Εταιρεία των Ναβαρραίων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Ναβαραίοι)

Εταιρεία των Ναβαρραίων ονομαζόταν μια στρατιωτική μισθοφορική ομάδα, η οποία έδρασε τον 14ο αιώνα σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, αλλά κυρίως στον ελλαδικό χώρο, που εκείνη την εποχή βρισκόταν κάτω από την κυριαρχία των κρατιδίων που είχαν ιδρύσει οι Σταυροφόροι στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα[1]. Την αποτελούσαν κυρίως στρατιώτες από τη Ναβάρρα (βόρεια περιοχή της Ισπανίας), τη Γασκώνη (νότια περιοχή της Γαλλίας) και την Καταλωνία, ενώ συμμετείχαν και Σικελοί. Σε νεότερες πηγές αναφέρονται και ως Εταιρεία των Ναβαρραίων, παρόλο που ο όρος είναι μάλλον ανακριβής. Οι ίδιοι αυτοαποκαλούνταν επισήμως «Σύνδεσμος του πανευτυχούς στρατεύματος των Φράγκων των ευρισκομένων στη Ρωμανία» (Universitas fœlicis Francorum exercitus in partibus Romaniae existentibus), ενώ η τρέχουσα ονομασία τους ήταν Societas Francorum, ή Magna Societas, ή απλούστερα Compagna.

Σύσταση και συμμετοχή στον πόλεμο μεταξύ Καρόλου Β΄ της Ναβάρρας - Καρόλου Ε΄ της Γαλλίας (μέχρι το 1366)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ομάδα αυτή των Ναβαρραίων συστήθηκε κατά τον πόλεμο του Καρόλου Β΄ της Ναβάρρας με τον Κάρολο Ε΄ της Γαλλίας. Πολέμησαν αποτελεσματικά στο πλευρό του Καρόλου Β΄ της Ναβάρρας μέχρι το 1366, οπότε έληξε ο πόλεμος[1].

Κατάληψη του Δυρραχίου κάτω από τις διαταγές του Λουδοβίκου της Ναβάρρας (1376)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Εταιρεία των Ναβαρραίων δεν διαλύθηκε με το τέλος του πολέμου, αλλά τέθηκε στις διαταγές του νεότερου αδελφού του Καρόλου Β΄ της Ναβάρρας, Λουδοβίκου των Εβρέ. Αυτός είχε παντρευτεί την Ιωάννα των Καπετιδών-Εβρέ δούκισσα του Δυρραχίου, η οποία είχε κληρονομήσει τον τίτλο του Δυρραχίου από τον πατέρα της Κάρολο δούκα του Δυρραχίου (αν και το δουκάτο είχε καταλυθεί από Αλβανούς, μετατρέποντάς την σε τιτουλάρια δούκισσα του Δυρραχίου) και ο σύζυγός της Λουδοβίκος σκόπευε να κατακτήσει το δουκάτο με τη βοήθεια των Ναβαρραίων. Ο Λουδοβίκος προετοίμασε την εκστρατεία εναντίον του Δυρραχίου από το 1372 μέχρι το 1375, με περισσότερους στρατιώτες από τη Ναβάρρα. Το 1376 κατέλαβε το Δυρράχιο και λίγο αργότερα πέθανε[1].

Υπό τον Πέτρο Δ΄ της Αραγωνίας (1377)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές του 1377 οι Ναβαρραίοι τέθηκαν στις διαταγές του Πέτρου Δ΄ της Αραγωνίας, σχηματίζοντας τέσσερα σώματα, τα οποία διοικούσαν οι εξής: ο Γασκώνος Μαχιό ντε Κοκερέλ (Mahiot de Coquerel), ο Πέδρο ντε λα Σάγα (Pedro de la Saga), ο Ναβαρρέζος Χουάν ντε Ουρτούμπια (Juan de Urtubia) και ο Γκουάρρο (Guarro).

Στον Μοριά (1378) υπό τις διαταγές του τάγματος των Ιωαννιτών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 1378 οι Εταιρεία των Ναβαρραίων κατευθύνθηκε στον Μοριά, και μπήκαν στην υπηρεσία του Γκωσέ ντε λα Μπαστίντ (Gaucher de La Bastide), ιππότη του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη, προκαθήμενου της Τουλούζης και αξιωματούχου του Πριγκιπάτου της Αχαΐας καθώς και πιθανώς άλλων. Ο Γκωσέ προσέλαβε τον Μαχιό και τους υπόλοιπους Ναβαρραίους για οκτώ μήνες, κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του Μεγάλου Μαγίστρου Χουάν Φερνάντεθ ντε Ερέδια (Juan Fernández de Heredia). Στο μεταξύ ο Χουάν ντε Ουρτούμπια βρισκόταν στην Κόρινθο με πάνω από 100 στρατιώτες.

