Μπορίς Λιατοσίνσκι

Μπορίς Λιατοσίνσκι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Борис Миколайович Лятошинський (Ουκρανικά)
Γέννηση	22  Δεκεμβρίου 1894 Ζιτόμιρ
Θάνατος	15  Απριλίου 1968 Κίεβο
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Μπαϊκοβέ
Χώρα πολιτογράφησης	Ρωσική Αυτοκρατορία Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας (έως 1922) Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδές	Εθνική Μουσική Ακαδημία Τσαϊκόφσκι της Ουκρανίας Faculty of Law of Taras Shevchenko National University of Kyiv
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	διευθυντής ορχήστρας συνθέτης μουσικός παιδαγωγός διδάσκων πανεπιστημίου
Εργοδότης	Ωδείο της Μόσχας Εθνική Μουσική Ακαδημία Τσαϊκόφσκι της Ουκρανίας
Περίοδος ακμής	1920 - 1968
Οικογένεια
Γονείς	Nikolay Liatoshynsky
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Κρατικό Βραβείο Στάλιν 2ου βαθμού τάγμα του Λένιν τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας μετάλλιο "Για ηρωική εργασία στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945" People's Artist of the Ukrainian SSR τάγμα του Παράσημου της Τιμής Αξιόλογος καλλιτέχνης της Σοβιετικής Ένωσης (1945) Εθνικό βραβείο Σεφτσένκο (1971) κρατικό βραβείο Στάλιν 1ου βαθμού d:Q55738461
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μπορίς Μικολάιοβιτς Λιατοσίνσκι, γνωστός επίσης ως Μπορίς Νικολάιεβιτς Λιατοσίνσκι (3 Ιανουαρίου 1895 - 15 Απριλίου 1968), ήταν Ουκρανός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και δάσκαλος. Ως κορυφαίο μέλος της νέας γενιάς Ουκρανών συνθέτων του 20ου αιώνα, βραβεύτηκε με μια σειρά από τιμές, συμπεριλαμβανομένου του τιμητικού τίτλου του Καλλιτέχνη του Λαού της Ουκρανίας ΣΣΔ και δύο Βραβεία Στάλιν.

Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση του έγινε στο σπίτι του, όπου η πολωνική λογοτεχνία και η ιστορία υπήρξαν σε μεγάλη εκτίμηση. Μετά την ολοκλήρωση του σχολείου το 1913, μπήκε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κιέβου, και ως απόφοιτος απασχολήθηκε για να διδάξει μουσική στο Ωδείο του Κιέβου. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1910, ο Λιατοσίνσκι έγραψε 31 έργα διαφόρων μουσικών ειδών. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930, ταξίδεψε στο Τατζικιστάν για να μελετήσει λαϊκή μουσική και να συνθέσει ένα μπαλέτο για τη ζωή των ντόπιων ανθρώπων. Από το 1935 έως το 1938, και από το 1941 έως το 1944, δίδαξε ορχήστρα στο Ωδείο της Μόσχας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Λιατοσίνσκι διέφυγε και δίδαξε στο παράρτημα του ωδείου στο Σαράτοφ, όπου εργάστηκε για σε διασκευή των ουκρανικών τραγουδιών και οργάνωσε την μεταφορά των ουκρανικών μουσικών χειρόγραφων μακριά στην ασφάλεια.

Τα κύρια έργα του Λιατοσίνσκι είναι οι οπερές Το Χρυσό Δαχτυλίδι (1929) και Σκορς (1937), οι πέντε συμφωνίες, η Ουβερτούρα για Τέσσερα Ουκρανικά Λαϊκά Θέματα (1926), οι σουίτες Ταράς Σεβτσένκο (1952) και Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1955), το συμβολικό ποίημα Γκραζίνα (1955), το «σλαβικό» κονσέρτο για πιάνο (1953), και η ολοκλήρωση και η ενορχήστρωση του κονσέρτου για βιολί του Ράινχολντ Γκλιερ (1956). Πολλές από τις συνθέσεις του σπάνια ή ποτέ δεν εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του. Μια ηχογράφηση των συμφωνιών του το 1993 έφερε για πρώτη φορά τη μουσική του σε παγκόσμιο κοινό.

