Οργάνωση της Καρφίτσας
Η «οργάνωση της καρφίτσας» ή «συμμορία της καρφίτσας» είναι όρος που αποδόθηκε σε παρακρατικό μηχανισμό που κορύφωσε τη δράση του τη δεκαετία του '60 και στον οποίο είχε κυρίαρχο ρόλο το μαχητικό τμήμα της οργάνωσης του Ξενοφώντα Γιοσμά: «Σύνδεσμος Αγωνιστών και Θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορείου Ελλάδος». Οργανώσεις με αιχμή τον αντικομμουνισμό και τον φιλομοναρχισμό αλλά και φτωχοί πολίτες που αναζητούσαν διέξοδο στα προβλήματα στέγασης και εργασίας, συντονίζονταν από εκπροσώπους των σωμάτων ασφαλείας και καθοδηγούνταν από άτομα, όπως δοσίλογοι που βρήκαν καταφύγιο από τη μνήμη της προηγούμενης δράσης τους στη συνεργασία με την αστυνομία, εντασσόμενοι στο πλέγμα εξουσίας. Η δράση του μηχανισμού κορυφώθηκε με τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη το 1963.[1]
Χρήση του όρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο όρος χρησιμοποιήθηκε ευρέως και με αιχμηρότητα σε δημοσιεύσεις και πρωτοσέλιδα εφημερίδων της εποχής αμέσως μετά τη δολοφονία Λαμπράκη,[2] ενώ χρησιμοποιείται και από τη σύγχρονη ιστοριογραφία αναφορικά για την εποχή, χωρίς όμως να καταγράφεται η καρφίτσα ως τυπική οργάνωση.[1][3][4]
Εμφάνιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η «καρφίτσα» εμφανίστηκε με την επίσκεψη του Ντε Γκωλ στην Ελλάδα το 1963, για το πρόγραμμα εγκατάστασης πυρηνικών όπλων. Τότε, μέλη παρακρατικών οργανώσεων κλήθηκαν ως επικουρική βοήθεια στην προστασία του Γάλλου προέδρου.[5] Λίγο αργότερα θα συνέδεαν το όνομά τους με την δολοφονία του Λαμπράκη.[6][7][8]
Υπόθεση Λαμπράκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 22 Μαΐου 1963 στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκε φιλειρηνική συγκέντρωση με ομιλητή τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Από μέρες είχε αποφασιστεί η παρεμπόδιση και ματαίωση της συγκέντρωσης από την αστυνομία. Το σχέδιο ήταν αντισυγκέντρωση και επίθεση από «αγανακτισμένους εθνικόφρονες». Στη συνέχεια έγινε η επίθεση με το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη, όπου επέβαινε και ο Εμμανουηλίδης, μέλη και οι δύο παρακρατικών οργανώσεων με πλούσιο ποινικό μητρώο επιθέσεων εναντίον εργατών και κακοποίησης πολιτών και, ο δεύτερος, και παιδιών. Ηθικός αυτουργός ήταν ο φον Γιοσμάς. Η δολοφονία του Λαμπράκη από τους παρακρατικούς έδειξε τη στενή σχέση ανάμεσα στο πολιτικό σύστημα και τον υπόκοσμο που το ίδιο συντηρούσε.[9][10]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Σεραφείμ Σεφεριάδης, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, επιμ. (2008). Η «σύντομη» δεκαετία του '60. Αθήνα: Καστανιώτη. σελ. 29. ISBN 978-960-03-4617-6.
