Μπορίς Ντελονέ
Ο Μπορίς Νικολάγιεβιτς Ντελονέ (ρωσικά: Бори́с Никола́евич Делоне́, 15 Μαρτίου 1890 – 17 Ιουλίου 1980) ήταν ένας από τους πρώτους Ρώσους/Σοβιετικούς ορειβάτες, ερευνητής μαθηματικός και ο πατέρας του φυσικού Νικολάι Μπορίσοβιτς Ντελονέ (1926-2008).
Η ζωή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μπορίς Ντελονέ γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη και οφείλει το γαλλικό του επώνυμο στον πρόγονό του Γάλλο αξιωματικό de Launay, ο οποίος αιχμαλωτίσθηκε στη Ρωσία κατά τη γαλλική εισβολή στη Ρωσία το 1812. Αυτός ήταν ανεψιός του διοικητή της φρουράς της Βαστίλης το 1789 Μπερνάρ-Ρενέ ντε Λωναί και πήρε ως σύζυγό του μια κόρη της ρωσικής αριστοκρατικής οικογένειας των Τουχατσέφσκι, οπότε παρέμεινε στη Ρωσία.[12]
Την εποχή που ο Μπορίς ήταν έφηβος, παραθέριζε με την οικογένειά του στις Άλπεις, όπου έμαθε ορειβασία.[13] Το 1913 ήταν ήδη ένας από τους τρεις κορυφαίους Ρώσους ορειβάτες. Μετά τη Ρωσική Επανάσταση του 1917 έκανε αναβάσεις στον Καύκασο και τα Αλτάια όρη. Το όνομά του δόθηκε σε μία από τις κορυφές (υψομέτρου 4.300 μέτρων) των Αλταΐων κοντά στο Όρος Μπελούχα. Κατά τη δεκαετία του 1930 ήταν από τους πρώτους που έλαβε επίσημη πιστοποίηση έμπειρου ορειβάτη από το σοβιετικό κράτος. Συνεργάσθηκε με τον μετέπειτα κάτοχο του Βραβείο Νόμπελ Φυσικής Ίγκορ Ταμ στο στήσιμο ορεινών τουριστικών κατασκηνώσεων.
Στα μαθηματικά ο Ντελονέ συνεισέφερε στις περιοχές της αφηρημένης άλγεβρας και της γεωμετρίας των αριθμών. Εφάρμοσε τα αποτελέσματα των Εβγκράφ Φέντοροφ, Χέρμαν Μινκόφσκι, Γκεόργκι Βορόνυ και άλλων στην ανάπτυξη της σύγχρονης μαθηματικής κρυσταλλογραφίας και ενός γενικού μαθηματικού μοντέλου των κρυστάλλων.[14] Το 1934 επενόησε τον γνωστό σήμερα ως τριγωνισμό Delaunay.[15]. Τα σύνολα Ντελονέ ονομάζονται έτσι προς τιμή του. Ο Ντελονέ εργάσθηκε και δίδαξε στο Ινστιτούτο Φυσικής και Τεχνολογίας της Μόσχας. Ανάμεσα στους καλύτερους φοιτητές του ήταν οι μαθηματικοί Αλεξάντρ Αλεξάντροφ και Ίγκορ Σαφαρέβιτς.
Το 1929 ο Ντελονέ εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών.[16] Υπήρξε από τους οργανωτές της πρώτης σοβιετικής μαθηματικής ολυμπιάδας για μαθητές γυμνασίου, που έλαβε χώρα το 1934 στο Λένινγκραντ.[16][17]
Ο Μπορίς Ντελονέ πέθανε στη Μόσχα σε ηλικία 90 ετών.
Βιβλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Delone, B.N. & Raikov, D.A.: Αναλυτική Γεωμετρία (2 τόμοι), Κρατικές Τεχνικές Εκδόσεις, 1948, 1949 (στη ρωσική)
- Κολμογκόροφ Α. Ν. κ.ά.: Mathematics: Its Content, Methods and Meaning, κεφάλαιο «Analytic Geometry» από τον B.N. Delone, MIT Press, 1969 (μετάφραση από τη ρωσική)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb15086691r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 2,0 2,1 www
.mi .ras .ru /index .php?c=inmemoriapage&id=25811&l=1. - ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2014.
- ↑ MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb15086691r. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2019.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 MacTutor History of Mathematics archive.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ arxiv
.org /abs /1008 .5290. σελ. 16. - ↑ medal
.kpfu .ru /laureatyi-medali /. - ↑ «Απομνημονεύματα» Αρχειοθετήθηκε 2013-05-01 στο Wayback Machine. του Μπ. Ρόζενφελντ, σελ. 61 (στη ρωσική)
- ↑ «Boris Delaunay – Master of mountain climbing»
- ↑ Senechal, Marjorie (1995), Quasicrystals and Geometry, Cambridge: Cambridge University Press
- ↑ Delaunay, Boris (1934), «Sur la sphère vide», Otdelenie Matematicheskikh i Estestvennykh Nauk 7: 793-800
- ↑ 16,0 16,1 Boris Nikolaevich Delaunay (στη ρωσική), Τομέας Ανωτέρας Γεωμετρίας και Τοπολογίας, Τμήμα Μαθηματικών και Μηχανικής, Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας.
- ↑ S.S. Ryshkov, D.K. Faddeev και M.I. Shtogrin: «Boris Nikolaevich Delone (με την ευκαιρία των ογδοηκοστών γενεθλίων του)», Russian Mathematical Surveys, τόμ. 26 (1971), σελ. 200
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιογραφία στον ιστότοπο του Κρατικού Πανεπιστημίου της Μόσχας (στη ρωσική)
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., «Μπορίς Ντελονέ», MacTutor History of Mathematics archive, University of St Andrews, http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Delone.html.
- Μπορίς Ντελονέ στο Mathematics Genealogy Project
- Nikolay P. Dolbilin: «The Delone Peak», 2010
|