Παρά την κριτική που ασκούσαν οι σοβιετικές αρχές, οι οποίες απαγόρευαν επίσημα τέτοιες συνθέσεις όπως η Δεύτερη Συμφωνία του, ο Λιατοσίνσκι δεν προσχώρησε ποτέ σε ένα στυλ σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Η μουσική του γράφτηκε με σύγχρονο ευρωπαϊκό ύφος και περιλαμβάνει επιδέξια ουκρανικά θέματα. Το αρχικό μουσικό του στυλ επηρεάστηκε από την οικογένειά του, τους δασκάλους του (συμπεριλαμβανομένου του Γκλιερ) και από την Μαργκαρίτα Τσαρέβιτς. Η ύπαρξη μιας πολωνικής πλευράς στην οικογένεια του Λιατοσίνσκι οδήγησε σε πολωνικά θέματα να είναι κεντρικά για πολλά από τα έργα του. Επίσης, εμπνεύστηκε για τις πρώτες συνθέσεις του από τον Τσαϊκόφσκι, τον Γκλαζουνόφ και τον Σκριάμπιν. Το μουσικό του στυλ αργότερα αναπτύχθηκε σε μια κατεύθυνση που ήταν κοντά στον Σοστακόβιτς. Σοβιετικοί και Ουκρανοί συνθέτες που μελέτησαν υπό τον Λιατοσίνσκι, και επηρεάστηκαν από αυτόν, περιλαμβάνουν τον Μιροσλάβ Σκόρικ και τον Βαλεντίν Σιλβέστροβ.

Τιμές, βραβεία και μνημεία

Προτομή του Λιατοσίνκι στο Ζιτόμιρ.

• Δύο Βραβεία Στάλιν (2η Τάξη):
  • (1946) - για το Ουκρανικό Κουίντετο, 1η Τάξη
  • (1952) - για τη μουσική της ταινίας του 1951 Ταράς Σεβτσένκο
• Εθνικό Βραβείο Σεβτσένκο (1971) (μετά θάνατον) - για την όπερα Το Χρυσό Δαχτυλίδι
• Καλλιτέχνης του Λαού της Ουκρανίας ΣΣΔ (1968)
• Τιμημένος Εργάτης της Τέχνης της Ουκρανικής ΕΣΣ (1945)
• Τάγμα του Λένιν (1960)
• Τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας
• Δύο Τάγματα του Παράσημου της Τιμής (1938, 1951)
• Πολωνικό κρατικό βραβείο - «για την ενίσχυση της ρωσοπολωνικής φιλίας» (1963)
• Εθνικό Βραβείο Σεβτσένκο (μετά θάνατον, το 1971)

Ένα μνημείο του Λιατοσίνσκι ανεγέρθηκε στο Ζιτόμιρ προς τιμήν του συνθέτη. Μια αναμνηστική πλακέτα τοποθετήθηκε στο Κίεβο, στο σπίτι όπου έζησε από το 1944 έως το 1968 (τώρα Οδός Χμελνιτσκόχο 68), και το 1977 ένας δρόμος στο Κίεβο μετονομάστηκε προς τιμήν του.

Φήμη και κληρονομιά

Ο Λιατοσίνσκι είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και σημαίνοντες Ουκρανούς συνθέτες του 20ου αιώνα, και μια βασική φιγούρα της σύγχρονης σχολής της ουκρανικής μουσικής, της οποίας τα έργα δείχνουν σταθερά την κυριότητα τους στη σύνθεση και την ορχήστρα. Σύμφωνα με το New Grove Dictionary of Music and Musicians, είναι ένας από τους τρεις Ουκρανούς καλλιτέχνες του πρώτου μισού του 20ου αιώνα που έλαβε διεθνή αναγνώριση, και ο πιο επιτυχημένος Ουκρανός συνθέτης που εμφανίστηκε μετά το θάνατο του Ντμίτσι Μπορτνιάσκι το 1825.

Σοβιετικοί και Ουκρανοί συνθέτες που μελέτησαν υπό τον Λιατοσίνσκι, και επηρεάστηκαν από αυτόν, περιλαμβάνουν τους Ιγκόρ Μποέλζα, Ίχορ Σάμο, Ρομάν Βερεστσαχίν, Αλεξάντερ Κάνερσταϊν, Γκλεμπ Ταράνοφ, Μιροσλάβ Σκόρικ, Γεβχέν Στανκόβιτς, Λέσια Ντιτσκό, Λεονίντ Χραμπόφσκι, Ιβάν Καραμπίτς και Σιλβέστροβ, οι οποίοι αφιέρωσαν μια συμφωνία στον δάσκαλό του. Η διδασκαλία του Λιατοσίνσκι χαρακτηρίστηκε από την επιθυμία του για τους μαθητές του να μάθουν να σκέφτονται ανεξάρτητα.

Η αλληλογραφία του με τον παλιό του φίλο και δάσκαλο Γκλιερ δημοσιεύθηκε το 2002. Στις 28 Οκτωβρίου 2018, η Λουθηριανή Εκκλησία της Αγίας Κατερίνας στο Κίεβο φιλοξένησε μια συναυλία χορωδικών έργων του Λιατοσίνσκι «Υπό τα Ανοιξιάτικα Άστρα», η πρώτη συλλογή της χορωδικής κληρονομιάς του συνθέτη που δημιουργήθηκε από την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Πηγές

