Οι αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες
 Ο Ρόμπερτ Μούζιλ το 1930 | |
| Συγγραφέας | Ρόμπερτ Μούζιλ |
|---|---|
| Τίτλος | Die Verwirrungen des Zöglings Törleß |
| Γλώσσα | Γερμανικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1906 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| LΤ ID | 3574 |
| δεδομένα () | |
Οι αναστατώσεις του οικότροφου Τέρλες (γερμανικά: Die Verwirrungen des Zöglings Törleß) ή Ο νεαρός Τέρλες είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Αυστριακού συγγραφέα Ρόμπερτ Μούζιλ, το οποίο εκδόθηκε το 1906. [1]
Σε ένα οικοτροφείο, ένας μαθητής παρατηρεί με παθητική αποστροφή δύο φίλους του να χειραγωγούν, να ταπεινώνουν και να βασανίζουν έναν συμμαθητή τους, δικαιολογεί τις πράξεις τους, συμμετέχει και δεν νιώθει καμία μεταμέλεια μέχρι το τέλος. Μέσα από την ψυχολογική απεικόνιση των εφήβων μαθητών, το μυθιστόρημα αντανακλά τις αυταρχικές κοινωνικές δομές, δημιουργώντας προφητικά μια σύνδεση μεταξύ της ψυχολογικής προδιάθεσης και των δικτατορικών καθεστώτων: φαίνεται να σκιαγραφεί τη διεστραμμένη λογική εξόντωσης του Ναζισμού μέσα από το πρίσμα των νεαρών τυράννων της τάξης και του θύματός τους. Το μυθιστόρημα παραμένει ακόμη και σήμερα επικίνδυνα επίκαιρο με την έξαρση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού.[2]
Περιλαμβάνεται στη Βιβλιοθήκη των 100 βιβλίων της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit.
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το εξπρεσιονιστικό μυθιστόρημα είναι εξωτερικά δομημένο ως μυθιστόρημα μαθητείας, η ιστορία ενός αποπροσανατολισμένου νεαρού που αναζητά ηθικές αρχές στην κοινωνία και την αυτογνωσία για τον ίδιο. Βασίζεται στις προσωπικές εμπειρίες του Μούζιλ σε ένα οικοτροφείο στο σημερινό Χράνιτσε (στην Αυστροουγγαρία, τώρα στην Τσεχία), γράφτηκε σύμφωνα με τον Μούζιλ «λόγω πλήξης». Αργότερα, ωστόσο, ο Μούζιλ αρνήθηκε ότι το μυθιστόρημα αφορούσε τις δικές του νεανικές εμπειρίες. Λόγω του σεξουαλικού περιεχομένου του, προκάλεσε σκάνδαλο στο αναγνωστικό κοινό και στις αρχές της Αυστροουγγαρίας. [3]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τρεις μαθητές ενός επαρχιακού στρατιωτικού σχολείου-οικοτροφείου για παιδιά της ανώτερης τάξης, οι Ράιτινγκ, Μπαίνμπεργκ και Τέρλες, πιάνουν τον συμμαθητή τους Μπαζίνι να κλέβει χρήματα και αποφασίζουν να τον τιμωρήσουν οι ίδιοι αντί να τον παραδώσουν στις σχολικές αρχές. Ξεκινούν με εκφοβισμό και κακοποίηση, πρώτα σωματικά και στη συνέχεια ψυχολογικά, ενώ τον εκβιάζουν απειλώντας να τον καταγγείλουν. Η κακοποιητική τους συμπεριφορά προς τον Μπαζίνι γίνεται ανοιχτά σεξουαλική και ολοένα και πιο σαδιστική. Παρ' όλα αυτά, αυτός υπομένει όλα τα βασανιστήρια ακόμα και όταν, έχοντας χάσει κάθε αξιοπρέπεια, δυσφημείται σε ολόκληρη την τάξη.[1]
Αν και ο ίδιος ο Τέρλες υποβιβάζει τον Μπαζίνι σε ερωτικό αντικείμενο και τον αντιμετωπίζει σαν σκλάβο, απωθείται όλο και περισσότερο από τον άξεστο, εκβιαστικό σαδισμό των Ράιτινγκ και Μπάινεμπεργκ. Παρακολουθεί και συμμετέχει στα βασανιστήρια του Μπαζίνι, δικαιολογούμενος στον εαυτό του ότι προσπαθεί να καταλάβει το χάσμα μεταξύ του λογικού και του σκοτεινού παράλογου εαυτού του. Οι διαφορετικές πλευρές της προσωπικότητάς του τον ενοχλούν και τον οδηγούν σε απελπισία. Ο Μπαζίνι σε κάποιο βαθμό προκαλεί ο ίδιος την κακοποίηση, καθώς προφανώς απολαμβάνει τα σεξουαλικά «πειράματα» των Μπάινμπεργκ και Ράιτινγκ, ενώ αυτοί κρύβουν την ντροπή τους για την έλξη τους προς το θύμα τους ταπεινώνοντάς τον. Η ταπείνωση του Μπαζίνι ασκεί μια κάποια έλξη και στον Τέρλες. Ωστόσο, δεν είναι (ακόμη) σε θέση να αποκαλύψει αυτή τη γοητεία της εξουσίας, να την εκφράσει με λόγια και να φτάσει στο βάθος του μυστηρίου της ανθρώπινης «ψυχής», για το οποίο η συμπεριφορά του Μπαζίνι του φαίνεται να είναι το κλειδί.
