Οδοντιατρική στην αρχαία Ρώμη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η οδοντιατρική αναπτύχθηκε κατά τα πρώτα μέρη της ρωμαϊκής ιστορίας, [1] πιθανώς λόγω της άφιξης ενός Έλληνα γιατρού που ονομαζόταν Αρχαγάθος. Ορισμένα από τα αρχαία ρωμαϊκά στοματοχειρουργικά εργαλεία ήταν το οδοντικό τρυπάνι, οι σμίλες, οι μοχλοί οστών και οι λαβίδες λαβίδες δοντιών. [2] [3] [4] Οι αρχαίοι Ρωμαίοι επινόησαν τη χρήση ναρκωτικών κατά την οδοντιατρική επέμβαση. [5] Αυτά τα εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία καταστάσεων του πονόδοντου και για την εξαγωγή δοντιών. Στην αρχαία Ρώμη πίστευαν ότι η αιτία των συνθηκών που απαιτούσαν μια τέτοια θεραπεία ήταν το «σκουλήκι των δοντιών».

Αισθητική οδοντιατρική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ετρουσκικές τεχνητές οδοντοστοιχίες

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι λεύκαιναν τα δόντια τους χρησιμοποιώντας οδοντόκρεμα από ανθρώπινα ούρα και γάλα κατσίκας. [6] [7] [8] Οι οδοντικές γέφυρες και κορόνες αναπτύχθηκαν στην αρχαία Ρώμη το 500 π.Χ. [9] Αυτή η μορφή οδοντιατρικής ήταν μια τέχνη στην οποία ειδικεύονταν οι Ετρούσκοι. [10] [11] Αυτός ο πολιτισμός ανέπτυξε τις πρώτες «πραγματικές» οδοντιατρικές γέφυρες. [12] Οι ρωμαϊκές οδοντικές γέφυρες κατασκευάζονταν συνήθως από οστό ή ελεφαντόδοντο και είχαν μεγάλη ζήτηση κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. [13] Οι αρχαίοι Ρωμαίοι οδοντίατροι χρησιμοποιούσαν επίσης οδοντικά εμφυτεύματα από χρυσό. [14] [15] [16]

Δόντια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πονόδοντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαία ρωμαϊκή οδοντική λαβίδα

Οι θεραπείες για τον πονόδοντο ήταν δημοφιλείς και ευρέως διαδεδομένες λόγω του έντονου πόνου και της τερηδόνας που προκαλούνταν. Στο έργο του Φυσική Ιστορία, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος μίλησε για θεραπείες τους πονόδοντου. Έγραψε ότι ένας ασθενής μπορούσε να χύσει το φάρμακο στο αυτί του. Κάποια φάρμακα χύνονταν στο αυτί στην ίδια πλευρά του κεφαλιού με τον πονόδοντο, άλλα υποτίθεται ότι έπρεπε να χυθούν στην αντίθετη πλευρά. Ορισμένες θεραπείες περιελάμβαναν εισπνοή άγριας μέντας, χρήση οστών λαγού για το κόψιμο των ούλων, χρήση οστών καλυμμένων με περιττώματα και γαργάρα με τη στάχτη κεράτων ελαφιού. [17] [18] Μια άλλη θεραπεία απαιτούσε τη σύλληψη ενός βατράχου στο φως του φεγγαριού. Ο ασθενής έπρεπε να φτύσει στο στόμα του και να δώσει εντολή στον βάτραχο να φύγει παίρνοντας τον πονόδοντο μαζί του. [19] Οι Ρωμαίοι γιατροί πίστευαν ότι ο πονόδοντος προκαλούνταν από ένα «σκουλήκι των δοντιών». [20]

Εξαγωγή δοντιών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο του Ρωμαίου γιατρού Γαληνού
Άγαλμα που απεικονίζει τον ιστορικό Πλίνιο τον Πρεσβύτερο.

Δεν είναι σαφές ποιο ρωμαϊκό επάγγελμα ή επαγγέλματα ασκούσαν την οδοντιατρική. Μπορεί να υπήρχαν ειδικοί γιατροί που είχαν εκπαιδευτεί για να κάνουν προκαταρκτικές οδοντιατρικές επεμβάσεις, είναι επίσης πιθανό η οδοντιατρική να ασκούνταν ως υποσύνολο άλλων επαγγελμάτων, όπως η κομμωτική. Η εξαγωγή δοντιών είναι μια στοματική χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται με σκοπό την αφαίρεση δοντιών. Στην αρχαία Ρώμη, μπορεί να ασκούνταν από ειδικούς που δεν σχετίζονταν με επαγγελματίες γιατρούς. Αυτή η πρακτική απαιτούσε την απαλή εξαγωγή των δοντιών, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος. [21] Αυτός ο κίνδυνος είχε επίσης ως αποτέλεσμα η πρακτική να είναι σπάνια. Η αρχαία βιβλιογραφία περιγράφει άλλη μία διαδικασία για την εξαγωγή δοντιών. Σε αυτήν τη διαδικασία, το δόντι πιανόταν και θα κουνιόταν μέχρι να αφαιρεθεί με τα χέρια. Μια άλλη πρακτική περιλάμβανε την κοπή των ούλων και των οστών που περιβάλλουν ένα δόντι και στη συνέχεια την εξαγωγή. Ο Ρωμαίος γιατρός Κέλσος σύστηνε στους γιατρούς να εξάγουν το οστό κοντά στα δόντια και να μην εξάγουν δόντια παιδιών εκτός εάν εμπόδιζαν την ανάπτυξή τους. [22] [23]