1378-1380: Δράση στη Στερεά Ελλάδα υπό τις διαταγές του Ιάκωβου ντε Μπω[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιάκωβος ντε Μπω, διεκδικητής του πριγκιπάτου της Αχαΐας και τιτουλάριος Λατίνος αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης, ανιψιός του Φίλιππου Β΄ πρίγκιπα του Τάραντα, προσέλαβε τους Ναβαρραίους για να μπορέσει να πάρει την εξουσία από την Ιωάννα Α΄ της Νάπολης, εξαδέλφη του Φίλιππου Β΄ της Νάπολης, στην οποία ο πρίγκιπας είχε κληροδοτήσει το πριγκιπάτο από το 1373. Σώμα Ναβαρραίων κάτω από τις διαταγές του Μαχιό ντε Κοκερέλ κατέλαβε την Κέρκυρα και στη συνέχεια στράφηκε εναντίον της Καταλανικής Εταιρείας, η οποία κατείχε εδάφη στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα και δεν αναγνώριζε την κυριαρχία του Ιακώβου ντε Μπω. Οι Εταιρεία των Ναβαρραίων κατέλαβαν τα Σάλωνα, τη Βοιωτία και την Αίγινα. Συγκεκριμένα, το 1379 ο Χουάν ντε Ουρτούμπια επιτέθηκε στη Βοιωτία και κατέλαβε τη Θήβα. Ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος της Θήβας Σίμων Ατουμάνο (Simon Atumano) κατηγορήθηκε ότι βοήθησε τους Ναβαρραίους. Στη συνέχεια όμως οι Καταλανοί συνασπίστηκαν με τους Βενετούς και, με τη βοήθεια του βασιλιά της Αραγωνίας, υποχρέωσαν τους Ναβαρραίους να εγκαταλείψουν τη Στερεά Ελλάδα και να κατευθυνθούν στην Πελοπόννησο.[1]

Κατάληψη του πριγκιπάτου της Αχαΐας στο όνομα του Ιάκωβου ντε Μπω (1381)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1381 στράφηκαν λοιπόν προς την Πελοπόννησο και -σχεδόν χωρίς αντίσταση- έγιναν κυρίαρχοι του πριγκιπάτου της Αχαΐας. Ο Ιάκωβος ντε Μπω όρισε τον αρχηγό τους Μαχιό ντε Κοκερέλ, ως βάιλο στο πριγκιπάτο της Αχαΐας. Σταδιακά οι Εταιρεία των Ναβαρραίων απέκτησε τον έλεγχο όλης της Πελοποννήσου[1]. Με τον θάνατο του Ιάκωβου ντε Μπω το 1383, οι Εταιρεία των Ναβαρραίων είχε ουσιαστικά το πριγκιπάτο και μάλιστα δεν αναγνώριζαν τον κληρονόμο του Ιάκωβου, Κάρολο Γ΄ της Νάπολης, επειδή αυτός δεν τους παρείχε τις αποδείξεις που του ζητούσαν. Το 1386, όταν πέθανε ο Μαχιό, ανέλαβε το πριγκιπάτο ως βάιλος ο άλλος αρχηγός των Ναβαρραίων Πέτρος Μπόρντο του Σαν Σουπεράνο. Εκπροσωπώντας τους βαρόνους του πριγκιπάτου, ο Σαν Σουπεράνο σύναψε τη συνθήκη της 26ης Ιουλίου του 1387 με τη Δημοκρατία της Βενετίας.

Μετά τον θάνατο το Σαν Σουπεράνο το 140,2 τυπικά ανέλαβε την εξουσία η χήρα του Μαρία Β΄ Ζαχαρία, ουσιαστικά όμως την εξουσία είχε ο ανιψιός της Κεντυρίων Β΄ Ζαχαρίας, ο οποίος αναγνωρίστηκε το 1404 και επίσημα ως ηγεμόνας του πριγκιπάτου[1]. Σταδιακά, από το 1419 και μετά, απώλεσε την εξουσία του πριγκιπάτου, το οποίο κατέλαβαν οι Βυζαντινοί. Αρχικά ο Κεντυρίων παρέμεινε στη Χαλανδρίτσα και τελικά έμεινε στη βαρονία της "Αρκαδίας" (Κυπαρισσίας) μέχρι τον θάνατό του το 1432, που πέρασε και αυτή στον Θωμά Παλαιολόγο.

Κατάλογος ηγετών των Ναβαρραίων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Λήμμα «Εταιρεία των Ναβαρραίων», Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη, Αθήνα 1930, σελ. 652

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Λήμμα «Εταιρεία των Ναβαρραίων», Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη, Αθήνα 1930, σελ. 652

Βλέπε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]