Οργανισμός Εξαγωγών Αραβικών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Οργανισμός Εξαγωγών Αραβικών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (ΟΕΑΠΧ) (αγγλικά: Organization of Arab Petroleum Exporting Countries‎‎) είναι πολυκυβερνητικός οργανισμός με έδρα το Κουβέιτ, ο οποίος συντονίζει τις ενεργειακές πολιτικές μεταξύ των αραβικών εθνών που παράγουν πετρέλαιο. Πρωταρχικός στόχος του ΟΕΑΠΧ είναι η διασφάλιση της συνεργασίας πολλών μελών σε διάφορες πτυχές της οικονομικής δραστηριότητας εντός της βιομηχανίας πετρελαίου καθώς και η διατήρηση ισχυρών σχέσεων μεταξύ τους, να παρέχει νόμιμα μέσα για τη διατήρηση των ατομικών και συλλογικών προσπαθειών των μελών στον κλάδο, να ενώσει τις συνεχείς προσπάθειες για την προμήθεια πετρελαίου, να παρέχει πρόσβαση στις καταναλωτικές αγορές με δίκαιους και λογικούς όρους και να παρέχει συνθήκες, επαρκή κεφάλαια και εμπειρία επενδυτών στη βιομηχανία πετρελαίου.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης των μελών του ΟΕΑΠΧ και το καθεστώς τους το 2012, μετά το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας του Νοτίου Σουδάν το 2011

Στις 9 Ιανουαρίου 1968, τρία από τα τότε – πιο συντηρητικά αραβικά πετρελαϊκά κράτη – το Κουβέιτ, η Λιβύη και η Σαουδική Αραβία – συμφώνησαν σε μια διάσκεψη στη Βηρυτό του Λιβάνου για να ιδρύσουν τον Οργανισμό Αραβικών Χωρών Εξαγωγής Πετρελαίου, με στόχο τον διαχωρισμό της παραγωγής και της πώλησης πετρελαίου από την πολιτική στον απόηχο του εμπάργκο πετρελαίου του 1967 ως απάντηση στον πόλεμο των έξι ημερών. Τέτοια χρήση του οικονομικού όπλου του εμπάργκο πετρελαίου στον αγώνα κατά του Ισραήλ είχε προταθεί τακτικά στα αραβικά συνέδρια πετρελαίου, αλλά χρειάστηκε ο πόλεμος των έξι ημερών για να συμβεί το εμπάργκο. Ωστόσο, η παραγωγή πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας αυξήθηκε κατά 9% εκείνο το έτος και το κύριο εμπάργκο διήρκεσε μόνο δέκα ημέρες και τερματίστηκε πλήρως από τη Διάσκεψη του Χαρτούμ. 

Ο ΟΕΑΠΧ προοριζόταν αρχικά  να είναι ένας συντηρητικός αραβικός πολιτικός οργανισμός που, περιορίζοντας την ένταξη σε χώρες των οποίων η κύρια εξαγωγή ήταν το πετρέλαιο, θα απέκλειε κυβερνήσεις που θεωρούνται ριζοσπαστικές – όπως αυτές της Αιγύπτου και της Αλγερίας. Αυτή η οργανωτική αποκλειστικότητα ενισχύθηκε από έναν πρόσθετο κανόνα στο καταστατικό του οργανισμού που απαιτούσε την έγκριση των τριών ιδρυτών όλων των νέων μελών. Ο αρχικός στόχος ήταν να ελεγχθεί το οικονομικό όπλο του πιθανού εμπάργκο πετρελαίου και να αποτραπεί η χρήση του που προκαλείται από τη λαϊκή συγκίνηση. Το Ιράκ αρχικά αρνήθηκε να ενταχθεί, προτιμώντας να εργαστεί υπό την ομπρέλα του Αραβικού Συνδέσμου, θεωρώντας τον ΟΕΑΠΧ πολύ συντηρητικό. [1] Ομοίως, οι τρεις ιδρυτές θεώρησαν το Ιράκ πολύ ριζοσπαστικό για να είναι επιθυμητό ως μέλος. [2] Ωστόσο, στις αρχές του 1972, το κριτήριο για την αποδοχή είχε αλλάξει στο πετρέλαιο να είναι μια σημαντική πηγή εσόδων (και όχι η κύρια πηγή) ενός υποψήφιου κράτους μέλους. και είχαν γίνει δεκτές η Αλγερία, το Ιράκ, η Συρία και η Αίγυπτος. Κατά συνέπεια, ο ΟΑΠΕΚ έγινε μια πολύ πιο ακτιβιστική οργάνωση, σε αντίθεση με την αρχική πρόθεση. 

