεί σε επιφάνεια περίπου 16.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Η μάζα του Κάλιμπαν εκτιμάται σε 740 τρισεκατομμύρια τόνους, τιμή που αντιστοιχεί σε μέση πυκνότητα 1,5 γραμμάριο ανά cm3, σε επιτάχυνση της βαρύτητας στην επιφάνεια περί τα 0,02 m/sec2 (δηλαδή η βαρύτητα εκεί είναι 490 φορές ασθενέστερη από αυτή στην επιφάνεια της Γης) και σε ταχύτητα διαφυγής 45 m/sec.
Κάπως ασύμφωνες μεταξύ τους εργασίες θέτουν τον Κάλιμπαν στην κατηγορία του «ελαφρώς ερυθρού» χρώματος (δείκτες χρώματος B-V=0,83, V-R=0,52), ως ερυθρότερο από τον Σύκοραξ αλλά λιγότερο ερυθρό από τα περισσότερα σώματα της Ζώνης του Κάιπερ. Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του υπολογίζεται σε 209 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν. Προφανώς, το μικρό αυτό σώμα δεν έχει δική του ατμόσφαιρα.
Ο Κάλιμπαν περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του, σύμφωνα με φωτομετρικά δεδομένα (καμπύλη φωτός), μία φορά κάθε 2,7 ώρες.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ IAUC 6764: Δορυφόροι του Ουρανού 31 Οκτωβρίου 1997 (ανακάλυψη)
- ↑ IAUC 6870: S/1997 U 1 7 Απριλίου 1998 (ανακάλυψη)
- ↑ Gladman, B. J.; Nicholson, P. D.; Burns, J. A.; Kavelaars, J. J.; Marsden, B. G.; Williams, G. V.; Offutt, W. B. (1998). "Discovery of two distant irregular moons of Uranus". Nature 392 (6679): 897–899. Bibcode:1998Natur.392..897G. doi:10.1038/31890
- ↑ IAUC 7132: Δορυφόροι του Ουρανού 27 Μαρτίου 1999
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Κάλιμπαν από την Εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος της NASA (Αγγλικά)
- Οι δορυφόροι του Ουρανού από τον Σκοτ Σέπαρντ (Αγγλικά)
- Σελίδες του David Jewitt
| |||||||||||
