Ντενί Γκολτιέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ντενί Γκοτιέ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Denis Gaultier (Γαλλικά)
Γέννηση1603 (περίπου)[1][2][3] ή 1597 (περίπου)[4]
Παρίσι[4]
Θάνατος1672[5][1][2]
Παρίσι[6][7][4]
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Ιδιότητασυνθέτης[4] και λαουτίστας[4]
ΣυγγενείςJacques Gaultier (πρωτοξάδερφος)[6] και Ennemond Gaultier (πρωτοξάδερφος)[4]
Κίνημακλασική μουσική και μπαρόκ μουσική
Όργαναλαούτο[4]
Καλλιτεχνικά ρεύματακλασική μουσική και μπαρόκ μουσική
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Ντενί Γκολτιέ ή Γκολτιέ ο Νεότερος [8] ή Γκολτιέ των Παρισίων (Denis ή Denys [9] Gaultier ή Denis le Jeune ή Gaultier de Paris, Παρίσι 1597 ή 1603 – Παρίσι 1672) ήταν Γάλλος λαουτίστας και συνθέτης του 17ου αιώνα, το έργο του οποίου επηρέασε τη γαλλική σχολή της μουσικής του κλαβεσέν. [10]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γκολτιέ γεννήθηκε στο Παρίσι, αλλά είναι άγνωστο το ακριβές έτος γέννησής του. Δύο αντικρουόμενες πηγές αναφέρουν, είτε το 1597 είτε το 1603 ως πιθανά έτη. Το πρώτο μπορεί να συναχθεί από μια αναφορά ότι, ο Γκολτιέ πέθανε το 1672 σε ηλικία εβδομήντα πέντε ετών. Ωστόσο, σε ένα αρχειακό έγγραφο από το νοσοκομείο Hôtel-Dieu de Paris, είναι καταγεγραμμένο ότι, ο Γκολτιέ ήταν είκοσι τριών ετών κατά την ανάρρωσή του, από τις 24 Οκτωβρίου 1626 έως τις 12 Δεκεμβρίου 1626. [11]

Πολύ λίγα είναι γνωστά και για τη σταδιοδρομία του Γκολτιέ. Μπορεί να είχε σπουδάσει με τον Σαρλ Ρακέ (Charles Racquet), οργανίστα στην Παναγία των Παρισίων, δεδομένου ότι τον μνημόνευσε μέσω της σύνθεσης ενός tombeau (κυριολ. «επιτύμβιο») όταν εκείνος πέθανε. Μέχρι το 1631 -τουλάχιστον- η καριέρα του ήταν στενά συνδεδεμένη με εκείνη του μεγαλύτερου εξαδέλφου του, Ενμόν Γκολτιέ (Ennemond Gaultier). Μάλιστα, οι συγγραφείς της εποχής αναφέρονταν στους δύο συνθέτες μόνο με το επώνυμο, χωρίς να επιχειρήσουν να τους διακρίνουν μεταξύ τους. Και οι δύο λαουτίστες είχαν διασυνδέσεις με τους Μπλανροσέ (Blancrocher) και ντε Λ’ Εκλό (Henri de L'Enclos), ενώ η υψηλή τους φήμη ήταν συγκρίσιμη με εκείνη των Ντιφό (François Dufaut), Γκαλό (Jacques Gallot) και Μουτόν (Charles Mouton). Το 1635, ο Ντενί Γκολτιέ νυμφεύτηκε την Φρανσουά Ντοκούρ (Françoise Daucourt). Ο γιος τους, Φιλίπ Εμανουέλ (Philippe Emmanuel), αργότερα, θα γινόταν σύμβουλος του βασιλιά, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο ίδιος ο Γκολτιέ ήταν κάτοχος κάποιας αυλικής θέσης, παρόλο που ο ξάδερφος του, είχε τέτοια θέση. Κατά πάσα πιθανότητα, κέρδισε τη φήμη και το εισόδημά του μέσω των παραστάσεων που έδινε στα σαλόνια της εποχής. [12]

Μουσική και μουσικολογικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντενί Γκολτιέ συνέθεσε πολλά έργα για το λαούτο, αλλά υπάρχει μεγάλη σύγχυση σε πολλά σύγχρονα χειρόγραφα και εκδόσεις με τον εξάδελφό του Ενμόν, προκαλώντας αρκετά προβλήματα. Ορισμένα κομμάτια υπογράφονται απλώς με το επώνυμο «Γκολτιέ», μερικά από τα οποία αποδίδονται στον Ντενί στη μία συλλογή και στον Ενεμόν, στη άλλη ενώ, για άλλα, έχει πλέον γίνει γνωστό ότι έχουν καταγραφεί λανθασμένα. Η παραγωγή του Ντενί Γκολτιέ -όπως αναμένεται από έναν γάλλο λαουτίστα του 17ου αιώνα- αποτελείται κυρίως από χορευτικές σουίτες για το λαούτο. Σε γενικές γραμμές, ήταν ένας αριστοτέχνης της μελωδίας, γράφοντας μελωδικές γραμμές με σαφείς δομές φράσης, αλλά η μουσική του είναι λιγότερο εφευρετική αρμονικά από εκείνη κάποιων άλλων γάλλων λαουτιστών της εποχής, όπως ήσαν οι Μεσανζό (René Mesangeau) και Ντιμπίτ (Pierre Dubut).