- ↑ ΤΑ ΝΕΑ:
23-7-1963 – συμμορία της καρφίτσας
4-12-1964 – συγκρότηση παρακρατικών οργανώσεων στην Κύπρα κατά το υπόδειγμα της «καρφίτσας»
13-12-1966 σελ. 7 – περί οργανώσεως καρφίτσας
10-7-1964 – παρακρατικές οργανώσεις,το θερμοκήπιο του φασισμού
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ:
17-7-1963 – συνταρακτική αποκάλυψις πρώην μέλους(λιμενεργάτης Μήτσης) – Ο Καπελώνης ήτο αρχηγός της «καρφίτσας» – τρομοκρατική οργάνωσις της Τούμπας
18-7-1963 πρωτοσέλιδο – η οργάνωσις της «καρφίτσας» ήρπασε χθες εν μέση οδώ τον εργάτην Μήτσην – (γράφει ο Γ. Μπέρτσος)
18-7-1963 – η καρφίτσα (τίτλος άρθρου)
27-7-1963 – Παρακρατικός Λεονάρδος – φερόμενος μεταξύ στελεχών της καρφίτσας
ΑΥΓΗ:
2-6-1963 – «ελπιδοφόροι»νεοφασίστες παρελαύνουν την 25η Μαρτίου
2-6-1963 – «τηρούν την τάξιν» κατά την υποδοχήν του Αϊζενχάουερ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: 15-7-1964 – καρφίτσα
ΤΟ ΒΗΜΑ: 26-7-1964 – τρίκυκλα και καρφίτσες
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ: 6-10-1963 – παρακρατική οργάνωση καρφίτσα
ΑΘΗΝΑΪΚΗ:
19-7-1963 – μέλη της καρφίτσας
23-9-1963 – παρακρατικές οργανώσεις ξεφυτρώνουν παντού - συμμορία της καρφίτσας - χρηματοδότηση καρφίτσας - ↑ Δορδανάς, Στράτος (2008). ««Η οργάνωση της καρφίτσας»: κράτος και παρακράτος στη Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 1960». Η «σύντομη» δεκαετία του '60. Αθήνα: Καστανιώτης. σελ. 126. ISBN 978-960-03-4617-6.
- ↑ MEYNAUD, J. (1966). πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα. Αθήνα: ΜΠΑΫΡΟΝ. σελ. 299.
- ↑ Δορδανάς, "η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη" σελ.329.Το πρωί της 19ης Μαΐου και λίγο πριν από την άφιξη του στρατηγού Ντε Γκωλ «εδόθη εις αυτούς προς αναγνώρισιν μεταξύ των και έθεσαν μίαν καρφίτσαν με χρωματιστό κεφάλι εις την κομβιοδόχην των "
- ↑ Κατά τον Γ. Βούλτεψη(δημοσιογράφο στην έρευνα για την δολοφονία Λαμπράκη) η επίσκεψη Ντε Γκωλ υπήρξε «μια ιδανική ευκαιρία για την επισημοποίηση της ενιαίας δράσης των κρατικών υπηρεσιών και των παρακρατικών οργανώσεων.
- ↑ Tvxs Υπόθεση Λαμπράκη: Πώς έδρασαν τα παρακρατικά δίκτυα Αφιέρωμα Σ. Κούλογλου: Τι αποκάλυψε η έρευνά σας για την δολοφονία Λαμπράκη και πώς εμπλέκεστε εσείς στην υπόθεση; Γιώργος Ρωμαίος δημοσιογράφος στην έρευνα για του δολοφόνους του Λαμπράκη Μέλος λοιπόν της οργάνωσης ήταν ο Γκοτζαμάνης, ο οποίος είχε και μια ταυτότητα, θεωρημένη από την αστυνομία. Η ταυτότητα έγραφε ότι θα χρησιμοποιείται από την αστυνομία για την υπεράσπιση της πατρίδας όποτε και εφόσον χρειάζεται. Λίγες μέρες πριν από τη δολοφονία του Λαμπράκη αυτή η οργάνωση είχε αξιοποιηθεί από την αστυνομία για τα μέτρα προστασίας του στρατηγού Σαρλ ντε Γκωλ που είχε επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη. Τους είχαν βάλει, μάλιστα, μια καρφίτσα στο στήθος ώστε να τους αναγνωρίζουν από το πλήθος και έτσι η οργάνωση έμεινε στην ιστορία ως η «Οργάνωση Καρφίτσα»
- ↑ Δορδανάς, Στράτος (2012). η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη. εστία. σελ. 329.