Άλλα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι ιατρικοί συγγραφείς πίστευαν ότι τα δόντια χαλαρώνουν λόγω αδυναμίας των ριζών ή ασθένειας των ούλων. Αυτό το αντιμετώπιζαν καυτηριάζοντας τα ούλα και στη συνέχεια καλύπτοντάς τα με μέλι και υδρόμελι. Στη συνέχεια τοποθετούνταν στα δόντια φαρμακευτική αγωγή. Εάν το δόντι πονούσε, αφαιρούνταν. Αυτή η διαδικασία γινόταν με «ξύσιμο» του δοντιού για «στρογγύλεμα» και στη συνέχεια με κούνημα του δοντιού μέχρι να μπορέσει να αφαιρεθεί με ασφάλεια. [24]

Σχιστίες χείλους και υπερώας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κέλσος περιέγραψε θεραπείες για τις σχιστίες χείλους και υπερώας. Έγραψε ότι η εφαρμογή ράμματος στα χείλη ήταν η προτεινόμενη μέθοδος του Κέλσου για τη θεραπεία μικρών προβλημάτων. Μεγαλύτερα και πιο έντονα προβλήματα αντιμετωπίζονταν χρησιμοποιώντας χειρουργική διαδικασία. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι σκότωναν επίσης παιδιά με σχισμένα χείλη, λόγω της πεποίθησης ότι ήταν κυριευμένα από κακά πνεύματα. [25]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο για μεγάλο μέρος της ρωμαϊκής ιστορίας δεν υπήρχε ιατρική κοινότητα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η ιατρική περιοριζόταν σε δημοφιλείς εναλλακτικές θεραπείες και όχι σε εκπαιδευμένους επαγγελματίες γιατρούς. Το επάγγελμα του γιατρού εισήχθη στους Ρωμαίους από τον Έλληνα γιατρό Αρχάγαθο, ο οποίος ταξίδεψε στη Ρώμη και καθιερώθηκε ως γιατρός. Τελικά απέκτησε τη φήμη ότι κάνει βίαιη χρήση του χάλυβα και της φωτιάς κάτι που του κόστισε τη φήμη του και του χάρισε τον τίτλο του «χασάπη». Υπάρχουν αρχαιολογικά και ιστορικά στοιχεία αμφισβητούν αυτή την αφήγηση. Η Δωδεκάδελτος, που ήταν το σύνολο της νομοθεσίας που αποτέλεσε τη βάση του Ρωμαϊκού Δικαίου, [26] υποννοούν ότι είχε ασκηθεί η οδοντιατρική σε εκείνο το σημείο της ιστορίας. Παρ' όλα αυτά, οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι δεν έχουν καταλήξει σε αυτό το θέμα. [27]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Andrews, Esther K. (2007). Practice Management for Dental Hygienists (στα Αγγλικά). Lippincott Williams & Wilkins. σελ. 5. ISBN 978-0-7817-5359-3. 
  2. Synovitz, Linda Baily· Larson, Karl L. (2013). Complementary and Alternative Medicine for Health Professionals: A Holistic Approach to Consumer Health (στα Αγγλικά). Jones & Bartlett Publishers. σελ. 72. ISBN 978-0-7637-6595-8. 
  3. Maynard, Charles W. (15 Ιανουαρίου 2006). The Technology of Ancient Rome (στα Αγγλικά). The Rosen Publishing Group, Inc. σελίδες 36,51. ISBN 978-1-4042-0556-7. 
  4. "Ancient medicines and bone lever in rare Roman medical kit." Premium Official News, 26 Feb. 2016. Gale OneFile: News.
  5. Learning, Jones & Bartlett (4 Μαΐου 2020). Comprehensive Dental Assisting, Enhanced Edition (στα Αγγλικά). Jones & Bartlett Learning. σελ. 13. ISBN 978-1-284-26812-6. 
  6. Lenkeit, Roberta Edwards (23 Οκτωβρίου 2018). High Heels and Bound Feet: And Other Essays on Everyday Anthropology, Second Edition (στα Αγγλικά). Waveland Press. σελ. 72. ISBN 978-1-4786-3841-4. 
  7. Perdigão, Jorge (3 Αυγούστου 2016). Tooth Whitening: An Evidence-Based Perspective (στα Αγγλικά). Springer. σελ. 170. ISBN 978-3-319-38849-6. 
  8. Bonitz, Michael· Lopez, Jose (9 Απριλίου 2014). Complex Plasmas: Scientific Challenges and Technological Opportunities (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 465. ISBN 978-3-319-05437-7. 