• Anderson, Martin (1994). «Review». Tempo (190): 47–53. http://www.jstor.org/stable/945487. 
• Belza, Igor (1947). Б.Н. Лятошинський : заслужений діяч мистецтв УРСР (στα Ουκρανικά). Kyiv: Art Publications. 
• Dytyniak, Maria (1986). Українські Композитори (στα Ουκρανικά). Έντμοντον: Canadian Institute of Ukrainian Studies. 
• Greenfield, Edward· March, Ivan (1999). The Penguin Guide to Compact Discs. Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Penguin Books. ISBN 978-01404-6-887-8. 
• Frolova-Walker, Marina (2016). Stalin's Music Prize: Soviet Culture and Politics (Appendices) (PDF). Yale University Press. ISBN 978-03002-0-884-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2022. 
• Lyatoshynsky, Boris· Grisenko, L. (1986). Воспоминания, письма, материалы в 2-х частях: Письма, материалы (στα Ρωσικά). Kyiv: Musical Ukraine. 
• Oliynyk, Svetlana (2012). «Five preludes for piano by B. Lyatoshynsky: figurative-thematic concept of the cycle». Contemporary Music in the Modern World: A Collection of Scientific Papers (Zhytomyr: Zhytomyr State University Library): 29–31. 
• Samokhvalov, Victor Yakovlevich (1973). Mokritskaya, L.M., επιμ. Borys Lyatoshynsky (στα Ουκρανικά) (2nd έκδοση). Kyiv: Musical Ukraine. 
• Savchuk, Igor Borisovich, επιμ. (2015). Борис Лятошинський: Романси (PDF) (στα Ουκρανικά). Kyiv: National Academy of Arts of Ukraine. ISBN 9-786-17640-176-6. 
• Savchuk, Igor; Gomon, Tatiana (2019). «Borys Lyatoshinskiy's early work: semantic aspect» (στα uk, en). Art History of Ukraine (19): 169–182. doi:10.31500/2309-8155.19.2019.185990. ISSN 2309-8155. http://mystukr.mari.kiev.ua/article/view/185990. 
• Serdyuk, O.V.· Umanets, O.V. (2002). Українська музична культура: від джерел до сьогодення (στα Ουκρανικά). Χάρκοβο: Osnova. ISBN 978-5-7768-0708-4. 
• Tammaro, Ferrucio (2017). «War Symphonies and Peace Symphonies: Sibelius' Fifth». Στο: Krohn, Anna, επιμ. Jean Sibelius's Legacy Research: on his 150th Anniversary. Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-15275-0-087-7. 
• Tronko, Petro, επιμ. (1968). «Music in the Years of the Great Patriotic War». The History of Cities and Villages of the Ukrainian SSR (στα Ουκρανικά). 11. 
• Zhaleyko, D. (2015). «Творчество Бориса Лятошинского и Валентина Сильвестрова: параллели и метаморфозы [Creativity of Boris Lyatoshynsky and Valentin Silvestrov: parallels and metamorphoses]» (στα ru). Scientific Notes (Vladimir Hnatiuk Ternopil National Pedagogical University) 1 (33): 112–122. http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?I21DBN=LINK&P21DBN=UJRN&Z21ID=&S21REF=10&S21CNR=20&S21STN=1&S21FMT=ASP_meta&C21COM=S&2_S21P03=FILA=&2_S21STR=NZTNPUm_2015_1_18. 

Περαιτέρω ανάγνωση

• Lunina, A.E. (2014). «Євген Станкович: "Борис Лятошинський – Унікальний Український Композитор" [Yevhen Stankovych: "Borys Lyatoshynsky – Unique Ukrainian Composer"]» (στα uk). Journal of the National Music Academy of Ukraine (Kyiv) 24 (3): 102–115. ISSN 2414-052X. https://archive.org/stream/sucho-id-Journal-PI-Tchaikovsky-2014-3-24/13-%D0%9B%D1%83%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B0_djvu.txt. 
• Nikitina, L. D. (1991). Советская музыка. История и современность (στα Ρωσικά). Moscow: Tutorial. ISBN 978-5-7140-0244-1. Ανακτήθηκε στις 3 May 2022. 
• Oliynyk, Svitlana (2012). «П'ять прелюдій для фортепіано Б. Лятошинського: образно-тематична концепція циклу [Five preludes for piano by B. Lyatoshynsky: a figurative-thematic concept of the cycle]» (στα uk). Contemporary Music in the Modern World: A Collection of Scientific Papers (Zhytomyr State University Library): 29–31. http://eprints.zu.edu.ua/8951/. 
• Pastelyak (2004). «Трансформація поемності у фортепіанній творчості Бориса Лятошинського [The Transformation of poetry in the piano works of Borys Lyatoshynsky]». Scientific Notes of Volodymyr Hnatyuk Ternopil National Pedagogical University and the Peter Tchaikovsky National Music Academy of Ukraine: 30–37. http://dspace.tnpu.edu.ua/handle/123456789/23244?locale=en. 
• Pijarowska, επιμ. (2021). Music - the Cultural Bridge: Essence, Contexts, References (PDF). Βρόστσλαβ: Karol Lipiński Academy of Music. ISBN 978-836547-323-3.