Ορθοστατική λευκωματουρία
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η βασική λειτουργία των νεφρών είναι η απομάκρυνση άχρηστων ουσιών, πλεονάσματος νερού και άλατος από το αίμα. Οι νεφροί λαμβάνουν αίμα από τις νεφρικές αρτηρίες το οποίο διοχετεύεται στους νεφρώνες. Οι νεφρώνες αποτελούν τις δομικές μονάδες των νεφρών και κάθε νεφρώνας αποτελείται από το σπείραμα και το σωληνάριο. Τα σπειράματα διηθούν το αίμα, απομακρύνοντας άχρηστες ουσίες από αυτό ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν την απομάκρυνση άλλων ουσιών όπως την απομάκρυνση των πρωτεινών ή όπως αλλιώς λέγονται “λευκωματινών”. Κατ' επέκταση, όταν στο σπείραμα εντοπιστεί βλάβη, υπάρχει ανίχνευση παθολογικών λευκωματινών στα ούρα. Η βλάβη του σπειράματος δεν είναι η μόνη αιτία ανίχνευσης λευκωματινών στα ούρα. Άλλες αιτίες είναι η ύπαρξη μεγάλων ποσοτήτων λευκωματινών στο αίμα ή η μη δυνατότητα των σωληναρίων να επαναρροφήσουν τις διηθημένες λευκωματίνες. Οι νεφροί, φυσιολογικά αποβάλλουν λιγότερο από 150 mg λευκωματίνης την ημέρα. Έτσι, η ύπαρξη ποσότητας λευκωματίνης στα ούρα μεγαλύτερης από την φυσιολογική που θεωρείται μέχρι 150 mg/ημέρα χαρακτηρίζεται με τον όρο λευκωματουρία.
Η λευκωματουρία διακρίνεται σε διάφορες κατηγορίες. Μία από αυτές είναι η διαλείπουσα, η εμμένουσα, και η ορθοστατική. Η διάκριση αυτή γίνεται με βάση τη διάρκεια και τη χρονική εμφάνιση της λευκωματίνης στα ούρα.
Διαλείπουσα λευκωματουρία ή παροδική πρωτεινουρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Είναι η συχνότερη μορφή και συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία. Μπορεί να προκληθεί είτε από σωματική άσκηση είτε από πυρετό. Η διαφορική της διάγνωση από τις άλλες μορφές λευκωματουρίας γίνεται με τον επαναληπτικό έλεγχο. Στη διαλείπουσα λευκωματουρία η δεύτερη μέτρηση του λευκώματος βγαίνει αρνητική.
Εμμένουσα λευκωματουρία ή σταθερή πρωτεινουρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εμμένουσα λευκωματουρία ορίζεται η επί τρεις συνεχόμενες μέρες παρουσία λευκώματος στα ούρα επί τρεις συνεχόμενες ημέρες. Συνήθως υποδηλώνει πάθηση είτε των νεφρών είτε άλλης προέλευσης π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια. Από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση μπορούν να βρεθούν συστηματικές παθήσεις που να δικαιολογούν την ύπαρξη λευκωματουρίας π.χ. διαβήτης. Η εμμένουσα λευκωματουρία ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί διακρίνεται στις κατηγορίες: προνεφρική, νεφρική (σπειραματική και σωληναριακή) και μετανεφρική. Η βαρύτητα της εμμένουσας λευκωματουρίας καθορίζεται από τον λόγο λεύκωμα/κρεατινίνης. Η υψηλότερη τιμή του λόγου εμφανίζεται στο νεφρωσικό σύνδρομο.
Ορθοστατική λευκωματουρία ή ορθοστατική πρωτεινουρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αποτελεί καλοήθη ιδιάζουσα περίπτωση λευκωματουρίας. Είναι παροδική λευκωματουρία επηρεαζόμενη από την στάση του σώματος. Η ορθοστατική λευκωματουρία αποτελεί την πιο συχνή αιτία της επίμονης λευκωματουρίας (μέχρι 60%) κατά την σχολική και εφηβική ηλικία. Έτσι, εμφανίζεται συχνότερα σε νέα άτομα και σπάνια σε άτομα ηλικίας άνω των 30 ετών. Συγκεκριμένα εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά ηλικίας 5-15 ετών, υψηλού αναστήματος κατά βάση, που υποσιτίζονται. Η εμφάνιση λευκωματουρίας αποδίδεται στην πίεση της νεφρικής φλέβας από την λόρδωση που συνήθως συνυπάρχει κατά την όρθια στάση του παιδιού. Στην όρθια ή καθιστή θέση η λευκωματουρία είναι σημαντική ενώ κατά την κατάκλιση, όταν δηλαδή ο ασθενής είναι κλινήρης, είναι ελάχιστη ή μηδενική.
Η διάγνωση τίθεται με την “ορθοστατική δοκιμασία”, στην οποία γίνεται συλλογή ούρων μετά την βραδυνή κατάκλιση και ξεχωριστή συλλογή ούρων από ουρήσεις στην όρθια και καθιστή θέση. Η ορθοστατική λευκωματουρία δεν είναι επικίνδυνη και υποχωρεί με την πάροδο της ηλικίας. Φυσικά, η κατάσταση αυτή κρίνεται καλοήθης μόνο εφ' όσον η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική δεν υπάρχει αιματουρία ή αρτηριακή υπέρταση. Φυσιολογικά η ορθοστατική λευκωματουρία είναι μικρότερη από 100 mg/m2/24ώρου. Η δοκιμασία της ορθοστατικής λευκωματουρίας πρέπει να εφαρμόζεται σε κάθε ασθενή με μεμονωμένη, ασυμπτωματική, μέτριας βαρύτητας λευκωματουρία.
Συλλογή δειγμάτων ορθοστατικού λευκώματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 10 δείγμα ούρα 8-12 π.μ.
- Η πρώτη ούρηση στις 8 π.μ. απορρίπτεται. Ο άρρωστος παραμένει όρθιος και ουρεί στις 12 το μεσημέρι.
- 20 δείγμα Ούρα 12-4 μ.μ.
- Ο άρρωστος παραμένει πλαγιασμένος. Στις 4 μ.μ. λαμβάνεται το δεύτερο δείγμα.
- 30 δείγμα Ούρα 4-8 μ.μ.
- Ο άρρωστος παραμένει όρθιος και κινείται. Στις 8 μ.μ. λαμβάνεται το τρίτο δείγμα.
- 40 δείγμα Ούρα 8-12 μ.μ.
- Ο άρρωστος παραμένει όρθιος και κινείται λιγότερο. Στις 12 μ.μ. λαμβάνεται το τέταρτο δείγμα.
- 50 δείγμα Ούρα 12-8 π.μ.
- Ο άρρωστος παραμένει ξαπλωμένος (κοιμάται). Στις 8 π.μ. λαμβάνεται το πέμπτο δείγμα.
Στη συνέχεια, αφού ο ασθενής συγκεντρώσει όλα τα δείγματα, τα αριθμεί, τα συντηρεί στο ψυγείο, και την επόμενη μέρα τα φέρνει στο εργαστήριο. Στο εργαστήριο το λεύκωμα μετριέται χωριστά σε κάθε δείγμα.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πισπίνης. Γενική εξέταση ούρων. Έκδοση ΤΕΙ Αθηνών 1999.
- Κολλιός Κ, Κάντζιου Α, Πλατνάρης Α. 200 Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Παιδιατρικής, Γ Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2008