  9. Reddy, Boreddy (2 Νοεμβρίου 2017). Acrylic Polymers in Healthcare (στα Αγγλικά). BoD – Books on Demand. σελ. 27. ISBN 978-953-51-3593-7. 
  10. Krebs, Robert E.· Krebs, Carolyn A. (2003). Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions, and Discoveries of the Ancient World (στα Αγγλικά). Greenwood Publishing Group. σελ. 209. ISBN 978-0-313-31342-4. 
  11. Learning, Jones & Bartlett (4 Μαΐου 2020). Comprehensive Dental Assisting, Enhanced Edition (στα Αγγλικά). Jones & Bartlett Learning. σελ. 5. ISBN 978-1-284-26812-6. 
  12. Garg, Arun K. (11 Δεκεμβρίου 2009). Implant Dentistry - E-Book (στα Αγγλικά). Elsevier Health Sciences. ISBN 978-0-323-08765-0. 
  13. Naso, Alessandro (25 Σεπτεμβρίου 2017). Etruscology (στα Αγγλικά). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. σελίδες 523–527. ISBN 978-1-934078-49-5. 
  14. Lanza, Robert· Langer, Robert (17 Οκτωβρίου 2013). Principles of Tissue Engineering (στα Αγγλικά). Academic Press. σελ. 1471. ISBN 978-0-12-398370-1. 
  15. Chapman, Michael W.· James, Michelle A. (31 Ιανουαρίου 2019). Chapman's Comprehensive Orthopaedic Surgery: Five Volume Set (στα Αγγλικά). Jaypee Brothers Medical Publishers. σελ. 4085. ISBN 978-93-5152-497-7. 
  16. Eswarappa, Veda· Bhatia, Sujata K. (12 Σεπτεμβρίου 2012). Naturally Based Biomaterials and Therapeutics: The Case of India (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 10. ISBN 978-1-4614-5385-7. 
  17. Engs, Ruth Clifford (11 Ιανουαρίου 2022). Bizarre Medicine: Unusual Treatments and Practices through the Ages (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 269. ISBN 978-1-4408-7125-2. 
  18. Virnig, Christine (21 Ιουλίου 2020). Dung for Dinner: A Stomach-Churning Look at the Animal Poop, Pee, Vomit, and Secretions that People Have Eaten (and Often Still Do!) (στα Αγγλικά). Henry Holt and Company (BYR). ISBN 978-1-250-24680-6. 
  19. Turner, Tracey (15 Οκτωβρίου 2019). The Curious Book of Lists: 263 Fun, Fascinating, and Fact-Filled Lists (στα Αγγλικά). Kingfisher. σελ. 92. ISBN 978-0-7534-7609-3. 
  20. Bird, Doni L.· Robinson, Debbie S. (16 Μαρτίου 2017). Modern Dental Assisting - E-Book (στα Αγγλικά). Elsevier Health Sciences. σελίδες 3–4. ISBN 978-0-323-48517-3. 
  21. Ferneini, Elie M.· Goupil, Michael T. (2022). The History of Maxillofacial Surgery: An Evidence Based Journey (στα Αγγλικά). Springer Nature. σελ. 112. ISBN 978-3-030-89563-1. 
  22. Becker, Marshall J.· Turfa, Jean MacIntosh (17 Φεβρουαρίου 2017). The Etruscans and the History of Dentistry: The Golden Smile through the Ages (στα Αγγλικά). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-19465-1. 
  23. Ciment, James (14 Δεκεμβρίου 2015). How They Lived: An Annotated Tour of Daily Life through History in Primary Sources [2 volumes]: An Annotated Tour of Daily Life through History in Primary Sources (στα Αγγλικά). ABC-CLIO. σελ. 181. ISBN 978-1-61069-896-2. 
  24. Santoni-Rugiu, Paolo· Sykes, Philip J. (10 Αυγούστου 2007). A History of Plastic Surgery (στα Αγγλικά). Springer Science & Business Media. σελ. 215. ISBN 978-3-540-46241-5. 
  25. Shi, Bing· Sommerlad, Brian C. (13 Ιανουαρίου 2015). Cleft Lip and Palate Primary Repair (στα Αγγλικά). Springer. ISBN 978-3-642-38382-3. 
  26. Jolowicz, H.F. Historical Introduction to the Study of Roman Law (Cambridge, 1952), 108
  27. Guerini, Vincenzo (27 Νοεμβρίου 2019). A History of Dentistry from the most Ancient Times until the end of the Eighteenth Century (στα Αγγλικά). Good Press.