Η πετρελαϊκή κρίση του 1973 ήταν ένα σημείο καμπής για τον οργανισμό. Τον Οκτώβριο εκείνου του έτους, οι δυνάμεις της Αιγύπτου και της Συρίας προσπάθησαν να συντρίψουν το κράτος του Ισραήλ σε μια επίθεση που αργότερα έγινε γνωστή ως Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ. Στις 16 Οκτωβρίου, δέκα ημέρες μετά την έναρξη του πολέμου, το Κουβέιτ φιλοξένησε χωριστές συναντήσεις τόσο του ΟΑΠΕΚ όσο και των μελών του ΟΠΕΚ στον Περσικό Κόλπο, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν. Ο ΟΑΠΕΚ αποφάσισε να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου κατά 5% μηνιαίως "μέχρι να αποχωρήσουν πλήρως οι ισραηλινές δυνάμεις από όλα τα αραβικά εδάφη που κατέλαβαν στον πόλεμο του Ιουνίου 1967". Το εμπάργκο θα διαρκούσε για περίπου πέντε μήνες προτού αρθεί τον Μάρτιο του 1974 μετά από διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής για το Πετρέλαιο της Ουάσιγκτον. Τα επακόλουθα του εμπάργκο θα παραμείνουν στην υπόλοιπη δεκαετία και μετά. Για τις χώρες εξαγωγής πετρελαίου, το εμπάργκο ήταν η πρώτη εμπειρία μόχλευσης της συλλογικής τους παραγωγής για πολιτικά οφέλη. Ορισμένα από τα κράτη μέλη θα χρησιμοποιούσαν αυτή την αίσθηση ελέγχου για να επαναδιαπραγματευτούν τις συμβάσεις που είχαν συνάψει με τις εταιρείες που είχαν ανακαλύψει και εκμεταλλευτεί τους πόρους τους. Τα πολύ αυξημένα έσοδα θα αποδεικνύονταν εθιστικά και ένα ενοποιημένο εμπάργκο πετρελαίου του ΟΑΠΕΚ δεν ήταν ποτέ ξανά δυνατό. 

Το 1979, η Αίγυπτος εκδιώχθηκε από τον ΟΑΠΕΚ για την υπογραφή των Συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, αν και έγινε εκ νέου δεκτή μια δεκαετία αργότερα. 

Το 1982, το Αραβικό Συνέδριο Πετρελαίου του Αραβικού Συνδέσμου (ιδρύθηκε το 1959) συγχωνεύτηκε στην Αραβική Ενεργειακή Διάσκεψη του ΟΕΑΠΧ (ιδρύθηκε το 1979), [3] η οποία συνέχισε να συνεδριάζει περιοδικά τουλάχιστον έως το 2014 [4]

Ο ΟΕΑΠΧ θεωρείται  ως περιφερειακός, εξειδικευμένος διεθνής οργανισμός που εστιάζει στην οργάνωση συνεργασίας για την ανάπτυξη πετρελαίου, τα συλλογικά έργα και την περιφερειακή ολοκλήρωση.

Οργανωτική δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οργανισμός αποτελείται από το Συμβούλιο Υπουργών που έχει την ανώτατη εξουσία στο Εκτελεστικό Γραφείο, τη Γενική Γραμματεία και το Δικαστήριο. Το Συμβούλιο των Υπουργών συγκροτείται από τον υπουργό πετρελαίου κάθε κράτους μέλους και συνεργάζονται για να χαράξουν τη γενική πολιτική και να εξασφαλίσουν ότι οι στόχοι και οι δράσεις του οργανισμού επιτυγχάνονται και εφαρμόζονται. Το Εκτελεστικό Γραφείο επικουρεί το Συμβούλιο των Υπουργών συνεδριάζοντας τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού, την έγκριση των κανονισμών προσωπικού και την ανάπτυξη ημερήσιας διάταξης για το Υπουργικό Συμβούλιο ανάλογα με τις αναλύσεις των δραστηριοτήτων του οργανισμού. Ένας ανώτερος υπάλληλος από κάθε κράτος μέλος υπηρετεί στο Εκτελεστικό Γραφείο. Η Γενική Γραμματεία αποτελείται από το Γραφείο του Γενικού Γραμματέα, καθώς και από τέσσερα τμήματα: Οικονομικών και Διοικητικών Υποθέσεων, Πληροφορίες και Βιβλιοθήκη, Οικονομικά; και Τεχνικών Υποθέσεων. Το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών και το Τμήμα Τεχνικών Υποθέσεων αποτελούν το Αραβικό Κέντρο Ενεργειακών Μελετών που ιδρύθηκε το 1983. Το δικαστικό δικαστήριο μετριάζει τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών. ερμηνείες της συμφωνίας του ΟΕΑΠΧ· διαφορές με εταιρεία πετρελαιοειδών που δραστηριοποιείται στην επικράτεια των κρατών μελών της και οτιδήποτε άλλο εμπίπτει στη δικαιοδοσία του ΟΕΑΠΧ ή που το Υπουργικό Συμβούλιο υποβάλλει στο δικαστήριο. [5] Το δικαστικό δικαστήριο πρέπει να αποτελείται άνισα από τουλάχιστον επτά και όχι περισσότερους από έντεκα δικαστές από αραβικές χώρες. Οι αποφάσεις του δικαστηρίου είναι οριστικές και δεσμευτικές και θα είναι εκτελεστές στην επικράτεια των μελών που κατοικούν. [6]

Χώρες μέλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τον Δεκέμβριο του 2020, ο ΟΕΑΠΧ έχει 11 χώρες μέλη, 6 από τις οποίες είναι επίσης μέλη του ΟΠΕΚ : [7]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Foreign Relations of the United States 1964–1968, Volume XXXIV Energy, Diplomacy, and Global Issues, Document 260». US State Dept. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2015. 
  2. ↑ Kelly, J.B. (1980). Arabia, the Gulf and the West. Basic Books. σελ. 239. ISBN 0-465-00416-4. 
  3. ↑ Sopiee, Mohamed Noordin (2013). Crisis & Response. Routledge. σελ. 363. ISBN 978-1136151309. 
  4. ↑ «The Tenth Arab Energy Conference». OAPEC. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2017. 
  5. ↑ Regional Surveys of the World: The Middle East and North Africa. Europa Publications. 2003. σελ. 1313. ISBN 1-85743-132-4. 
  6. ↑ «Welcome to OAPEC». OAPEC. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2016. 
  7. ↑ «Member Countries». OAPEC. Ανακτήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οργανισμός_Εξαγωγών_Αραβικών_Πετρελαιοπαραγωγών_Χωρών&oldid=10303085"