Οικισμός Μπάρλου στο Δίστομο

Ο οικισμός Μπάρλου βρίσκεται στο Δίστομο του Νομού Βοιωτίας, 23 χλμ από τη Λειβαδιά. Δημιουργήθηκε το 1969 για να στεγάσει τους εργαζόμενους στα μεταλλεία βωξίτη του Διστόμου - της ανωνύμου εταιρείας "Ελληνικοί Βωξιτες

Ελικωνος, Γεώργιος Μπαρλος".

Η ιστορία του οικισμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης Μπάρλος, ιδιοκτήτης της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΒΩΞΙΤΑΙ ΕΛΙΚΩΝΟΣ. ανέθεσε στους αρχιτέκτονες Δημήτρη και Σουζάνα Αντωνακάκη να σχεδιάσουν έναν εργατικό οικισμό σε μια έκταση περίπου 30 στρεμμάτων. Συγκεκριμένα, πρότεινε την κατασκευή τριών πολυκατοικιών - μια για κάθε κοινωνική ομάδα εργαζομένων (εργάτες, εργοδηγοί-μηχανικοί, διοικητικοί υπάλληλοι). Οι αρχιτέκτονες, όμως, σχεδιάζουν το 1969 μια διαφορετική προσέγγιση για τον οικισμό, με στόχο την κοινωνική μίξη των εργαζομένων. Το σχέδιο αποτελείται από 85 αυτοτελείς κατοικίες και κοινόχρηστους χώρους. Ο οικισμός κατοικείται, προτού ολοκληρωθεί το έργο, το 1971 και εν τέλει δημοσιεύεται σε αυτή τη μορφή το 1972.^[1] Περίπου το 1990 η εταιρεία κλείνει και ο οικισμός σταδιακά εγκαταλείπεται μέχρι το 1997 όπου παύει η λειτουργία των μεταλλείων στο Δίστομο. Μέχρι σήμερα ο οικισμός μένει αναξιοποίητος.

Ο εργατικός οικισμός όπως τον σχεδίασαν οι αρχιτέκτονες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

φωτογραφία από το εσωτερικό του οικισμού, 2015

Οι Αντωνακάκη σχεδίασαν πέτρινους τοίχους σε διαδοχικές ζώνες (περίπου 4 μέτρων), παράλληλες προς τις υψομετρικές καμπύλες του λόφου. Έτσι, δημιουργήθηκαν παράλληλα στην κλίση του εδάφους οι όγκοι των κατοικιών, οι υπαίθριοι και οι δημόσιοι χώροι εναλλάξ ( ιδιωτκό-δημόσιο-υπαίθριο-κλειστό). Οι πέτρινοι τόιχοι ήταν φέροντες και είχαν πάχος 0.5 μέτρα. Κάθετα σ'αυτούς, ανά 12 μέτρα τοποθέτησαν διαχωριστικούς τοίχους, οι οποίοι παραλάμβαναν τα διάφορα συστήματα ενέργειας (θέρμανση, ηλεκτρισμός, νερό, αποχέτευση)^[2]^[3]. Οι κατοικίες χωρίζονταν σε 3 τύπους ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών (και όχι βάσει κοινωνικής διάκρισης): για 1 ή 2 άτομα, για μικρές και για μεγάλες οικογένειες (ανάλογα με τον τύπο οι κατοικίες αποτελούνταν από 1, 2 ή 3 επίπεδα)^[2]. Ακόμα όμως και στην ίδια τυπολογία, η μονάδα της κατοικίας διαφοροποιείται βάσει των προσωπικών αναγκών του κάθε χρήστη, με αποτέλεσμα μια μεγάλη ποικιλία μορφών. Επίσης, είχαν προβλέψει κοινόχρηστους χώρους, για την κοινωνικοποίηση των κατοίκων, αλλά και για την προσέλκυση των κατοίκων του Διστόμου. Τέτοιοι ήταν η εκκλησία, το εστιατόριο, ο παιδικός σταθμός και τα περίπτερα. Συνολικά, οι στόχοι της διαμόρφωσης τόσο των ιδιωτικών όσο και των κοινόχρηστων χώρων, ήταν να καλύπτονται οι ατομικές ανάγκες του κάθε κατοίκου και παράλληλα να προάγεται η συλλογικότητα.^[4]

Σχέση με το περιβάλλον[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασική παράμετρος για το σχεδιασμό ήταν, επίσης, η ένταξη στο φυσικό περιβάλλον. Έτσι δημιουργήθηκε ένα σύνολο μικρότερων όγκων που τοποθετούνται στην πλαγιά του λόφου, κρατώντας τη φυσική κλίση του εδάφους. Το σύνολο αυτό εξωτερικά είναι ομοιογενές, ενώ εσωτερικά φαίνεται η ιδιαίτερη επεξεργασία ως προς τον άξονα της κατακόρυφης τομής^[2]. Σημαντική ήταν επίσης η επιλογή της λίθινης τοιχοποιίας ως στοιχείο που παραπέμπει στο τοπίο της Βοιωτίας.

Μορφολογική Ανάλυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρχιτεκτονική των Αντωνακάκη αποτελεί ένα συνδυασμό ελληνικού και διεθνούς μοντερνισμού με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική παράδοση^[2]. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αρχιτεκτονικής είναι και ο οικισμός του Διστόμου, ένα έργο ελληνικό και παράλληλα διεθνές. Πρόκειται για μια λιτή (χωρίς πρόσθετα μορφολογικά στοιχεία), ειλικρινή κατασκευή με δοκούς από εμφανές σκυρόδεμα και ανεπίχριστους λίθινους τοίχους (το επίχρισμα σε χρώμα ώχρας τοποθετήθηκε χωρίς την έγκριση των αρχιτεκτόνων^[2]). Επιπλέον, έμφαση στο άτομο οδήγησε στη δημιουργία χώρων που ανταποκρίνονται στην ανθρώπινη κλίμακα.^[5]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 49. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 «Ατελιέ 66».
↑ ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 50. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)
↑ ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 46. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)
↑ ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ_Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 41. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)

[1] ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 49. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 «Ατελιέ 66».

[3] ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 50. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)

[4] ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 46. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)

[5] ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ ΑΡΑ ΚΑΤΟΙΚΩ_Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΠΑΡΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΣΤΟΜΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ, ΤΩΝ Δ. & Σ. ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ. Πάτρα. 2012. σελ. 41. ISBN 978-960-93-3870-7. |first1= missing |last1= in Authors list (βοήθεια)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]