Τρεις δημοσιευμένες συλλογές της μουσικής του Γκολτιέ διασώζονται από τα τελευταία χρόνια του. Η γνωστότερη από αυτές, Η Ρητορική των Θεών (La Rhétorique des dieux, 1652) περιλαμβάνει δώδεκα μέρη, το καθένα από τα οποία έχει ονομαστεί σύμφωνα με έναν από τους ελληνικούς τρόπους, αλλά οι πραγματικές αρμονικές διεργασίες των κομματιών δεν συνδέονται άμεσα με αυτούς τους τρόπους. Πολλά από αυτά αναφέρονται στην ελληνική μυθολογία. [13] Δύο άλλες συλλογές, Κομμάτια του Λαούτου πάνω σε Τρείς Διαφορετικούς Νέους Τρόπους (Pièces de luth sur trois différens modes nouveaux, περίπου 1669) και Βιβλίο Ταμπλατούρας [...] του κ. Γκολτιέ Πρεσβυτέρου ντε Νεβ και του κ. Γκολτιέ εξαδέλφου του (Livre de tablature [...] de Mr. Gaultier Sr. de Nève et de Mr. Gaultier son cousin, περίπου 1672) ξεκινούν με βασικές οδηγίες για το παίξιμο του λαούτου. Και τα τρία χειρόγραφα αποτελούνται κυρίως από χορούς. Ένα άλλο είδος στο οποίο ο Γκολτιέ συνέβαλε σημαντικά, ήταν το tombeau, μικρή σύνθεση γραμμένη στη μνήμη μιας επιφανούς προσωπικότητας. [14]

Επαρκής εκτίμηση της μουσικής και της επιρροής του Γκολτιέ είναι δύσκολη, λόγω προβλημάτων απόδοσης των έργων στον δημιουργό τους. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το La Rhétorique des dieux μπορεί να αποτελείται από κομμάτια που δεν γράφηκαν από τον Γκολτιέ ή από αρχικά έργα, που άλλαξαν στην πορεία από άγνωστους συνθέτες. [15] Η συλλογή του 1672 ολοκληρώθηκε μετά τον θάνατο του Γκολτιέ από τον μαθητή του, Μονταρκίς (Montarcis) και περιέχει μουσική από δύο διαφορετικούς «Γκολτιέ». Άλλα κομμάτια, που βρίσκονται σε διάφορα χειρόγραφα δημιουργούν, επίσης, πολλά προβλήματα απόδοσης. Γενικά όμως, ο Ντενί Γκολτιέ ήταν ένας σημαντικός ερμηνευτής του γαλλικού στυλ brisé και, υπ΄αυτή την έννοια, επηρέασε κλαβεσενίστες, όπως τον Γιόχαν Γιάκομπ Φρόμπεργκερ και τον Σαμπανιέρ, καθώς και τις τυπικές σειρές στυλιζαρισμένων χορών στις σουίτες. [16] Ήταν ο τελευταίος εκπρόσωπος της παρισινής σχολής του λαούτου. Η μουσική του καλύπτει όλη την έκταση του γαλλικού στυλ, όπως ποικίλματα, μπριζέ συγχορδίες, αξιοποίηση των τεχνικών δυνατοτήτων του λαούτου, με αποτέλεσμα την τελική αίσθηση πολυφωνικής δομής. [17]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 121493547. Ανακτήθηκε στις 16  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w69s1w6c. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 79679. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 «Grove Music Online» (Αγγλικά) Oxford University Press. 10.1093/GMO/9781561592630.ARTICLE.10745. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2020. ISBN-13 978-1-56159-263-0.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12188137t. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Готье» (Ρωσικά)
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ ΠΛΜ
  9. ↑ ΠΛΜ
  10. ↑ ΠΛΜ
  11. ↑ Rollin
  12. ↑ Rollin
  13. ↑ Buch
  14. ↑ ΠΛΜ
  15. ↑ https://lutecorner.ch/forschg_e.html
  16. ↑ ΠΛΜ
  17. ↑ ΠΛΜ

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • «Λεξικό Μουσικής και Μουσικών» (Dictionary of Music and Musicians) του George Grove, D. C. L (Oxford, 1880)
  • Baker’s biographical dictionary of musicians, on line
  • Rob. Eitner, Biographisch-bibliographisches Quellen-LexiKon, on line
  • Kennedy, Michael Λεξικό Μουσικής της Οξφόρδης (Oxford University Press Αθήνα: Γιαλλέλης, 1989) ISBN 960-85226-1-7
  • Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα (ΠΛΜ), έκδοση 1996, τόμος 18, σ. 279-80
  • Enciclopedia Bompiani-Musica, Milano (εκδ. ΑΛΚΥΩΝ, 1985)
  • Enciclopedia Treccani, on line
  • Eric Blom, The New Everyman Dictionary of Music (Grove Weidenfeld, N. York, 1988)
  • David Joseph Buch (ed.): Denis Gaultier: La Rhétorique des dieux (Middleton, Wisconsin: A-R Editions, 1990); ISBN 978-0-89579-238-9
  • Rollin, Monique. "Denis Gaultier". In L. Root, Deane. Grove Music Online. Oxford Music Online. Oxford University Press.
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ντενί_Γκολτιέ&oldid=10375443"