- ↑ Κάτρης, Γιάννης (1974). η γέννηση ου νεοφασισμού στην Ελλάδα. παπαζήσης. σελ. 74.
- ↑ Η αγόρευση του Δελαπόρτα έμεινε ιστορική κι αποτελεί μνημείο θάρρους κι εντιμότητας απέναντι στα κέντρα της έκνομης εξουσίας. Είπε σε κάποιο σημείο της αγόρευσης του: oι μηχανισμοί που δολοφόνησαν τον Λαμπράκη αποτελούνται από κατάλοιπα υποπροϊόντων του Χίτλερ, από γιγαντοκύτταρα δωσιλογικής λευχαιμίας... από κακοποιούς διαφόρων βαθμών και ειδών, από ιδεολογικούς σκηνίτες και από άλλους φτωχούς διαβόλους... Από τέτοια κοινωνικά βυθοκορήματα αναμενόταν βοήθεια και σ' αυτά θα ανατίθετο σε ώρα κρίσης, η ενίσχυση των Σωμάτων Ασφαλείας και η μεγάλη και άγια υπόθεση της υπερασπίσεως της Πατρίδος και του Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού παντού, πάντοτε και δι’ όλων των μέσων, κατά τους σκοπούς της οργάνωσης του Γιοσμά που αναγράφονται πίσω από την ταυτότητα του Γκοτζαμάνη... Σήμερα, εδώ, ένα σύμφυρμα κλεφτών, βιαστών, δωσίλογων και κάθε είδους κακοποιών εμφανίζεται (προς εθνοκαπηλία και ανομολόγητους ιδιοτελείς σκοπούς) ως προστάτης κοινωνικών καθεστώτων, ως φύλακας ιερών και οσίων και ως Κέρβερος του νόμου και της τάξης. Τι άλλο έπρεπε να περιμένει κανείς απ αυτό πλην του ότι θα εξελισσόταν σε κακοήθη νεοπλασία της κοινωνίας; από το www.nomika-epilekta.gr Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine.
Βιβλιογραφικές πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Λεντάκης, Ανδρέας (2000). Το Παρακράτος και η 21η Απριλίου. Αθήνα: Προσκήνιο.
- Γιάννης Κάτρης. η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα εκδόσεις Παπαζήση 1974
- Δορδανάς Στράτος η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη εκδόσεις εστία Αθήνα 2012
- Ρήγος, Σεφεριάδης-Χατζηβασιλείου " η "σύντομη" δεκαετία του '60 συλλογικό αθήνα ,εκδόσεις Καστανιώτης 2008 σελ.126-142, ΙSBN 9789600346176
- Meynaud πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα 1966 εκδόσεις Μπαϋρον
Επιπλέον πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ραφαηλίδης Βασίλης ιστορία (κωμικοτραγική) του νεοελληνικού κράτους 1830-1974 εκδόσεις του 21ου Αθήνα 2010
- Επίκαιρα "ξενοκρατία" εκδόσεις Πάπυρος
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο ρόλος των παρακρατικών οργανώσεων στη δολοφονία Λαμπράκη, Στ. Νιώτη στο tvxs.gr
- Interactive, Pegasus. «Mε «Xάιλ Xίτλερ» προαναγγέλθηκε η δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη». Ημερησία. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- Α.Ε., tovima.gr — Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη. «tovima.gr - Ο ψευδολόγος και ο πολυπράγμων». TO BHMA. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- «Ο σκοτεινός «εθνάρχης» | Εφημερίδα των Συντακτών | online έκδοση». archive.efsyn.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
- «Υπόθεση Λαμπράκη, 50 χρόνια μετά | AlfaVita - Εκπαιδευτικό Ενημερωτικό Δίκτυο». www.alfavita.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016.
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |