Νικόλαος Βεντούρας

Νικόλαος Βεντούρας
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Νικόλαος Βεντούρας (Ελληνικά)
Γέννηση	1899 Κέρκυρα
Θάνατος	1  Απριλίου 1990
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Ιδιότητα	χαράκτης
Σχετικά πολυμέσα

Ο Νικόλαος Βεντούρας (1899-1990) ήταν Έλληνας χαράκτης και ζωγράφος του εικοστού αιώνα από την Κέρκυρα.

Συνοπτικά

Γεννήθηκε ως Νικόλαος Βεντούρας του Γεωργίου στην Κέρκυρα το 1899, στις 31 Αυγούστου, από αρχοντική οικογένεια της ευρύτερης περιοχής της Βενετίας, Veneto, συμπεριλαμβάνονται στο Libro d'Oro και εγκαταστάθηκαν στο νησί γύρω στα 1730. Μάλιστα μία από τις προγόνους του υπήρξε η συγγραφέας Isabella Teotochi Albrizzi και μεγάλος θείος του ο Ιωάννης Καποδίστριας. Είχε έναν αδερφό, νυμφεύθηκε 2 φορές, απέκτησε μία κόρη από τον δεύτερο γάμο του κι έναν εγγονό. Σπούδασε βιομηχανική χημεία το 1916 και εξελίχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερος χαράκτες κατά τον 20ο αιώνα. Άλλες συστηματικές σπουδές δεν έκανε, αλλά καθώς ήταν πολύγλωσσος, απόκτησε μόνος του, βαθιά παιδεία, κυρίως γύρω από θέματα τέχνης και φιλοσοφίας. Έχουν πει για εκείνον πως «αν δεν είχε ανακαλυφθεί η χαρακτική τέχνη, σίγουρα θα την είχε ανακαλύψει ο Βεντούρας». Πέθανε την 1η Απριλίου 1990.

Τα πρώτα χρόνια

Όπως αναφέρει ο ίδιος στο βιογραφικό του, το οποίο συνέταξε το 1981, «ήδη από τας πολύ μικράς τάξεως του δημοτικού εδιδάχθη ιχνογραφίαν».
Σπούδασε Βιομηχανική Χημεία το 1916 στην ιδιωτική (Εν Αθήναις) Βιομηχανική και Εμπορική Ακαδημία, πιο γνωστή ως «Ρουσσοπούλου», αλλά ποτέ δεν εργάσθηκε σαν χημικός. Δεν σπούδασε συστηματικά σε καμία Ακαδημία την Τέχνη του, αλλά έφτασε μόνος του σ’ αυτή, δουλεύοντας αδιάκοπα και μόνο από αγάπη της τέχνης.
Την δεκαετία του ’20 υπηρέτησε στο HMS Ramillies.
Ο Νικόλαος Βεντούρας είχε αδυναμία στην φωτογραφία και δεν έχανε ευκαιρία να απαθανατίσει την «ζωή» του με μια Rolleiflex. Σημειώνεται ότι φωτογραφίες του είχαν επιλεγεί από το περιοδικό National Geographic. Στα προσωπικά του αντικείμενα υπάρχουν πολλές φωτογραφίες τόσο σε χαρτί όσο και σε γυαλί. Επίσης, αγαπούσε τα ταξίδια, τις μηχανές και το ποδήλατο. Χαρακτηριστικά το 1923, από 16 Μαρτίου έως 5 Μαΐου με μία ομάδα ποδηλατών έκανε τη διαδρομή Brindisi – Vienna.

• 
  HMS Ramillies
• 
  Ταξείδι από Μπρίντιζι στη Βιέννη
• 
  Ο Ν. Βεντούρας πάνω στη μηχανή του

Αναδρομή

Από το 1931 μέχρι το 1937 έλαβε λίγα μαθήματα υδατογραφίας από τον Κερκυραίο Άγγελο Γιαλλινά. Από το 1932 άρχισε να ασχολείται με τη χαρακτική δηλαδή την ξυλογραφία, τη χαλκογραφία και την λιθογραφία (νέα σχετικά τεχνική, επινοήθηκε από τον Γερμανό Alois Senefelder) όπου και επικεντρώθηκε το ενδιαφέρον του. Στο βιογραφικό του σημειώνει «αυτοδίδακτος εξαιρουμένης της λιθογραφίας την οποίαν εδιδάχθην», αφού έλαβε κάποια μαθήματα το 1937. Κατά κύριο λόγο η εξέλιξη του στην χαρακτική ήταν προσωπική ενώ αξιοποίησε διάφορες παραλλαγές των γνωστών τεχνικών. Στο έργο του υπάρχουν vernis mou, aquarelle, oil, ξυλοτυπίες, χαλκοτυπίες, λιθογραφίες, λιθογραφία σε ψευδάργυρο, δερματοτυπίες, εκτύπωση με ύφασμα, photogravure, μονοτυπίες ενώ χρησιμοποιήθηκαν έργα του για Ex Libris, βιβλία, περιοδικά, γραμματόσημο, ευχετήριες κάρτες κ.ά.
Η εκπαίδευσή του στη Χημεία τον βοήθησε να πειραματιστεί με τα υλικά και τους χρόνους διάβρωσης πετυχαίνοντας με ακρίβεια να αποτυπώσει την εικόνα που είχε αποφασίσει. Λόγω της επιμονής του και της εξέλιξής του στον χώρο της χαρακτικής θεωρείται, σήμερα, πρωτοπόρος της χαρακτικής.

Χαρακτήρας Τέχνης

Αντλεί την έμπνευσή του κυρίως από την τοπική παράδοση της Κέρκυρας με κύριο άξονα την πόλη, τοπία της υπαίθρου και το καράβι, περιορίζοντας την ανθρώπινη μορφή σε συμπληρωματικούς ρόλους. Άλλες θεματικές του ενότητες, σε μικρότερο όμως εύρος, μπορούν να θεωρηθούν οι τοπιογραφίες, οι διάσημοι Αστερισμοί, οι εντυπωσιακές λιτανείες, οι θρησκευτικές του παραστάσεις καθώς και οι εντελώς αφηρημένες συνθέσεις του. Χρησιμοποίησε σε μεγάλο βαθμό τα χρώματα για να αποδώσει στο κάθε του έργο το απαραίτητο συναίσθημα. Πολλές φορές στο ίδιο έργο υπάρχουν χρωματικές παραλλαγές. Παράλληλα, αξιοποιεί τις εικαστικές τεχνοτροπίες των Ευρωπαίων της εποχής του με αντίστοιχα εξπρεσιονιστικά, σουρεαλιστικά και κυβιστικά στοιχεία τα οποία αποτυπώνονται στα έργα του.

Με φαινομενικά γρήγορες γραμμές, που δίνουν δυναμικότητα στα έργα του, προσδίδει έναν αφαιρετικό χαρακτήρα πού τα διαφοροποιεί από τα συμβατικά πρότυπα της εποχής γεγονός που συνδέει τη χαρακτική του με τις μοντερνιστικές τάσεις της ελληνικής τέχνης. Τα έργα του φανερώνουν μια στάση ιδιαίτερα νεωτερική για την εποχή του καθώς τα δομικά στοιχεία των εικαστικών του συνθέσεων αποδεσμεύονται από το αρχικό οπτικό ερέθισμα και ταυτόχρονα ενσωματώνουν την προσωπική του έκφραση. Χρησιμοποιεί ένα εξπρεσιονιστικό ιδίωμα, που δεν διακρίνεται ωστόσο για την βιαιότητά του, αλλά περισσότερο για τον ποιητικό του χαρακτήρα.

Ο Νικόλαος Βεντούρας, ήταν ο μοναδικός Έλληνας καλλιτέχνης που υπηρέτησε με τόση αφοσίωση, επιμονή και συνέπεια την χαρακτική για περισσότερο από μισό αιώνα και διατήρησε σε όλο του το έργο το προσωπικό του μορφοπλαστικό ιδίωμα. Ο ίδιος ήταν πολύ σχολαστικός κρατώντας αναλυτικές σημειώσεις για κάθε του έργο και εξαιρετική οργάνωση του εργαστηρίου, των εργαλείων, της μαθητείας. Στο αρχείο του κρατούσε λεπτομερείς σημειώσεις, από το συναίσθημα που σκόπευε να αποτυπώσει, την ώρα που του έπαιρνε ένα έργο και πότε το τελείωσε, την τεχνική που χρησιμοποιούσε και τα υλικά. Σημειώνεται ότι επανερχόταν στο ίδιο έργο μετά από καιρό ή ακόμα και πολλά χρόνια, σημειώνοντας την εξέλιξη του κάθε έργου καθώς και την πρόοδο. Οι πρώτες ύλες του ήταν λεπτομερώς καταχωρημένες. Ειδικά για το χαρτί σημείωνε το βάρος, τον τύπο, τη χρονολογία και την προέλευση αφού επηρέαζε το αποτέλεσμα την «εκτύπωσης». Τα χρώματα ήταν πάντα καθαρά κι έκανε μόνος του τις αναμείξεις προκειμένου να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

• 
  Μερικά από τα εργαλεία του Ν. Βεντούρα
• 
  Μολύβια Λιθογραφίας
• 
  Χαρακτηριστικό στο πίσω μέρος έργου που εκτέθηκε στην έκθεση Μπιενάλε στο Τόκιο, 1957
• 
  Μερικά από τα χρώματα του Ν. Βεντούρα
• 
  Εργαλεία Χαρακτικής του Ν. Βεντούρα
• 
  Κατάλογος παραγγελίας Χρωμάτων, του 1926, Λονδίνο
• 
  Κατάλογος παραγγελίας χρωμάτων & Υλικών, του 1929, Λονδίνο

Η τελειότητα του και η σχολαστικότητα που τον διέκρινε επέτρεπε στον Νικόλαο Βεντούρα να εκτυπώνει το ίδιο έργο σε διαφορετικά μεγέθη με την ίδια λεπτομέρεια. Επίσης, μπορούσε να εκτυπώσει τα χαρακτικά του χωρίς σημάδια πίεσης αλλά και ανάποδα. Ήταν πολύ αυστηρός με τα έργα του και σημείωνε –κατά την κρίση του- την ποιότητα απόδοσης σε ένα δικό του μετρικό σύστημα από καχέκτυπον ως άριστον. Μ’ αυτές τις προσπάθειες άφησε πίσω του ένα πρωτοποριακό έργο πλούσιο σε έκφραση και ουσιαστικό σε περιεχόμενο.

Επιρροές

• Τα πρώτα του έργα και μέχρι το 1937, ο Νικόλαος Βεντούρας, χαράζει τοπία ήρεμα και ωραία φωτισμένα από την Κέρκυρα και την Βενετία.
• Στα χρόνια της κατοχής κι αμέσως μετά τον πόλεμο, 1945-1948 ένα εφιαλτικό άγχος πλημμυρίζει ασφυκτικά τα έργα του, καλύπτει όλη την επιφάνεια με ερείπια, καταστροφές και παραμορφώσεις προοπτικής που φανερώνουν το νέο ψυχικό κλίμα στο οποίο ζει, χαρακτιρίζοντας, έτσι, την περίοδο αυτή εξπρεσσιονιστική.
• 1949-1950 ακολουθεί η αντίδραση, ελάχιστες γραμμές, αυστηρά υπολογισμένες που εκφράζουν γαλήνη κι ηρεμία, έργα γεμάτα φως.
• Από το 1955, και με την σειρά του Πειραιά, εισβάλλει ένα καινούριο στοιχείο, ο πληθωρισμός σε αλληλοσυμπλεκόμενες μορφές οι οποίες σιγά σιγά απλοποιούνται. Διακρίνονται, παραδείγματος χάρην, σκαριά, φουγάρα, βίντσια, όσο χρειάζεται για να υποβληθεί η ιδέα του ζωντανού λιμανιού. Γραμμές και έντονες κηλίδες πλουτίζουν τους τόνους.
• Αναφέρει ο κ. Μανώλης Χατζηδάκης σε ομιλία του το 1963 στο «Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο» : [...] Απλοποιώντας τα πράγματα, θα λέγαμε ότι αισθανόμαστε να αναδίνεται από το έργο του κυρίου Βεντούρα μία καινούρια λυρική αίσθηση του κόσμου, δωσμένη με τρόπο πειθαρχημένο σε νόμους καθαρά πειθαρχικούς. Ο κόσμος, τοπία και άνθρωποι μεταμορφώνονταν στα έργα του από μιά λυρική φαντασία που πηγαίνει πέρα από τα φαινόμενα και τα πράγματα και που έβρισκε την έκφραση της με μέσα πάρα πολύ λιτά: η αναζήτηση του ουσιώδους, και η απόρριψη του περιττού προσέδιδαν στα έργα του κ. Βεντούρα την καθαρότερη πνευματική τους ποιότητα.[...]

Το έργο του

Το 1928 εικονογράφησε με σινική μελάνη την ηθογραφία του Κωνσταντίνου Θεοτόκη "Η Ζωή και ο Θάνατος του Καραβέλα", Η εικονογράφηση αγοράστηκε από τον εκδοτικό οίκο Βασιλείου και δημιουργήθηκαν οι πλάκες εκτύπωσης (κλισέ). Όμως σε σύντομο χρονικό διάστημα ο κ. Βασιλείου απεβίωσε κι έτσι η εργασία δεν πρόλαβε να εκδοθεί. Το 1961 ο υιός του Βασιλείου εξέδωσε το εν λόγω πεζογράφημα του Κ. Θεοτόκη με λίγες από τις εικονογραφήσεις του Ν. Βεντούρα καθώς δεν βρέθηκαν όλα τα κλισέ. Η εικονογράφηση αυτή φέρει το ψευδώνυμο Ν. Γ. Βυρός (καθώς αυτό επέλεξε τότε ο καλλιτέχνης)

Συνεργάστηκε και ήταν φίλος με άλλους σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες όπως τον Νίκο Χατζηκυριάκο - Γκίκα, τον Σπύρο Αλαμάνο και την Ελένη Βακαλό. Παρουσίασε για πρώτη φορά τα έργα του, στην Αθήνα, στην Πανελλήνια έκθεση του 1948 και από τότε μέχρι και το1969 εκθέτει ανελλιπώς χαρακτική (λιθογραφίες – ξύλο –χαλκογραφίες) στις Πανελλήνιες Καλλιτεχνικές εκθέσεις των Αθηνών. Συμμετέχει σε ατομικές, ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό όπως στη Μπιενάλε του Sao Paulo (1955,1957), στη Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1957), στη Μπιενάλε Βενετίας (1964), κ.ά. Η πρώτη του ατομική έκθεση παρουσιάστηκε το 1963 στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Αναδρομική έκθεση του έργου του πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο μετά το θάνατό του, το 1991 στην Αθήνα (Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος).

Αν και ασχολήθηκε με όλα τα είδη χαρακτικής η χαλκογραφία κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του.

Συλλογές

• Εθνική Πινακοθήκη
• Alpha Bank Αρχειοθετήθηκε 2015-06-28 στο Wayback Machine.
• Δημοτική Πινακοθήκη της Κέρκυρας Σχετικά Αρχειοθετήθηκε 2016-06-17 στο Wayback Machine.
• ΑΓΕΤ Ηρακλής
• British Museum
• Πινακοθήκη Ρόδου
• University of Oregon
• Μουσείο Μπενάκη (πινακοθήκη Χατζηκυριάκου Γκίκα)

Εκθέσεις

Ατομικές Εκθέσεις

• 1963, Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, Αθήνα
• 1981, Γκαλερί Ζυγός, Αθήνα
• 1986, Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1991, Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 2016, Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας
• 2016, Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθήνας
• 2017, Μουσείο Μπενάκη, "Μισός αιώνας πρωτοπορίας"

Ομαδικές Εκθέσεις

• Έλαβε μέρος στην Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση από το 1948 μέχρι και το 1969 ανελλιπώς (10 εκθέσεις):
• 1947, "Grekish Konst", Kunglica Akademia foer de Fria Konsterna, Στοκχόλμη, Σουηδία
• 1948, "Α΄ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1949 “Έκθεσης Έργων Παλαιών και σύγχρονων Κερκυραίων Καλλιτεχνών” Εθνικό Ίδρυμα υπό την Προστασία της ΑΜ του Βασιλέως, Παράρτημα Κέρκυρας (9 έργα)
• 1952, "Δ΄ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1955, "III Bienal de Sao Paulo", Sao Paulo Museum of Art, Σάο Πάολο, Βραζιλία
• 1955, "La Grece vivante", Γενεύη, Ελβετία
• 1956, “Exposition Internationalle de Gravure” Lugano
• 1957, "Έκθεσις Ελλήνων Καλλιτεχνών", Δ.Ε.Θ., Θεσσαλονίκη
• 1957, "IV Bienal de Sao Paulo", Σάο Πάολο, Βραζιλία
• 1957, "Ε΄ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεση", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1957, "Μπιενάλε Αλεξάνδρειας", Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος
• 1957, "Biennale Tokyo 1957", Τόκιο, Ιαπωνία
• 1958, "Ομαδική Έκθεση", Γκαλερί Ζυγός, Αθήνα
• 1959 “Aachen und Marburg”
• 1959, "Καλλιτεχνική Ομάδα: "Το Εργαστήρι", Αίθουσα Εκθέσεων της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Αθήνα
• 1960, "Ομαδική Έκθεση", Αίθουσα Τέχνης Νέες Μορφές, Αθήνα
• 1960, "Ζωγραφική-Γλυπτική-Χαρακτική-Διακόσμησις", Αίθουσα Τέχνης Νέες Μορφές, Αθήνα
• 1960, "ΣΤ΄ Πανελλήνιος Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1961, "Καλλιτεχνική Ομάδα: "Το Εργαστήρι", Παρνασσός, Αθήνα
• 1961, "IV International Biennale of Graphic Art 1961, Museum of Modern Art, Λιουμπλιάνα, Σλοβενία
• 1962 "Biennale Tokyo 196”2, Τόκιο, Ιαπωνία
• 1963, "Ζ΄ Πανελλήνιος Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1963, "Έκθεση Ελληνικής Τέχνης", Βελιγράδι, Σερβία
• 1963, "Καλλιτεχνική Ομάδα: "Το Εργαστήρι": ΣΤ΄ Έκθεσις", Παρνασσός, Αθήνα
• 1963, "Διεθνής Έκθεση Χαρακτικής", Τόκιο, Ιαπωνία
• 1964, "32 Biennale di Venezia 1964", Βενετία, Ιταλία (26 Prints)
• 1965, "Η΄ Πανελλήνιος Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1965, "Καλλιτεχνική Ομάδα: "Το Εργαστήρι", Παρνασσός, Αθήνα
• 1967, "Θ΄ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1968, "Καλλιτεχνική Ομάδα: "Το Εργαστήρι", Παρνασσός, Αθήνα
• 1969 “Expo Biennale Internationale de Gravure”
• 1969, "Expozitia de Arta Plastica Contemporana din Grecia", Ateneul Roman, Βουκουρέστι, Ρουμανία
• 1969, "Ι΄ Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις Ζωγραφικής, Γλυπτικής, Χαρακτικής, Διακοσμητικής", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1971, "Αφιέρωμα στην Ελληνική Χαρακτική, Ημερολόγιο του 1972", Αίθουσα Τέχνης Νέες Μορφές, Αθήνα
• 1971, "11η Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις", Ζάππειο Μέγαρο, Αθήνα
• 1977, "Ελληνική Χαρακτική", Αίθουσα Τέχνης Νέες Μορφές, Αθήνα
• 1977, "Διαβαλκανική Έκθεση Φιλίας", Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
• 1977, "Ζωγραφική και Χαρακτική Βαλκανικών Χωρών", Museu de Arts, Βουκουρέστι, Ρουμανία
• 1978, "Zeitgenoessische Griechische Malerei und Graphik", Institut fuer Auslandsbeziehungen, Στουτγκάρδη, Γερμανία
• 1978, "Σύγχρονοι Έλληνες Ζωγράφοι και Χαράκτες", Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο, Λευκωσία, Κύπρος
• 1980, "Δεκαοχτώ Έλληνες Χαράκτες", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1981, "Η Νεοελληνική Χαρακτική και ο Ευθύμης Παπαδημητρίου", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1981, "Συλλογή Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου, Αθήνα
• 1983, "Μορφοπλαστικές και Τεχνικές Έρευνες στην Ελληνική Χαρακτική 1892-1982", Δημοτική Πινακοθήκη Ρόδου, Ρόδος
• 1985, "Έλληνες Χαράκτες: Συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Ρόδου", Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας - Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα, Λάρισα
• 1985, "Μνήμες-Αναπλάσεις-Αναζητήσεις", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ωδείο Αθηνών, Αθήνα
• 1985, "Έλληνες Χαράκτες", Athenaeum Art Gallery, Αθήνα
• 1986, "Καλοκαιρινό Σαλόνι", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1986, "Έκθεση Χαρακτικής Ελλήνων Καλλιτεχνών: Αφιέρωμα στον Goya", Ισπανικό Μορφωτικό Ίδρυμα, Αθήνα
• 1987, "Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση 1987", Εκθεσιακό Κέντρο Ο.Λ.Π., Πειραιάς
• 1987, "Καλοκαιρινό Σαλόνι ΄87", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1988, "Ελληνική Χαρακτική", Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη
• 1988, "Νεοελληνική Τέχνη: Απολογισμός μιας Συλλογής 1975-1987", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
• 1988, "Ελληνική Μεταπολεμική Χαρακτική", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
• 1988, "Ομαδική Έκθεση", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1988, "Β΄ Πανιόνια Έκθεση Εικατικών Τεχνών", Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας, Κέρκυρα
• 1989, "Επτανήσιοι Ζωγράφοι από τον 18ο στον 20ο αιώνα", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1990, "Έλληνες Χαράκτες", Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών, Πάτρα
• 1991, "Καλοκαιρινό Σαλόνι ΄91", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1992, "Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου: Η ελληνική εμπειρία", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
• 1992, "Εικαστικές προτάσεις", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1992, "Ελληνική χαρακτική: Δ΄ ενότητα", Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο, Χαλάνδρι, Αθήνα
• 1993, "Εικαστικές Προτάσεις", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1994, "Gravures Helleniques Contemporaines", Konschthans Beim Engel, Λουξεμβούργο
• 1994, "Ελληνικά ex libris από Έλληνες καλλιτέχνες", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1994, "Καλοκαιρινό Σαλόνι ΄94", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1995, "Συλλογή Χαρακτικής Ιονικής Τράπεζας", Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Αθήνα
• 1995, "Σύγχρονη Ελληνική Χαρακτική", Αίθουσα Τέχνης Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
• 1995, "Καλοκαιρινό Σαλόνι ΄95", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1996, "Έλληνες Ζωγράφοι 1954-1996", Πολιτιστικό Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο, Βόλος
• 1996, "Αφιέρωμα στην Ορθοδοξία, Ενότητα Γ΄: Έλληνες Χαράκτες Χάραξαν Θρησκευτικά Θέματα", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1996, "Καλοκαιρινό Σαλόνι 1996", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1996, "Ένδεκα Δάσκαλοι της Ελληνικής Χαρακτικής", Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
• 1996, "Τρεις Κερκυραίοι Χαράκτες", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1996, "Νεοελληνική  Χαρακτική", Συλλογή Χ. Λεοντιάδη , Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα  της Ευρώπης 1997 
• 1997, "22 σημαντικοί εκπρόσωποι της νεοελληνικής χαρακτικής", Αίθουσα Τέχνης Αστρολάβος, Αθήνα
• 1999, "Εικαστικές Προτάσεις", Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος, Κηφισιά
• 1999, «Νεοελληνική Χαρακτική – εικοστός αιώνας , Συλλογή Χ. Λεοντιάδη » ΥΠ. ΑΝ – Γ.Γ.Ε.  , Αθήνα
• 2000, "Φώτα και Σκιές-Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής", Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, Λευκωσία, Κύπρος
• 2000, "Φώτα και Σκιές-Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής", Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα
• 2000, "Δώδεκα και Μια Δάσκαλοι της Νεοελληνικής Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2002, "Τρεις Κερκυραίοι Χαράκτες: Βεντούρας-Ζαβιτζιάνος-Κογεβίνας", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2003, "Ελληνική Γλυπτική-Χαρακτική, Συλλογές Θόδωρου Χατζησάββα", Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
• 2003, "Έλληνες Χαράκτες στον 20ό αιώνα", Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (Μέγαρο Εϋνάρδου), Αθήνα
• 2003, "Τέχνη Πολιούχος-Πόλεις, Οικισμοί και Γειτονιές στην Ελληνική Ζωγραφική 19ος & 20ός αιώνας", Περιοδεύουσα Έκθεση, Αθήνα, Ξάνθη, Ρόδος
• 2003, "Έλληνες Χαράκτες στον Εικοστό Αιώνα", Χώρος Τέχνης 8, Ρέθυμνο, Κρήτη
• 2003, "Νησιωτικά τοπία και λιμάνια της Ελλάδας", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2003, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2003 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2003, "Φώτα και Σκιές-Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής", Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χανιά, Κρήτη
• 2003, "Τέχνη Πολιούχος-Πόλεις, Οικισμοί και Γειτονιές στην Ελληνική Ζωγραφική 19ος & 20ός αιώνας", Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων, Ιωάννινα
• 2004, "ελαίας εγκώμιον", Μέγαρον της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα
• 2004, "Συλλογή Γιάννη Παπακωνσταντίνου", Δημοτική Πινακοθήκη Ψυχικού, Ψυχικό
• 2004, "Το Καράβι & η Θάλασσα από Έλληνες Χαράκτες", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2004, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2004 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2005, "Η Συλλογή της Alpha Bank, Ζωγραφική-Χαρακτική-Γλυπτική", Μουσείο Μπενάκη-Κτήριο οδού Πειραιώς, Αθήνα
• 2005, "Λιμάνια του Ελληνισμού. Η Ελληνική Λιμενογραφία", Αποθήκη Β1, Λιμάνι, Θεσσαλονίκη
• 2005, "Η Ελιά από Έλληνες Χαράκτες", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2005, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2005 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2006, "Η Συλλογή της Alpha Bank: Ελληνική Τέχνη από το 1920 έως σήμερα", Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη
• 2006, "Ελαίας Εγκώμιον", Κτήριο Ηνωμένων Εθνών, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
• 2006, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2006 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2006, "Πρωτοπόροι & Δάσκαλοι της Νεοελληνικής Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2007, "ελαίας εγκώμιον", Συνεδριακο κεντρο ΣΠΑΠ, Αρχαία Ολυμπία, Ολυμπία
• 2007, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2007 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2008, "Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής", Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
• 2008, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2008 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2009, "Πρωτοπόροι-Δάσκαλοι και χαράκτες του 20ού αιώνα", Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Πειραιάς
• 2009, "Η Ανθρώπινη Μορφή Στην Τέχνη", Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
• 2009, "Εν τυπώσεις επί χάρτου", Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, Πειραιάς
• 2009, "Η νεοελληνική τοπιογραφία από τον 18ο έως τον 21ο αιώνα: Όραμα, εμπειρία και ανάπλαση του χώρου", Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη, Αθήνα
• 2009, "1ο Φεστιβάλ Χαρακτικής Αθηνών", Διάφοροι Χώροι της Αθήνας, Αθήνα, Ελλάδα
• 2009, "100 Χρόνια Νεοελληνικής Χαρακτικής (1909-2009). Συλλογή Γιάννη Παπακωνσταντίνου", Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη
• 2009, "Έλληνες Εχάραξαν", Γκαλερί της Έρσης, Αθήνα
• 2009, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2009 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2010, "Καλοκαιρινό Σαλόνι Χαρακτικής 2010 - Πανόραμα Χαρακτικής", Πινακοθήκη Γρηγοράκη-Μουσείο Χαρακτικής, Π. Ψυχικό
• 2011, "Έλληνες ζωγράφοι στα ημερολόγια της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ 1956-2009", Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα
• 2013, "Κλασικοί και μοντέρνοι ελληνική χαρακτική 1930-1950", Αρχεία του Μοντέρνου, Χολαργός
• 2014, "Η τέχνη στην Ευρώπη μετά το 1945: Πέρα από σύνορα", Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη
• 2014, "Έκθεση Ελληνικής Χαρακτικής από τη Συλλογή Γιάννη Παπακωνσταντίνου", 12 Star Gallery, Europe House, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

Παραπομπές

• Κατοικία Τρίκλινον
• Πινακοθήκη Δήμου Κερκυραίων [1] Αρχειοθετήθηκε 2016-04-23 στο Wayback Machine.
• www.ventouras.gr

Έντυπος Τύπος

• «Η Γλυπτική και η Χαρακτική». Τα Νέα. 1948. 
• «Έληξε η Έκθεσις Ελληνικής Χαρακτικής». Τα Νέα. "1955". 
• «Η 5η Πανελλήνιος Έκθεσις». Απογευματινή. "1957". 
• «Χαρακτική - Διακοσμητική εις την Έκθεσιν Ζαππείου». Ακρόπολις. "1957". 
• «Χαρακτική καί Διακοσμητική». Τα Νέα. "1957". 
• «Καλλιτεχνικά νέα». Ραδιο-Πρόγραμμα. "1957". 
• «Χαρακτική-Γλυπτική στην Ε΄ Πανελλήνιο Έκθεσι». Η Βραδυνή. "1957". 
• «Μη Διαθέσιμος Τίτλος». Ελευθερία. "1958". 
• «Αισθητικοί Περίπατοι». Απογευματινή. "1958". 
• «Μη Διαθέσιμος Τίτλος». Έθνος. "1958". 
• «"Το Εργαστήρι"». Η Καθημερινή. "1958". 
• «Εκθέσεις Ζωγραφικής Ομάδος "Εργαστήρι"». Ανεξάρτητος Τύπος. "1959". 
• «Μερικοί που ξεχωρίζουν μια σφαλερά εικών της ελληνικής καλλιτεχνικής πραγματικότητος». Το Βήμα. "1960". 
• «Η ΣΤ' Πανελλήνιος, Ε' (τελευταίον) Γλυπτική-Χαρακτική-Διακοσμητική». Ανεξάρτητος Τύπος. "1960". 
• «Εκθέσεις». Η Καθημερινή. "1961". 
• «Έκθεσις 20 Ελλήνων χαρακτών εις Αμερικήν». Ακρόπολις. "1962". 
• «Τρεις εκθέσεις». Το Βήμα. "1963". 
• «Μεγάλη η επιτυχία του Ελληνικού Περιπτέρου στην Μπιεννάλε». Ελευθερία. "1964". 
• «Η Μπιεννάλε». Η Καθημερινή. "1964". 
• «Πέντε Έλληνες καλλιτέχνες θα εκθέσουν εφέτος στην Μπιεννάλε της Βενετίας». Ελευθερία. "1964". 
• «Ελληνες καλλιτέχνες στην Μπιεννάλε της Βενετίας». Το Βήμα. "1964". 
• «Πέντε Έλληνες ζωγράφοι και γλύπτες μετέχουν στη Μπιεννάλε της Βενετίας». Ελευθερία. "1964". 
• «Η ελληνική παρουσία σην εφετεινή Μπιεννάλε Βενετίας». Έθνος. "1964". 
• «Έργον Βασιλείου αγόρασε το Μουσείον του Σάο Πάολο». Έθνος. "1964". 
• «Η Μπιεννάλε». Η Καθημερινή. "1964". 
• «Μη Διαθέσιμος Τίτλος». Italturismo Venedig. "1964". 
• «Sguardo alla XXXII Biennale Veneziana». Il Gazzettino del Jonio. "1964". 
• «Alla XXXII Biennale». Domus. "1964". 
• «Η Ογδοη Πανελλήνιος Καλλιτεχνική Έκθεσις του Ζαππείου». Η Ημέρα. "1965". 
• «Η κίνησις των εκθέσεων». Αθηναϊκή. "1967". 
• «"Σύγχρονη "Ελληνική ζωγραφική τέχνη"». Romania Literara. "1969". 
• «Η λαϊκή ποίηση στη ζωγραφική». Επίκαιρα. "1971". 
• «Τέχνες». Μακεδονία. "1977". 
• «Ο ρόλος των πρωτοπόρων χαρακτών στην Ελλάδα». Η Καθημερινή. "1977". 
• «Μη Διαθέσιμος Τίτλος». Ραδιοτηλεόρασις. "1977". 
• «Ελληνική Χαρακτική Μεθαύριο στις "Νέες Μορφές"». Τα Νέα. "1977". 
• «ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ». Η Βραδυνή. "1977". 
• «Στην Πινακοθήκη Σειρά Παρουσιών». Ελευθεροτυπία. "1977". 
• «50 Έλληνες εκθέτουν στη Στουτγάρδη». Τα Νέα. "1978". 
• «Τρείς Ομαδικές Εκθέσεις Ελλήνων Καλλιτεχνών». Ριζοσπάστης. "1978". 
• «Χαρακτικά σε "Ώρα"-"Υάκινθο"». Ριζοσπάστης. "1980". 
• «18 χαράκτες εκθέτουν στην Κηφισιά». Ελευθεροτυπία. "1980". 
• «Λεύκωμα για την Νεοελληνική τέχνη». Η Βραδυνή. "1980". 
• «Η ζωή έξω από την πολιτική». Κερκυραϊκά Νέα. "1981". 
• «Καπράλος: 20 χρόνια γλυπτική». Το Βήμα. "1981". 
• «Ένας χαράκτης-ένας γλύπτης». Ελεύθερος Κόσμος. "1981". 
• «Εικαστικά από τον Κοσμά Λιναρδάτο». Η Βραδυνή. "1981". 
• «Καλλιτεχνικές εκθέσεις». Αθηνόραμα. "1981". 
• «Η σημασία της χαρακτικής του Ν. Βεντούρα». Μεσημβρινή. "1981". 
• «Μισός αιώνας θητείας στη χαρακτική». Η Καθημερινή. "1983". 
• «Η περίπτωση Βεντούρα». Πρώτη. "1986". 
• «Ματιές στις εκθέσεις». Η Καθημερινή. "1986". 
• «Τρεις απόψεις για το τοπίο». Ελευθεροτυπία. "1986". 
• «Καλοκαιρινές εκθέσεις στο Ίδρυμα Γουλανδρή». Η Καθημερινή. "1987". 
• «Έλληνες χαράκτες στην Πινακοθήκη». Η Καθημερινή. "1988". 
• «Νέες τάσεις στη χαρακτική». Η Αυγή. "1989". 
• «Επενδύστε στην Τέχνη». Manager. "1990". 
• «Τα "Απαγορευμένα" του έρωτα και της τέχνης». Έψιλον Ελευθεροτυπίας. "1991". 
• «Εκθέσεις». Επενδυτής. "1991". 
• «Εικαστικά». Marie Claire. "1991". 
• «Αναζητώντας τη σταθερότητα. Χαρακτικά του Ν. Βεντούρα». Ένα. "1991". 
• «Θρησκευτικά έργα από νεοέλληνες χαράκτες». Επενδυτής. "1991". 
• «Εκθέσεις. Και οι τρεις είναι υπέροχες». Έψιλον (Ελευθεροτυπίας). "1991". 
• «Ο μοναχικός χαράκτης της Κερκύρας». Η Καθημερινή της Κυριακής. "1991". 
• «Οι Εκθέσεις τον Απρίλιο». Ιδανικό Σπίτι. "1991". 
• «Σύγχρονος εικαστικός λόγος». Ριζοσπάστης. "1992". 
• «Ο "Υάκινθος" και η Τέχνη». Ιδανικό Σπίτι. "1992". 
• «Επίτοιχα ζωγραφικά». Ελευθεροτυπία. "1992". 
• «Ο Σωτήρης Σόρογκας με νέα θεματική». Μεσημβρινή. "1992". 
• «Δημήτρης Γέρος: Ένας καλλιτέχνης ποιητής/Προτείνουμε/Κώστας Ξανθόπουλος: "Η γοητεία του μοναδικού"». EveryDay. "1992". 
• «Οικόσημα ... Βιβλιοφίλων». Το Βήμα. "1994". 
• «Ταξίδι Χαρακτικής». Ριζοσπάστης. "1994". 
• «Ταξίδι Χρωμάτων». Ριζοσπάστης. "1994". 
• «Χειροποίητη τηλεόραση». Τα Νέα. "1995". 
• «Σύγχρονη Ελληνική Χαρακτική». Ριζοσπάστης. "1995". 
• «Ελληνική Χαρακτική». Επτά Ημέρες (Καθημερινής). "1995". 
• «Εκθέσεις στο πνεύμα των ημερών». Η Καθημερινή. "1996". 
• «Ο Αριστοκράτης της Χαρακτικής». Επενδυτής. "1996". 
• «Ελληνική Χαρακτική». Απογευματινή. "1996". 
• «Εικαστικά». Κέρδος. "1997". 
• «Μια συλλογή έκπληξη./Μια κατάθεση ψυχής... στην αποθήκη!». Η Αυγή. "1999". 
• «Πινελιές/Ποπ έργα σε ταράτσα/Τα οπτικά μοντέλα του Τζέϊμς Κέϊσμπιρ στην "Bernier/Eliades"». Τάιμ Άουτ (Έθνος). "2002". 
• «Εκθέσεις με ενδιαφέρον». Ελευθεροτυπία. "2003". 
• «Εκθέσεις έργων τέχνης». Κέρδος. "2004". 
• «Η Συλλογή της Alpha Bank σε πρώτη παρουσίαση». Τα Νέα της Τέχνης. "2005". 
• «Τοπία από 90... ματιές». ΈθνοςΆουτ. "2009". 
• «Μύηση στη χαρακτική». Το Ποντίκι. "2009". 
• «Αναδρομή στις ιστορικές εκδόσεις των ημερολογίων ΑΓΕΤ Ηρακλής από το Μουσείο Μπενάκη...». Η Καθημερινή. "2011". 
• «Τα ημερολόγια της ΑΓΕΤ Ηρακλής στο μουσείο». Ελευθεροτυπία. "2011". 
• «Οι Μποέμ του Μεταξουργείου/Η χρυσή εικοσαετία της Ελληνικής Χαρακτικής». Ελευθεροτυπία. "2013". 
• «Έκθεση Ελληνικής Αρχιτεκτονικής από τη συλλογή Γιάννη Παπακωνσταντίνου στο Λονδίνο, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας...». Η Καθημερινή. "2014".