Η αποστροφή του για την παθητικότητα και την αδυναμία του Μπαζίνι να υπερασπιστεί τον εαυτό του και η σκληρότητα των Μπάινμπεργκ και Ράιτινγκ τον οδηγεί τελικά σε αντιπαράθεση μαζί τους. Όταν τα μαρτύρια του Μπαζίνι γίνονται αφόρητα, ο Τέρλες τον συμβουλεύει κρυφά να απευθυνθεί στον διευθυντή για να επιλύσει την κατάσταση. Ξεκινά έρευνα, αλλά ο μόνος που κρίνεται ένοχος είναι ο Μπαζίνι. Ο Τέρλες εκφωνεί μια παράξενη υπαρξιακή ομιλία στο διδακτικό προσωπικό σχετικά με το χάσμα μεταξύ λογικού και παράλογου, η οποία τους προβληματίζει ακόμη περισσότερο. Προτείνουν στους γονείς του να σπουδάσει ιδιωτικά, ένα συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει και μόνος του και επιστρέφει πανευτυχής στην ηρεμία, στα βιβλία και στην ασφάλεια των γονιών του.
Άλλες δευτερεύουσες πλοκές περιλαμβάνουν την εμπειρία του Τέρλες με τις επισκέψεις του στην πόρνη Μπόζενα, τις συζητήσεις του με τον καθηγητή μαθηματικών και την ανάλυση για τη στάση των γονιών του απέναντι στον κόσμο. Μια μετατόπιση της αφήγησης στο μέλλον στα μισά του μυθιστορήματος αναφέρεται στον ενήλικο πλέον Τέρλες, ο οποίος δεν αισθάνεται καμία μεταμέλεια για τη συμπεριφορά του στο οικοτροφείο. [4]
Διασκευές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το 1966 διασκευάστηκε σε ταινία ως παραβολή για τον Ναζισμό με τίτλο Ο νεαρός Τέρλες σε σκηνοθεσία Φόλκερ Σλέντορφ. [5]
- Έχει διασκευαστεί για το θέατρο. [6] [7]
Μεταφράσεις στα ελληνικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Αλέξανδρο Ίσαρη και κυκλοφόρησε με τίτλο Ο νεαρός Τέρλες από τις εκδόσεις Ύψιλον το 1984 και ως Οι αναστατώσεις του οικότροφου Ταίρλες από τις εκδόσεις Πατάκη το 2001.[8][9]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 1 2 . «liwi-verlag.de/robert-musil-die-verwirrungen-des-zoeglings-toerless/».
- ↑ . «getabstract.com/de/zusammenfassung/die-verwirrungen-des-zoeglings-toerless».
- ↑ . «bookpress.gr/politismos/theatro-xoros/Εκφοβισμός, βία και άρειοι υπεράνθρωποι».
- ↑ . «liviato.de/buch/zusammenfassung/die-verwirrungen-des-zoglings-torless».
- ↑ . «imdb.com/title/Der junge Törless/1966».
- ↑ . «athinorama.gr/theatre/performance/oi_anastatoseis_tou_oikotrofou_terles».
- ↑ . «lifo.gr/guide/theater/news/oi-anastatoseis-toy-oikotrofoy-terles».
- ↑ . «politeianet.gr/el/products/-robert-mouzil-patakhs-oi-anastatoseis-tou-oikotrofou-tairles».
- ↑ . «diavazontas.blogspot.com/2015/08/robert-musil».
